مصائب ساخت ساختمان پلاسکو

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: چند وقتی است که جَدَل میان بنیاد مستضعفان و شهرداری تهران بر سر ساخت ساختمان پلاسکو بالا گرفته است و کاسبین این ساختمان هم تنها قربانیان این ماجرا هستند. مسئولان بنیاد مستضعفان برای ساخت پلاسکو حرف از هماهنگی کامل با شهرداری تهران می‌زنند اما شهردار منطقه 12 می‌گوید بنیاد مستضعفان الزامات قانونی را رعایت نکرده و حتی نقشه مشخصی هم برای ساخت ندارند. با بالا گرفتن این دعوا شورای شهر وارد عمل شده است و روز گذشته جلسه تعیین تکلیف ساختمان پلاسکو در صحن علنی شورا با حضور نمایندگان بنیاد مستضعفان، نمایندگان پلاسکو، استانداری تهران، معاونت شهرسازی شورای شهر تهران و مدیران شهری و شهردار منطقه ۱۲ برگزار شد. شنیده‌ها حاکی از آن است که در این جلسه که کمتر گزارشی از آن به بیرون درز پیدا کرده است زهرا نژادبهرام، عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران و رئیس کمیته شهرسازی گفته است:«یک موضوع قابل حل تبدیل به عارضه‌ای اجتماعی شده که با درایت معاونت شهرسازی شهرداری قابل حل است.» و قرار بر این شد که مسائل صدور پروانه در اسرع وقت پیگیری شده و مسائلی نظیر پارکینگ و عوارض، فی مابین بنیاد و شهرداری در جلسه‌ای با سرعت حل و فصل شود و شورا در جلساتی با‌هاشمی رئیس شورا و شهردار تهران، هماهنگی‌های لازم را انجام دهد.
>مصائب ساخت ساختمان پلاسکو
صبح روز پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵ بود که ساختمان 50 ساله پلاسکو طعمه حریق شد. حریقی که از یک مغازه آغاز شد و به سایر واحدها سرایت کرد. در پی وقوع این آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو بطور کامل فرو ریخت و تعداد زیادی مامور آتش‌نشانی در حال مهار آتش‌سوزی، در بیرون و داخل ساختمان بودند و عده‌ای از آن‌ها زیر آوار ناشی از فروریختن ساختمان ماندند و جامعه در غم از دست دادن آن‌ها فرو رفت.
کار ساخت پلاسکوی جدید از مهر 97 آغاز شد و در پی آن سعیدی کیا رئیس وقت بنیاد مستضعفان در تاریخ 29 دی ماه سال 97 در مراسم تجلیل از طراحان ساختمان پلاسکوی نو گفت: از مهر ۹۷ به دلیل دارا بودن مجوز ساخت، کار را شروع کردیم اما پروانه نداشتیم و تلاش می‌کنیم تا مهر ۹۹ پلاسکوی جدید ساخته شود. او با بیان این‌که قوه قضائیه اعلام کرده است که در این ماجرا ۱۴ دستگاه ذی‌مدخل هستند، گفت: بنیاد معطل هیچ چیز نشده است و کار را با قوت ادامه می‌دهد تا پلاسکوی نو به عنوان ساختمانی فاخر ساخته شود.


هرچند رئیس وقت بنیاد مستضعفان وعده‌هایی در خصوص ساخت دو ساله پلاسکو داده بود اما در این میان وقفه‌هایی در کار پیش آمد و باعث شد در برخی برهه‌ها کار ساخت پلاسکوی جدید بخوابد. این وقفه‌ها هر بار با پادرمیانی برخی مدیران و با صدور برخی دستورات مکتوب و شفاهی از بین می‌رفت و کار ساخت رونق می‌گرفت.
وقفه‌ها ادامه داشت تا اینکه در تاریخ 2 آبان سال جاری پرویز فتاح رئیس بنیاد مستضعفان به محل ساخت پلاسکو رفت و در جمع خبرنگاران گفت: «در موعدی برای بازدید به همراه پیمانکار و مشاور و معاون شهردار آمدیم که اسکلت طبقه هفتم هم نصب شده است یعنی پنج طبقه منفی و 2 طبقه روی زمین. کار ساخت پلاسکو از این پس سرعت بیشتری پیدا خواهد کرد و تمام سفارشات مربوط به ستون‌ها و تیرهای اسکلت داده شده و تا پایان بهمن ماه کل اسکلت پلاسکو یعنی کل 20 طبقه ساخته و نصب خواهد شد. فکر می‌کنم با تلاشی که همکارانم دارند و تامین همه منابع مالی هم شده نیمه دوم سال آینده آن طور که قول داده شده پروژه به بهره برداری برسد. ما با مجوز شهرداری در حال انجام اقدامات‌مان هستیم و مجوز شورای عالی شهرسازی و معماری را هم داریم و در هیات دولت و استانداری هم تمام مراحل لازم برای ساخت طی شده است.»
وی در پاسخ به اینکه چرا تا امروز جواز صادر نشده است گفته بود: «علت اینکه تا امروز جوازی صادر نشده است این است که طراحی کامل نشده است اما امروز همه نقشه‌ها به شهرداری داده شده و ما هم درخواست کردیم همه سخت‌گیری‌های لازم را داشته باشند زیرا پلاسکو قرار است از نظر فنی و طراحی به یک الگو تبدیل شود. اگر هم مطلبی باشد بین ما و شهرداری است و قابل حل است و ما ارتباط گسترده‌ای با شهرداری داریم و همه مشکلات را با شهرداری حل خواهیم کرد و اختلاف ملکی ما با شهرداری اصلا عدد قابل توجهی نیست.»
>پلاسکو الزامی به ساخت پارکینگ
در محل ندارد
اما عبدالرضا گلپایگانی معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران هم در حاشیه همان بازدید در جمع خبرنگاران و در پاسخ به سوالی در خصوص تامین پارکینگ در ساختمان پلاسکو گفته بود: «براساس مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی ساختمان‌ها برای ساخت و اخذ پروانه موظف به تامین پارکینگ هستند. در خصوص ساختمان پلاسکو به جهت محل قرار گیری و همچنین شرایط ساختمان امکان ساخت پارکینگ در محل وجود نداشته است. از همین رو مقرر شده است تا الزام به ساخت پارکینگ در محل برداشته شده و به جای آن تامین پارکینگ در محلی نزدیک به ساختمان انجام گیرد.»
یکی از خبرنگاران از وی پرسید آیا پاساژ پروانه و پارکینگ طبقاتی پروانه جزء گزینه‌های تامین پارکینگ پلاسکو محسوب می‌شود یا خیر؟ و او در جواب گفته بود:« یکی از مکانهای مورد نظر همین پارکینگ پروانه است البته هنوز توافق صورت نگرفته و مکان‌های دیگری هم در دست بررسی قرار دارد.»
>شهرداری جلوی کار را گرفت
تقریبا می‌توان گفت که دعوای بین شهرداری و بنیاد مستضعفان از همین جا آغاز شد به طوری که در تاریخ 6 آذر ماه اخباری درخصوص توقف فعالیت برای ساخت ساختمان پلاسکو به گوش رسید و در پی آن شهسواری مدیرعامل هلدینگ عمرانی بنیاد مستضعفان گفت: «از روز چهارشنبه هفته گذشته از سوی یکی از نواحی شهرداری منطقه 12 مامورانی به کارگاه ساختمانی پلاسکو مراجعه کردند و مدعی شدند کار ساخت و ساز باید متوقف شود. روز گذشته نامه‌ای به دست ما رسید که در آن اشاره شده بود باید هرچه سریع‌تر ساخت و ساز در پلاسکو متوقف شود و سرانجام امروز ماشین‌آلاتی از سوی شهرداری به جلوی درب کارگاه آورده شد تا روند فعالیت کارگاهی ما متوقف شود. این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که در بازدید مشترک فتاح رئیس بنیاد مستضعفان و گلپایگانی معاون شهردار تهران توافقاتی شده بود که کار ساخت پلاسکو ادامه پیدا کند و بعد به صورت همزمان الزامات قانونی آن انجام پذیرد.»
شهسواری همچنین خاطرنشان کرد:« اینکه قرار باشد کاری که با زحمت شروع شده و در حال انجام است به این شکل متوقف شود، باعث می‌شود حقوق کسبه پلاسکو ضایع شود. در صورت‌جلسه‌ای که در استانداری تهران در مرداد سال 97 تصویب و به امضا رسید و آقایان مسئول در آن زمان آن صورت جلسه را امضا کرده بودند، قرار بود جواز ساخت به صورت رایگان در اختیار بنیاد قرار گیرد، اما امروز آقایان حرف از پرداخت عوارض می‌زنند و این در حالی است که بنیاد با این فرض کار ساخت پلاسکو را آغاز کرد که قرار نباشد برای اخذ جواز ساخت پولی بپردازد.اگر قرار باشد بنیاد در این مرحله 200 تا 300 میلیارد تومان برای حقوق مکتسبه و اخذ جواز پول بپردازد حتما دیگر ساخت پلاسکو از عهده‌اش خارج خواهد شد.این در حالی است که آقایان پیش از این می‌گفتند نیازی به ساخت پارکینگ در ساختمان پلاسکو وجود ندارد، اما امروز بحث از پارکینگ و بحث از عوارض مطرح می‌کنند که اینها هیچ‌کدام در توافقات اولیه مطرح نشده بود.»
>باید الزامات قانونی رعایت شود
پس از آن علی محمد سعادتی شهردار منطقه 12 در خصوص شرایط پیش آمده برای ساختمان پلاسکو گفت: «ما با توجه به شرایطی که ساختمان پلاسکو داشت و به خاطر آن گودالی که به واسطه فروریزش ساختمان اولیه ایجاد شده بود و خطراتی که وجود داشت و همچنین به واسطه آنکه برای ساخت ساختمان جدید نیاز به تخریب فوندانسیون قبلی وجود داشت، اجازه دادیم تا طبقات زیرین در پروژه پلاسکو ساخته شود. بنا بر این اجازه بنیاد می‌توانست فوندانسیون طبقات زیر سطحی را اجرا کند تا به این ترتیب این استحکامات خطر فروریزش ساختمان‌های مجاور و همچنین مجموعه خطراتی که برای عابران پیاده و خودروهای عبوری از خیابان جمهوری ایجاد شده بود را از بین ببرد. متاسفانه در این تایم انتظار داشتیم که بنیاد نسبت به تکمیل نقشه‌های ساختمانی و اخذ تاییدیه‌ها و تعیین‌تکلیف پارکینگ‌های موردنیاز اقدام کند و پروانه ساختمانی اخذ کند اما علی‌رغم وقتی که در اختیار داشتند این کارها را نکردند.از همین رو ما از بنیاد خواسته‌ایم تا فعالیت ساختمانی خود را متوقف کند و بعد از اخذ مجوزهای موردنیاز به صورت قانونی و بدون عیب و نقص کار از سر گرفته شود.»
او خاطرنشان کرد: «ساختمانی که یک مرتبه به خاطر فقدان ایمنی و عدم رعایت الزامات قانونی یک حادثه ملی را رقم زده، نباید در ساخت مجددش بی‌قانونی رخ دهد و توقع ما این است که این بار ساخت پلاسکو خیلی قانونی‌تر و اصولی‌تر از گذشته انجام شود. ما هنوز در پروسه ساخت پلاسکو نقشه‌ای نداریم که سازمان نظام مهندسی آن را تایید کرده باشد.»
سعادتی در پاسخ به این سوال که بنیادی‌ها می‌گویند یک سری هماهنگی بین فتاح رئیس بنیاد مستضعفان و گلپایگانی معاون شهردار تهران صورت گرفته است که نیازی به پرداخت هزینه و حقوق مکتسبه در روند اخذ مجوز نباشند، گفته بود: «اتفاقاً امروز موضوع ما موضوعات ریالی نیست و این بحث‌ها انحرافی است. مسئله ما این است که در وهله اول باید نقشه ساخت پلاسکو تکمیل شده و مهر شود تا ما در شهرداری تهران بدانیم بنیاد قرار است در پلاسکو چه چیزی بسازد. باید سازمان نظام مهندسی و آتش نشانی تهران تاییدیه‌های لازم را ارائه کنند که این کارها هنوز انجام نگرفته است.»
او گفته بود:« من اینجا باید این نکته را بگویم که برخی از دوستان در بنیاد حتی نمی‌دانند که مثلا قرار است در طبقه 12 این ساختمان چه چیزی ساخته شود و چه کاربردی داشته باشد و این موضوع برای خودشان هم همین‌قدر مبهم است.
وی گفت: «در برخی از مصاحبه‌ها دوستان بنیادی گفته‌اند که می‌خواهیم کارگاه‌های تولیدی را به پلاسکو بازگردانیم، در حالی که حتما الزامات ایمنی در محیط کارگاهی، آن هم کارگاه تولیدی پوشاک با یک فروشگاه لباس تفاوت دارد و باید این موضوعات از سوی آتش‌نشانی و سازمان نظام مهندسی مورد بررسی قرار گیرد. ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌به نظر من باید یک مقدار دوستان بنیاد مستضعفان صبر منطقی و پایبندی بیشتری به اجرای قانونی و الزامات آن داشته باشند.»
با این حال روز گذشته جلسه‌ای تحت عنوان تعیین تکلیف ساختمان پلاسکو در شورا برگزار شده است و شنیده‌ها حاکی از آن است که در این جلسه قرار بر این شده که مسائل صدور پروانه در اسرع وقت پیگیری شده و مسائلی نظیر پارکینگ و عوارض در جلسه‌ای با سرعت حل و فصل شود اما موضوع حائز اهمیت این است که این سومین سالی است که کسبه پلاسکو همچنان در شرایط سختی به سر می‌برند و به نظر می‌رسد مسئولین از این امر غافل شده‌اند. برای شنیدن نظرات کسبه با چند نفر از آن‌ها تماس گرفتیم اما حاضر به گفت و گو نبودند. با این حال به نظر می‌رسد اگر مسئولین نتوانند طبق وعده‌های خود عمل کنند اعتماد عمومی را بیش از پیش از دست خواهند داد و همین موضوع لزوم بیشتر همکاری بین ارگان‌های مختلف را نشان می‌دهد.