حسن روحانی: ترامپ تحریم‌ها را بردارد یک ساعت بعد با او مذاکره می‌کنم

آفتاب یزد – گروه سیاسی: درست یک روز بعد از سفر وزیر خارجه عمان به تهران، رئیس جمهور پشت تریبون می‌رود و از خاطراتش در باره گفتگوی تلفنی با باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا حرف می‌زند: «مشاوران و همراهان من در سفر نیویورک من را قانع کردند که برای پیشرفت در مذاکرات خوب است که جواب تلفن رئیس جمهور آمریکا را بدهم. این موضوع مورد تردید من بود اما وقتی همه مشاوران و همراهان من به اتفاق این نظر را مطرح کردند، من پذیرفتم.»
وی با تاکید بر اینکه این صحبت کوتاه یک ربع، بیست دقیقه‌ای لکوموتیو بسیار قوی برای حرکت قطار مذاکره بود، خاطرنشان کرد: «در این تماس تلفنی در ابتدا چارچوب را با ایشان مشخص کردیم و ایشان سه موضوع را برای مذاکره مشخص کرد و من گفتم که راجع به این سه موضوع آمادگی مذاکره نداریم، اما اگر موضوع اول که هسته‌ای است به زودی تمام شود و شما درست آن را اجرا کردید....»
آن طور که ایسنا می‌نویسد رئیس جمهور گفت: «این حرکت باعث شد ما کمتر از ۱۰۰ روز به توافق موقت ژنو رسیدیم و در این توافق به طور موقت تحریم‌ها در بسیاری از زمینه‌ها برداشته شد اما ماهانه ۷۰۰ میلیون دلار از پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌ها در اختیار ما قرار می‌گرفت. همچنین در این توافق موقت پذیرفته شد که ایران حق غنی‌سازی دارد که این مهم‌ترین دستاورد بود.»
رئیس جمهور با بیان اینکه از مذاکره نکردن و تحریم، همه منطقه و دنیا و ملت بزرگ ایران ضرر خواهند کرد، ادامه داد: «ما دولتی نبودیم که از زیربار یک مسئولیت سخت فرار کنیم. ما می‌دانستیم برخی امور چقدر سخت است و من می‌دانستم که اگر در نیویورک جواب تلفن رئیس جمهور آمریکا را بدهم در فرودگاه مهرآباد عده‌ای افراطی به سمت من لنگه کفش پرتاب می‌کنند اما به جان خریدم چرا که این موضوعات برای من مهم نبود، بلکه آنچه برای من مهم بود این بود که وجدانم راضی باشد و به قولی که به مردم دادم پایبند باشم و پایبند ماندم.»


>گفتم یک ساعت دیگر با ترامپ مذاکره می‌کنم
اگر...
بخش دوم سخنان دیروز رئیس جمهور از جایی شروع می‌شود که می‌خواهد درباره روزگار پساترامپی سخن به میان آورد. نحوه بیان اظهارات او معانی خیلی خاصی خواهد داشت. او در جملاتی به زیرکی ابتدا انجام تحریم را نه خواسته شخص دونالد ترامپ بلکه سایر کشورها و افراد متخاصم با ایران می‌داند و سپس اظهار می‌کند: ما در آن شرایط، شرایط کشور را آرام کردیم اما مجددا اسرائیل، عربستان و افراطیون آمریکا سر ترامپ کلاه گذاشتند و بزرگترین کلاهی که بر سر ترامپ رفت درباره موضوع برجام بود.
روحانی اما بعد از تعریف خاطراتش در مورد مذاکره تلفنی با اوباما اینبار شروع به خاطره گویی از آخرین سفرش به نیویورک کرد و اینکه گفته بود در نیویورک به سران کشورها اظهارداشته، تحریم‌ها را بردارید من یک ساعت بعد با ترامپ دیدار می‌کنم. وی اینگونه ماجرا را بازگو می‌کند: «در آنجا به ما می‌گفتند این شما (ایران) هستید که حاضر نیستید با او مذاکره کنید و تقصیر بر گردن شما است. این پیام را تمام رهبرانی که با من ملاقات کردند بر زبان می‌آوردند. آن‌ها می‌گفتند شما قبول کنید تا با رئیس جمهور آمریکا ملاقات کنید سپس تمام تحریم‌ها برداشته می‌شود.»
رئیس جمهور افزود: «ما می‌خواستیم به همه دنیا بگوییم که ما برای ملاقات مشکل نداریم و این گونه نیست که شما فکر کنید ما حاضر نیستیم ملاقات کنیم، بلکه هر زمان که رئیس جمهور آمریکا تحریم‌های را بردارد من یک ساعت بعد با او ملاقات می‌کنم.»
روحانی گفت: «سران یکی از کشورها پیشنهاد داد که تحریم‌ها امروز برداشته شود و برنامه‌ریزی کنیم که دو روز بعد دیدار روسای جمهور انجام شود اما من به او گفتم نه. اگر الان گفته شود که کل تحریم‌ها برداشته شده ساعتی بعد من ملاقات می‌کنم.
چرا که 1+5 همگی در نیوریورک هستیم و اجماع و ملاقات می‌کنیم و هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد.»
وی خاطرنشان کرد:‌ «آمریکایی‌ها می‌گفتند اول ملاقات کنیم سپس درباره تحریم‌ها بحث کنیم؛ این به آن معنا بود که می‌خواستند نسبت به هوش ایرانی و ملت ایران تردید ایجاد کنند. ما همچنین نمی‌خواهیم کلاه بر سر کسی بگذاریم بلکه می‌خواهیم آنچه حق و عدل است اجرا و عملیاتی شود.»
>آن 20 دقیقه
اظهارات حسن روحانی و آمادگی برای ملاقات رودررو با رئیس جمهور آمریکا اما برای نخستین بار است که اینقدر صریح بیان می‌شود. روحانی گویی می‌خواهد اینگونه القا کند که اگر دوطرف به یک مذاکره تن دهند او می‌تواند مثل همان 15، 20 دقیقه گفتگو با اوباما، با 15، 20 دقیقه گفتگو با ترامپ خیلی چیزها را عوض کند.
این اظهارات روحانی را در کنار سفر وزیر خارجه عمان بگذارید. سفرهایی که همیشه پر معنی بوده و معمولا هر جا که تلاش برای میانجیگری ایران و آمریکاست سرو کله عمان هم پیدا می‌شود.
آن طور که روحانی در سخنرانی دیروزش به این نکته نیز اشاره دارد و اظهار می‌کند: ‌امروز نیز دوستانی هستند که در حال واسطه‌گری هستند، اما من به همه ملت ایران می‌گویم هر زمان آمریکا حاضر شود که تحریم‌های غلط، نادرست، ظالمانه و تروریستی خود را کنار بگذارد بلافاصله سران کشورهای 1+5 می‌توانند با یکدیگر ملاقات کنند و ما در این زمینه هیچ مشکلی نداریم.
وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در مسئله تحریم نه آغازگر است، نه مقصر است و نه امروز لجبازی می‌کند؛ برخی در ذهن جوانان می‌گویند که ایران در حال لجبازی است اما ما این بهانه را از دست آن‌ها گرفته‌ایم و امروز دیگر بهانه‌ای در اختیار آن‌ها نیست؛ تحریم‌های ظالمانه و غلط را کنار بگذارند، برای مذاکره بیایند ما مشکلی برای مذاکره نداریم، اما در شرایطی که حق ما تامین نشود همه باید دست به دست هم دهیم و در کنار هم بایستیم.
>پیام‌هایی که ردو بدل شدند
گفته‌های روحانی درباره خاطره گفتگویش با اوباما که باعث حل مشکلات برجام شد و خاطره رفع تحریم برای گفتگو با ترامپ و البته اشاره به دوستانی که به تهران آمده‌اند نشان می‌دهد که از قرار معلوم سفر وزیر خارجه عمان به کشورمان بسیار جدی تر از آنچه که پنداشته می‌شد بوده است. این در حالی است گه قاعدتا وزیر خارجه عمان نیز حامی پیام‌هایی برای ایران بوده است که تا این حد حسن روحانی را یاد خاطراتش از نیویورک انداخته است.
اما در کنار ایران و عمان، این مدت طرف آمریکایی هم سیگنال‌های واضحی برای این گفتگو فرستاده است. سیگنال‌هایی که دولت ایران را بیشتر از سخنرانی‌های تکراری ترامپ مبنی بر اینکه ما آماده مذاکره هستیم، راضی می‌کند.
رئیس جمهور آمریکا در ظاهر نشان داده چندان از وقایعی که در ایران رخ داده استقبال نمی‌کند.
پرسش اینجاست آیا تحول تازه‌ای در خصوص ایران و آمریکا رخ داده است؟
>تلاش برای حفظ برجام است
مرتضی مکی کارشناس مسائل بین الملل در اینباره به آفتاب یزد می‌گوید: هم سفر وزیر خارجه عمان به ایران و هم اظهارات روحانی، بیانگر این است که همچنان تلاش‌هایی از سوی اروپایی‌ها برای حفظ برجام صورت می‌گیرد، هرچند آن‌ها کار عملی انجام ندادند، اما امید اروپا به این است که آمریکا تحریم‌هایش را کاهش دهد. مکرون رئیس جمهور فرانسه برای چندمین بار در سفر اخیر ترامپ از او خواست تا دست به کاهش تحریم‌ها نسبت به ایران بزند که البته واکنش ترامپ به این درخواست مثبت نبوده است. بنابراین علی‌رغم جدی‌‌تر شدن بحث مذاکره و تعامل باید گفت که نباید زیاد امیدوار بود تا آمریکایی‌ها دست به تحول جدیدی نسبت به رویکردشان به ایران در لغو تمام تحریم‌ها بزنند، آن‌ها حتی به تعدیل تحریم‌ها راضی نشدند. از سویی دیگر گمانه‌زنی‌هایی از این موارد، این مسئله را مطرح کرده که نشان می‌دهد سفر بن علوی وزیر خارجه عمان به تهران اگر چه سفر جدی بود و طرفین به دنبال اتفاق تازه‌ای می‌گشتند اما آن طور که انتظار می‌رفت سفر موفقیت آمیزی محسوب نمی‌شود.
وی ادامه می‌دهد: روحانی با اظهارات روز گذشته‌اش می‌گوید که ایران خواستار خروج از برجام نیست و توقع زیادی هم ندارد و تنها خواستار لغو تحریم‌هاست و اگر این تحریم‌ها لغو شود نه تنها همه چیز قابل بازگشت است بلکه پا را می‌توان فراتر گذاشت. بنابراین اظهارات روز گذشته روحانی را باید در چنین شرایطی که فشار سیاسی و تبلیغاتی شدیدتر شده است و فرانسوی‌ها از به کار انداختن مکانیزم ماشه سخن گفته‌اند ارزیابی کرد. هرچند از طرفی سیگنال‌های مثبتی نیز با پیوستن شش کشور دیگر اروپایی به اینستکس ارسال شده که نشان دهد اروپا همچنان به دنبال حفظ برجام است.
مکی خاطرنشان ساخت: اما در مجموع تحلیل و ارزیابی اظهارات روحانی مبنی بر لغو تحریم‌ها و آمادگی برای مذاکره با 1+5 را در چنین شرایط ملتهبی باید ارزیابی کرد و معتقدم نباید اینقدر مثبت به آینده نگاه کرد که شاهد رویکردهای متفاوت آمریکا نسبت به ایران در بحث لغو تحریم‌ها برای شروع مذاکرات باشیم.
>به یکباره نمی‌توان از مذاکره سخن گفت
فریدون مجلسی دیپلمات سابق هم در اینباره به آفتاب یزد گفت: قاعدتا نمی‌توان به یکباره از مذاکره سخن گفت.
این دیپلمات سابق گفت: باید اظهارات دیروز روحانی، سفر روز قبل وزیر خارجه عمان و واکنش منفعل آمریکا را به هم مربوط دانست به هر حال هر سه طرف می‌خواهند به یکدیگر نزدیکتر شوند، اما آنچه که مانع این امر است نوع امتیازهایی است که طرفین از هم طلب می‌کنند؛ امتیازاتی که هیچ‌یک حاضر به پذیرش آن نشده اند.
وی اظهار می‌کند: از سویی، دور دوم انتخابات آمریکا و مذاکره با جمهوری اسلامی برای ترامپی که اکنون در معرض استیضاح نیز قرار گرفته است، موضوع مهمی است. این مذاکره می‌تواند شرایط ناامیدانه‌ای که اکنون برای او فراهم شده را بهبود دهد.
مجلسی گفت: از سویی عمان می‌خواهد تا
به غیر از آمریکا، بین ایران و عربستان هم تفاهم به وجود بیاید، چرا که عمان هم مانند ایران با عربستان رابطه حساسی دارد و این شرایط این نگرانی را برای آن‌ها به وجود می‌آورد که قدرتمندتر شدن عربستان در منطقه وقایع بدی را رقم بزند. وی در پایان خاطرنشان کرد: امیدوارم دراین موضوع به دنبال راه حل و منطق باشیم.
عراقچی: در صورت لغو تحریم‌ها، به تعهدات برجامی خود برمی‌گردیم
بیست و هشتمین نشست مشورتی سیاسی معاونان وزرای امورخارجه دو کشور به ریاست سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان و تاکه تو موری، معاون ارشد وزیر امور خارجه ژاپن در توکیو برگزار و طی آن طرفین در خصوص تحولات برجام، طرح صلح هرمز و اوضاع خاورمیانه و خلیج فارس تبادل نظر و گفتگو کردند.
به گزارش ایسنا، سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در این نشست درباره برجام گفت: وضعیت کنونی، ناشی از خروج یک‌جانبه و غیر قانونی آمریکا از برجام می‌باشد و ایران به دلیل درخواست کشور‌های اروپایی مبنی بر جبران این خروج، یک سال صبر کرد و در نهایت با توجه به ناتوانی کشور‌های اروپایی در اجرای تعهدات خود تصمیم گرفت تعهدات برجامی خود را گام به گام کاهش دهد. وی خاطرنشان کرد: در صورت لغو تحریم‌ها و برخورداری ایران از مزایای برجام به تعهدات خود باز خواهیم گشت.
همچنین تاکه تو موری معاون ارشد وزیر خارجه ژاپن هم با اشاره به حمایت ژاپن از برجام گفت: ما در تلاش هستیم با استفاده از راهکار‌های دیپلماتیک برجام را حفظ کنیم و از همه طرف‌ها می‌خواهیم در این راه خویشتن‌دار باشند.لازم به ذکر است، در این دور از مذاکرات مشکلات و موانع موجود در گسترش همکاری‌های دو کشور از جمله مشکلات بانکی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.