روزنامه آرمان ملی
1399/02/08
دست پيش زدن ترامپ براي فروپاشي كامل برجام
آرمان ملي- محمدحسين لطف‌الهي: چند ماه بيشتر تا زمان برگزاري انتخابات آمريکا باقي نمانده و نظرسنجي‌هاي ملي در سطح ايالات‌متحده نشان مي‌دهد «جو بايدن» نامزد دموکرات‌ها از وضعيت بهتري نسبت به دونالد ترامپ رئيس‌جمهور کنوني اين کشور برخوردار است و با روي کار آمدن معاون اول دولت باراک اوباما، احتمال نجات توافق هسته‌اي از وضعيت فعلي افزايش مي‌يابد. با اين وجود تلاش‌هايي جدي از سوي دولتمردان آمريکايي در جريان است که تا پيش از نوامبر، برنامه جامع اقدام مشترک که در سال 2015 ميان ايران و کشورهاي 1+5 به امضا رسيده به بن‌بست برسد. در روزهاي اخير وزير امور خارجه آمريکا با تمرکز بر موضوع پرتاب ماهواره نظامي از سوي ايران و مرتبط دانستن اين موضوع با محدوديت‌هاي موشکي مندرج در برجام، رفتار نيروهاي مسلح ايران را «خطرناک» توصيف کرده و مي‌کوشد از اين طريق راهي براي افزايش فشارها بر ايران بيابد. مايک پمپئو وزير خارجه آمريکا شنبه 25 آوريل طي بيانيه‌اي که در سايت رسمي وزارت خارجه آمريکا منتشر شده، ادعا کرده که برنامه فضايي ايران، برنامه‌اي «خطرناک و غير‌صلح‌آميز» است. پمپئو در ابتداي اين بيانيه آورده است: «سال‌هاست که ايران ادعا مي‌کند که برنامه فضايي آن کاملاً صلح‌آميز و غيرنظامي است. دولت ترامپ هرگز اين داستان را باور نکرده است. پرتاب اين ماهواره نظامي توسط سپاه پاسداران ايران به مثابه يک سازمان تروريستي خارجي، درستي آنچه را ما در طول اين مدت گفته‌ايم، روشن مي‌سازد که، برنامه فضايي ايران نه صلح‌آميز است و نه کاملاً غيرنظامي». به گفته او، مرتضي براري رئيس آژانس فضايي ملي ايران در فوريه 2020 گفته بود که ايران طرفدار «استفاده صلح‌آميز از فضاي خارجي» است. او همچنين تصريح کرده بود: «همه فعاليت‌هاي ما در حوزه فضاي خارجي، داراي شفافيت است». وزير خارجه آمريکا با اشاره به گفته‌هاي اين هفته وزير اطلاعات ايران که ادعا كرده «برنامه فضايي ايران، صلح‌آميز است»، افزود: «تازه‌ترين پرتاب ماهواره نظامي، که به صورت مخفيانه توسعه‌يافته و اجرا شده است، اثبات مي‌کند که اين گفته‌ها دروغي بيش نبوده است». او اضافه کرد که «اين وسيله ماهواره‌بر و ساير پرتاب‌ها قبل از آن، فنا‌وري‌هاي يکسان و قابل‌تعويض با موشک‌هاي بالستيک، از جمله سيستم‌هاي برد طولاني‌تر مانند موشک‌هاي بالستيک بين‌قاره‌اي را شامل مي‌شوند. هيچ کشوري به جز در راستاي حمل تسليحات هسته‌اي، اين‌گونه توانمندي‌هاي بالستيک را دنبال نکرده است».ارتباط بيشتر
اين مسأله زماني ارتباط بيشتري با توافق هسته‌اي و آينده آن پيدا مي‌کند که در انتهاي بيانيه، وزير امور خارجه آمريکا از ديگر کشورها خواسته است «از گسترش تحريم تسليحات متعارف اعمال شده از سوي سازمان ملل در مورد ايران، که قرار است در ماه اکتبر پايان يابد، حمايت کنند». بر اساس توافق هسته‌اي قرار است اين تحريم در اکتبر 2020 برداشته شود و پس از آن ايران مي‌تواند به خريد و فروش سلاح‌هاي متعارف بپردازد. امکان خريد سلاح و تجهيزات از ديگر کشورها مي‌تواند ايران را که سال‌هاي سال تحريم را تجربه کرده با رشد ناگهاني قدرت نظامي مواجه کند. با اين وجود اگر کشورهاي اروپايي اين درخواست دولت آمريکا را بپذيرند و مانع از لغو اتوماتيک تحريم تسليحات متعارف عليه ايران شوند، ماهيت توافق هسته‌اي عملا دچار مشکل شده و خروج ايران از برجام ناگزير به نظر مي‌رسد. دولت‌هاي اروپايي تاکنون واکنشي رسمي نسبت به اين درخواست دولت ترامپ نداشته و تأکيد کرده‌اند که به توافق هسته‌اي پايبند خواهند بود. با اين حال روز گذشته «نوبرت روتگن» رئيس کميته روابط خارجي پارلمان آلمان در مصاحبه با روزنامه «ولت» خواستار يک توافق هسته‌اي جديد با ايران شد. او ضمن مطرح کردن درخواست يک توافق هسته‌اي جديد با ايران گفت: «هدف توافق هسته‌اي برجام، جلوگيري از دستيابي به توانمندي تسليحات هسته‌اي ايران بود. بعد از خروج يکجانبه ايالات متحده آمريکا از اين توافق، ايران هم‌اکنون بار ديگر تهديد به از سرگيري فعاليت‌هاي هسته‌اي را آغاز کرده است بنابراين ضروري است که توافق جديدي را آغاز کنيم که گسترده‌‌‌تر باشد و همچنين موضوعات مربوط به ثبات منطقه‌اي را نيز در‌بر‌بگيرد». رئيس‌جمهور ايران پيشتر اعلام کرده بود که اگر ايالات متحده حاضر شود به برجام بازگردد و تحريم‌ها عليه ايران را لغو کند، آنگاه جمهوري اسلامي نيز آماده مذاکره با واشنگتن در چارچوب 1+5 خواهد بود. در اين شرايط اگر دولت‌هاي اروپايي با دولت ترامپ همسو شده و توافق هسته‌اي از بين برود، ايران نيز ديگر دليلي براي مذاکره مجدد نخواهد داشت و عملا وضعيت پيچيده تر از امروز خواهد شد.
چه بايد کرد؟
همه چيز به رفتار ايران و اروپا در شش ماهه باقي مانده تا انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا بستگي دارد. اگر در ماه‌هاي پيش‌رو ايران و اروپا با همکاري يکديگر بتوانند توافق هسته‌اي را زنده نگه دارند و مانع از فروپاشي آن با فشارهاي دولت ترامپ شوند، در آن صورت مي‌توان اميد داشت که در آينده گفت‌وگوهايي براي انعقاد يک توافق پسابرجامي شکل گيرد و تحريم‌ها برداشته شود. اما اگر دو طرف مرتکب اشتباهاتي شده و توافق هسته‌اي از بين برود، نه‌تنها سطح تنش‌ها افزايش مي‌يابد بلکه تمام نگراني‌هاي امنيتي اروپا که در پي آن توافق هسته‌اي به امضا رسيده، چند برابر افزايش يافته و دو طرف در وضعيت خصمانه‌اي نسبت به يکديگر قرار مي‌گيرند. کارشناسان براي کنترل شرايط در اين وضعيت، علاوه بر تأکيد بر لزوم حفظ برجام معتقدند بايد از وقوع درگيري نظامي ميان ايران و آمريکا جلوگيري کرد؛ چرا که روند اتفاقات و تحريک‌هاي اسرائيل و افراد تندرويي نظير مايک پمپئو سبب شده است دو کشور با افزايش تنش در منطقه خليج فارس و خاورميانه در آستانه تقابل مستقيم نظامي قرار بگيرند. در همين راستا «گروه بين‌المللي بحران» در واکنش به اوج‌گيري دوباره تنش‌ها بين ايران و آمريکا ضمن ابراز نگراني از احتمال درگيري بين دو طرف خواستار برقراري يک کانال ارتباطي نظامي بين تهران و واشنگتن شده است. اين کانال ارتباطي نظامي در واقع يک راه ارتباطي مانند «خط تلفن قرمز» خواهد بود که آمريکا و اتحاد جماهير شوروي در دوران جنگ سرد براي جلوگيري از مناقشه اتمي از آن استفاده مي‌کردند. هدف از ايجاد «خط تلفن قرمز» جلوگيري از سوءتفاهم بين دو طرف و آغاز درگيري به دنبال يک محاسبه اشتباه بود. اين کانال ارتباطي البته هرگز به شکل خط تلفن وجود نداشت. رهبران آمريکا و اتحاد جماهير شوروي از سال 1963 ميلادي براي جلوگيري از مناقشه نظامي مستقيم با استفاده از تجهيزات تله‌تايپ (تله‌پرينتر) با يکديگر در تماس بودند. وسيله اين کانال ارتباطي از سال 1986 به دورنگار (فکس) تغيير پيدا کرد. ارتباط مستقيم بين مسکو و واشنگتن اکنون در سال 2020 نيز با گذشت نزديک به سه دهه از پايان جنگ سرد همچنان از طريق رايانه‌هاي محافظت شده و ارسال ايميل ادامه دارد. انديشکده «گروه بين‌المللي بحران» پيشنهاد کرده است که کشور عمان که رابطه خوبي با تهران و واشنگتن دارد نقش «خط تلفن قرمز» را ايفا کند. مقامات عمان پيش از اين اعلام کرده بودند که در صورت درخواست ايران و آمريکا حاضر به ميانجيگري بين دو طرف هستند.
سایر اخبار این روزنامه
الان مردم دارايی‌های خود را بيشترمی فروشند
ربناي شجريان را پخش كنيد شايد فرصت آخر
دست پيش زدن ترامپ براي فروپاشي كامل برجام
مسئولان برای غربت ترخيص شد گان كرونا چاره‌ای بيانديشند
احزاب حرفه‌اي‌تر جايگزين شوراي عالي اصلاحات
بازگشت ٣ استان به وضعيت قرمز
كينه شتري احمدي‌نژادي‌ها عليه قاليباف
دارم به این فکر می‌کنم...
اعتماد عمومی و مساله مدیریت کرونا
مرگ حتی از رگ گردن نیز به ما نزدیکتر است
کرونای کوچک ، دیوار بلند مدارس
توضیح درباره نامه وزیر ارشاد مربوط به انتشار اخبار کرونا
خدا پدر سعید آقا‌خانی را بیامرزد
اينها«گدازاده» هستند؛ نگوييد«آقازاده»
