روزنامه ابتکار
1399/03/19
مجلس یازدهم از راه نرسیده جلسات غیرعلنی را آغاز کرد ملت، نامحرم در خانه ملت
گروه سیاسی- مجلس یازدهم شورای اسلامی فردا (سه‌شنبه ۲۰ خرداد) نشست غیرعلنی برای بررسی مسائل امنیتی کشور خواهد داشت. جلسات غیرعلنی یا پشت درهای بسته؛ موضوعی است که در ابتدای شروع به کار هر دوره از مجلس شورای اسلامی بر کم کردن آنها تاکید میشود و منتخبین جدید قول میدهند شفافیت دراین‌باره را در راس جلسات خود قرار دهند. اما متاسفانه این روند تا به حال نه تنها اصلاح نشده بلکه درست عکس آن رخ داده و هر دوره جلسات غیرعلنی بیشتری از سوی نمایندگان در موضوعات مختلف برگزاری میشود. ادامه این روند از سوی نمایندگان مردم نه تنها اعتماد پایگاه رای‌دهنده را به مجلس کاهش داده است بلکه عدم اطلاع درست از خروجی این جلسات دید منفی نسبت به عملکرد مجلس از سوی مردم ایجاد کرد است.مجلس شورای اسلامی پایگاه اساسی نظام، مردم و مایه حضور و مشارکت واقعی مردم در تصمیم‌گیری‌ها و مظهر اراده ملی است. جلسات مجلس هم به دو صورت علنی و غیرعلنی برگزار میشود؛ جلسات غیرعلنی جلساتی هستند که موضوعی را مورد بحث قرار میدهند که صلاح نیست جامعه در مقطع کنونی از آن اطلاع یابد، اما این جلسه به محض رفع اضطرار باید به صورت علنی منتشر شود.
مطابق اصل 69 قانون اساسی «مذاکرات مجلس نمایندگان باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود». قید «باید» در ابتدای اصل 69 بیانگر این است که از نظر قانونگذار اصل بر علنی بودن جلسات مجلس شورای اسلامی است. در ادامه اصل 69 قانون اساسی تاکید شده «مجلس فقط در شرایط اضطراری، درصورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیس جمهوری یا یکی از وزرا یا ده نفر از نمایندگان، جلسه غیرعلنی تشکیل می دهد.»
اشاره قانونگذار به اینکه حتماً باید جلسه غیرعلنی مجلس به تقاضای رئیس‌جمهوری، یکی از وزرا یا ده نفر از نمایندگان و با تصویب دو سوم حاضران (مطابق ماده 102 آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی) باشد، درواقع بیانگر سخت‌گیری برای عادی نشدن اجرای چنین حکمی است. بنابراین اصل بر محرم دانستن مردم و اطلاع آنها از تمامی تصمیمات نمایندگانشان در مجلس شورای اسلامی است. همان‌طور که در انتهای اصل 69 قانون اساسی نیز تاکید شده «گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از برطرف شدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر گردد».
با این حال ما می‌بینیم در هر دوره ابتدا نمایندگان تاکید دارند که جلسات پشت درهای بسته کاهش یابد و بیشتر جلسات بهارستانی‌ها علنی برگزار شود. اما امر فقط در حد همان وعده‌های ابتدای ورود به بهارستان باقی می‌ماند و در عمل چندان جدی گرفته نمی‌شود و حتی دیده میشود که تعدد جلسات غیرعلنی نسبت به دوره‌های قبل بیشتر است. در همین راستا یکی از ایراداتی که منتقدین عملکرد دوره نهم مجلس شوراسی اسلامی وارد می‌کردند، تعدد و فراوانی برگزاری جلسات غیرعلنی بود. بنابراین زمانی که دهمی‌ها روی کار آمدند با انتقاد از چنین روندی در مجلس نهم، تاکید داشتند که تلاش خواهند کرد تعداد جلسات غیرعلنی را به حداقل برسانند. با این حال نه تنها این اتفاق در مجلس دهم رخ نداد حتی گفته میشود دهمی‌ها رکورددار جلسات پشت درهای بسته است تا جایی که حتی این اواخر و در روزهای پایانی عمر مجلس دهم صدای برخی از نمایندگان را نیز درآورده بود و حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، یکی از منتقدان تعدد جلسات غیرعلنی در نامه‌ای انتقادی به لاریجانی، رئیس مجلس نوشته بود: عدم اطلاع مردم از جلسات غیرعلنی در ارزیابی‌های منفی عملکرد مجلس دهم و نمایندگان اثر داشته است.
در مجلس دهم که گفته میشود رکورددار جلسات پشت درهای بسته بود موضوعات این جلسات فقط مختص به موارد امنیتی نبود و از مباحث متعدد اقتصادی گرفته تا امنیتی، همگی محل بحث جلسات غیرعلنی مجلس بودند. دامنه موضوعات غیرعلنی از افزایش قیمت بنزین و اعتراض‌های آبان، نوسان‌ها و افزایش قیمت ارز، سیل، زلزله تا ترور شهید سردار سلیمانی گسترده است و آخرین غیرعلنی هم حول محور کرونا برگزار شده است. اغلب اطلاعات رسمی از جلسات غیرعلنی مجلس، توضیحات کلی و کوتاه رئیس مجلس پس از پایان جلسه است.
با این حال عدم شفافیت درباره محتویات این جلسات و افزایش تعداد آنها در هر دوره صدای منتقدان را در آورده است و معتقدند ادامه این روند اعتبار مجلس را خدشه‌دار می‌کند و همچنین اعتماد مردم را نسبت به نمایندگان خود را ازدست می‌دهد. با این حال غیرعلنی‌ها موافقانی نیز دارد که بر این باورند که با برگزاری جلسات پشت درهای بسته از دادن کد به دشمن در وضعیت قرمز جلوگیری میشود.
مخالفان برگزاری جلسات غیرعلنی می‌گویند مجلس باید توضیح دهد چه شرایط اضطراری و امنیتی حاکم بر کشور شده که لازم است جلسه رسمی غیرعلنی تشکیل شود و مردم نباید از آن مذاکرات مطلع شوند؟ چرا مذاکرات جلسات غیرعلنی در ادوار گوناگون هرگز منتشر نشده است؟ آیا همچنان شرایط اضطراری و امنیتی در کشور برقرار است؟ اگر برقرار است، چرا مجلس هیچ‌گاه از دولت و رئیس‌جمهوری نمی‌خواهد که لایحه محدودیت‌های ضروری در وضعیت اضطراری را به مجلس تقدیم کند؟ این‌ها همه سوالاتی است که تا به حال پاسخ روشنی به آن داده نشده است.
مجموعه این عوامل باعث شده است که اینگونه القا شود که برگزاری غیرعلنی جلسات مجلس، به دست‌آویزی برای گریز نمایندگان از شفافیت تبدیل شده است. خروجی جلسات غیرعلنی قطعا باید خیلی اهمیت داشته باشد اما تا به حال دیده نشده است که نتیجه آن به صورت شفاف گزارش داده شود یا به خروجی مشخصی رسیده باشد. حالا یازدهمی‌ها که اکثریت‌شان از جریان سیاسی اصولگرا هستند نیز به روال دوره‌های گذشته به این روند افزایش جلسات غیرعلنی ایراد گرفتند و بر شفافیت در جلسات تاکید کردند. اما از همان روزهای ابتدایی ورود به بهارستان نخستین جلسه غیرعلنی خود را در تاریخ ۱۳ خردادماه ۹۹ برگزار کردند و قرار است دومین جلسه پشت درهای بسته فردا سه‌شنبه ۲۰ خرداد برگزار شود. این در شرایطی است که یازدهمی‌ها مدعی مجلس انقلابی هستند اما در عمل مردم را درمورد بسیاری از مسائل کلان که چندان هم شاید امنیتی تلقی نشود محرم نمی‌دانند. تعدد جلسات پشت درهای بسته در همین روزهای ابتدایی از سوی یازدهمی‌ها این نگرانی را به وجود آورده است که شفافیت در عملکرد آنها وجود نداشته باشد.
در انتخابات اسفندماه سال گذشته ما شاهد کمترین سطح مشارکت از سوی مردم بودیم که این امر به معنای کاهش اعتماد جامعه به جریان‌ها و نهادهای تصمیم‌گیر است. بنابراین در چنین شرایطی باید زمینه برای جلب اعتماد سرمایه اجتماعی فراهم شود که شفاف‌سازی در عملکرد از مصداق‌های بارز این اعتمادسازی است. بنابراین کارکرد مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم از اهمیت بالایی برخوردار است. اینکه مردم را در جریان تصمیم‌گیری‌ها قرار بدهند و آنها را محرم بدانند. بنابراین کاهش جلسات غیرعلنی مجلس نمایندگان و گزارش از خروجی آنها خودش یک گام بزرگ برای جلب اعتماد دوباره مردم است.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از مشکلات و سختی برگزاری آزمون در روزهای شیوع بیماری کرونا گزارش می‌دهد
ژوبین صفاری
تبر فساد به ریشه اعتماد
«ابتکار» پیامدها و آثار افزایش دستمزدها بر جامعه کارگری و کارفرمایی را بررسی کرد
مجلس یازدهم از راه نرسیده جلسات غیرعلنی را آغاز کرد
ملت، نامحرم در خانه ملت
چرا صداوسیما تجربه‌های نامطلوب از دست دادن چهره‌های شاخص خود را تکرار می‌کند؟
خودسوزی سیما با سوزاندن سرمایه‌های حیاتی
«ابتکار» چرخش مواضع کشورهای عربی در قبال قطر را بررسی می‌کند
ائتلاف ناکام علیه دوحه
در نامه‌ای به مجلس
شورای نگهبان لایحه حمایت از اطفال و نوجوانان را تایید کرد
جلسه اول دادگاه اکبر طبری و همدستانش با اتهامات متعدد فساد در قوه قضائیه برگزار شد
رئیس‌جمهوری در جلسه اقتصادی دولت:
تلاش دولت این است که اقشار کم‌برخوردار آسیب جدی نبینند
معاون بین‌المللی و امور حقوقی وزارت خارجه
اتفاق هریرود حاصل ترددهای غیرقانونی است
جهانگیری:
بخش بهداشت و درمان هم باید امکان استفاده از تسهیلات کرونایی را داشته باشد
قالیباف:
حمله تروریستی به مجلس نشان داد دشمن چه خواب‌های شومی برای ما دیده است
شکستن تابوی برتری ینگه دنیا
