توافق جدید درافغانستان به آرامش می انجامد؟

محمد اشرف غنی و دکتر عبدا...، دو رقیب اصلی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، روز گذشته، با امضای یک توافق نامه سیاسی، به اختلافات چند ماهه خود پایان دادند و همچون پنج سال گذشته، یک دوره جدید از حکومت مشارکتی را آغاز کردند.دو طرف ، هریک50 درصد از قدرت سیاسی را در اختیار خواهند داشت، معرفی وزیران بر اساس یک جدول میان  دوطرف تقسیم شده و والی(استاندار) هر ولایت (استان) نیز از سوی کسی معرفی خواهد شد که رای بیشتری در آن ولایت کسب کرده است.بر اساس این توافق، محمد اشرف غنی به عنوان رئیس جمهور و دکتر عبدا... به عنوان رئیس شورای عالی مصالحه ( به جای ریاست اجرائیه در دولت پیشین) فعالیت خواهند کرد.افکار عمومی، از امضای این موافقت نامه، چندان استقبال نکرده است و آن را پایان بخش بحران در افغانستان نمی داند.شخصیت های مستقل سیاسی و عموم مردم، معتقدند که فشار آمریکا بر عبدا... و غنی از یک سو و تبعات خطرساز امضای موافقت نامه صلح آمریکا و طالبان بر حکومت افغانستان از سوی دیگر، این دو را مجبور کرد که از شعارهای محکم انتخاباتی خود عدول کنند و بار دیگر به حکومت اشتراکی تن دهند. البته، در طول یک ماه گذشته، تلاش هایی از سوی برخی کشورهای منطقه نیز برای حل بحران سیاسی در افغانستان صورت  گرفت و هیئت هایی از کشورهای منطقه با سفر به کابل و دیدار با دو طرف، تلاش داشتند تا به حل بحران سیاسی در افغانستان کمک کنند، اما آن چه که از حل بحران در افغانستان،مد نظر کشورهای منطقه بود، با تصوری که آمریکا از حل بحران ارائه می کرد، تفاوت های جدی و اساسی دارد.دولت آمریکا، با کاهش یک میلیارد دلاری کمک مالی خود به حکومت افغانستان، فقط بخشی از فشار فراوان خود به دولتمردان افغانستانی را برای کنار آمدن به یکدیگر علنی ساخت و با افزایش فشارهای گسترده غیرعلنی، تلاش کرد تا وضعیت انتخابات، به یک سرانجام مشخص منتهی و مقدمات اجرایی شدن توافقات صلح آمریکا و طالبان که ارتباط مستقیمی با حکومت افغانستان داشت، فراهم شود.آمریکایی ها، صرفا به دنبال این هستند که تکلیف انتخابات در این دور، به هر شکلی، یکسره شود تا پیگیری مذاکرات شان با طالبان بر زمین نماند، اما کشورهای منطقه، بر حل دایمی مشکلات زیر ساختی که منجر به نبود شفافیت در انتخابات شده بود تاکید دارند. بنابراین راه حل سیاسی مد نظر بقیه، احتمالا به بطلان انتخابات منجر می شد که طبیعتا، برای تشکیل کابینه و تعیین رئیس حکومت از طریق یک مسیر قانونی، به زمان بیشتری نیاز بود.اما آمریکا با بهره گیری از اهرم های فشاری که بردو طرف دارد، بدون این که به دنبال رفع دلایل بحران باشد، یک بار دیگر از یک مسیر غیر قانونی و مخالف با قانون اساسی و قانون انتخابات افغانستان، رهبران سیاسی کشور را وادار به حضور در حکومتی مشارکتی اما فاقد پشتوانه مردمی کرد.برخی شنیده های غیر رسمی حاکی از آن است که زلمی خلیلزاد در گفت وگوهای خود با غنی و عبدا...، به هریک از آن ها به صورت جداگانه و مستقل گفته است که عمر این حکومت مشارکتی، چندان طولانی نیست و همگی باید برای ورود طالبان به ساختار سیاسی آماده شوند و عجله آمریکا برای حل بحران انتخابات به سبک خودشان، فقط به خاطر اجرای مفاد موافقت نامه صلح شان با طالبان انجام شده است.اینک با توجه به این که مسئله طالبان، به عنوان اصلی ترین بحران سیاسی – نظامی در افغانستان هنوز حل نشده، نباید انتظار داشت که حل بحران میان عبدا... و غنی، به پایان کشمکش های سیاسی و نظامی در افغانستان منجر شود.البته می توان این موافقت نامه را، آغازی بر یک مسیر طولانی و جنجالی در افغانستان دانست، مسیری که با توجه به رویکرد انحصار گرایانه طالبان و قدرت سیاسی و نظامی آن ها، می تواند آبستن حوادث بسیاری باشد که به صورت طبیعی، قربانی آن، مردم عادی کشور خواهند بود.طالبان، اکنون به مدد موقعیتی که آمریکا در مذاکرات صلح برای آن ها قائل شده، از موضع قدرت به حکومت افغانستان سخن می گویند و حکومت رسمی افغانستان را به رسمیت نشناخته اند و حاضر به مذاکره با آن نیستند. از سوی دیگر، بخش زیادی از بدنه نظامی طالبان نیز از امضای موافقت نامه رهبران خود با آمریکا ناخرسند هستند و احتمال کناره گیری آن ها از طالبان و پیوستن شان به دیگر گروه های تروریستی فراوان است. این در حالی است که عموم مردم افغانستان نیز آمادگی پذیرش طالبان در قدرت سیاسی را ندارند و درباره عملکرد افراط گرایانه طالبان و نیز افزایش فعالیت سایر گروه های تروریستی، سخت بیمناک اند و زمزمه هایی از آمادگی نظامی آن ها برای مقابله با طالبان به گوش می رسد.بنابراین، نه به لحاظ نظامی، شرایط فروکش کردن جنگ ها فراهم است و نه به لحاظ سیاسی، خواسته های سه طرف طالبان، حکومت افغانستان و آمریکا آن قدر به هم نزدیک است که به پایان بحران، امیدواری وجود داشته باشد.سخن آخر این که بحران در افغانستان، فروکش نخواهد کرد، اما ترامپ، از توافق غنی و عبدا... و نیز توافق آمریکا و طالبان، استفاده تبلیغاتی مفصلی در انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا خواهد کرد و اساسا، این همه فشار به حکومت افغانستان، برای رسیدن به همین مقصود، انجام گرفته است.