کرونا، لیبرالیسم را به پایان خود رساند

دکتر محمدحسن قدیری‌ابیانه*: یک- گسترش کرونا در سطح جهان تا حدودی ماهیت وحشی دولت‌ها را روشن کرد؛ کشورهایی که زمانی برای حفظ منافع خود با‌ هم جنگ ‌کردند و میلیون‌ها کشته به بار آوردند، بعدها برای غارت سایر ملت‌ها با هم متحد شدند و امروز همانطور که می‌بینیم این کشورها همان جنگ را به نوعی دیگر در دزدیدن تجهیزات پزشکی و درمانی از یکدیگر به نمایش گذاشتند. این البته فقط مخصوص دولت‌ها نیست و تا حدودی مردم این کشورها نیز چنین خصوصیاتی دارند. مثلا در کشورهای غربی مرگ‌و‌میرهای فراوانی بر اثر کرونا در خانه سالمندان اتفاق افتاد. در این خانه‌ها بخشی از مردم مسؤول نگهداری از سالمندان هستند ولی در موارد متعددی کارکنان آنجا، سالمندان را به حال خود رها کرده و در نتیجه خانه‌هایی کشف شده که تعداد زیادی سالمند در آنها جان خود را از دست داده بودند و تعداد زیادی هم در حالت بحرانی قرار داشتند. اینچنین رفتاری را قطعا در کشوری پرعاطفه مانند ایران مشاهده نخواهیم کرد. مردم ما برای هموطنان خود ارزش زیادی قائل هستند و نمونه این عاطفه را در مجموعه کادر درمانی کشور می‌بینیم که با چه مجاهدتی کمک می‌کنند و حتی کسانی که مسؤولیتی ندارند برای کمک‌رسانی داوطلب شدند. تربیت غیردینی، اومانیستی و ماکیاولیستی در جوامع غربی معتقد است اولویت خود فرد است. این نگاه در بین نظامیان غربی هم وجود دارد که می‌گویند اول حفظ خودم بعد ضربه زدن به دشمن یا اول حفظ خودم بعد مردم مملکتم! این نگاه برای دنیایی که اعتقادی به آخرت و معاد ندارد طبیعی است، به همین خاطر طراحی‌های سلاح‌ها و تجهیزات نظامی آمریکا هم بر این اساس است. دو- از زمانی شکست‌های غرب و گرفتاری‌های امپریالیسم آغاز شد که خود را با ملت‌هایی مواجه دید که حاضر بودند جان خود را بر سر آرمان‌های‌شان فدا کنند، یعنی با روحیه مقاومت پنجه در پنجه شدند. دولت‌های غربی در ماجرای کرونا بر این باور هستند که به بیماران بالای ۷۰ سال خدمات درمانی تعلق نگیرد اما امکان ندارد دولتی در ایران چنین سیاستی را اعلام کند و بتواند دوام بیاورد چون ماهیت مردم و ارزش‌ها در ایران متفاوت است. قدرت‌های امپریالیسم در بحران کرونا از همپیمانان خود دزدی کردند. امروز افراد فقیر و حتی متوسط در غرب احساس می‌کنند از خدمات درمانی محروم هستند. در آمریکا اعلام شد تست کرونا برای افراد تحت پوشش بیمه ۱۴۰۰ دلار و برای کسانی که بیمه نیستند ۳۵۰۰ دلار هزینه دارد، در حالی که در ایران با وجود مشکلات مالی و فشار تحریم‌ها، دولت اعلام کرد درمان بیماران کرونایی در بیمارستان‌های دولتی رایگان است. این اقدام ایران برای جهانیان بسیار تعجب‌برانگیز است. سه- لیبرالیسم که اساس آن بر منافع شخصی است امروز در حال ‌نزدیک شدن به پایان عمر خود است، برخلاف آنچه «ساموئل هانتینگتون» گفته بود که لیبرالیسم آخرین مکتب است و هر آنچه رخ دهد در جهت حاکمیت لیبرالیسم است اما امروز تحولات به سمتی در حال پیش‌روی است که این مکتب رو به پایان است. بعد از کرونا هم در این کشورها سرعت دوری مردم از لیبرالیسم بیشتر خواهد شد و پناه به معنویت به همان میزان بیشتر خواهد شد. همین حالا در کشورهای مختلف معنویت در حال رشد است اما این سردرگمی وجود دارد که گرایش به سمت معنویت چگونه باید هدایت شود و اگر این توانمندی وجود داشته باشد که اسلام از دیوار سانسور غربی‌ها عبور داده شود، می‌تواند در دنیا گسترش یابد. چهار- دولت‌های غربی نشان دادند برخلاف ادعاهای‌شان هیچ ارزشی برای حقوق بشر قائل نیستند؛ تحریم‌های آمریکا در چنین شرایطی به جای کاهش، افزایش داشته. در واقع این دولت‌های خبیث، خباثت هر چه بیشتر خود را نشان دادند و این برای کسانی که در کشور ما امیدی به غرب داشتند، می‌تواند چراغ هدایت باشد. پنج- در جوامع غربی تحت عنوان آزادی و برابری زن و مرد، روابط آزاد اجتماعی را قانونی و فسادهای بسیاری را رایج کردند به طوری که زنان در غرب گرفتار این مقوله شدند و جذابیت فیزیکی برای آنها به یک ارزش اجتماعی تبدیل شده است. وقتی این مسأله به ارزش تبدیل شد تلاش‌ها به سمت حفظ آن سوق پیدا کرد و یکی از این راه‌ها، «خودنمایی اجتماعی» شد. امروز زنان غرب در سایه ارزش اجتماعی برابری، از تولید مثل خودداری می‌کنند. از این رو در این جوامع از یک سو عمر متوسط مردم افزایش یافته و از سوی دیگر نرخ باروری کاهش یافته است. جوامع غربی به سمت پیری رفتند و بار آن بر دوش دولت و جوانان است که هزینه بسیاری را به دنبال دارد. دولت‌های غربی کرونا را فرصتی برای رهایی از هزینه پیری جوامع خود دانستند. هر سالمندی که بر اثر کرونا در این کشورها جان خود را از دست می‌دهد از نظر اقتصادی به نفع دولت‌های غربی است. دولتمردان غربی از اینکه هزینه‌های نگهداری از سالمندان کم شود، خوشحال هستند و این اتفاق برای ملت ما نیز تلنگری است که فرزند کم می‌تواند فاجعه انسانی در آینده به دنبال داشته باشد. * سفیر اسبق ایران در رم، کانبرا و مکزیکوسیتی/ کارشناس اقتصاد و امور استراتژیک