رمضان، بابرکت‌تر از گذشته

رمضان، بابرکت‌تر از گذشته مصطفي ايزدي واقعه شيوع يکي از کوچک‌ترين موجودات زنده در طبيعت که به نام ويروس شناخته مي‌شود و نوعي از آن که کرونا نام دارد، در عصر حاضر مشابهي ندارد که تا اين حد بر زندگي اجتماعي و اقتصادي بشر تأثير گذاشته باشد. نگارنده از عمق تاريخ خبر ندارد و چه‌بسا کساني پيدا شوند که مشابه درگيري جهان امروز با کرونا را در زمان‌هاي دور با ويروسي ويرانگر و تأثيرگذارتر از کرونا سراغ داشته باشند. درهرصورت بلاي سختي که اين ويروس چموش نامرئي بر مردم گيتي تحميل کرد که خدا مي‌داند ما را به چه روزي مي‌اندازد! دانشمندان جست‌وجوگر، مردم‌شناسان دردآشنا، جامعه‌شناسان شرافتمند، روان‌شناسان دلسوز، اقتصاددانان واقع‌بين، سياست‌مداران مردمي، دين‌مداران نوانديش و خلاصه همه کساني که در انديشه بهبود زندگي انسان‌هاي کره خاکي هستند، پس از حمله مشکوک کرونا به سلامت آحاد جامعه و زمين‌گيرکردن بسياري از فعالان عرصه کار و تلاش و سازندگي در سراسر گيتي، دست‌به‌دست هم داده‌اند و پيوسته مي‌کوشند مردم، جامعه، سياست، اقتصاد، فرهنگ و امنيت را به وضع پيشين بازگردانند، اما ظاهرا راه درازي پيش‌روي خود دارند، چراکه افق آينده بي‌کرونا همچنان تاريک است و کسي روزنه‌اي به روشنايي آن نيافته است. در ميانه يا ابتداي اين وضع مخاطره‌آميز و غم‌انگيز، مؤمنين و مؤمنات مسلمان به ماه مبارک رمضان رسيده‌اند که اجبارا بايد رمضان متفاوتي را تجربه کنند. رمضان بود و لطف مساجدش، رمضان بود و حضور در مجالس قرآن و سخنراني‌هاي دل‌پسندش، رمضان بود و مراسم احياي دسته‌جمعي‌اش، رمضان بود و صداي دسته‌جمعي «بک يا الله» شب‌هاي قدرش، رمضان بود و آن دردي‌کشان عشق که سفره‌هاي ساده اطعامشان، در حاشيه نماز جماعت‌هاي مغرب و عشا گسترده بود و بالاخره رمضان بود و نماز‌هاي پرشکوه عيد فطرش. 
در اين رمضان متفاوت، غصه فقدان اين «بود»‌هاي بسيار برکت‌آميز و خاطره‌انگيز را در دل خود داريم؛ اما نمي‌توان خوبي‌هاي فراواني را که رمضان امسال براي روزه‌داران خانه‌نشين به همراه دارد، تحت‌الشعاع غصه‌هاي ديگر دانست. به يقين چون تمامي مراسم‌های خارج از منزل مثل برنامه‌هاي مساجد، سفره‌هاي جمعي در تالار‌ها و خانه‌ها، وجود ندارد، همه اعضاي خانواده، شب‌ها دور هستند و با هم افطاري مي‌خورند، با هم عبادت مي‌کنند، چه‌بسا نماز جماعت را با اعضاي خانواده به پا دارند، با هم دعاي خاص شب‌هاي قدر را می‌خوانند، با هم مراسم عزاداري شهادت امام علي (ع) را برگزار مي‌‌کنند. اين باهم‌بودن هميشگي، به‌ويژه در شب‌هاي پرخير و برکت ماه مبارک رمضان تأثير تربيتي فوق‌العاده در ميان افراد خانه اعم از کوچک و بزرگ دارد که چه‌بسا در مسجد و در مراسم‌های عمومي نداشته باشد. آموزش احکام شرعي و اصول و فروع دين در شب‌هاي رمضان متفاوت، در ميان اعضاي خانواده اهميت پيدا مي‌کند. بديهي است تقريبا تمامي آموزه‌هاي ديني از طريق فضاي مجازي در دسترس است و آن دسته از اولياي خانواده که پيش‌تر در اين‌گونه مباحث ورودي نداشته‌اند، مي‌توانند با مراجعه به تارنماي افراد و مراکز مورد اعتماد، هم اطلاعات لازم را و هم شيوه آموزش به ديگران را فراگيرند و محيط گرم خانه را به نور آگاهي‌هاي ديني و روحيات معنوي روشن‌تر از گذشته کنند. 
نکته درخور توجه اينکه افراد بسياري هستند که در ماه مبارک رمضان، با هزينه‌هاي شخصي، سفره‌هاي افطاري يا سحري می‌گسترند و ديگراني را سر اين سفره‌ها دعوت مي‌کنند.
معمولا افراد دعوت‌شده از دوستان، اقوام، همکاران، مقامات و کساني هستند که با صاحب سفره رفت‌وآمد دارند. علي‌القاعده اشخاصي که اين سفره‌ها را مي‌اندازند، نذري را که براي خود تصور کرده‌اند، ادا مي‌کنند. در رمضان متفاوت امسال که چنين سفره‌هاي پرهزينه‌اي پهن نمي‌شود و اگر وجود داشته باشد بسيار محدود و در حد خانوادگي است، وجوه اين نذورات واجب، بين مستمندان و کساني که به‌دلیل شيوع ويروس کرونا زندگي‌شان دستخوش ناملايمات شده و نيز به مؤسسات خيريه‌اي که مأموريتشان رسيدگي به خانواده‌هاي مستمند است، پرداخت مي‌شود و به‌گونه‌ای از اسراف جلوگيري مي‌شود و نيز در اين شرايط خاص، افرادي که دستشان به دهنشان مي‌رسد و براي اطعام ديگران در ماه رمضان نذري‌هاي مستحبي‌ دارند يا بدون نذرکردن، علاقه‌مند به دعوت از ديگران پاي سفره افطاري هستند، مي‌توانند يا وظيفه دارند از پرداخت مبلغي که براي آن کنار گذاشته بودند، به نيازمندان دريغ نکنند. آيا امسال رمضانی سودمندتر، همراه با معنويت بيشتر و آموزنده‌تر از گذشته نخواهيم داشت؟ اگرچه فضاهاي اجتماعي تعطيل است و مراسم‌های مربوطه برقرار نمي‌شود، اما درِ رحمت خداوندي باز است و از درون قرنطينه، ندا‌ها و نوا‌هاي بيشتري به‌سوي حق تعالي روان است. ان‌شاء‌الله.