روزنامه ایران
1398/11/26
یکی از مردم
حسین گنجی
منتقد
اسماعیل شیشه‌گران سال ۱۳۳۴ در تهران متولد شد. او دیپلم نقاشی را از هنرستان هنرهای زیبای تهران گرفت و دوره کارشناسی را در رشته گرافیک در دانشگاه هنر پشت سر گذاشت. در کارنامه حرفهای او برپایی چندین نمایشگاه انفرادی نقاشی، گرافیک و طراحی همچون «صلح»، «پایان قرن»، «سیگار»، «سکوت»، «جام‌جهانی فوتبال»، «خاکستر»، «دوچرخه» و شرکت در بیش از ۴۰ نمایشگاه گروهی در داخل و خارج از ایران دیده میشود.
هنرمند اگرچه در آثارش اذعان نکند ولی نمی‌تواند خود را و ایده‌ها و آثارش را از جامعه و محیطی که در آن زیست دارد، جدا بداند و بکند. محیط بعد از دانسته‌ها و آموخته‌ها و تجربیات، مهم‌ترین رکن تأثیرپذیری هنرمند است. در این تأثیرپذیری هنرمندان متفاوت رفتار می‌کنند. گاهی در آن مجذوب وار غرق می‌شوند و گاهی خطی و نمودی از آن را در آثارشان دخیل می‌یابند. در میان هنرهای تجسمی گرافیک بیشترین وابستگی را به زمانه و محیط خود دارد. به نوعی گرافیک نوعی واکنش هنرمندانه به رویدادهای زمانه‌ایست که هنرمند یا سفارش گرفته یا بی‌سفارش و خود جوش دست به تولید آنها می‌زند.
رویکرد دوم در میان نقاشان و گرافیست‌های هم روزگار ما کاری است که سه برادر شیشه گران بدان توجه بسیاری نشان دادند و در آن میان اسماعیل شیشه گران بیشترین خود سفارشی و تأثیرپذیری اجتماعی، سیاسی و رویدادی را داشت. اسماعیل شیشه‌گران هنرمند به معنای واقعی کلمه متعهدی بود که علاقه‌مند و متأثر از رویدادهای زمانه خود و پرشور نسبت به آرمان‌های انقلابی و میهنی که شکل پررنگی در عصر جدید به خود گرفت همراه شد و سعی کرد ایده‌های خود را با استفاده از نمادهای ارزشی و اسطوره و آرمانی به سمت بیان حرفهای جامعه‌اش بیاورد. حرف‌هایی که کلمات به تنهایی قادر به انتقالش نبودند و تصویر‌سازی و کار گرافیکی می‌توانست در بیان آنها جامعه را یاری کند و هنرمند کارکرد اصلی خود درهمراهی با آلام و آرزوها و رؤیاهای جامعه‌اش را بر دوش بکشد. اسماعیل شیشه گران دراین کار پر کار و در بیان خود و گفتن از هنر و آثار خود بسیار کم کار بود. اگر جست‌و‌جو کنیم در میان سه برادر و در جامعه بزرگ‌تر در میان طراحان و گرافیست‌های ایرانی کمتر از او ذکر و اشاره رفته است و معدود نمایشگاه و آثاری از او با صورت مکتوب در دست است. اسماعیل شیشه گران پرکار و کم بیان و کم ادعا بود و سعی کرد دلمشغولی‌هایش را در کارهایش و نه در رسانه و گفتن از کارهایش جست‌و‌جو و دنبال کند. همین شد که اسماعیل با تمام زوایایی که با جریان‌ها و شکاف‌های اجتماعی چهار دهه اخیر پیدا کرد، خود را متعهد به جامعه و روندهای جاری آن ولی در پستوی خانه خود و جریان هنری تولیدات خود نگاه داشت. همان‌طور که در گفت‌و‌گویش با نشریه شبکه آفتاب اشاره کرده است، شیشه گران کمتر اهمیتی به جریان هنری رایج نشان می داد و چارچوب‌های ذهنی خود را به‌عنوان یک انسان سعی می‌کرد رعایت کند و ارزش‌هایش دراین چارچوب قابل تفسیر و بیان بود. کما اینکه در بخشی از این گفت‌و‌گو می‌آورد:
«بنویسید فلانی هیچی [روی هیچی تأکید می‌کند] هیچی برایش مهم نیست جز معرفت و محبت در زندگی.»
و این زندگی و این محبت و این سبک زیستی پرهیز از خشونت برایش آنقدر مهم بود که در مجموعه کل آثارش از صلح، دوستی و آزادی حرف زد و همواره ضد جنگ و شکل دهندگان آن و استبداد و خشونت طرح زد. در تمامی آثارش همواره پرنده، گل و نجوای آرامش بخش انسانیت را کشید و در این راه همچون سربازی متعهد به نفع جامعه و مردمانش و آنچه زشتی می‌پنداشت، همچون یکی از مردمانش ثابت قدم ماند.
سایر اخبار این روزنامه
ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) و روز زن مبارک باد
تکانه‌های سیاسی دیگر به بازار ارز وارد نمی‌شود
یکی از مردم
سپاهان در آسیا آبروداری کرد
رونمایی از فهرست‌ها در ماراتن یازدهم
از فرمانده شهید به مردم ایران
«جَز » در آزادی «پاپ» در میلاد
خودداری از سختگیری برای مرخصی متهمان
حجم نقدینگی 2262 هزار میلیارد تومان
باید با فرهنگ‌سازی لباس ایرانی اسلامی مصرف شود
وضعیت گیلان سبز شد
سنای امریکا اختیارات جنگی ترامپ را محدود کرد
امام خمینی و مبارزات انتخاباتی!
ضرورت توانمندی فراگیر زنان
تلاقی معنادار چهلم و چهل و یک سالگی
