روزنامه مردم سالاری
1399/03/01
هزینه بالای پایتخت‌نشینی
محمدرضا حقی*گروه اقتصادی: رابطه بین میزان تورم و وضع معیشتی مردم موضوعی است که سال‌هاست از یک رابطه منطقی و مثبت خارج شده و زندگی مردم را تحت تاثیر خود قرار داده است.حال،در سالهای گذشته این فاصله بین دو مولفه میزان تورم و وضعیت معیشتی مردم در شهرها بیشتر از جوامع روستایی دیده میشود. تورم به معنی افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمت‌هاست؛ برای اندازه‌گیری این شاخص به طور معمول در بازه‌های زمانی ماهانه و سالانه، قیمت انواع کالاها و خدمات در سراسر کشور اندازه گیری میشود.در بررسی نرخ تورم کالاها و خدماتی مورد محاسبه قرار می‌گیرد که جزو کالاها و خدمات ضروری زندگی مردم به‌شمار می‌روند سپس به تناسب اهمیت آن کالا در زندگی عموم مردم، سبد کالایی تعریف و تورم بر مبنای آن محاسبه میشود. طبق آخرین آمار منتشر شده، حدود 5 میلیون تومان حداقل هزینه معیشتی برای یک خانوار 4 نفره است و این در حالیست که میزان رشد دستمزد طبقات ضعیف جامعه همچون کارگران کمتر از میزان رشد هزینه‌ها انگاشته شده است.بنابر این گزارش، در حالی که مطابق اعلام بانک جهانی هر شهروند ایرانی برای قرار گرفتن بالای خط فقر باید روزانه ۵.۵ دلار درآمد داشته باشد، متوسط درآمد هر شهروند ایرانی ۳.۲ دلار است. بنابر این گزارش،مرکز آمار سال 98 متوسط درآمد سالانه هر خانوار شهری را ۴۳ میلیون و ۴۹۰هزارتومان اعلام و این رقم برای هر خانوار روستایی ۲۳ میلیون و ۳۱۱ هزار تومان اعلام کرده بود.به عبارت دیگر با توجه متوسط ۱۱ هزار تومانی نرخ آزاد دلار آمریکا در سال ۱۳۹۷، متوسط درآمد روزانه هر خانوار ایرانی ساکن در مناطق شهری ۱۰.۸ دلار و میانگین درآمد روزانه هر خانواده روستایی ۵.۸ دلار بوده است.در همین حال، مرکز آمار ایران میانگین بعد خانوار شهری را ۳.۳ نفر و بعد خانوار هر خانواده روستایی را ۳.۴ نفر برآورد کرده است. حال، مرکز آمار ایران در جدیدترین گزارش خود میزان نرخ تورم را به تفکیک استاها اعلام کرده است که براین اساس تهران گرانترین استان برای زندگی معرفی شده است.زندگی در استان تهران به عنوان پایتخت سیاسی و اقتصادی ایران که حداقل یک پنجم تولید ناخالص داخلی و نیز جمعیت کشور را به خود اختصاص داده، تبعاتی دارد که مهمترین آن تحمل نرخ تورمی بالاتر از میانگین کشوری استحال است .بر اساس تازه ترین آمار نرخ تورم که در فروردین ماه امسال مورد سنجش مرکز آمار ایران قرار گرفته، استان تهران پس از استان‌های هرمزگان و ایلام در جایگاه سوم قرار گرفته و تورمی بالاتر از میانگین کشوری را پشت سر گذاشته است. شاید بالا بودن نرخ تورم در استان‌های کمتر توسعه یافته که از شاخص‌های توسعه صنعتی و اقتصادی کمتر برخوردارند، توجیح کارشناسی داشته باشد اما این امر در استان تهران که از منظر توسعه صنعتی و اقتصادی جزو استان‌های پیشرو است، محل تامل است.نگاهی به نرخ تورم نقطه به نقطه و سالانه استان تهران در فروردین ماه ۹۹ نمای روشن تری از آنچه شهروندان تهرانی در کنار مواجهه با ویروس کرونا تجربه کرده‌اند، پیش روی خوانندگان می‌گذارد.
تورم نقطه به نقطه در پایتخت
در تورم نقطه به نقطه، شاخص قیمت کالاها و خدمات در هر ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل مورد سنجش قرار می‌گیرد؛ براین مبنا نرخ تورم نقطه به نقطه در فروردین ماه امسال در کل کشور ۱۹.۸ درصد و در استان تهران ۲۲.۵ درصد بود.در تورم نقطه به نقطه استان تهران پس از هرمزگان و ایلام در رتبه سوم کشوری از نظر تورم بالا قرار داشت.البته نباید تفکیک خانوارهای شهری و روستایی را در این بررسی از یاد برد هرچند که بالغ بر ۹۶ درصد جمعیت استان به دلیل غلبه شهرنشینی در مناطق شهری ساکن هستند.
طبق آمار مرکز آمار ایران، خانوارهای شهری استان تهران در ماه فروردین تورم ۲۲.۵ درصدی را نسبت به فروردین پارسال پشت سرگذاشتند که البته این رقم برای کل کشور ۲۰.۲ درصد بود.اما در بخش تورم روستایی با اینکه در کل کشور تورم نقطه به نقطه به ۱۸.۱ درصد رسیده بود، روستاییان تهرانی با تورم ۲۲.۹ درصدی روبرو بودند به طوری که بعد از هرمزگان در جایگاه توم قرار گرفتند.این در حالی است که نرخ تورم سالانه در پایان فروردین ماه امسال (۱۲ ماه منتهی به فروردین ۹۹) در کل کشور ۳۲.۲ درصد، تورم شهری ۳۱.۹ درصد و تورم روستایی ۳۳.۹ درصد محاسبه شده است.
اثر تورم بر خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها
مرکز آمار ایران در حالی نرخ تورم سالانه منتهی به فروردین ۹۹ را در بخش «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و دخانیات» برابر ۳۶.۵ درصد و تورم نقطه به نقطه را ۱۰.۷ درصد محاسبه کرده است که این شاخص برای گروه «اقلام غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ۳۰.۳ درصد تورم سالانه و ۲۴.۷ درصد تورم ماهانه بوده است.با این وجود در استان تهران نرخ تورم اقلام خوراکی در تورم ماهانه ۱۱.۹ درصد و تورم ۳۸.۴ درصد و در بخش تورم اقلام غیرخوراکی به ترتیب ۳۲ درصد تورم سالانه و ۲۶.۵ درصد تورم ماهانه بوده است.همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که خانوارهای روستایی استان تهران بیش از خانوارهای شهری در بخش خوراکی‌ها متحمل تورم شده اند؛ نرخ تورم سالانه برای شهرنشینان تهرانی ۳۸.۲ درصد و برای ساکنان مناطق روستایی این استان ۴۱.۲ درصد محاسبه شده است.این در حالی است که نرخ تورم سالانه کل کشور در بخش خوراکی‌ها در مناطق شهری ۳۶.۶ درصد و در مناطق روستایی ۳۵.۹ درصد بوده است.
اقلام گران در تهران
نگاهی به سبد هزینه‌های مصرفی خانوارهای تهرانی بیانگر آن است که «پوشاک و کفش» با ۴۱.۱ درصد، «مبلمان و لوازم خانگی» با ۴۰ درصد، «حمل و نقل» با ۴۸.۶ درصد و «تفریح و فرهنگ» با ۴۴.۷ درصد بیشترین نرخ تورم سالانه را در استان تهران تجربه کرده اند و بیشترین تاثیررا بر نرخ تورم این استان داشتند.در این بررسی در کل استان تهران اعم از مناطق شهری و روسالیی تورم سالانه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» ۳۸.۹ درصد، «دخانیات» ۱۸.۶ درصد، «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» ۲۹ درصد، «مبلمان و لوازم خانگی و تعمیر و نگهداری آن» ۴۰ درصد، «بهداشت و درمان» ۲۴.۴ درصد، «ارتباطات» ۱۴.۶ درصد، «آموزش» ۲۶.۷ درصد، «هتل و رستوران» ۳۳.۸ درصد و «کالا و خدمات متفرقه» ۳۴.۲ درصد محاسبه شده است.
* دبیر گروه اقتصادی
haghireza52@yahoo.com
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
ماموریت بزرگ برای امرسان
پیدا و پنهان خروج پنتاگون از عربستان
میزان کشندگی کرونا تغییری نکرده است
هزینه بالای پایتخت‌نشینی
بهره‌گیری از فرصت شبکه‌های اجتماعی برای اثبات مظلومیت فلسطینیان و پوشالی بودن طرح معامله قرن
مجلس دهم؛ خداحافظ
رانت ۳۰ هزارمیلیارد تومانی قیمت‌گذاری دستوری
یاد بگیریم با زلزله زندگی کنیم
هیچ‌گونه مزاحمتی برای نفتکش‌های خود را تحمل نخواهیم کرد
