فناوری هایی که در قرنطینه عصای دست سالمندان شده اند

میترا جلیلی
خبرنگار
 کووید 19 یک فرصت ویژه و غیرمنتظره برای سالمندان ایجاد کرده است تا راهکارهای جدید فناورانه را برای ارتباط گرفتن با دیگران امتحان کنند. اما مشکل اینجاست که بخش عمده سالمندان توانایی و مهارت لازم برای استفاده از فناوری‌های روز را ندارند. در همین راستا در کشورهای مختلف ازجمله امریکا سازمان‌های ارائه دهنده خدمات به سالمندان، درحال تلاش برای تغییر نگرش و آشتی دادن آنها با فناوری‌های مدرن امروز هستند.
یک پلتفرم پرطرفدار


مؤسسه غیرانتفاعی Eskaton یکی از سازمان‌های فعال در زمینه کمک به سالمندان برای آشنایی با تکنولوژی‌های نوین و آسان‌تر شدن زندگی آنها در دوران قرنطینه و کروناست. در مراکز نگهداری از سالمندان کالیفرنیا که توسط مؤسسه غیرانتفاعی Eskaton مدیریت می‌شود تکنولوژی همیشه جایگاه ویژه‌ای داشته و این موضوع در دوران کرونا و روزهای قرنطینه بسیار بیشتر به چشم می‌آید. در این مراکز تلاش می‌شود تا با کمک تکنولوژی از تنهایی و افسردگی سالمندان تنها در دوران کرونا جلوگیری شود.
با توجه به شرایط موجود، درحال حاضر عادات بسیاری از سالمندان تغییر کرده و به همین دلیل هم برخی ابزارهای دیجیتال از جمله دستیارهای شخصی و صوتی، بیش از گذشته به چشم می‌آیند. یکی از ابزارهای مورد استفاده توسط این مؤسسه غیرانتفاعی،K4Community پلتفرمی است که تعداد قابل توجهی سرویس و ابزار برای سالمندان مقیم مراکز نگهداری سالمندان و همچنین کارمندان این مراکز ارائه داده است تا بتوانند به جامعه هدف، خدمات ارائه دهند. با آغاز روزهای قرنطینه در کالیفرنیا از ابتدای ماه مارس، سالمندان 30برابر بیشتر از روزهای قبل از این پلتفرم بهره گرفتند. اپلیکیشن K4Community توسط دوستان و اعضای خانواده و فامیل سالمندان نیز مورد استقبال قرار گرفت و میزان استفاده از آن توسط این افراد رشدی 12درصدی نشان می‌دهد که همگی از موفقیت این تکنولوژی خبر می‌دهند.
ویدئوکنفرانس‌ها هم یکی از مواردی بود که بشدت مورد استقبال سالمندان قرار گرفت. سالمندانی که پیش از این علاقه چندانی به فناوری نشان نمی‌دادند و از داشتن یک تبلت هم سر باز می‌زدند وقتی دیدند تعداد زیادی از اعضای خانواده را می‌توانند به طور همزمان ملاقات کنند خیلی هیجان زده شدند. حالا دیگر آنها هر زمان که اراده کنند می‌توانند اعضای خانواده‌شان را ببینند درحالی که قبلاً بیشتر آخر هفته‌ها این موضوع برایشان امکان داشت.
همچنین به منظور حفاظت از سلامت سالمندان، اتاق‌های عمومی ویژه فعالیت‌های جمعی و شاد روزمره سالمندان تعطیل شده است و این قشر مجبورند غذای خود را نیز به صورت انفرادی در اتاق‌هایشان بخورند. هرچند کارمندان با رعایت مسائل بهداشتی غذا را به آنها می‌رسانند ولی ارتباط گرفتن با آنها و رفع نیازهایشان از طریق ابزارهایی همچون اپلیکیشن‌های پیام‌رسان ویدئوکنفرانس‌ها انجام می‌شود.
 دستیار شخصی، یک دوست باارزش
یکی دیگر از تکنولوژی‌هایی که در این مراکز به شدت مورد استقبال سالمندان قرار گرفته، دستیارهای شخصی صوتی مجهز به هوش مصنوعی ازجمله الکسا، دستیار شخصی آمازون است. حالا دیگر در دوران قرنطینه ثابت شده که الکسا می‌تواند یک دوست باارزش برای سالمندان در قرنطینه باشد. این دستیارهای صوتی، ذاتا برای سالمندان جذاب هستند چون نیازی به تایپ کردن یا انجام کارهای پیچیده برای استفاده از آن ندارند و تنها کافی است با آنها صحبت کنند یا فرمان‌هایی بدهند. کار با این دستیارهای شخصی درست مانند این است که سالمندان از دوست‌شان تقاضای کاری داشته باشند. البته صدای سالمندان گاه ممکن است خش‌دار شده باشد یا چندان بلند نباشد که دراین صورت شاید این دستیارهای صوتی در روزهای نخست متوجه همه دستورات نشوند ولی بتدریج با کمک هوش مصنوعی خود، می‌توانند با فرد سالمند هماهنگ شوند و به همه دستوراتش عمل کنند.
الکسا می‌تواند از مصرف دارو گرفته تا اندازه گیری فشار خون، همه موارد را به سالمندان یادآوری کند. تنها کافی است برای هر نوع قرص و دارو، یک یادآور فعال شود یا برای اندازه‌گیری بموقع فشار خون، زمان خاصی در اختیار دستیار صوتی قرار داده شود. آمازون همه تلاش خود را کرده است تا الکسا را بسیار نزدیک به انسان طراحی کند و مثلاً صبح‌ها با پیام‌هایی شاد به آنها صبح بخیر بگوید. سالمندان می‌توانند از الکسا بخواهند برایشان کتاب بخواند تا سرگرم شوند. البته کتاب‌های مورد علاقه آنان قبلاً روی اپ مربوطه مشخص شده است. این دستیار شخصی همچنین می‌تواند بسته به نیاز سالمند برایش داستان‌های خنده دار و بامزه تعریف کند یا اگر دلتنگ خانواده‌اش است یک تماس صوتی با خانواده یا دوستان برایش برقرار کند و فرد سالمند می‌تواند از طریق الکسا درست مانند خط تلفن با دوستان خود صحبت کرده یا این که پیام صوتی ارسال کند.
دستیار شخصی الکسا همچنین می‌تواند وسایل خانه را کنترل کند و وظیفه خاموش و روشن کردن چراغ‌های خانه، تلویزیون، دستگاه تهویه و... را به عهده بگیرد تا در بحران کرونا، سالمندان کمترین میزان تماس دست با محیط اطراف را داشته باشند. الکسا می‌تواند برای بیماران مبتلا به پارکینسون یا آرتریت یا کسانی که مشکل بینایی دارند و در این روزها نمی‌توانند از پرستار استفاده کنند هم یک همراه فوق العاده باشد. همه این کارها ازطریق فرمان‌های صوتی انجام می‌شود و البته سالمندان می‌توانند از طریق اپ موجود بر روی گوشی هوشمند، برنامه روزانه‌ای به الکسا بدهند تا دمای خانه را نیز مناسب نگه دارد و در مواقع لزوم دستگاه گرمایشی یا سرمایشی را روشن کند.
 اپ‌هایی برای سالمندان
علاوه بر سازمان‌ها، برخی افراد نیز در شیوع  کرونا موفق شدند بهترین راهکارها را در اختیار سالمندان قرار دهند. یکی از این افراد، «نانسی اسپیر» است که از 6 سال قبل وارد عرصه رفع نیازهای سالمندان از طریق تکنولوژی در امریکا شد و سرانجام نتیجه تلاش‌هایش را در شیوع  کروناویروس دید. در این دوره تعداد زیادی از سالمندان ساکن در خانه‌های سالمندان یا افرادی که در خانه‌های خود ایزوله شده بودند، موفق شدند با کمک وی طریقه استفاده از اینترنت تبلت و تلفن هوشمند را فرا بگیرند. به اعتقاد وی، سالمندان گاه از اعضای خانواده فاصله دارند و قرنطینه می‌تواند سبب افسردگی و ناراحتی‌های قلبی و... شود اما آنلاین بودن و ارتباط گرفتن با دوستان و... از طریق اینترنت می‌تواند در این روزها به آنها کمک کند.
 بیشتر سالمندانی که از راهکارهای وی کمک گرفته‌اند، حالا می‌توانند به راحتی با پزشکانشان به صورت آنلاین صحبت کنند و مشورت‌های پزشکی بگیرند. وی به سالمندان کمک کرده است تا بتوانند دراپلیکیشن پرطرفدار زوم (Zoom) فعالیت داشته باشند و نوه‌ها و فرزندانشان را ببینند که تجربه ای منحصربفرد برای آنها محسوب می‌شود. کمک گرفتن از DoorDash برای سفارش غذا از محل‌های قابل اعتماد و کاملاً بهداشتی نیز یکی دیگر از امکاناتی است که «نانسی اسپیر» برای سالمندان تدارک دیده است.
نانسی تنها به غذا و مسائل پزشکی اکتفا نکرده و تلاش داشته تا سالمندان را با کتاب هم مأنوس کند. به همین دلیل اپلیکیشن Libbyرا در اختیار آنها قرار داده تا بتوانند در لس آنجلس به کتاب‌های کتابخانه ملی دسترسی داشته باشند و آنها را با استفاده از تبلت یا کتابخوان‌های الکترونیک مطالعه کنند.
وی تفریح و سرگرمی سالمندان در روزهای قرنطینه را هم مورد توجه قرار داده و امکان بازدید مجازی از موزه‌ها بخشی از سرگرمی‌های سالمندان است. نانسی همچنین برخی بازی‌ها را برای سالمندان در نظر گرفته تا در این روزها هم سرگرم شوند و هم تحت تأثیر مشکلات ناشی از تنهایی قرار نگیرند. یکی از این بازی‌ها Brain Yoga نام دارد و سالمندان را همزمان با بازی وادار به تفکر می‌کند. در این بازی گاه نیز از سالمندان سوالاتی درباره کودکی و روزهای دور پرسیده می‌شود تا ذهنشان را تقویت کند. وی از نوه‌ها هم برای شاد کردن مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها کمک گرفته و ترتیبی اتخاد کرده است تا نوه‌ها بتوانند ازطریق این بازی، لینک‌هایی از یوتیوب برای مادربزرگ و پدربزرگ‌هایشان ارسال کنند تا آنها را خوشحال و سرگرم کنند.
وب سایت Megilla.com هم یکی دیگر از راهکارهای نانسی است که به سالمندان کمک می‌کند در روزهای کرونایی سرگرم شوند. وی این وب سایت را از 7آوریل راه اندازی کرده و قرار است استفاده از آن برای سالمندان تا اول ماه ژوئیه رایگان باشد. سالمندان می‌توانند از طریق وب کم تبلت خود داستان‌هایشان را درقالب ویدئو برای نوه‌هایشان ایمیل کنند. اپلیکیشن‌هایی برای ورزش سالمندان در روزهایی که نمی‌توانند تحرک زیادی داشته باشند هم از دیگر راهکارهای این فعال حوزه تکنولوژی و سالمندان است تا این قشر کمترین آسیب را از بحران کرونا ببینند.