تولد اصلاحات مدیون رئیس دولت سازندگی

آرمان ملي- مطهره شفيعي: سال 76 بود؛ سالي که طي 8 سال قبل از آن دولت سازندگي به رياست آيت‌ا... هاشمي سعي کرد به بازسازي خرابي‌هاي 8 سال دفاع مقدس بپردازد و آن اندازه در اين امر تاثيرگذار بود که دولت او به نام سازندگي مشهور شد. آيت‌ا... هاشمي نقش مهمي در پيروزي انقلاب اسلامي داشت و به‌خوبي درک کرده بود که مردم از عملکرد نظام شاهنشاهي خسته، نااميد و خواهان تغيير مطلوب شرايط هستند. بنابراين با امام خميني براي حصول اين تغيير همراه شد که نتيجه آن، انقلاب اسلامي در سال 57 بود. پس از پيروزي انقلاب اسلامي نياز سازندگي را در دستور کار قرار داد و پس از آن هم دانست که بايد تحولي در مديريت اجرايي کشور حاصل شود تا مردم دوران جديدي را تجربه کنند.
اصلاحات مديون هاشمي است
در خاطرات 14 ارديبهشت سال 76 آيت‌ا... هاشمي به تلاش او براي برگزاري انتخابات با حضور سلايق مختلف اشاره و نوشته شده است: «عصر آقايان سيدمحمد موسوى خويينى‌ها، مهدي كروبى، محسن نوربخش، غلامحسين كرباسچى و حسين مرعشى آمدند و گفتند كه آقاى سيدمحمد خاتمى استعفا خواهد داد و آنها هم كنار خواهند رفت. نصيحت‏شان كردم كه چنين كاري نكنند. قرار شد با رهبرى مطرح كنم و شب با رهبرى مطرح كردم». در خاطرات همين ايام به اين موضوع هم اشاره شده است: «دكتر حبيبى، معاون اول رئيس‏‌‌جمهور آمد. نظر داشت كه قبل از انتخابات، در مراسم مجلس شركت نكنيم. شب ميهمان رهبرى بودم. مطالب مجمع روحانيون مبارز را مطرح كردم. قرار شد به آقاى خاتمى كه درخواست ملاقات كرده، وقت بدهند و قانع‏شان كنند». حتي اگر در خاطرات آيت‌ا...هاشمي اشاره‌اي به تلاش ايشان براي حضور کانديداي جناح چپ نشده بود، عملکردشان طي دوره‌هاي مختلف به‌ويژه در دهه آخر حياتشان مويد و تاييد کننده اين واقعيت بود که براي آيت‌ا... هاشمي تنها منافع کشور و رضايت مردم در اولويت است و بس.
حمايت از کانديداي رقيب در انتخابات


اگر به افرادي که روز 14 ارديبهشت به آيت‌ا... هاشمي رجوع کردند، دقت شود اين موضوع عيان خواهد شد که افرادي از احزاب مختلف يک جريان بودند به عنوان نمونه غلامحسين کرباسچي از حزب کارگزاران و مهدي کروبي و موسوي خوئيني‌ها در آن برهه عضو مجمع‌روحانيون بودند. کانديداي جريان چپ در انتخابات 76 هم عضو مجمع روحانيون بود که اعضاي احزاب ديگر براي منصرف کردن او از کناره‌گيري از انتخابات به نزد آيت‌ا... هاشمي آمده بودند. آيت‌ا... هاشمي عضو جامعه روحانيت بود؛ تشکلي که تعدادي از اعضاي آن جلسه در ابتدا عضوي از اين تشکل بودند اما در سال 66 اعلام جدايي کرده و در مجمع روحانيون به فعاليت سياسي پرداختند. آيت‌ا... هاشمي در اين مورد هم مي‌توانست با ترغيب عضو مجمع روحانيون به انصراف از کانديداتوري در انتخابات رياست جمهوري شانس کانديداي جامعه روحانيت يعني علي‌اکبر ناطق نوري را افزايش دهد اما چنين نکرد و بر حضور خاتمي در انتخابات تاکيد کرد.
جبهه‌گيري عليه يادگاران آيت‌ا...
نمي‌توان تاريخ را تحريف کرد و اشاره‌اي نکرد به آنچه که برخي اعضاي جريان چپ پس از پيروزي در انتخابات 76 به آيت‌ا... هاشمي روا داشتند. افرادي که فراموش کردند دولت اصلاحات تولد خود را وامدار بزرگ‌منشي رئيس دولت سازندگي است و ريشه برخي اختلافات آنها با حزب کارگزاران هم به همين مساله ارتباط دارد. حزب کارگزاران و فرزندان آيت‌ا... هاشمي که عضو اين حزب هستند مانند پدر براي جلوگيري از انشقاق در جريان اصلاحات از يادآوري نقش آيت‌ا... در شکل‌گيري جريان اصلاحات خودداري مي‌کنند تا شايد روزي اصلاح‌طلبان به مرور تاريخ و تاريخچه تشکيل خود نگاهي بيفکنند و بدانند آنچه با يادگاران و همراهان آيت‌ا... مي‌کنند نسبتي با قدرداني از تلاش‌هاي مرد سازندگي براي استقرار اين جريان ندارد. محمد هاشمي برادر آيت‌ا... هاشمي چنين به رفتارهاي جريان اصلاحات پس از انتخابات 76 اشاره مي‌کند: «در سال 75 ما حزب کارگزاران را تشکيل داديم و پس از پيشنهاد به آقاي حبيبي به رئيس دولت اصلاحات پيشنهاد حضور در انتخابات را داديم و او گفت اگر کارگزاران از من حمايت کند، به انتخابات وارد مي‌شوم. رئيس دولت اصلاحات پيروزي‌اش را مديون حمايت کارگزاران و مرحوم هاشمي است. مرحوم هاشمي از آقاي خاتمي حمايت کرد. اين موضوع درست نيست که رئيس دولت اصلاحات چهره مخالف هاشمي بوده است. در زماني که روحانيون مبارز در انزواي کامل بود و اصلاح‌طلبي به شکل کنوني وجود نداشت، کارگزاران از آقاي خاتمي حمايت کرد. جالب است که با چنين حمايت‌هايي پس از انتخابات سال 76 و تشکيل حزب مشارکت، عليه آقاي هاشمي سخن‌ها گفته شد و روزنامه‌ها به‌طور زنجيره‌اي عليه او ‌نوشتند. به هرحال، همه اين موضوع را مي‌دانستند که آقاي هاشمي از پتانسيل بالايي برخوردار است و اصلاح‌طلبان نسبت به او حس رقابت شديدي داشتند». اين مخالفت‌خواني‌ها تنها به اين موضوعات ختم نمي‌شود و بارها مشاهده شده که يکي از موارد اخير آن مربوط به انتخابات مجلس يازدهم و مخالفت اصلاح‌طلبان با ليست «ياران هاشمي» است. بارها اعضاي کارگزاران درباره اين ليست توضيح دادند اما نان برخي در سر دادن شعار تفرقه‌افکني کارگزاران بود. يا در اختلافاتي که ميان اصلاح‌طلبان درباره شوراي سياستگذاري جبهه اصلاحات ايجاد شده، باز هم طيفي از اصلاح‌طلبان سعي در مقصر نشان دادن کارگزاران دارند. اخيرا دبيرکل حزب کارگزاران يعني غلامحسين کرباسچي گفته بود: «کار سياسي که رودربايستي ندارد. حالا رئيس دولت اصلاحات يا هر کدام از رفقا. اگر به خاطر شخصيت‌هاي بزرگوار و خصلت‌هاي قابل تحسيني که دارند، به خاطر اينکه نمي‌توانند به هيچ‌کسي نه بگويند و… نبايد تعارف داشته باشيم» پس از اين اظهارات آذرمنصوري عضو ارشد حزب اتحاد چنين به کرباسچي پاسخ داد: «منتقدان رئيس دولت اصلاحات بايد بگويند اصرار بر حضور در قدرت به هر قيمتي چه آورده‌اي براي تقويت دموکراتيزاسيون در مناسبات حقيقي و حقوقي قدرت در کشور داشته‌اند» آنچه که مخالفان آيت‌ا... هاشمي درزمان نياز به ايشان خود را حامي دوآتشه ايشان نشان ‌مي‌دادند و پس از رحلتشان مشي خود را تغيير دادند نسبتي با تدابير آيت‌ا... براي تولد جريان اصلاحات در زماني ندارد که کانديداي مورد حمايت ايشان هم در انتخابات حضور داشت. گاهي لازم است پيش از هر اظهارنظر و واکنشي به گذشته رجوع کرد.