«ابتکار» پیامدها و آثار افزایش دستمزدها بر جامعه کارگری و کارفرمایی را بررسی کرد

اعداد کوچک دستمزد
کیمیا نجفی
پرونده دستمزد کارگران که از ابتدای سال باز بود پس از ماه‌ها و ساعت‌ها مذاکره در 17 خردادماه سال جاری با تغییراتی بسته شد. تغییراتی که طبق گفته عده‌ای از فعالان کارگری اتفاقی خوشایند برای خانوارهای کارگران خواهد بود اما در مقابل برخی از نمایندگان کارگری معتقدند با توجه به شرایط فعلی افزایش دستمزد در توان بسیاری از کارفرمایان نبوده و این تصمیم می‫تواند ریزش شدید نیروی انسانی را در‫پی داشته باشد.
نشست شورای عالی کار با دو مصوبه مهم پایان یافت؛ مصوبه افزایش ۲۰۰ هزار تومانی حق مسکن کارگران و مصوبه افزایش ۵ درصدی حداقل دستمزد سال ۱۳۹۹ که پایه حقوق کارگران را تغییر داد. اعضای شورای عالی کار کاهش ۷۵ هزار تومانی پایه سنواتی کارگران را پذیرفتند و مقرر شد به ازای آن ۵ درصد به حداقل حقوق کارگران در سال ۱۳۹۹ افزوده شود. با این مصوبه اگر چه افزایش سنواتی کارگران ۷۵ هزار تومان کاهش یافت اما در مقابل حداقل دستمزد کارگران از ۲۱ درصد به ۲۶ درصد افزایش یافت و روی پایه حقوق اعمال شد. اما باید دید که این تغییرات چقدر به نفع جامعه کارگری بوده و چه میزان از انتظارات معیشتی را تامین می‌کند. در این راستا محسن باقری، فعال کارگری با اشاره به وضعیت معیشت کارگران و تاثیر افزایش دستمزد بر زندگی آنها به «ابتکار» گفت: تغییرات اخیرا قطعا انتظارات جامعه کارگری را برطرف نمی‌‌کند و تنها نیمی از سبد معیشت را پوشش خواهد داد، اما نکته مهم جلسات در شواری عالی ار این بود که با رایزنی‌های گروه کارگری برای اولین بار در طول تاریخ این مصوبه تغییر کرد. البته باید اشاره کنم که در جلسه شورای عالی کار در سطوح مزدی تنها یک جابه‌جایی رخ داد، به نوعی که از پایه سنواتی کم و به آیتم مزد اضافه شد، اما همانطور که گفتم این تغییر بی‌سابقه جای خوشحالی دارد. بنابراین تنها دستاورد جلسات برای جامعه کارگری این بود که ما توانستیم این مصوبه را برای اولین بار تغییر دهیم اما متاسفانه این تغییرات نمی‌تواند خواسته‌های جامعه کارگری را تامین کند و همچنان مشکلات با قوت بر جای خود باقی مانده است.


وی افزود: یک سبد معیشتی غیررسمی وجود دارد که به نظر ما و جامعه کارگری بسیار به واقعیت زندگی کارگران نزدیک بوده، سبدی که بیش از 8 میلیون تومان است. این در حالی است که کارگروه حقوق و دستمزد شورای عالی کار سبد معیشتی را 5 میلیون تومان مشخص کرده که به تایید نمایندگان کارگران و کارفرمایان و همچنین دولت رسیده است. اما ما همچنان نیمی از اعداد رسمی اعلام شده را دریافت می‌کنیم. بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که تغییرات مشکل‌گشای خانوارهای کارگری باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش دستمزدها می‌تواند منجر به تعدیل نیروی کارگری شود یا خیر، گفت: این مسئله همیشه مطرح بوده است. همه ساله برای افزایش دستمزدها اما و اگرهایی وجود داشت، اما امسال کرونا به تمام بهانه‌های گذشته اضافه شد و کار به آنجا رسید که گروه کارفرمایان از عدم افزایش دستمزدها صحبت می‌کردند، اما با ایستادگی‌های فعالان کارگری افزایش دستمزدها نادیده گرفته نشد. برای درک شرایط گفته شده می‌توان به برخی از آموزشگاه‌ها اشاره کرد. منبع درآمد این آموزشگاه‌ها شهریه‌هایی است که از هنرجوها و دانش‌آموزان خود دریافت می‌کنند، اما شیوع ویروس کرونا بهانه‌ای شد که همین آموزشگاه‌ها حق و حقوق معلمان خود را نپردازند. قطعا این ویروس آثار مخربی داشته است اما برخی از بخش‌ها بودند که آسیب کمتری دیدند و نباید حق و حقوقی به این دلیل ضایع شود. بنابراین کرونا بهانه‌ای شد تا بسیاری از کارگاه‌ها از زیر مسئولیت‌ها درخصوص کارگران شانه خالی کنند و حالا نیز با افزایش میزان دستمزدها به دلیل صدمات ناشی از کرونا خطر بیکار شدن نیروی کار را گوشزد می‌کنند. البته این اتفاق تازه‌ای نیست و در سال‌های گذشته نیز عده‌ای معتقد بودند که اگر افزایش دستمزدها اجرایی شود ما ریزش شدید نیروی کار در کارگاه‌ها را خواهیم داشت، اما این چنین نشد. ما در سال‌های اخیر شاهد افزایش دستمزد مناسبی برای کارگران بودیم اما متاسفانه به دلیل مشکلاتی همچون تورم، افزایش نرخ دلار و تغییر قیمت بنزین افزایش دستمزدها اثر مطلوب خود را از دست داد، اما در ابتدای همان سال‌ها کارفرمایان معتقد بودند که با افزایش دستمزدها ما با سیل عظیمی از بیکار شدن کارگران روبه‌رو خواهیم شد اما نه تنها اینگونه نشد بلکه بنابر آمار رسمی سازمان تامین اجتماعی ما با رشد کارگاه‌ها مواجه شدیم. بنابراین نمی‌توان گفت که افزایش دستمزد خطر بیکاری را برای کارگران دارد.
اقتصاد ضعیف کارگران و کارفرمایان را با چالش روبه‌رو کرده است
برخلاف نظر فعالان کارگری، بسیاری از نمایندگان کارفرمایان معتقدند افزایش غیرمعقول دستمزدها باعث می‌شود مشکلات جدی برای کارگران به وجود آید و جامعه شاهد ریزش شدید نیروی کار باشد. محمد عطاردیان، نماینده کارفرمایان در خصوص افزایش میزان دستمزدها و تاثیر آن بر جامعه کارگران و کارفرمایان به «ابتکار» گفت: بعد از ساعت‌ها گفت‌وگو تصمیم بر این شد که از ابتدای تیرماه سال جاری میزان دستمزدها کمی تغییر پیدا کند. اما مسئله‫ای که وجود دارد این است که در شرایط فعلی با مشکلاتی که دست به گریبان اقتصاد شده، بسیاری از کارفرمایان توان مدیریت کردن شرایط را نداشته و ممکن است که کارگاه‌ها با چالش روبه‌رو بشوند. درصورت افزایش هزینه برای کارفرمایان ممکن است که یا بخش‌های موردنظر به سمت تعطیلی بروند و یا تعداد کارگران را کم کنند. البته ما معتقدیم با افزایش دستمزد دردی از خانوارهای کارگری دوا نمی‌شود. متاسفانه اقتصاد ضعیف دردسرهای زیادی را هم برای جامعه کارگری و هم کارفرمایان به وجود آورده است، به دلیل شرایط بد اقتصادی هم کارگران و هم کارفرمایان مشکلات بسیاری را تحمل می‌کنند.
علی‌رغم مشکلات افزایش دستمزد را پذیرفتیم
علی‌اصغر آهنی‌ها، یکی دیگر از نمایندگان کارفرمایان از تغییرات اخیر در بخش دستمزد کارگران به «ابتکار» گفت: بحث‌های متفاوتی برای تعیین دستمزد در سال 99 وجود داشت، بخش کارگری اعتراضات زیادی داشتند و از سوی دیگر بحران کرونا مشکلات بی‌شماری را برای واحدهای تولید و کارفرمایان ما به وجود آورد. با توجه به شرایط دشوار کاری و چالش‌هایی که در سال جاری وجود داشت ما این دیدگاه را داشتیم که دولت به بخش کارگری کمک کند تا بتوانیم از این بحران عبور کنیم. در جلسه‌ای که اخیرا برگزار شد یک جابه‌جایی در بخش‌های مختلف دستمزد انجام شد و این تغییرات مورد تایید کارفرمایان نیز قرار گرفت. بحث دیگر افزایش حق مسکن بود، بسیاری از کارگاه‌ها توان افزایش را نداشتند اما علی‌‌رغم تمام مشکلات، نمایندگان کارفرمایی این مسئله را نیز پذیرفت. طی جلسه هم با نظر به تاکیدات رهبری برای بهتر شدن شرایط معیشت کارگران و هم با توجه به بحث‌های مختلف تصمیم گرفته شد تا افزایش حق مسکن نیز به دولت پیشنهاد داده شود. دولت باید با توجه به شرایط اقتصادی کشور و با درنظر گرفتن تمام پارمترها این مسئله را طوری بررسی کند که کمترین آسیب را برای اقتصاد به همراه داشته باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش دستمزدها می‌تواند تهدیدی برای کارگران باشد یا خیر، گفت: ما اکنون در شرایط سختی قرار داریم و برخی از بخش‌ها به شدت آسیب‌پذیر هستند. اگر رکود ادامه‌دار باشد، بنگاه‌های اقتصادی به رونق بازنگردند و از سوی دیگر هزینه‌ها افزایش پیدا کند قطعا ما شاهد آسیب‌هایی برای بخش کارگری خواهیم بود.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از مشکلات و سختی برگزاری آزمون در روزهای شیوع بیماری کرونا گزارش می‌دهد ژوبین صفاری تبر فساد به ریشه اعتماد «ابتکار» پیامدها و آثار افزایش دستمزدها بر جامعه کارگری و کارفرمایی را بررسی کرد مجلس یازدهم از راه نرسیده جلسات غیرعلنی را آغاز کرد ملت، نامحرم در خانه ملت چرا صداوسیما تجربه‌های نامطلوب از دست دادن چهره‌های شاخص خود را تکرار می‌کند؟ خودسوزی سیما با سوزاندن سرمایه‌های حیاتی «ابتکار» چرخش مواضع کشورهای عربی در قبال قطر را بررسی می‌کند ائتلاف ناکام علیه دوحه در نامه‌ای به مجلس شورای نگهبان لایحه حمایت از اطفال و نوجوانان را تایید کرد جلسه اول دادگاه اکبر طبری و همدستانش با اتهامات متعدد فساد در قوه قضائیه برگزار شد رئیس‌جمهوری در جلسه اقتصادی دولت: تلاش دولت این است که اقشار کم‌برخوردار آسیب جدی نبینند معاون بین‌المللی و امور حقوقی وزارت خارجه اتفاق هریرود حاصل ترددهای غیرقانونی است جهانگیری: بخش بهداشت و درمان هم باید امکان استفاده از تسهیلات کرونایی را داشته باشد قالیباف: حمله تروریستی به مجلس نشان داد دشمن چه خواب‌های شومی برای ما دیده است شکستن تابوی برتری ینگه دنیا