تحریم دانشمند سیاسی ایران

آفتاب یزد- گروه سیاسی: روز پنجشنبه بود که وزارت خزانه‌داری آمریکا از تحریم رئیس سازمان انرژی اتمی ایران خبر داد و با صدور بیانیه‌ای «علی‌اکبر صالحی»، رئیس‌ سازمان انرژی اتمی ایران را در لیست تحریم‌های خود قرار داد. این وزارت همچنین از تحریم سازمان انرژی اتمی ایران خبر داد.
بر اساس بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا که در وب سایت این سازمان منتشر شده است، اقدامات محدودکننده‌ای علیه صالحی و سازمان انرژی اتمی ایران اعمال شده است. اکنون طبق قوانین دارایی‌های آن‌ها در آمریکا مسدود می‌شود. علاوه بر این، هرگونه معامله با اشخاص ثالث با آن‌ها در معرض تحریم‌های ثانویه قرار دارد.این اقدام آمریکا البته با واکنش مقامات دولتی ایران روبه رو شده است. سخنگوی وزارت امور خارجه در اینباره گفت: دکتر صالحی شخصیت برجسته علمی و سیاسی کشور است و تحریم ایشان که تنها از سر استیصال صورت می‌گیرد هیچ تاثیری بر پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای صلح آمیز ایران نخواهد داشت.
آن طور که ایسنا می‌نویسد، سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: بار اول نیست که ایشان در فهرست تحریم‌های یکجانبه و غیر قانونی قرار می‌گیرد؛ همانطور که بار اول نیست دانشمندان هسته‌ای ایران هدف کینه توزی‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار می‌گیرند.
موسوی افزود: از یک سو وزیر خارجه این رژیم به لندن رفته و در نشستی با وزیر خارجه انگلیس مجددا مطالبی بی محتوا و تکراری بیان می‌کند و از سویی دیگر نماینده به اصطلاح ویژه شان در حرکتی نمایشی و غیر جذاب مصاحبه‌ای بی‌خاصیت‌تر برگزار می‌کند؛ غافل از آنکه سیاست فشار حداکثری مدتها است که به بن بست رسیده و حرکت پوینده ایران به سمت استقلال و خودکفایی با چنین‌ اقدامات سخیفی متوقف نخواهد شد.


سید عباس عراقچی معاون وزیر خارجه نیز در اظهاراتی مشابه دراینباره گفته است: دکتر صالحی شخصیت برجسته سیاسی و دانشمند تراز اول هسته‌ای ایران است و دانش هسته‌ای کشورمان امروز تحت مدیریت ایشان، عالی ترین مدارج علمی و عملی را طی می‌کند.
وی نوشت: اقدامات اخیر در کاهش تعهدات هسته‌ای نشان داد، بر خلاف آنچه برخی ادعا می‌کردند، نه تنها تمامی ظرفیت‌های هسته‌ای (از جمله غنی‌سازی و آب سنگین) دست نخورده باقی مانده‌اند، بلکه امروز توانمندی‌های ایران در حوزه فناوری صلح آمیز هسته‌ای اصولا قابل مقایسه با قبل از برجام نیست.
تحریم دکتر صالحی تنها عصبانیت و استیصال آمریکا از به بن بست رسیدن سیاست فشار حداکثری را اثبات می‌کند.
دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی و مدیرکل بین الملل نیز در پیامی با اشاره به تحریم رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان از سوی آمریکا گفت: بی‌تردید پیشرفت هسته‌ای ایران با قدرت ادامه می‌یابد.
حسین امیرعبداللهیان در صفحه توییتر خود نوشت: دکتر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از بزرگ‌ترین دانشمندان هسته‌ای جهان است که توسعه دانش و فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را در ایران و جهان اسلام با شایستگی پیگیری می‌کند. ترامپ تروریست، با تحریم وی، علم را تحریم می‌کند. بی تردید پیشرفت هسته‌ای ایران با قدرت ادامه می‌یابد.
سازمان انرژی اتمی هم در توییتی اعلام کرد: اقدام نابخردانه ترامپ در تحریم دکتر صالحی و سازمان انرژی اتمی ایران خللی در فعالیت‌ها و سیاست‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایجاد نخواهد کرد.
سازمان انرژی اتمی کشورمان در ادامه توییت خود در واکنش به اقدام آمریکا نوشت: تحریم‌های ظالمانه، انگیزه دانشمندان هسته‌ای را بیش از پیش در بی‌اثر کردن سیاست‌های متخاصمانه کشور آمریکا استوار خواهد کرد.
به هرروی بعد از تحریم صالحی و سازمان انرژی اتمی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در کنفرانس خبری گفت که تهران از محدوده مجاز غنی‌سازی اورانیوم تخطی کرده است.آن طور که فارس می‌نویسد؛ «برایان هوک» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت که تهران از محدوده مجاز غنی‌سازی اورانیوم تخطی کرده و به دقت تحولات برنامه هسته‌ای ایران را تحت نظر داریم.
وی با اشاره به تحریم رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: «سازمان انرژی اتمی نقش بزرگی در نقش تعهدات کلیدی ایران ایفا کرده است و از شورای امنیت سازمان ملل می‌خواهیم که مانع از آن شود که ایران به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد.»
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت: «بر ضرورت مقابله با تهدید ایران برای جامعه بین‌الملل تاکید داریم و ایران همچنان به تهدید امنیت جامعه جهانی و باج‌خواهی هسته‌ای خود ادامه می‌دهد.»
وی با اشاره به فعال شدن مکانیزم حل اختلاف در برجام توسط کشورهای اروپایی گفت: «فعال شدن این مکانیزم بیان کننده آن است که صبر کشورهای اروپایی در قبال ایران به پایان رسیده است.»
هوک اضافه کرد: «باید از طریق فعال کردن قطعنامه‌های بین‌المللی،‌مانع از غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران و توسعه برنامه هسته‌ای این کشور شویم و باید مانع از آن شویم که ایران سوخت هسته‌ای را به پلوتونیوم تبدیل کند.»
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت: «راهبرد آمریکا در قبال ایران بر اساس فشار اقتصادی بوده و در تلاش هستیم که از طریق فشارها به راه‌حل دیپلماتیک برسیم.»
وی با اشاره به وجود اختلاف میان آمریکا و اروپا درباره ایران گفت: «تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کردیم و این راهبرد موفق بوده و ایران با بحران مالی بزرگی مواجه است.»
>تحریم جدید
آمریکا طی دو سال گذشته انواع و اقسام تحریم‌هارا علیه جمهوری اسلامی اعمال کرده است. تحریم‌هایی که شامل شخصیت‌های مختلف نظام هم میشده است. اما موضوع تحریم علی اکبر صالحی و سازمان انرژی اتمی، بعد از گام نهایی ایران در کاهش تعهدات برجامی و فعالیت‌های هسته‌ای ایران بدون توجه به آن تعهدات و همینطور راه اندازی مکانیسم ماشه از سوی اروپا صورت می‌گیرد. موضوعی که بسیاری را با این سوال مواجه کرده است که ظاهرا این تحریم را باید متفاوت با گذشته ارزیابی کرد. تحریم سازمان انرژی اتمی در حالی است که تا پیش از این میان این سازمان و آژانس انرژی اتمی همکاری‌هایی وجود داشته است اما اکنون باید این تحریم را به منزله پایان رسمی این همکاری‌ها دانست ؟ این تحریم‌ها تا چه اندازه جدی و تا چه میزان مقدمه بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت است و اساسا نقش آژانس در قبال این تحریم‌ها را چگونه باید ارزیابی کرد؟
>واکنش آژانس؟
محمد علی بصیری کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه سازمان انرژی اتمی در قالب برجام و همکاری با آژانس اساسا از لیست تحریم بیرون بود، به آفتاب یزد گفت: این سازمان چون تحت نظارت آژانس فعالیت می‌کرد، همکاری‌هایی هم با آژانس داشت. بعد از خروج و عدم تعهد به برجام در گام‌های پنج‌گانه ایران، هم اکنون به نوعی شرایط فرق می‌کند. از همین‌رو آمریکا فرصت را برای تحریم سازمان انرژی اتمی نیز مغتم شمرد؛ اینکه اکنون سازمان انرژی اتمی و رئیس آن در لیست تحریم قرار می‌گیرد، یعنی آمریکا آن همکاری‌ها را قطع کرده است. ایران چون از تعهدات برجام در گام‌های پنجگانه خود خارج شده است، اکنون آمریکا توانسته این سازمان را نیز در لیست خود جای دهد.
وی ادامه می‌دهد: بعید نیست که این تحریم‌ها را به نوعی بتوان همکاری یا چراغ سبز آژانس بین المللی به آمریکا هم ارزیابی کرد. البته همچنان آژانس، ایران را در لیست تحریم‌ها قرار نداده است.
بصیری درباره اینکه آیا می‌توان این تحریم را مقدمه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران دانست گفت: می‌توان چنین تعبیری داشت. به این شکل که بعد از تحریم‌های آمریکا، مکانیسم ماشه اروپا و اکنون تحریم سازمان انرژی اتمی و قطع همکاری با آژانس، حرکت گام به گام برای بازگشت به دوران تحریم‌های سازمان ملل شکل گرفته است.
این کارشناس در باره اینکه با این تحریم عملا چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ اظهار داشت: اگر تحریمها از طرف آژانس صورت بگیرد، همکاری‌هایی که بعد از برجام با آژانس شروع شد، از جمله همکاری‌های فنی و توسعه‌ای راکتورهای مورد قبول ایران و فعالیت‌های انتقال خدمات و تکنولوژی متوقف می‌شود.
>اثرگذار است؟
وی درباره اینکه آیا فشاری که آمریکا به سایر کشورها برای تحریم ایران می‌آورد به آژانس نیز می‌تواند اعمال کند؟ می‌گوید: در شرایط فعلی آژانس متشکل از صدو چند کشور است، شورای حکام و مجمع دارد و مجموعه این کشورها در حال حاضر با ایران مشکلی ندارند. 4+1 نیز همکاری‌ها را به طور کامل قطع نکرده است. اما زمانی این اتفاق می‌افتد که این کشورها نیز به سمت آمریکا بیشتر تمایل پیدا کنند و مجموع آرای شورای حکام مبنی بر عدم هر گونه همکاری هسته‌ای با ایران اخذ شود. البته هنوز تا این مرحله فاصله داریم.
بصیری در باره اینکه با تحریم سازمان انرژی اتمی از سوی آمریکا در حال حاضر چه اتفاقاتی رخ خواهد داد؟ اظهار کرد: آمریکاچون از لحاظ علمی، تکنیکی و مالی بر خیلی از کشورها اشراف دارد می‌تواند هم اکنون آن کشورهایی که با سازمان انرژی اتمی ایران همکاری می‌کنند را تحت فشار و تحریم قرار دهد و به طوری غیرمستقیم و ثانویه، تحریم‌های خود را براین کشورها نیز تسری ‌دهد. بدیهی است در چنین شرایطی کشورها دیگر نخواهند که با سازمان انرژی اتمی ایران همکاری کنند تا بیشتر متضرر نشوند. به عبارتی آمریکا همان کاری که در مورد تحریم سرمایه‌گذاری در نفت و گاز و مبادلات مالی و... انجام داد را در این بخش نیز به کار می‌گیرد.
بصیری گفت: با تحریم سازمان انرژی اتمی،انتقال تکنولوژی سرمایه گذاری اقدامات و کمک‌های فنی و سایر موارد در این زمینه تحت الشعاع قرار می‌گیرد و مبادله اورانیوم، سانتریفیوژ، تبادل کارشناس و...قطع می‌شود.
این کارشناس درباره اینکه این تحریم‌ها تا چه میزان اثرگذار است پاسخ می‌دهد: به هر جهت این واقعیت است که مانند تحریم نفتی و تحریم بانکی این تحریم‌ها نیز بی اثر نیست و دردسرهایی می‌آفریند.
>حرف‌هایی که دیگر بیان نمی‌شود
حسن‌هانی زاده دیگر کارشناس مسائل بین‌الملل نیز با بیان اینکه تحریم سازمان انرژی اتمی مغایر با قوانین بین المللی است به آفتاب یزد گفت: همواره تماس و همکاری تنگاتنگی میان صالحی و آژانس بین المللی اتمی وجود داشته است. صالحی علاوه براینکه مسئولیت فعلی سازمان انرژی اتمی را داشته سابقه وزارت خارجه را نیز تجربه کرده است. آمریکا چون به لحاظ قانونی از برجام خارج شده است، حق اعمال نظر در ارتباط با اشخاصی که در حوزه اتمی فعال هستند را نمی‌تواند داشته باشد و نقش اجرایی درباره سیاست‌های هسته‌ای برجامی ندارد.
وی درباره اینکه این تحریم تا چه میزان مقدمه تحریم‌های سازمان ملل است بیان می‌کند: در حال حاضر سیاست آژانس بین المللی اتمی، در مدیریت جدید با گذشته متفاوت شده است و از سویی به نظر می‌رسد که هم اکنون فشارها از حوزه آمریکا و سپس اروپا علیه ایران فراتر رفته و به سمت آژانس انرژی اتمی متمرکز شده است. آژانس در واقع این چراغ سبز را به آمریکا داده تا سازمان انرژی اتمی و آقای صالحی را تحریم بکند تا تمام همکاری‌های بین‌المللی و سازمان انرژی اتمی ایران متوقف شده و تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال شود.
وی اضافه می‌کند: بنابراین این احتمال وجود دارد که این اقدامات را مقدمه‌ای بدانیم برای اینکه پرونده ایران به سمت شورای امنیت منتقل شود و قطعنامه‌هایی جدید تحت فشار آمریکا و سازمان آژانس بین المللی هسته‌ای، علیه ایران اعمال شود به همین دلیل به نظر می‌رسد که توافق‌های پشت پرده‌ای بین آژانس بین المللی هسته‌ای در تحریم آقای صالحی و سازمان انرژی اتمی صورت گرفته است تا زین پس صالحی نتواند در زمینه انرژی هسته‌ای ارتباط تنگاتنگی با آژانس داشته باشد. در حقیقت این اقدام به منظور احاله و انتقال پرونده هسته‌ای ایران به سمت شورای امنیت خواهد بود. چرا که آژانس نیز هم اکنون رویکردهای غیرمنطقی نسبت به ایران در موارد هسته‌ای پیدا کرده است.
این کارشناس مسائل بین الملل درباره اینکه این تحریم‌ها چه قدر ممکن است جدی باشد؟ گفت: تحریم صالحی و سازمان انرژی اتمی به این معناست که تمام همکاری آژانس بین المللی اتمی با ایران به تدریج کاهش خواهد یافت و تمامی تعاملات و همکاری‌های فنی بین آژانس و ایران قطع خواهد شد. این مسئله موجب می‌شود تا علی اکبر صالحی در کنفرانس‌های بین المللی مرتبط با آژانس بین المللی اتمی شرکت نکند. موضوعی که مانع آن خواهد شد تا کشورمان حرف‌های خودش را به دنیا منتقل کند.
آمریکا معافیت‌های هسته‌ای ایران را تمدید کرد
آمریکا به شرکتهای روسی، چینی و اروپایی اجازه ادامه کار در سایت‌های هسته‌ای ایران را داد. به گزارش ایرنا، یک منبع آگاه به خبرگزاری رویترز گفت: دولت ترامپ که در سال ۲۰۱۸ به طور یکجانبه از توافق هسته‌ای خارج شد و تحریم‌های اقتصادی علیه تهران اعمال کرد، در حال حاضر تصمیم به تمدید معافیت‌های هسته‌ای ایران دارد. براساس تصمیم جدید آمریکا، معافیت‌های هسته‌ای ایران به مدت ۶۰ روز تمدید خواهد شد و شرکت‌های خارجی می‌توانند به فعالیت‌های هسته‌ای خود در راکتور تحقیقات آب سنگین اراک، نیروگاه هسته‌ای بوشهر، راکتور تحقیقاتی تهران و سایر ابتکارات همکاری هسته‌ای همچنان ادامه دهند. یک دیپلمات غربی به رویترز گفت: میان خزانه داری آمریکا و وزارت امور خارجه در مورد تمدید معافیت‌های هسته‌ای ایران اختلاف نظر وجود داشت و سرانجام خزانه داری در این موضوع برنده شد. به گفته این منبع غربی، همچنان تمایل آمریکایی‌ها برای تحریم‌های بیشتر علیه ایران وجود دارد، بنابراین این تصمیم تعجب برانگیز بود، اما دیگران معتقدند که تمدید معافیت‌ها برای اطمینان یافتن از عدم اشاعه هسته‌ای حیاتی است.