از «هاکلبری‌فین » تا «کتاب مستطاب آشپزی»

نوائیان – نجف دریابندری درگذشت؛ مردی که نامش تداعی‌کننده بسیاری از آثار مکتوب خاطره‌انگیز است، دیروز در حالی دار فانی را وداع گفت که حدود 91 سال از عمرش می‌گذشت. بسیاری از علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک غرب، نام شادروان دریابندری را به عنوان مترجم، روی آثار مشهوری مانند «هاکلبری‌فین »، «وداع با اسلحه»، «برف‌های کلیمانجارو» و «پیرمرد و دریا» دیده‌اند؛ اما آن مرحوم، خوش‌سلیقه‌تر از آن بود که بشود او را در حصار ادبیات کلاسیک محصور کرد؛ دریابندری وقتی فن ترجمه را برای برگردان متون غیر ادبی هم به کار می‌برد، غوغا می‌کرد؛ ترجمه او از «تاریخ فلسفه غرب» برتراند راسل و «تاریخ سینما» آرتور نایت همان‌قدر جذاب و خواندنی است که برگردان روان او از متن «آنتیگونه». با این همه، نباید از یاد برد که نجف دریابندری، نه فقط مترجم که نویسنده و پژوهشگری توانمند نیز بود؛ شاهکار او یعنی «کتاب مستطاب آشپزی»، نه یک ترجمه، بلکه تألیفی است که آن را با همراهی و همکاری همسرش، زنده‌یاد فهیمه راستکار به انجام رساند؛ کتابی که هنوز هم در میان طرفداران فن آشپزی، محبوبیت فراوانی دارد. شاید خیلی از ما ندانیم، اما مردی که دیروز از این دنیای فانی پرکشید، مترجمی شناخته شده در سطح جهان بود؛ دریابندری به دلیل ترجمه آثار ادبی و کلاسیک غرب به زبان فارسی، جایزه «تورنتون وایلدر» دانشگاه کلمبیا را از آن خود کرد. تلاش‌ها و خدمات بی‌وقفه او به فرهنگ و ادب ایرانی و از همه مهم‌تر، تألیف «کتاب مستطاب آشپزی»، باعث شد که در سال 1396، کمیته ملی ثبت میراث ناملموس، وی را به عنوان «گنجینه زنده بشری»، در «فهرست حاملان میراث ناملموس(نادره‌کاران)» ثبت کند. از زنده‌یاد دریابندری، بیش از 35 اثر در عرصه‌های مختلف به جامانده است؛ روانش شاد باد.