انتقاد تهران از سازش آمریکا با طالبان

وزارت امور خارجه در واکنش به امضای توافق میان آمریکا و گروه طالبان افغانستان ضمن استقبال از هرگونه صلحی در این کشور خاطرنشان کرد: آمریکا جایگاه حقوقی برای امضای قرارداد صلح یا تعیین تکلیف در مورد آینده افغانستان ندارد.
به گزارش روز یکشنبه اداره کل اطلاع رسانی و امور سخنگویی وزارت امور خارجه، ‌ در بیانیه این وزارت خانه آمده است: جمهوری اسلامی ایران معتقد است توافق صلح پایدار در افغانستان تنها از طریق گفت و گوی بین الافغانی با مشارکت گروه‌های سیاسی آن کشور، از جمله طالبان و با در نظر گرفتن ملاحظات کشورهای همسایه افغانستان بدست خواهد آمد.
در ادامه بیانیه ضمن تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران از هر تحولی که به صلح و ثبات در افغانستان کمک نماید استقبال به عمل آورده و از تلاش‌هایی که در این راستا تحت رهبری و مالکیت افغان‌ها انجام پذیرد حمایت می نماید، تصریح شده است: جمهوری اسلامی ایران معتقد است حضور نیروهای خارجی در افغانستان غیر قانونی بوده و از دلایل اصلی جنگ و ناامنی در آن کشور است. خروج این نیروها لازمه دستیابی به صلح و امنیت در افغانستان است و هر اقدامی که زمینه خروج این نیروها را فراهم کند به صلح در آن کشور کمک خواهد کرد. وزرات امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، اقدامات آمریکا را، تلاشی برای مشروعیت بخشیدن به حضور نیروهایش در افغانستان دانست و اعلام کرد: ایران با این اقدامات مخالف است و آمریکا جایگاه حقوقی برای امضای قرارداد صلح یا تعیین تکلیف در مورد آینده افغانستان ندارد.
در ادامه بیانیه آمده است: معتقدیم سازمان ملل متحد از ظرفیت‌های مناسبی برای تسهیل مذاکرات بین الافغانی و نیز نظارت و تضمین اجرای توافقات حاصله برخوردار است.  جمهوری اسلامی ایران ضمن احترام به حاکمیت و تمامیت سرزمینی افغانستان آمادگی دارد در راستای راهبرد امنیت ملی خود، هر گونه کمکی را برای استقرار صلح، ثبات و امنیت در افغانستان ارائه نماید. امیدواریم در افغانستان دولتی بر سر کار بیاید که با همسایگان خود روابط دوستانه و برادرانه داشته و بتواند تروریسم را ریشه کن نماید.


لزوم هوشیاری کابل
سفیر پیشین ایران در افغانستان می‌گوید: دولت افغانستان باید هشیار باشد که با شرایط فعلی به مذاکرات بین الافغانی که قرار است تا یکی دو هفته آینده در اسلو برگزار شود، نپیوندد. تا زمانی که اشرف غنی و عبدالله عبدالله مساله‌شان را در داخل حل نکرده‌اند ورود به مذاکرات اشتباه است و بازنده اصلی در میدان، مردم و دولت افغانستان خواهند بود.
ابوالفضل ظهروند در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اختلافات در افغانستان بر سر تشکیل دولت و به تعویق افتادن مراسم تحلیف رئیس جمهور آن هم با توجه به توافق صلح آمریکا-طالبان گفت: آمریکایی‌ها اگر می‌خواستند اشرف غنی رئیس ‌جمهور بماند مراسم تحلیف وی را به تعویق نمی‌انداختند چرا که با تعویق این مراسم و امضا توافق صلح با طالبان اشرف غنی قربانی مطامع آمریکایی‌ها در صحنه افغانستان می‌شود. منطقی بود اختلاف بین اشرف غنی و عبدالله عبدالله ابتدا حل می‌شد و بعد به سمت توافق صلح می‌رفتند اما تلاش شد توافق صلح در دوحه در شرایطی انجام شود که دولت واحد و مرکزی افغانستان غایب بزرگ این توافق است. وی ادامه داد: آمریکایی‌ها بعد از این توافق قرار است مذاکرات بین‌الافغانی را در اسلو انجام دهند که غایب اصلی در این مذاکرات در صورت محقق نشدن مراسم تحلیف رئیس ‌جمهور، نماینده دولت مرکزی افغانستان است. طالبان حاضر به مذاکرات و نشستن پشت یک میز مذاکره با دولت مرکزی نیست و در این شرایط ابتکار عمل باز هم به دست طالبان می‌افتد. این روند به نوعی رسمیت بخشید به طالبان است به حیث طرف اصلی و دولت سایه در افغانستان.
ظهروند با بیان‌ این‌که آمریکا قطعا افغانستان را ترک نخواهد کرد گفت: آمریکا سعی دارد با امتیاز دادن به طرف پاکستانی، این کشور را در توافق با طالبان همراه سازد. در 19 سال گذشته آمریکا پاکستانی‌ها را در افغانستان دور زده است و مستقیم و بی‌واسطه در افغانستان مستقر شد تا به این شکل در تحولات منطقه حضور داشته باشد البته پاکستان نیز در این سال‌ها بیکار ننشسته است و ثابت کرده که بدون پاکستان فقط هزینه‌اش در افغانستان بالا می‌رود و به همین دلیل است که نخست وزیر پاکستان ناظر بر اجرای توافق صلح با طالبان است. امروز با شرایطی در افغانستان مواجهیم که طرف اصلی جنگ در این کشور و منطقه تبدیل به طرف اصلی صلح شده است.
وی تصریح کرد: آمریکا در پی توافق با طالبان تلاش دارد تا این گروه را قابل مدیریت کند و از کوه‌ها به پایین بیاورد. در عین حال معتقدم توافق صلح چندان معتبر و قابل اجرا نیست. معتقدم این توافق اجرایی نیست و آمریکایی‌ها هم این مساله را به خوبی می‌دانند اما از سر ناچاری برای حفظ حضور خود در این کشور بازی صلح را پیش‌ کشیدند اما در اصل این مردم افغانستان هستند که قربانی می‌شوند و این روند حاکی از دور جدیدی از چالش‌ در افغانستان است و آمریکا از سر ندانم کاری شرایط را در این کشور پیچیده‌تر می‌کند.
این کارشناس مسایل منطقه ادامه داد: طالبان نه دولت مرکزی و نه ساختار دولت که در پی تلاش طولانی مدت بین المللی به دست آمده است را قبول ندارد. در شرایطی که تشکیل دولت در این کشور نامعلوم است و هنوز رئیس ‌جمهور تایید نشده است در توافق صلح عملا طرف اصلی طالبان است اما آیا در این شرایط این مساله منطقی است؟ تیمی که مقابل طالبان از سوی دولت خواهد نشست کیست؟ در توافق دوحه جایگاه دولت کجاست؟ منافع مردم افغانستان چیست؟
ظهروند درباره اهداف آمریکا از توافق با طالبان خاطرنشان کرد: تلاش آمریکا برای توافق صلح نه صرفا به خاطر انتخابات 2020 ریاست جمهوری در این کشور بلکه مساله راهبردی آمریکا و اهداف منطقه‌ای آنها علیه روسیه، چین و ایران است. از این زاویه مساله تنها در سطح افغانستان نیست بلکه فرامنطقه ای است و آمریکا از کارت طالبان برای رادیکال کردن منطقه استفاده می‌کند. در عین حال تعجب من از این است که روس‌ها چرا در این بازی افتاده‌اند.
سفیر پیشین ایران در کابل درباره اختلاف غنی و عبدالله تصریح کرد: اگر هر یک از این دو تیم‌های جداگانه برای مذاکرات بین الافغانی و توافق صلح بفرستند اشتباه بزرگی را مرتکب می‌شوند چرا که در این صورت طالبان پیروز میدان خواهد بود. مهم‌ترین مساله در مذاکرات اسلو شکل دهی به یک حکومت فراگیر است که هدف طالبان است، بنا بر این تا قبل از مذاکرات اسلو عبدالله و غنی باید با یکدیگر توافق کنند و مساله‌شان را حل کنند تا بتوانند یک تیم مشترک سیاسی برای حضور در این مذاکرات بفرستند، در این صورت است که آنها قادر خواهند بود اگر خواستند زیر میز بزنند و به واقع منافع مردم افغانستان را نمایندگی کنند. در غیر این صورت طالبان در اسلو نیز ابتکار عمل را به دست خواهد گرفت و آمریکا هم این را می‌داند و با همین سناریو کار را جلو می‌برد. به گزارش ایرنا توافق‌نامه آمریکا و طالبان پس از ۱۱ دور مذاکرات رسمی روز شنبه ۱۰ اسفند ماه توسط «زلمی خلیل زاد» و «عبدالغنی برادر» و با حضور نمایندگان و وزیران خارجه ۳۰ کشور منطقه و جهان و همچنین نمایندگان ویژه برخی از کشورها به صورت رسمی امضا شد.  
«ملا عبدالغنی برادر» رئیس هیأت طالبان در قطر نیز در مراسم امضای توافق نامه گفت: مذاکرات توافق امارت اسلامی و آمریکا دستاوردی بزرگ برای ملت مجاهد افغانستان بود و آن را تبریک می‌گویم. ملاغنی برادر همچنین از ایران، چین روسیه، ازبکستان، اندونزی و نروژ هم برای همکاری در روند صلح قدردانی کرد.