روزنامه شهروند
1399/04/01
گزارش «شهروند» از ضرورت تجهیز و نوسازی ناوگان امدادی در سازمان امداد و نجات
[حسام خراسانی] «پلاسکو فرو ریخت»، «بارش باران سیل‌آسا در نیمی از کشور»، «باز هم برخورد دو قطار مسافربری فاجعه آفرید»، «گرد و غبار نفس شهر را گرفت»، «شب دلهره‌‌آور در پایتخت، تهران لرزید»؛ این چند مورد فهرست کوتاهی است از مخاطراتی که کشور را تهدید می‌کند. بنا به گزارش‌های جهانی، ایران در ردیف ششم حادثه‌خیزترین کشورهای جهان قرار دارد. آمار می‌گوید جمعیت هلال‌احمر سالانه با بیش از ٤هزار حادثه دست‌وپنجه نرم می‌کند. حوادثی متعدد و متنوع که برای پاسخگویی به هر کدام از آنها سازمان امدادونجات نیازمند ساختار و تجهیزات مناسب است. همین مسأله بیانگر اهمیت ارتقای سازمان امدادونجات در کشور است. به اعتقاد کارشناسان بحران، امدادونجات کارآمد با امکانات و داشته‌های دستگاه امدادی رابطه مستقیم دارد؛ مسألهای که مهدی ولیپور، رئیس سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر نیز بر آن تأکید دارد. سکاندار امدادونجات هلال‌احمر معتقد است هر چه امکانات و داشته‌های دستگاه امدادی ارتقا یابد، کیفیت خدمات امدادونجات هم بهبود می‌یابد؛ رابطه‌ای معنادار که نشان‌دهنده اهمیت توسعه لجستیکی در سازمان‌های مقابله با بحران است. «شهروند» به همین منظور در گزارشی به بررسی وضع لجستیکی سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر در گفت‌وگو با مهدی ولیپور، رئیس این سازمان پرداخته است. جمعیت هلال‌احمر در طول بیش از 100 سال خدمت، به‌عنوان سازمانی مردمنهاد و خدمات‌رسان، با توجه به عهده‌دار بودن رسالت عظیم در انجام امور بشردوستانه، با مشكلات و موانعی از جمله كمبود جدی منابع مالی، تجهیزات و ماشین‌آلات امدادی مواجه بوده است؛ چالشی که در برخی مواقع باعث بروز مشکلاتی در این سازمان میشود؛ سازمانی که باید به غیر از برنامه‌ریزی و اتخاذ تدابیر ارزنده برای خدمات‌رسانی بهنگام به آسیب‌دیدگان، بازماندگان و نجات جان افراد، دغدغه دیگری نداشته باشد. امداد؛ پیشانی و کانون حیاتی خدمات هلالاگرچه فعالیت جمعیت‌ها در دنیا با حمایت داوطلبان عضو صورت می‌پذیرد و برگرفته از اهداف و اصول کلی شکل‌گرفته در جمعیت‌های ملی است، اما در کشور ما به دلیل اینکه بخشی از فعالیت‌های حاکمیتی همچون امدادونجات جاده‌ای به این نهاد سپرده شده است، دولت هر ساله بودجه‌ای به جمعیت هلال‌احمر اختصاص می‌دهد. بخش اعظم بودجه جمعیت هلال‌احمر صرف فعالیت‌های امدادونجات و مقابله با بحران میشود که در حقیقت پیشانی و کانون حیاتی خدمات هلال‌احمر به حساب می‌آید؛ سازمانی که در کشور همواره در سخت‌ترین لحظات پشتوانه شهروندان بوده و این پشتوانه مردمی تا آنجاست که بخش اعظم بودجه آن نیز از طریق همین مردم تأمین میشود. با این حال، بخشی از بودجه این سازمان را در طول این سال‌ها دولت تأمین کرده است؛ مسألهای که مهدی ولیپور نیز در گفت‌وگو با «شهروند» بر آن تأکید دارد. او معتقد است امدادونجات کارآمد رابطه مستقیم با امکانات و داشته‌های دستگاه امدادی دارد؛ به‌طوری که هرچه امکانات و داشته‌های دستگاه امدادی ارتقا یابد، کیفیت خدمات امدادونجات نیز بهبود می‌یابد؛ رابطه‌ای که نشان‌دهنده اهمیت توسعه لجستیکی در سازمان‌های مقابله با بحران است.
مهدی ولیپور در توضیح این مسأله می‌گوید: «فرآیند خدمات امدادی جمعیت هلال‌احمر را می‌توان به دو بخش لجستیک و عملیات تقسیم کرد. بخش لجستیک شامل انبارهای جمعیت هلال‌احمر، ناوگان امدادی و منابع انسانی آموزش‌دیده است.» از نگاه ولیپور، برنامه‌ریزی و پاسخگویی در بخش لجستیک در نتیجه عملیات تأثیری مستقیم دارد. خدمت با 50هزار نجاتگر
یکی از نقاط قوت سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر میزان بالای نیروی کارآزموده در آن است. این سازمان با توجه به مردمنهاد بودن ساختار خود، توانسته است از ظرفیت مشارکت داوطلبان بهره‌مند شود. در حال حاضر، نزدیک به 50هزار امدادگر متخصص در سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر فعالیت می‌کنند. ولیپور در توضیح وضع نیروی انسانی در سازمان امدادونجات می‌گوید: «این میزان امدادگر آزموده در میان جمعیت‌های ملی بی‌نظیر است. به همین دلیل می‌توانیم بگوییم مولفه نیروی انسانی نسبت به مولفه‌های دیگر در امداد در شرایط مطلوب‌تری قرار دارد. اما با توجه به میزان حوادث و تعدد آن در کشور، این مولفه نیز باید ارتقا یابد.» از نگاه ولیپور، متغیر نیروی انسانی در بخش لجستیک وابسته به متغیرهای دیگر است. او در توضیح این مسأله می‌گوید: «اگر امدادگر از صفر تا صد ملزومات امدادی را در اختیار داشته باشد، می‌تواند در حادثه، مخصوصا حوادث بزرگ، نقش خود را درست و حرفه‌ای‌تر ایفا کند.» امداد در اضطرار
در 10 سال گذشته، ناوگان امدادی جمعیت هلال‌احمر به‌روزرسانی نشده است؛ مسألهای که ولیپور در گفت‌وگو با «شهروند» به آن اشاره می‌کند. ناوگان جمعیت هلال‌احمر شامل بالگرد امداد هوایی، خودرو، ناو زمینی، موتورسیکلت، قایق امدادی و .. است. در حال حاضر، سازمان امدادونجات 5هزار دستگاه خودرو سنگین، سبک و نیمه‌سنگین دارد. بنا به گفته رئیس سازمان امدادونجات، بسیاری از این دستگاه‌ها به علت فرسوگی، هزینه گزافی برای حفظ و نگهداری به جمعیت هلال‌احمر تحمیل می‌کند. او در تکمیل این بخش از صحبت‌های خود می‌گوید: «به علت اینکه بسیاری از این ناوگان وارداتی است، هزینه حفظ و نگهداری آن افزایش یافته است. متأسفانه استهلاک خودروها هم بالا رفته است. برخی آمبولانس‌ها اصلا عملیاتی نیست. یک لحظه کشور را منهای امدادونجات نگاه کنید، ببینید چه اتفاقی رخ می‌دهد و این همه تصادف و حادثه را چه کسی جمع می‌کند؟» بنا به گفته ولیپور، سازمان امدادونجات برای نوسازی ناوگان امدادی خود حدود 3هزار‌میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. این رقم تنها برای نوسازی ناوگان در سازمان امدادونجات است و این سازمان برای حفظ و نگهداری هم اعتبار جداگانه‌ای نیاز دارد.مهدی ولیپور می‌گوید: «البته سازمان امدادونجات در حوزه امداد هوایی در جمعیت‌های دنیا بی‌نظیر است. هلال‌احمر در مجموع 24 بالگرد در اختیار دارد که هفت بالگرد آن غیر فعال و 17 بالگرد فعال است. می‌توانم بگویم هیچ جمعیتی در دنیا چنین ظرفیتی در امداد هوایی ندارد، اما با توجه به فعالیت‌هایی که به‌عنوان معین حاکمیت در امر امدادونجات، همچون امداد جاده‌ای، عهده‌دار است باید این رقم نیز ارتقا یابد. افق و برنامه پیش‌ِ روی ما، هر استان یک بالگرد است که با آن فاصله بسیاری داریم.» البته توسعه ناوگان امداد هوایی در جمعیت هلال‌احمر یکی از نکات شاخصی است که پس از انقلاب رخ داده است؛ به‌طور مثال در آغاز انقلاب، تنها سه فروند بالگرد امدادی در این جمعیت وجود داشت که اکنون به 17 بالگرد فعال افزایش یافته است. پایین‌تر از استانداردهای بین‌المللی
یكی از نقاط قوت جمعیت هلال‌احمر، داشتن انبارهای پشتیبانی عملیات امدادونجات در سطح استان‌ها و شهرستان‌های كشور است كه در آنها اقلام شانزده‌گانه امدادی ازجمله اقلام زیستی مانند چادر امدادی، پتو و موكت، اقلام بهداشتی مانند پودر لباسشویی و صابون، مجموعه ظروف، وسایل گرمایشی، خوراك‌پزی و روشنایی برای تأمین اسكان اضطراری و رفع نیازهای ضروری آسیب‌دیدگان ذخیره‌سازی و نگهداری میشود. در حال حاضر، 570 انبار امدادی در مساحت 360هزار متر مربع در کشور وجود دارد.
ولیپور درباره وضع ذخایر امدادی در این انبارها می‌گوید: «مساحت و تعداد انبارهای امدادی قابل قبول است، اما از لحاظ کیفی در دو سال اخیر به علت تکرار حوادث مختلف وضع اقلام امدادی در انبارها مطلوب نیست.»
در حال حاضر، طبق استانداردهای بین‌المللی، ذخایر امدادی باید به میزان دو درصد از جمعیت هر منطقه باشد که در کشور ما زیر یک درصد است و در استان تهران پایین‌تر از یک‌دهم درصد. بنا به گفته ولیپور، سازمان امدادونجات برای حل این چالش نیز نیازمند 2هزار‌میلیارد تومان اعتبار است. پیش از این نیز مسئولان جمعیت هلال‌احمر درباره موجودی انبارهای امدادی این جمعیت در استان‌های مختلف اظهار نظر کرده و گفته بودند با توجه به وقوع سوانح متعدد در سه سال گذشته و مصرف بخش زیادی از موجودی اقلام امدادی در سطح کشور، به طور متوسط اکنون موجودی این انبارها زیر یک درصد جمعیت است که براساس برنامه در سال ٩٩ امید است با تأمین یک‌هزار و ٩٠٠میلیارد تومان اعتبار، این انبارها به استاندارد دو درصد جمعیت ساکن در مناطق مسکونی برسد. با توجه به وقوع بحران‌های طبیعی متعدد مانند سیل و زلزله در دو سال گذشته، جمعیت هلال‌احمر بنا به گفته رئیس این نهاد، درحال حاضر نیاز جدی به تجهیز انبارهایش دارد. امداد به‌روز میشود
«سرعت» عاملی مهم در عملیات امدادونجات به حساب می‌آید. برای سریع رسیدن به محل حادثه باید تجهیزات و امکانات مرتبط تقویت شود. به همین منظور تجهیزات امدادی مولفه لجستیکی دیگری در سازمان امدادونجات محسوب میشود. این تجهیزات شامل تجهیزات تخصصی از دستگاه ست نجات، بتون‌بر و فک نجات و ... است. بنا به گفته ولیپور، در این بخش نیز جمعیت هلال‌احمر نیازمند 2هزار‌میلیارد اعتبار است. با توجه به گفته‌های مرد شماره یک امدادونجات جمعیت هلال‌احمر، این سازمان در حوزه لجستیک به 7هزار‌میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد؛ مسألهای مهم و حیاتی که در دیدار چند روز گذشته محمدباقر نوبخت، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه و محمد اسلامی، وزیر راه با مدیران و امدادگران جمعیت هلال‌احمر نیز مجدد مطرح شد. محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در اواخر سال گذشته نیز در دیدار با مسئولان جمعیت هلال‌احمر بر ضرورت تقویت و ارتقای لجستیکی این نهاد و تأمین ٢۵٠میلیارد تومان اعتبار باقی‌مانده هلال‌احمر از محل تبصره ۱۳ قانون بودجه ٩٨ کشور تأکید کرده بود. او همچنین دستور تخصیص این مبلغ را به‌منظور تأمین تجهیزات امدادی، اجرای پروژه‌های عمرانی، نوسازی و بهسازی پایگاه‌های امدادی، شارژ انبارهای امدادی و ... صادر کرده بود. بهره‌گیری از ظرفیت خیّرین، یک راهکار
واضح و روشن است كه یکی از راه‌های گذر از این مسیر برای جمعیت هلال‌احمر، بهره‌گیری از اعتماد مردم و مسئولان است؛ مسألهای که مهدی ولیپور نیز به آن اشاره می‌کند. او در ادامه گفت‌وگوی خود با «شهروند» به بیان راهکارهای جمعیت هلال‌احمر برای حل این چالش جدی می‌پردازد. ولیپور در این‌باره می‌گوید: «این جمعیت مردمنهاد همواره از سرمایه‌های ارزشمند انسانی برخوردار بوده و علاوه بر هزاران نفر نیروی ستاد، دارای بیش از ٢میلیون عضو داوطلب در قالب اعضای امدادگر، نجاتگر، داوطلب و جوان است. قطعا این پشتوانه و اعتماد مردمی با دست خالی توان مقابله با حوادث و سوانح را نخواهد داشت. این سرمایه عظیم به همراه امكانات و منابع مالی مطلوب كارا، اثربخش و تعیین‌كننده اهداف عالی سازمان است، اما برای عبور از این چالش نیز باید از همین ظرفیت و سرمایه بهره‌مند شویم.» رئیس سازمان امدادونجات یکی از راهکارها را استفاده از ظرفیت خیّرین و نیکوکاران در حل این چالش عنوان می‌کند و می‌افزاید: «با سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر برنامه‌ریزی‌های متعددی صورت گرفته است تا از ظرفیت داوطلبی در این امر مهم استفاده شود. با سازوکار عملی به دنبال بهره‌مندی مناسب از این ظرفیت و سرمایه هستیم. البته تحقق این مهم با همراهی مسئولان امکان‌پذیر است؛ همکاری مسئولان با سازمانی كه به دفعات شاهد امداد و بشردوستی آن بوده و همواره خدمات سازمان را در حوادث و سوانح ستوده و بر آن مُهر تأیید زده‌اند.»
راهکار دیگری که مهدی ولیپور به آن اشاره دارد همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان است. مهدی ولیپور معتقد است که اگر شرکت‌های دانش‌بنیان و کارخانه‌های خودروسازی در عرصه تولید ناوگان امدادی و تجهیزات امدادرسانی ورود کنند، هزینه‌های این سازمان کاهش چشمگیری خواهد داشت. او در ادامه از ضرورت تدوین آیین‌نامه‌هایی برای بهره‌گیری از ظرفیت بنگاه‌های اقتصادی در توسعه و ارتقای ساختار امدادی در کشور نیز می‌گوید: «باید با شکل‌گیری قوانین و آیین‌نامه‌ها از ظرفیت بنگاه‌های اقتصادی بزرگ نیز در ارتقا و توسعه امدادی کشور بهره برد؛ به‌طور مثال در برخی از کشورها در قوانین سهمی از سود برخی از این بنگاه‌ها برای پیشبرد و ارتقای سازمان‌های مقابله با بحران و حوادث در نظر گرفته میشود.» هلال، معین دولت؛ دولت، معین هلال
همان‌طور که گفته شد، جمعیت هلال‌احمر ایران سازمانی مردمنهاد و غیر دولتی است که به‌صورت داوطلبانه اداره میشود، اما به دلیل اینکه بخشی از فعالیت‌های حاکمیتی دولت در ایران به این نهاد سپرده شده، به‌عنوان معین دولت در حوزه‌های امدادونجات به ارایه خدمات می‌پردازد؛ مأموریت‌هایی که بی‌تردید باعث شده این سازمان مردمنهاد به موفقیت‌های متعددی در بخش‌های مختلف دست یابد، اما نگه‌داشتن تمام این دستاورد‌ها بدون توجه مسئولان دولتی به فعالیت داوطلبانه و تخصیص بودجه کافی امکان‌پذیر نیست؛ موضوعی که مهدی ولیپور نیز بر آن تأکید دارد. ولیپور یکی دیگر از راهکارها را برای برون‌رفت از این چالش تخصیص اعتبار کافی می‌داند و معتقد است: «شارژ انبارهای امدادی و نوسازی ناوگان از ضروریاتی است که همواره بخشی از بودجه جمعیت هلال‌احمر را به خود اختصاص می‌دهد. این موضوع با توجه به حوادث اخیر و کمک‌رسانی جمعیت هلال‌احمر در این حوادث، امری مهم و حیاتی است که باید مسئولان و دستگاه‌های حاکمیتی این مسأله را جدی بگیرند و در حل آن جمعیت هلال‌احمر را یاری کنند.» موضوع نوسازی لجستیکی در جمعیت هلال‌احمر مسألهای است که رئیس جمعیت نیز در دیدار جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر آن تأکید کرد. در این دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم به اهمیت تجهیز پایگاه‌های امدادونجات، حل مشکلات مربوط به احداث ساختمان‌ها و پایگاه‌های امدادی، تأمین نیروی انسانی متخصص در بخش‌های مختلف و ... اشاره کردند. این تأکید و ضرورت بودجه کافی در جمعیت هلال‌احمر نیز با توجه به همین مسأله حادثه‌خیز بودن کشور امری بدیهی است. البته این نکته را نیز نباید فراموش کرد که این روزها کشور ما در شرایط تحریم‌های ظالمانه شدید اقتصادی قرار گرفته است؛ موضوعی که ناخودآگاه موانع و چالش‌های اقتصادی برای کشور رقم می‌زند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
آبادان «خانه امن» ندارد
گزارش «شهروند» از ضرورت تجهیز و نوسازی ناوگان امدادی در سازمان امداد و نجات
روزگار سخت سرگردانی
سال تحصیلی پانزدهم شهریور آغاز میشود
دستکاری آمار کشته‌های کرونا این‌بار در انگلیس
خانه‌خرابی در سکوت
پشت پرده یک بازگشت نابهنگام
روح سرگردان نقدینگی بالای سر بازار ارز، طلا و سکه
