رویارویی دوستان قدیم با اردوغان

آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: وقتی « انشعاب؛ رخدادی طبیعی و قابل درک!» باشد، پس انتقاد از شیوه ی برخورد دولت اردوغان با «کروناویروس» امری کاملاً بدیهی است! 7 ماه قبل؛ دکتر افشار سلیمانی کارشناس مسائل بین‌المللی و سفیر اسبق ایران در جمهوری آذربایجان در گفت و گو با آفتاب یزد، این هشدار را مطرح کرده بود که:« با رفتارهای دیکتاتور مآبانه آقای اردوغان، اعلام تشکیل حزب جدید از سوی علی باباجان، عبدالله گل و داوود اوغلو کاملاً طبیعی است!» و حالا و در یک بازه زمانی 220 روزه وقتی از انتقاد «داوداوغلو» و «باباجان» نسبت به شیوه ی دولت اردوغان در مواجهه با کروناویروس و اوضاعِ وخیم این کشور می گوییم؛ این دیپلمات اسبق می گوید:« منتظر این روزها و روزهایی بدتر از این بودم و خواهم بود!»
>موج سواری بر پروژه هایی چون کودتا
دیگر جواب نمی دهد
اخباری که طی دوماهِ گذشته از ترکیه مخابره می شود با


تحلیل ها و گمانه زنی هایی که از بیرونِ ترکیه روی خروجی
خبرگزاری های معتبر بین المللی قرار داده می شود، 180 درجه تفاوت دارد! از یک سو، آمارها تحتِ کنترل بودن اوضاع را نشان می دهند و از سویی دیگر؛ آمارها، وخامت اوضاع را و این در حالی است که ترکیه در حالی که 80 کشورِ جهان اعلام کرده بودند دچار «کروناویروس» شده اند خود را مبری از این ویروس خطرناک اعلام می کرد.سلیمانی در این رابطه می گوید:« این که مردم از اوضاع رضایت ندارند اما دولت می گوید همه ی امور تحت کنترل است یعنی اوضاع خوب نیست!»
کلیدواژه ی اخبار 60 روزِ گذشته ی ترکیه؛«پنهان کاری»،
« مخفی کاری»، «هشدار»، «آمارهای ضد و نقیض» و مواردی از این دست است و اما با برملا شدن گوشه هایی از واقعیت، حالا همگان فهمیده اند حق با آن هایی بوده است که بدون «اغراض سیاسی» دائماً«نیمه ی خالی لیوان» را می دیده اند زیرا آمار
می گوید:«وخامت اوضاع در ترکیه نگران کننده تر از همیشه است.»
دکتر افشار سلیمانی با اشاره به دو دهه ی کاملاً متفاوت در ترکیه، خاطر نشان می کند:« اگر به رخدادهای 20 سال اخیر ترکیه نظر بیافکنیم، این نگرانی وجود دارد که اتفاقی شبیه آن چه پس از کودتا در ترکیه رخ داد تکرار شود در حالی که اردوغان و همفکران او باید بدانند؛ موج سواری بر پروژه هایی چون کودتا دیگر جواب نمی دهد.»
>بحران ها همیشه به ضرر دموکراسی تمام شده است!
با مروری بر اخبار 50 روز گذشته در ترکیه ـ از انتها به ابتدا ـ متوجه بسیاری از مسائل خواهیم شد از جمله این که، روند اعلام و
همه گیری کرونا در ترکیه؛ «اصل عدم صداقت در اعلام آمارها» به خوبی مشخص است، برای نمونه:
ـ «در حالی که بیش از ۲۰۰ کشور جهان درگیر ویروس کرونا هستند، ترکیه در این رابطه مخفی کاری کرده است و در اعلام آمار مبتلایان کرونا پنهان کاری می کند.»
ـ « با شیوع کووید ۱۹ در سراسر دنیا، کشورهای زیادی با بحران کرونا مواجه شده‌اند. ترکیه، همسایه غربی ایران نیز پس از سه هفته از آغاز شیوع این ویروس در ایران، اولین مبتلایان خود را در کشور اعلام کرد. با اعلام رسمی گذر مبتلایان به کرونا در ترکیه از مرز
۸۰ هزار نفر و تبدیل این کشور به کانون شیوع کرونا در منطقه غرب آسیا این سوال که آیا ترکیه در مقابله با شیوع کرونا موفق عمل کرده یا خیر؟ مطرح شده است.»
ـ « ترکیه از کشورهایی بود که به ادعای مسوولان رسمی ، ویروس کرونا در این کشور از ۱۱ ماه مارس مشاهده شده است. گرچه این امر یعنی مشاهده دیر هنگام ویروس و اعلام رسمی آن، ادعاهایی در زمینه پنهانکاری را در سطح رسانه های اجتماعی مطرح کرد، ولی اصرار در زمینه پنهانکاری بدلیل نداشتن دلیل و مدرک مستند در این زمینه بی مورد خواهد بود.»
ـ « گرچه مسوولان رسمی ترکیه افزایش تعداد بیماران در طول دوره زمانی نزدیک به ۴۰ روز گذشته را بدلیل افزایش میزان تستهای گرفته شده ارزیابی می کنند ولی افزایش تصاعدی تعداد مبتلایان به کووید ۱۹ مجددا ادعاها از سوی مخالفین در زمینه پنهانکاری در این مورد را مطرح کرده است.»
ـ «گزارش های نگران کننده ای که از ترکیه می رسید حکایت از آن دارد که ویروس کرونا به سرعت در آن کشور در حال گسترش است و شمار مبتلایان در ظرف سه روز از هشتاد هزار نفر فراتر رفته است. علیرغم این رقم نگران کننده، منابع خبری می گویند که دولت رجب طیب اردوغان همچنان به پنهان کاری در این زمینه ادامه می دهد و آمار واقعی ممکن است بسیار فراتر باشد.»
دکتر افشار سلیمانی در ادامه ی گفت و گو با آفتاب یزد ضمن تاکید بر این موضوع که در هر بحرانی، این دموکراسی بوده است که ضربه خورده ادامه می دهد:« وقتی از فضای پس از کودتا، سوء استفاده شد طبیعتاً این هراس وجود دارد که از فضای کرونا و پساکرونا نیز به ضرر دموکراسی بهره برداری شود آن هم در ترکیه ای که درگیر مسائل اقتصادی و انواع و اقسام چالش های سیاسیِ منطقه ای و فرا منطقه ای است.»
سلیمانی ادامه می دهد:« ترکیه علاوه بر دست به گریبان بودن با مسئله ای همیشگی به نام «پ.ک.ک» و احزاب مخالف، در موضوع سوریه، لیبی، عربستان و طرفداران «عبدالله گولن» نیز دچار حواشی ویران کننده ای است از همین رو بسیاری از تحلیلگران و فعالان سیاسی ترکیه از جمله یاران و دوستان پیشین اردوغان معتقدند و بیم دارند که این بار نیز دموکراسی متضرر شود.
>پیش بینی یک استاد دانشگاه؛ 32 میلیون نفر در خطر ابتلا!
پنهان کاری، عدم اعلام بیشترین میزان ابتلا به ویروس کرونا در استان‌های مختلف و همچنین اعلام قوانین عجیب و غریب و نارسا در مورد منع آمد و رفت، از مهم ترین انتقادات به سیاست‌های دولت اردوغان در مقابله با ویروس کرونا است. همین چند هفته قبل؛ پروفسور اونور باشَر، استاد ترکیه‌ای دانشگاه میشیگان آمریکا، در گفت وگو با بخش ترکی دویچه وله، تصمیمات و اقدامات دولت اردوغان برای مقابله با ویروس کرونا را نارسا دانسته، این احتمال را مطرح کرده بود که 32 میلیون نفر از شهروندان ترکیه در خطر ابتلا به این ویروس قرار بگیرند.
این گونه هشدارها اگرچه نمی تواند رویارویی سیاسی تلقی شود اما به طور قطع می تواند زمینه ساز رویارویی های سیاسی و
موضع‌گیری هایی باشد که به مدد مخالفان اردوغان آید.
>با کرونا نمی شود دستوری برخورد کرد!
در خبرها می خوانیم:« رییس جمهور ترکیه به مردم این کشور هشدار داد قرنطینه داوطلبانه را که دولت برای جلوگیری از شیوع کرونا ایجاد کرده، به صورت جدی رعایت کنند. به گزارش رویترز، رجب طیب اردوغان به مردم ترکیه هشدار داد اگر به قانون قرنطینه داوطلبانه گردن ننهند و آن را اجرا نکنند، دولت مجبور خواهد بود قوانین سختگیرانه و اضافه‌ای برای شرایط مربوط به شیوع کرونا اعمال کند. اردوغان به خاطر مسائل اقتصادی هنوز دستور قرنطینه کامل و اجباری ترکیه را صادر نکرده است. او گفته ترکیه همچنان به تولید و صادرات ادامه خواهد داد. کارشناسان معتقدند ترکیه در مورد تعداد مبتلایان به کرونا پنهانکاری می‌کند.»
در کنار این خبر اما خبری نگران کننده نیز روی خروجی خبرگزاری ها قرار می گیرد و آن این که:« فخرالدین کوجا وزیر بهداری ترکیه اعلام کرد با افزوده شده سه هزار و ۷۸۳ نفر دیگر به تعداد مبتلایان به کرونا، تعداد مبتلایان به بیماری کووید- ۱۹ در ترکیه به ۸۲ هزار و ۳۲۹ نفر افزایش یافت و با فوت ۱۲۱ نفر دیگر در روز گذشته تعداد متوفیان آلوده به این ویروس به یک هزار و ۸۹۰ نفر رسید. وی با اشاره به تعداد افرادی که تحت مداوا قرار گرفته و از بیمارستانها مرخص شده اند، گفت: به رغم افزایش میزان آزمایش ها برای تشخیص مبتلایان به کرونا تعداد مبتلایان در روزهای اخیر ثابت مانده و این نیز نشانگر موفقیت در اجرای تدابیر اتخاذ شده است.»
دکتر افشار سلیمانی به دو مسئله ی مهم در این رابطه اشاره کرده می گوید:« وقتی در اوج بحران کرونا، اردوغان زندانیان سیاسی را آزاد نکرد یا همچنان از موضع قدرت سخن گفت و چکشی برخورد کرد یعنی اردوغان قصد ندارد از مواضع خود عقب نشینی کند فلذا وقتی«داوداوغلو» می گوید:«اردوغان روحیه ی خرد جمعی ندارد» همانی است که هفت ماه قبل در گفت و گو با روزنامه آفتاب یزد گفتم یعنی اگر اردوغان همچنان خواسته باشد برمدار قبل و با همان روحیات«قلدرمآبانه» و «دیکتاتورمآبانه» رفتار کند روزگار سختی در پیش خواهد داشت.»
سلیمانی ادامه می دهد:«مسئله ی مهم دیگر این که «تثبیت قدرت و حاکمیت» نباید به قیمت « ذبح دموکراسی » تمام شود.»
این کارشناس مسائل بین المللی خاطرنشان می کند: قرار بود مشکلات با همسایگان به صفر برسد اما نه تنها این چنین نشده که در اوج چالش ها در شمال سوریه و بگو ـ مگوهای دیپلماتیک با ریاض اینک ترکیه در لیبی نیز دخالت های آشکاری دارد.
سلیمانی با تکرار گفته های پیشین خود می گوید:« این گونه که اردوغان ریل گذاری کرده باید منتظر سقوط حزب اعتدال و توسعه و حذف اردوغان از سپهر سیاسی ترکیه باشیم مگر آن که در
ماه ها و سال های باقی مانده تا انتخابات ریاست جمهوری ـ هرچند بعید است ـ تغییراتی در روش و منش اردوغان ملاحظه کنیم.
کاهش محبوبیتی روزافزون و فاصله گرفتن از متن و بطن جامعه از دیگر مسائلی است که افشار سلیمانی بدان اشاره داشته
می افزاید: این گونه که انتقادات اوج گرفته و انشعابات در حزب عدالت و توسعه به راه افتاده نمی توان آینده ی درخشانی در آینده ی سیاسی ترکیه با حضور اردوغان متصور بود ضمن آن که دهه ی اول و دوم حضور اردوغان در صحنه ی سیاسی ترکیه دو روی یک سکه است که یکی سرشار از موفقیت و محبوبیت است و دیگری مملو از ناکامی و دیکتاتور منشی که اگر این رویه خواسته باشد ادامه پیدا کند آن گاه شاهد انتقاداتی سخت تر، عیان تر و
تلخ تری از سوی یاران و دوستان و حتی هم حزبی های آقای اردوغان
خواهیم بود.