روزنامه آفتاب یزد
1398/09/19
بعد از تبادل زندانیان ایرانی و آمریکایی اکنون سخن از میانجیگری دوباره ژاپن مطرح میشود
سیگنال‌های جدیدآفتاب یزد- گروه سیاسی: پازل‌ها کنار هم چیده شده‌اند، اتفاقاتی یکی پس از دیگری رخ می‌دهد، ابتدا واکنش در ظاهر منفعلانه ترامپ در قبال وقایع اخیر ایران، سفر بن علوی وزیر خارجه عمان که معروف است به میانجیگر و سپس یک خبر ناگهانی شبانه بی آنکه پیشتر در موردش اطلاع‌رسانی شود... یعنی خبر تبادل دو زندانی ایرانی و آمریکایی با یکدیگر. سپس متن تشکر پمپئو و ترامپ از ایران تا جایی که رئیس جمهور آمریکا می‌نویسد «دیدید که می‌توانیم با هم معامله کنیم.».این اقدام آدم را یاد اظهارات مقامات آمریکایی که گفته بودند تبادل زندانیان می‌تواند، شروع خوبی برای خیلی چیزها باشد می‌اندازد. این در حالی است که کماکان ایران و آمریکا برای یکدیگر سیگنال می‌فرستند تا جایی که محمدجواد ظریف روز گذشته در توئیتی از آمادگی برای تبادل باقی زندانیان با آمریکا سخن گفته و نوشته است: "پس از به خانه باز گرداندن گروگان‌مان در این هفته، کاملاً برای تبادل فراگیر زندانیان آمادگی داریم. توپ در زمین ایالات متحده است. امروز بار دیگر و این بار در نشست « قلب آسیا - روند استانبول » مشغول دیپلماسی منطقه‌ای هستیم تا توان خود را برای صلح و توسعه در افغانستان در کنار هم قرار دهیم." کار تا جایی پیش رفته که سایت اصولگرای نسیم آنلاین با صراحت خبر از مذاکرات محرمانه آمریکا و دولت می‌دهد و مدعی میشود: دولت روحانی مذاکرات پنهانی با آمریکا را مدتهاست آغاز کرده و نقطه شروع نیز تبادل زندانیان دو طرف است و پالس‌های آشکاری نیز از جانب مقامات ایرانی و آمریکا می‌رسد که هر دوطرف مایل به مذاکره در بقیه موضوعات نیز هستند که نمی‌توان این خبر را تایید یا تکذیب کرد.
اما تعجب برانگیزتر از همه این‌ها می‌تواند اظهارات برایان هوک که مواضع ضد ایرانی‌اش از هرکس دیگری معروف‌تر و تندتر بود، باشد. کسی که اینبار در اظهاراتی تعجب برانگیز برای نخستین بار در طول همه این سال‌ها حوثی‌های یمن را مستقل و جدای از ایران می‌داند!
موضوعی که تغییر موضع واشنگتن را به خوبی به نمایش می‌گذارد. نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، سیاست‌های انصارالله را مستقل از ایران خواند تا جایی که خبرگزاری فارس هم ضمن انتشار این خبر می‌نویسد «دولت آمریکا پیشتر انصارالله یمن را «شریک راهبردی» ایران برای هدف قرار دادن کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس خوانده بود. اما اکنون تغییر موضع داده است.»
و حالا جدیدترین خبر آنکه منابع دیپلماتیک از موافقت ایالات متحده با طرح ژاپن برای میزبانی حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران و مذاکره درباره برنامه هسته‌ای تهران خبر می‌دهند. خبرگزاری کیودو این خبر را منتشر کرده و نوشته این پیام را یک دیپلمات ارشد آمریکایی به ژاپن اطلاع داده است. واشنگتن درعین‌حال از توکیو خواسته ایالات‌متحده را در جریان نتایج دیدار حسن روحانی و شینزو آبه قرار دهد.
این درحالی است که نخست وزیر ژاپن هم از رایزنی برای سفر رئیس جمهور ایران به توکیو خبر داد. آن طور که ایسنا می‌نویسد شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، گفت که توکیو در حال مذاکره درباره سفر احتمالی حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان به ژاپن در ماه جاری است و این تلاشی برای حل‌کردن بن‌بست هسته‌ای ایران با آمریکا است. آبه گفت که ژاپن می‌خواهد هر تلاش ممکنی را در راستای ارتقای صلح خاورمیانه انجام بدهد.
بر اساس این گزارش، اظهارات نخست‌وزیر ژاپن در پی این مطرح میشود که می‌گویند احتمالا این دیدار در تاریخ ۲۰ دسامبر انجام خواهد شد. در صورت انجام این سفر، این اولین بار از سال ۲۰۰۰ خواهد بود که یک رئیس جمهور ایران به ژاپن می‌رود.
بر اساس گزارش‌ها، این منابع همچنین گفتند که در صورت رفتن روحانی به توکیو، انتظار می‌رود نخست وزیر ژاپن که متحد دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به شمار می‌آید، خواستار پایبندی کامل ایران به توافق هسته‌ای شود. وی همچنین ممکن است در دیدار با روحانی برای جلب رضایت ایران با طرح توکیو به منظور اعزام نیروی نظامی به خاورمیانه تلاش کند.
اما موضوع میانجیگری آبه در حالی مطرح میشود که او چند ماه پیش سفری به منظور همین میانجیگری به ایران داشت که در آن توفیقی حاصل نشد. اما آیا ممکن است که اینبار دیدار روحانی با آبه وضعیت را متفاوت کند و تمام وضعیت تغییر کند؟
>اظهارات هوک
پیش از پاسخ به این سوال ابتدا درباره تغییر رویکرد آمریکا در قبال رابطه حوثی‌های یمن و ایران از فریدون مجلسی دیپلمات سابق می‌پرسیم. وی در این باره به آفتاب یزد گفت: برایان هوک این اظهارات را در زمانی مطرح می‌کند که کشتی‌ای را گرفتند که خودشان مدعی شده بودند حامل اسلحه‌های ایرانی برای کمک به حوثی‌ها بوده است. وقتی سیاست در دست سیاستمداران است می‌دانند یک موضوع را چگونه راهبری کنند، اما وقتی به دست غیرحرفه‌ای‌ها می‌رسد معلوم نیست دوستان امروز در چه فاصله‌ای تبدیل به دشمنان بشوند یا برعکس دشمنان دوست شوند. چیزی که امروز شاهد آن هستیم.
وی افزود: حوثی‌ها ممکن است در آینده از ایران جدا شوند و به سمت دیگری بروند. شاید اظهارات برایان هوک برای ترغیب حوثی‌ها و حرکتشان به سمت عربستان و گفتگو با آنان باشد.
مجلسی گفت: اما اظهارات هوک یک روی کاملا متفاوت دیگر هم دارد که می‌تواند بی‌ارتباط با وقایع اخیر ایران، آمریکا و عربستان نباشد. ما این روزها شاهد واکنش منفعلانه ترامپ در قبال حوادث ایران بودیم، از سویی چند روز پیش شاهد معامله و تبادل زندانیان و تشکر ترامپ و پمپئو از کشورمان، آمدن وزیر خارجه عمان به کشورمان در جهت میانجیگری میان ایران و آمریکا و عربستان را هم داشتیم، اکنون هم این اظهارات را می‌توان در کنار سفر حسن روحانی و دیدارش با شینزو آبه گذاشت.
>بعد از بن علوی
محسن جلیلوند استاد حقوق بین الملل هم درباره اظهارات هوک و جدا دانستن حوثی‌ها از ایران به آفتاب یزد می‌گوید: من این اظهارات را پیرو سفرهای وزیر خارجه عمان به ایران می‌بینم. خبرهایی از صحبت‌های یوسف بن علوی درز کرد. بن علوی هم از طرف عربستان و هم آمریکا برای ایران در ارتباط با یمن پیام آورده بود. واکنش ظریف که اعلام کرد ما تنها حمایت معنوی از حوثی‌های یمن داریم بیانگر همین مطلب بود که رابطه حوثی‌ها و ایران از موضوعات بحث بن‌علوی بوده است. بن علوی ضمن اینکه از ایران در مورد مسائل یمن خواستار تعدیل بود پیغام عربستان را هم به کشورمان درمورد تعدیل سعودی‌ها و کنار آمدن با ایران در حوزه منطقه‌ای، ابلاغ کرد.
>اینبار جدی‌تر است؟
مجلسی اما در ادامه به سفر حسن روحانی به ژاپن و موضوع میانجیگری دوباره وی اشاره می‌کند و می‌گوید: امیدوارم در پس پرده سفر به ژاپن و آزادی مبادله دو زندانی، شاهد موضوعاتی جدی‌تر برای تداوم سیر در پیش گرفته شده باشیم. کشور ما در تحریمی است که مدتهاست ادامه دارد و صرفا قرار نیست یک سری افراد سخنرانی‌های حماسی یا شعاری بدهند اما به فکر مردم خودشان نباشند. از سویی امیدوارم سفر روحانی صرفا یک سفر تاکتیکی نباشد و مثلا چهار زندانی دیگر مبادله شود و هورایی کشیده شده و ترامپ آن را به حساب عملکردهای خودش بگذارد و از مردمش در انتخابات امتیاز بگیرد و کماکان تحریم‌ها بماند. رئیس جمهور گفته است اگر آمریکا تحریم‌ها را بردارد ما یک ساعت بعد با ترامپ مذاکره می‌کنیم، ظاهرا این حرف خیلی مثبت نیست برای آن که تحریم‌ها برای آمریکا ابزار نیست خود هدف است و از همین رو به این راحتی برداشته نمی‌شود. اما باید ببینیم در قبال این اگر (تحریم‌ها برداشته شود) ایرانی‌ها، طرف آمریکایی چه امتیازی می‌خواهد.
وی درباره اینکه میانجیگری جدید آبه را باید تا چه اندازه متفاوت با میانجیگری پیشین وی برای منتهی شدن به نتیجه دانست گفت: زمان، تغییر کرده است.
این دیپلمات سابق درباره تفاوت این دیدار با دیدار پیشین گفت: به نظر می‌آید امروز کسانی در داخل ایران درباره میانجیگری توجیه شدند.
مجلسی اظهار کرد: باید در این گونه مواقع فکر سیاسی شود. سیاست می‌گوید منافع ما چیست.
>دفع الوقت
محسن جلیلوند هم درباره نقش میانجی گری ژاپن اظهار کرد: در بحث کلان، مذاکره خیلی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. به نظر می‌آید اینکه دائم کشورهای مختلف میانجی می‌شوند و مرتب از مذاکره و مذاکره سخن می‌گویند یک هدف دیگر را هم دنبال می‌کنند. هم ایران و هم آمریکا دفع‌الوقت می‌کنند تا ببینند چه شرایطی پیش می‌آید. ازیک طرف ایران منتظر این است که ببیند دولت آمریکا به کجا می‌رسد. از یک طرف دیگر آمریکا نیز دفع الوقت انجام می‌دهد تا فشارهایی که به ایران آورده‌اند به تدریج اثر خودش را بیشتر و بیشتر بگذارد. آنها معتقدند ایران هر چه قدر این موضوع را طولانی‌تر کند و یکبار بن علوی بیاید، یکبار به دیدار آبه برویم یکبار آبه به دیدار ما بیاید و... موضع کشور ضعیف‌تر میشود و در شرایطی قرار می‌گیرد که حاضر است امتیاز بیشتری در مذاکره آتی بدهد به عبارتی تحلیلگران معتقدند این میانجی گری‌ها، برای این دفع الوقت است.
این استاد حقوق بین‌الملل اما به تفاوت دیدارهای آبه در ایران و ژاپن اشاره می‌کند و می‌گوید: زمانی که آبه به ایران آمد بحث دیگری مطرح بود. میانه ایران و آمریکا به ویژه بعد از ماجرای پهپاد پیچیده شده بود. اما در حال حاضر روحانی به ژاپن می‌رود، در آن موقع هنوز برنامه‌ها و گام‌های خروج ایران از برجام به مانند امروز نشده بود.
ظریف: آماده تبادل فراگیر زندانیان هستیم
وزیر امور خارجه کشورمان بر آمادگی ایران برای تبادل فراگیر زندانیان با آمریکا تاکید کرد.محمد جواد ظریف در صفحه توییتر خود نوشت: "پس از به خانه باز گرداندن گروگان‌مان در این هفته، کاملاً برای تبادل فراگیر زندانیان آمادگی داریم. توپ در زمین ایالات متحده است. امروز بار دیگر و این بار در نشست « قلب آسیا - روند استانبول » مشغول دیپلماسی منطقه‌ای هستیم تا توان خود را برای صلح و توسعه در افغانستان در کنار هم قرار دهیم." به گزارش ایرنا، اخیرا دکتر سلیمانی، دانشمند ایرانی بازداشتی در آمریکا با تلاش‌های وزارت خارجه آزاد شد که در مقابل آزادی زندانی آمریکایی که به جرم جاسوسی در ایران زندان بود محقق شد. پس از این تبادل زندانی، مقامات آمریکا در چند نوبت از تمایل خود برای مذاکره جهت تبادل زندانی خبر داده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
چرا باید دانش آموزان زبان چینی یاد بگیرند؟
مصائب ساخت ساختمان پلاسکو
شش ابهام بودجه‌ای
دلیل صرف نظر حجت‌الاسلام والمسلمین محمد صدوقی از کاندیداتوری
آنها که می‌گویند انتخابات فایده ندارد دلسوز مردم نیستند
اصولگرایان ریشه دار هم نیامدند
پیامدهای دستگیری‌ها در عراق
بعد از تبادل زندانیان ایرانی و آمریکایی اکنون سخن از میانجیگری دوباره ژاپن مطرح میشود
تلاش مذاکره‌کنندگان برجام برای بازگرداندن استرا!
معنی سفر روحانی به ژاپن
نکاتی از لایحه بودجه 99
نقض غرض یادگیری زبان چینی
نمونه بودن یعنی چه!؟
نقض غرض یادگیری زبان چینی
دلیل صرف نظر حجت‌الاسلام والمسلمین محمد صدوقی از کاندیداتوری
اهمیت تدوین و کاربرد استراتژی
نکاتی از لایحه بودجه 99
