«مک ایر» در خیابان حافظ چه می‌کرد؟

آرمان ملي- محمدحسين لطف‌الهي: «سفير انگلستان بازداشت شد»؛ خبري که شامگاه شنبه و همزمان با برگزاري مراسم جانباختگان سقوط هواپيما منتشر شد و ابتدا چندان باورپذير به نظر نمي‌رسيد، اما ساعاتي بعد مشخص شد اين خبر صحت داشته و «راب مک‌اير» بازداشت و سپس آزاد شده است. اين بازداشت سر و صداي زيادي بپا کرد و مسئولان انگلستان و اتحاديه اروپا به شدت به آن معترض شدند. دومينيک راب، وزير امور خارجه بريتانيا، شامگاه شنبه به وقت محلي با انتشار بيانيه‌اي، ضمن تأييد خبر بازداشت چند ساعته سفير اين کشور در ايران، اعلام کرد: «بازداشت بي‌دليل و ناموجه سفير ما در تهران نقض فاحش قوانين بين‌المللي است». مقامات وزارت امورخارجه ايران اما تا ظهر روز يکشنبه سکوت پيشه کرده بودند واعلام مي‌داشتند که در انتظار گزارش رسمي نيروي انتظامي هستند. خبرگزاري تسنيم مدعي بود که اين بازداشت به دليل حضور مک‌اير در «اعتراضات و هدايت اين اعتراضات» است. اين خبرگزاري همچنين نوشت که «در جريان تجمع غروب روز شنبه جمعي از افراد در مقابل دانشگاه اميرکبير، سفير انگليس در تهران که در ميان تجمع حاضر و اقدام به سازماندهي و تحريک و هدايت برخي اقدامات راديکال و ساختارشکنانه بود براي ساعاتي بازداشت شد». سفير انگلستان در ايران اما اين اتهام را قبول ندارد. مک‌اير در توئيتي دليل حضور کوتاه‌مدت خود در مراسم يادبود قربانيان سقوط هواپيماي اوکرايني را توضيح داد. او نوشت: «تاکيد مي‌کنم که من درهيچ تظاهراتي شرکت نکردم. من به مراسم يادبود افرادي که در سانحه ناگوار سقوط هواپيماي PS752 ÈæÏäÏ ÑÝÊã. ØÈíÚíÇÓÊ ˜å äÓÈÊ Èå ˜ÔÊåÔϐÇä ÇÏÇí ÇÍÊÑÇã ˜äã¡ ÊÚÏÇÏí ÇÒÂäåÇ ÈÑíÊÇäíÇíí ÈæÏäÏ». ÑÇÈ ã˜ÇíÑ¡ ÓÝíÑ ÈÑíÊÇäíÇ ÏÑ ÇíÑÇä ÏÑ ÊæÆíÊ ÎæÏ ÝÊå ÇÓÊ¡ Ó ÇÒ äÌ ÏÞíÞå åäÇãí ˜å ÚÏåÇí ÔÑæÚ Èå ÔÚÇÑÏÇÏä ˜ÑÏäÏ ãÍá ÑÇ Êј ˜ÑÏå ÇÓÊ.
يک قدم تا بحراني جديد
در اين ميان هرچند وزارت امور خارجه در آرامش به پيگيري اين ماجرا مي‌پرداخت، گروهي از نمايندگان مجلس و برخي درخواست‌هايي را مطرح کردند که عمل به آنها مي‌توانست سرآغاز بحراني جديد باشد. در همين راستا نماينده خميني‌شهر در مجلس از تهيه طرحي براي کاهش مناسبات سياسي ايران با فرانسه، آلمان و انگليس خبر داد. محمدجواد ابطحي در جلسه علني يکشنبه با اشاره به حضور سفير انگليس در تجمع روز گذشته مقابل دانشگاه اميرکبير درخواست کرد که وزير خارجه، سفير انگليس را به عنوان «عنصر نامطلوب» اخراج کنند. او همچنين گفت که طرحي را درخصوص کاهش مناسبات سياسي ايران با سه دولت فرانسه، آلمان و انگليس ارائه داده که در دستور کار مجلس قرار مي‌گيرد. از سوي ديگر برخي با برگزاري تجمع در خيابان فردوسي و در مقابل سفارت انگلستان خواستار اخراج «راب مک‌اير» شدند. در اين تجمع شعارهاي غيراخلاقي نيز از سوي معترضان سرداده شده و برخي از حاضران پرچم انگلستان را به آتش کشيدند تا اعتراض رسمي مقامات اين کشور را در پي داشته باشد.
روايت عراقچي و احضار سفير


اولين واکنش رسمي وزارت امور خارجه ايران، واکنش سيدعباس عراقچي بود. معاون سياسي وزارت خارجه در توئيتي نوشت: «وي بازداشت نشده است، اما به عنوان يک بيگانه ناشناس در يک گردهمايي غيرقانوني دستگير شد. وقتي پليس به من اعلام کرد فردي دستگير شده که ادعا مي‌کند سفير انگلستان است، من گفتم غيرممکن است. فقط پس از مکالمه تلفني که با او داشتم، با تعجب او را شناسايي کردم. 15 دقيقه بعد او آزاد بود». پس از اين اظهارنظر سيدعباس عراقچي، «راب مک اير» به دليل رفتار نامتعارف و حضور در تجمعات غيرقانوني توسط دستيار وزير امور خارجه و مدير کل اروپا به وزارت امور خارجه فراخوانده شده و مراتب اعتراض رسمي جمهوري اسلامي به ايشان و دولت انگليس ابلاغ شد. در اين ديدار به آقاي مک اير يادآوري گرديد که حضور سفراي خارجي در تجمعات غيرقانوني هيچ تناسبي با مسئوليت‌هاي ايشان به عنوان نماينده سياسي کشور متبوع خود ندارد و مخالف مفاد کنوانسيون 1961 روابط ديپلماتيک وين است و دولت انگلستان مي‌بايست در اين خصوص توضيح دهد.
جزئيات‌جديدي از بازداشت سفير انگليس
مرکز اطلاع‌رساني و ارتباطات نيروي انتظامي، جزئيات دستگيري سفير انگلستان در تجمع روز شنبه مقابل دانشگاه اميرکبير را اعلام کرد. مرکز اطلاع‌رساني و ارتباطات نيروي انتظامي در اين رابطه اعلام کرد: ساعت 18:35 روز شنبه سفير کشور انگلستان به همراه فرد ديگري با حضور در ميان تجمع کنندگان مقابل دانشگاه امير کبير تهران از تجمع کنندگاني که در حال سر دادن شعار‌هاي ساختار‌شکنانه بودند، فيلمبرداري مي‌کرد. با هوشياري ماموران پليس امنيت ناجا، سفير انگليس شناسايي و به صورت نامحسوس تحت نظر قرار گرفت و در ساعت 19:10 دستگير و پس از اقدامات اوليه قانوني به نماينده وزارت امور خارجه تحويل شد. لازم به ذکر است، فرد همراه با سفير انگليس با مشاهد اين صحنه اقدام به فرار کرد و به سفارت انگلستان پناه برد.