«ابتکار» بحران در بازار جهانی نفت را بررسی می‌کند آوریل سیاه نفت

محمدرضا ستاری
بحران در بازار نفت دو روز قبل با سقوط نفت وست تگزاس اینترمدیت ایالات متحده به بشکه‌ای منفی 39 دلار، در تاریخ به نام دوشنبه سیاه نفت ثبت شد. هر‏چند شیوع ویروس کرونا بازار جهانی نفت را با بحران مواجه کرده و برخی از پیش‌بینی‌ها حاکی از کاهش قیمت‌ها به سمت صفر دلار بود، اما منفی شدن قیمت، یعنی دریافت پول در ازای بردن نفت، در مخیله بدبین‌ترین تحلیلگران بازار نفت نیز نمی‌گنجید.
دوشنبه سیاه
پیش از این مجله فارین افرز آمریکا پیش‌بینی‌ کرده بود که در ماه آوریل به دلیل 20 میلیون بشکه مازاد نفت در بازار جهانی، هر‏چند میان کشورهای اوپک و اوپک پلاس توافق برای کاهش تولید صورت گرفته، باعث خواهد شد که قیمت نفت روز به روز پایین آمده و به نزدیک صفر برسد. در‏ نتیجه این مسئله نه تنها بازار به کاهش تولید روسیه، عربستان و مکزیک روی خوش نشان نداد، بلکه در ایالات متحده آمریکا نیز تولید نفت شیل سه میلیون بشکه کاهش یافت و نزدیک به 2.5 میلیون شغل در صنایع نفتی آمریکا را به مخاطره انداخت.


تحلیلگران تبعات این بحران را بسیار فراگیرتر و بلندمدت‌تر سایر بخش‌های متاثر از کرونا ارزیابی می‌کنند؛ به طوری که گفته می‌شود به واسطه خسارت‌های ناشی از بحران در بازار جهانی، رقابت‌های ژئوپلتیک جزئی انکار نشدنی از معادلات آینده نظام بین‌المللی خواهد بود. از سوی دیگر تقریباً اکثر سرمایه‌گذاری‌های عظیم در‏خصوص تحقیق و توسعه در جهت گذار به سمت انرژی‌های تجدید‏پذیر نیز به واسطه شرایط کنونی با مخاطرات جدی مواجه شده و احتمال دارد که نتایج سال‌ها تحقیق، مطالعه و سرمایه‌گذاری یک‏شبه از میان برود.
کاهش تقاضا با 29 میلیون بشکه
گفتنی است از روز دوشنبه قیمت نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا روز دوشنبه 320 درصد کاهش را تجربه کرده و حتی در برخی از زمان‌ها به منفی 39 دلار رسیده و نفت برنت دریای شمال نیز با چشمگیرترین کاهش خود در طول 18 سال گذشته به هجده دلار و هفت سنت رسیده است. در همین راستا، آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده که کاهش تقاضای نفت در ماه جاری میلادی روزانه ۲۹ میلیون بشکه کاهش می‌یابد و به کمتر از یک سوم متوسط سال گذشته میلادی می‌رسد. همچنین تازه‌ترین گزارش آژانس نشان می‌دهد که بزرگ‏ترین قطب ذخیره‌سازی نفت در اوکلاهامای آمریکا با سرعتی حیرت‌انگیز در حال پر شدن است. در این میان ترامپ در نخستین واکنش خود به کاهش شدید قیمت نفت که منجر به سقوط دو درصدی بورس وال‏استریت هم شد، اعلام کرد که اکنون زمان مناسبی برای خرید نفت است و قصد دارد که 75 میلیون بشکه دیگر را به دخایر استراتژیک ایالات متحده اضافه کند.
در‏پی بحران در سیاسی‌ترین کالای جهان و سقوط بی‌سابقه قیمت آن در دو روز گذشته، ناظران معتقدند بازار جهانی امید چندانی به فروکش کردن روند نزولی تقاضا و کاهش محسوس عرضه در کوتاه‏مدت ندارد. بنابر گزارشی که خبرگزاری یورونیوز در‏خصوص آینده بازار نفت منتشر کرده است، هر چند تهدید ضمنی ترامپ مبنی بر متوقف کردن واردات نفت آمریکا از عربستان منجر به این شد که ریاض اعلام کند کاهش تولید خود را پیش از موعد مقرر انجام خواهد داد و در این رابطه برای ساعتی نفت به بالای یک دلار رسید، اما با آغاز معاملات روز گذشته، همچنان جو بازار بحرانی و منفی رقم خورد و کاهش شدیدی را تجربه کرد.
نفت آمریکا نخستین قربانی رکود اقتصادی
در این راستا، تحلیلگران بازار نفت معتقدند که نفت آمریکا نخستین قربانی رکود اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا در جهان و رخداد همزمان جنگ قیمت میان روسیه و عربستان است و این دومینوی افت قیمت با شتابی کمتر می‌تواند نفت تولیدی سایر کشورهای جهان را تحت تاثیر خود قرار دهد.
در بخشی دیگر از گزارش یورونیوز آمده است که نفت آمریکا به این دلیل بیشترین آسیب قیمتی را متحمل شده که تقاضای نفت فوق سبک به دلیل رکود در صنعت حمل و نقل هوایی بسیار افت کرده و تمرکز بخش قابل توجهی از میادین نفتی آمریکا در مناطق دور از دریا موجب شده تا امکان ذخیره‌سازی تولید آنها تنها در مخازن سرزمینی ایالات متحده که ظرفیت خالی چندانی ندارند، ممکن و به صرفه باشد. بنابراین در آستانه تسویه قراردادهای آتی ماه مه و نبود تقاضای موثر، بهای نفت سقوط تاریخی خود را تجربه کرد چنانکه معامله‌گران نفت برای خلاص شدن از شر هر بشکه نفت که قرار بود در ماه مه تحویل بگیرند، حاضر شدند تا ۳۹ دلار به هر فردی که قادر بود نفت را از تولیدکنندگان تحویل بگیرد و جایی برای ذخیره آن دارد، پرداخت کنند.
این در شرایطی است که توقف سریع تولید به دلایل فنی و اقتصادی ممکن نیست‏ چرا که از یک سو موجب آسیب‌دیدگی و گاه تخریب چاه‌ها می‌شود و بازتولید را بسیار پرهزینه و زیان بخش می‌کند و از سوی دیگر پرداخت جریمه توقف تولید را نیز به شرکت‌های نفتی تحمیل می‌کند.
بر همین اساس، تحلیلگران بانک سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس پیش‌بینی می‌کنند که معضل مازاد تولید همچنان به قوت خود باقی خواهد بود و با فرارسیدن سررسید قراردادهای خرید نفت برای ماه ژوئن (۱۹ مه) بار دیگر فشار کاهش قیمت خودنمایی کند. همچنین گفته می‌شود که با ادامه وضع موجود، ذخیره‌سازی در ماه آینده میلادی به مسئله بزرگ‌تری بدل خواهد شد و می‌تواند فشار موجود برای افت بیشتر قیمت نفت را تشدید کند. بنابراین بر پایه پیش‌بینی‌های موجود، با اشباع بیشتر ظرفیت ذخیره‌سازی، نوسان نزولی قیمت نفت در ماه‌های آینده تا زمانی ادامه خواهد داشت که یا با رشد معنادار تقاضا و یا با سقوط قابل توجه تولید، بازار جهانی نفت به تعادل نسبی برسد؛ رخدادی که احتمالاً زمینه صعود دوباره بهای نفت را فراهم خواهد کرد.
سایر اخبار این روزنامه
آیا شیوع یک بیماری همه‌گیر کمکی به محیط‌زیست جهان کرده است؟ کرونا؛ دشمن انسان، دوست زمین! کورش الماسی دو‏راهی کارآمدی و ناکارآمدی «ابتکار» از سیاست‌ورزی مدعیان کسب صندلی ریاست مجلس برای انتخابات آینده گزارش می‌دهد «ابتکار» بحران در بازار جهانی نفت را بررسی می‌کند آوریل سیاه نفت «ابتکار» از آثار افزایش ثابل توجه کدهای سهامداری در بازار سرمایه گزارش می‌دهد تیغ دولبه بورس امنیت شغلی مهم‌ترین دغدغه نیروی کار است تشکیل جلسه بازنگری دستمزد کارگران سی‌ان‌ان گزارش داد اخبار ضد و نقیض از وخامت حال رهبر کره‌شمالی برگزاری سی و سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا نیمه دوم سال به تعویق افتاد معاون اول رئیس‌جمهوری: تحریم‌ها موجب شده ایران آمادگی لازم را در شرایط کنونی سقوط قیمت نفت داشته باشد ترامپ مهاجرت به آمریکا را تعلیق کرد خطر شکست فاصله‌گذاری اجتماعی در مترو و اتوبوس سازمان جهانی بهداشت: کرونا به احتمال زیاد منشا حیوانی دارد در تماس‌های جداگانه رئیس‌جمهوری با تولیت آستان قدس، رئیس‌جمهوری روسیه و نخست‌وزیر اسپانیا مطرح شد