بازار لوازم خانگی دلخوش به وعده تامین ارز یک میلیارد و دویست میلیون دلاری

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: با وجود اینکه بر اساس آمار رسمی تمایل به ازدواج در کشور روند کاهشی دارد و جوانان به دلیل مصائب پرشمار ازدواج و مسئولیت‌های سنگین اداره زندگی مشترک و تامین حداقل لوازم ضروری یک کاشانه ( فارغ از اجاره بهای سنگین ) ترجیح می‌دهند تا قید تشکیل خانواده و ارزش‌های ذاتی زندگی با زوج یا زوجه محبوب خود را بزنند؛ اما افزایش سرسام‌آور قیمت لوازم خانگی در بازار به دغدغه تازه و جدی مردمی بدل شده که حداقل در حد قیمت‌های فروردین 99 توان خرید را داشتند! حال در شرایطی که به دلیل کرونا میزان ازدواج‌ها در ایران از روند قبل هم کندتر و تقریبا بسیار محدود شده است و تالارها نیز پذیرای زوج‌های پرشور و حال و دارای تمکن مالی برای ازدواج نیستند، اما بازهم این کاهش تقاضای جهیزیه موجب نشده تا قیمت لوازم خانگی افزایش نیابد!
بر اساس مشاهدات خبرنگار روزنامه آفتاب یزد از بازار لوازم خانگی امین‌حضور در روز چهارشنبه ساعت 12 اختلاف قیمت فروشگاه‌ها واقعا عجیب و غریب بود. اختلاف از ۱۲ درصد (۴۷میلیون تا ۵۳ میلیون)، ۲۳درصد (۱.۲۰۰میلیون تا ۱.۴۸۰میلیون) و ۲۵ درصد (از ۱.۹۵۰میلیون تا ۲.۴۵۰میلیون) فقط برای 3 قلم کالا آن هم در فاصله 2 فروشگاه با کمتر از ۱۰ متر!
مریم. ش که به اتفاق فرزندش جهت گرفتن آمار قیمتها و آماده کردن شرایط تهیه جهیزیه به چهارراه امین حضور آمده‌اند به محض مشاهده خبرنگار روزنامه آفتاب یزد که در حال گفت‌وگو با یکی از فروشندگان در خصوص قیمت‌های متفاوت و در عین حال نجومی لوازم خانگی بود، به سراغش آمده و می‌گویند: "شما روزنامه‌نگاران چرا از حق مردم دفاع نمی‌کنید!؟ مگر دختر من چه گناهی کرده که باید با وجود 3 سال انتظار برای فراهم شدن شرایط تهیه جهیزیه ساده و نه تجملاتی معطل بماند و با قیمت‌های امروز در بازار بگوید اصلا قید ازدواج را زده‌ام! مسئولان چگونه ادعای ازدواج جوانان در سنین پایین را دارند در حالی که در سن 30 سالگی هم این شانس از فرزندان این مرز و بوم دریغ شده است. کدام مسئولان پاسخگوی شرمندگی والدین نزد فرزندانشان بابت همه اتفاق‌های ریز و درشت اقتصادی و اجتماعی هستند که ماحصل سوءمدیریت و در موارد فراوانی لجاجت آنهاست!"
اما وقتی خبرنگار ما قصد توضیح این را دارد که ما ناشر مشکلات مردم بودیم و هستیم و.... دخترش مهسا دست مادرش را می‌گیرد و به کناری می‌برد و با اشاره دستش از خبرنگار ما می‌خواهد از ذکر نام او در گزارش پرهیز شود چرا که نمی‌خواهد مادر شاغلش در یک اداره دولتی مورد سرزنش ریاست اداره قرار گیرد و چه بسا اخراج شود!


رضا بذرافشان که آموزگار یک مدرسه غیرانتفاعی است و به شوق وصال معشوق در حال پیاده طی کردن راسته بازار "امین‌حضور" است وقتی شاهد براندازکردن قیمت‌های نصب شده روی برخی کالا می‌شود با گفتن اینکه دل شما خبرنگاران خوش است و مسئولان گوش شنوایی ندارند، با موضعی سراسر یاس و ناامیدی می‌کوشد خبرنگار ما را از پیگیری و حتی شغل خبرنگاری بر حذر دارد! او می‌افزاید: یعنی خود مسئولان ما خبر ندارند که قیمت‎‌ها چگونه است که شما اهالی رسانه می‌خواهید وضعیت قیمت‌ها را به اطلاع آنها برسانید!؟ و هنگامی که می‌گویم قصد ما اعلام قیمت‌‎ها نیست و فقط می‌خواهیم گزارشی را در وصف درد تمام عوامل تولید، توزیع و فروش و مصرف‌کننده منتشر کنیم می‌گوید: خیلی از دردهای تمام این اقشار را هم خوب می‌دانند اما دغدغه ملی ندارند! آنها فقط به میز ریاست خود چسبیده‌اند و دل در گرو ادامه حضورشان در منصب دولتی یا مجلسی را دارند که به امانت در اختیار آنها قرار گرفته اما با انواع وعده‌ها و دلخوشی‌ها جوانان افسرده و مغموم از رسیدن به تجربه کانون گرم یک خانواده مستقل را به آیندهای نامعلوم حواله می‌دهند!
خبرنگار روزنامه با تجربه‌ای مشابه از خشم و اندوه مردم از آشفته بازار لوازم خانگی راهی تحریریه می‎‌شود تا حداقل گزارشش را در معدود کلماتی که سردبیر خواسته تحویل صفحه‌آرایی دهد که در اخبار مطلبی به نقل از مسئول ستاد تنظیم بازار توجهات را به خود جلب می‌کند: سرپرست معاونت بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) از بررسی بهای تمام شده نهاده‌های دامی و محصولات نهایی این بخش در سازمان حمایت در آینده نزدیک خبر داده و اعلام کرده در نشست ستاد تنظیم بازار، بانک مرکزی اعلام آمادگی کرد تا نسبت به تامین ارز مواد اولیه مورد نیاز صنعت لوازم خانگی برای تولید ۱۱.۶ میلیون دستگاه (حدود ۱.۲ میلیارد دلار) اقدام ویژه انجام بدهد تا تامین قطعات و مواد اولیه با اولویت انجام شود.
بر اساس آنچه ایسنا به نقل از محمدرضا کلامی در پایان جلسه ستاد تنظیم بازار، مخابره کرده: با توجه به دستور جلسه کارگروه تنظیم بازار کالاهای اساسی و ضروری مردم در 2 دسته کالایی تقسیم‌بندی می‌شود که یک دسته کالاهایی هستند که دولت برای آنها نرخ تثبیتی تعیین می‌کند و به صورت مشخص بر اساس بهای تمام شده نرخ مصوب اعلام و در سراسر کشور نظارت می‌شود که گندم، نان، مرغ، نهاده‌های دامی از آن جمله هستند. کالاهای دسته دوم کالاهایی هستند که در محدوده رقابتی قرار دارند و مقادیر عرضه و تولید در این کالاها متعادل‌تر است، پس مداخله قیمتی به صورت دستوری شاید منجر به سرکوب قیمت و تضعیف حقوق تولید‌کننده و در نهایت مصرف‌کننده شود که این کالاها از جمله شوینده‌ها، لوازم خانگی و... هستند.
به گفته سرپرست معاونت امور بازرگانی داخلی وزارت صمت برای همه کالاها در کشور، دستورالعملی تحت عنوان ضوابط قیمت‎‌گذاری کالاهای وارداتی و ضوابط قیمت‌گذاری کالاهای تولید داخل را داریم که این ضوابط برای گروه اول توسط دولت محاسبه می‌شود و در گروه دوم بر اساس اسناد مستند و در چارچوب این ضوابط، توسط بخش خصوصی محاسبه می‌شود اما قبل از انتشار یا درج قیمت باید بر اساس مصوبه سران قوا اطلاع‌رسانی قیمت و ثبت در سامانه ۱۲۴ اطلاع‌رسانی قیمت شود.
وی با بیان اینکه در حوزه لوازم خانگی بیش از ۵۰۰ واحد تولیدی داریم که ۳۳ واحد آن در حوزه یخچال و فریزر، ۱۹ واحد در حوزه ماشین لباسشویی، ۳۶ واحد در تولید کولر آبی و ۸ واحد تولید تلویزیون و بیش از ۹۰ واحد تولید وسایل گازسوز و مابقی در سایر تولید کالاها فعالیت می‌کنند، تصریح کرد: در چند سال اخیر تلاش شده است تا ظرفیتهای تولید داخلی لوازم خانگی کشور به گونه‌ای باشد که تقاضای داخلی را پوشش دهد و در حال حاضر از مجموع کالاهای یخچال فریزر، ماشین لباسشویی، کولر آبی و گازی، پکیج، لوازم گازسوز، لوازم خانگی کوچک و تلویزیون حدود ۱۹ میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه ظرفیت نصب شده در کشور است که این ظرفیت نصب شده در صورت فراهم شدن تامین مواد اولیه مورد نیاز، نقدینگی و منابع مالی ظرفیت تبلور و محقق شدن در بازار داخلی و بین‌المللی را دارند.
سرپرست معاونت امور بازرگانی داخلی وزارت صمت با بیان اینکه در شرایط فعلی در راستای مدیریت منابع ارزی کشور، جهش تولید، خوداتکایی بیشتر گام برمی‌داریم، گفت: بعد از محدویت‌های ارزی ۹۷ واردات لوازم خانگی کامل ممنوع شده است و در حال کار برای جایگزینی برندهای داخلی هستیم. در سال ۱۳۹۹ برنامه تولید معاونت امور صنایع وزارت صمت حدود ۱۱ میلیون و ۶۴۰ هزار دستگاه تولید است که این تولید در سال گذشته حدود ۸ میلیون و ۶۹۳ هزار دستگاه بوده و نشانگر برنامه ریزی وزارت صمت برای افزایش تولید و پاسخ به تقاضای بازار است.
وی افزود: با تدوین 4 برنامه تلاش می‌کنیم که مباحث مربوط به لوازم خانگی منجر به تحقق تولید و رعایت حقوق مصرف‌کننده شود که در همین راستا در جلسه امروز مقرر شد تا بانک مرکزی به صورت ویژه نسبت به تامین ارز مواد اولیه مورد نیاز صنعت لوازم خانگی برای تولید ۱۱.۶ میلیون دستگاه (حدود ۱.۲ میلیارد دلار) اقدام ویژه انجام دهد تا تامین قطعات و مواد اولیه با اولویت انجام شود. همچنین مقرر شد معاونت صنایع وزارت صمت با فراخواندن انجمنها و تشکلها و واحدهای تولیدی توانمند، میزان برنامه ریزی تولید را به گونه‌ای انجام دهد که علاوه بر افزایش تولید سال ۱۳۹۹ برای سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ ما به صورت کامل بتوانیم شکاف تقاضای میان ۱۲.۵ میلیون دستگاه تقاضا و ۱۱.۶میلیون دستگاه تولید داخل را که بخش اعظم آن در بخش لوازم خانگی کوچک است را برطرف کنیم.
سرپرست معاونت امور بازرگانی داخلی وزارت صمت با اشاره به اینکه در سالهای اخیر افزایش تمایل مصرف‌کننده به استفاده بهینه از کالاهای سرمایه‌ای بادوام در چارچوب مدیریت هزینه‌ها تقاضای لوازم خانگی را از ۱۳.۶ میلیون دستگاه به ۱۲ تا ۱۲.۵ میلیون دستگاه کاهش داده است، تصریح کرد: عمق ساخت داخل در بیشتر کالاهای لوازم خانگی بین ۶۰ تا ۹۰درصد است، البته این نرخ در محصولات مختلف متفاوت است، مثلاً در بخاری ۹۰ درصد داخلی‌سازی شده است، در کولرآبی ۱۰۰ درصد داخلی و یخچال فریزر ۶۰ درصد داخلی شده است. در کل ضریب وابستگی قطعات بین ۱۰ تا ۴۰ درصد است.
کلامی در ادامه با بیان اینکه بخشی از تولیدکنندگان لوازم خانگی بدون هماهنگی و خارج از چارچوب و ضوابط قیمت‌گذاری اقدام به افزایش قیمت‌ها بصورت نامتعارف کرده‌اند، تصریح کرد: مقرر شد سازمان حمایت اقدامات قانونی در این راستا انجام دهد و این واحدها باید نسبت به اصلاح قیمت‌ها در چارچوب ضوابط قانونی قیمت‌گذاری اقدام کنند. ضمنا لوازم خانگی در فهرست کالاهای دارای اولویت بازرسی قرار گرفته و با احتکار و عدم عرضه این اقلام به بازار برخورد خواهد شد.
به گفته وی با تغییر ارز واردات قطعات لوازم خانگی از ۴۲۰۰ تومانی به نیمایی، منابع ریالی برای تامین این ارز ۳ برابر شده و افزایش نرخ ارز با تاثیرش در بهای تمام شده منجر به تخلیه اثر آن طی سال‌های ۱۳۹۷ تاکنون نسبت به سال‌های گذشته شده است و در همین راستا برای حمایت از مصرف‌کننده و تولید‌کننده بصورت همزمان مقرر شد تا بسته پیشنهادی شیوه‌های تامین مالی تهیه و ارائه شود.
سرپرست معاونت امور بازرگانی داخلی وزارت صمت ادامه داد: در این بسته پیشنهاد شده است که برای این موضوع تسهیلات ریالی ارزان قیمت ( با کارمزد ۱۲ درصد) در اختیار مصرف‌کنندگان قرار بگیرد و برای جبران فاصله آن با نرخ سود بانکی پیشنهادی برای تایید در دولت ارسال شده است که ضمن تایید نیازهای مالی طرف عرضه (تحریک تقاضای ناشی از رکود تورمی فعلی) و مصرف‌کنندگان کالا به خصوص زوجهای جوان را در ترمیم قدرت خرید یاری کند.
وی خاطرنشان کرد یکی از مواد اولیه مورد مصرف در صنعت لوازم خانگی ورق است که به دلیل تاثیرپذیری عرضه فولاد از قیمت جهانی و قیمت ارز نیما، نوسانات ارزی طی چند ماه اخیر موجب بروز تقاضای کاذب در این بخش شده که با سپردن متعادل‌سازی و واقعی‌سازی مقادیر نیاز ورق، (طرف تقاضا) و الزام همه تولیدکنندگان ورق به عرضه کالاهای خود (علاوه بر فولاد مبارکه) قطعا این کالا با مسئولیت معاونت امور صنایع وزارت صمت با قیمت مصوب بایست به دست تولیدکنندگان برسد.
کلامی همچنین در پایان این جلسه در جمع خبرنگاران گفت که ستاد تنظیم بازار مصوب کرد که بانک مرکزی برای تامین ویژه ارز قطعات یدکی و لوازم مورد مصرف در تولید لوازم خانگی کوچک و بزرگ اقدام کند.
محمود میری، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه آفتاب یزد مشعوف و خوشحال به نظر می‌رسد وقتی دلیل آن را جویا می‌شویم می‌گوید: جلسه با ستاد تنظیم بازار جلسه بسیار خوبی بود و هم سازمان حمایت، هم وزارت صمت و هم کارخانه‌داران و اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با رضایت آن را ترک کردند چراکه با تنظیم صورتجلسه‌ای مبنی بر تامین ارز لازم برای صنایع داخلی و تامین کمبودهای در بازار و قول مساعد راه‌اندازی طرح سامانه 124 به‌طور قطع قیمتها معقول افزایش خواهد یافت و این آشفته بازار به سامان
خواهد رسید.
وی می‌افزاید:" ریشه اصلی این مشکل در چند عامل نهفته بود که یکی تعلل سازمان حمایت و دیگری حذف ارز نیمایی برای واحدهای صنعتی بود که در جلسه قسم می‌خوردند دلار را به نرخ 18 تومان و یورو را 21 هزار تومان تهیه می‌کنند و با وجود اینکه 70 درصد مواد اولیه آنها نیز از شرکتهای دولتی مانند فولادمبارکه و موتوژن است؛ لذا به‌طور قطع از اوایل هفته آینده بازار لوازم خانگی با افزایش قیمت معقول و هماهنگ مواجه خواهد شد و از هرج و مرج هفته‌ها و روزهای اخیر رهایی
خواهیم یافت."