روزنامه ابتکار
1399/04/08
سرنوشت پرونده‌ها و احکام صادره از سوی قضات درصورت احراز فسادشان چه میشود؟ سایه شک بر سر عدالت قاضی فاسد
گروه سیاسی: به دنبال طرح پرونده فساد اکبر طبری در دادگاه و اتهام به قاضی غلامرضا منصوری، در این پرونده – که البته با مرگ مشکوک و البته هنوز دقیقا احراز نشده وی در بخارست رومانی امکان رسیدگی به آن از بین رفت – این سوال مطرح شده است که در صورت فساد یک قاضی، آیا می‌توان به آرای وی در پرونده‌های قضایی اعتماد کرد؟ بسیاری معتقدند که تمامی پرونده‌های یک قاضی فاسد در صورت احراز فساد حتی در بخشی از پرونده‌ها باید مورد بازنگری قرار گیرد، چرا که این احتمال وجود دارد که آرای این قاضی خارج از عدالت و حتی بر اساس فسادهای کشف نشده شکل گرفته باشند.حسن نوروزی، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی در این باره معتقد است که امکان بازنگری در احکام صادره از سوی قاضی منصوری وجود ندارد. وی درخصوص محاکمه قاضی که پیشتر حکم فیلترینگ پیام رسان تلگرام را صادر کرده بود و درباره حواشی و اتفاقات مربوط به اقدامات متخلفانه قاضی منصوری و درباره اینکه اگر فساد قاضی در چنین مواردی محرز شود آیا احکامی که پیشتر صادر کرده بوده باطل میشود یا خیر، گفت: خیر، بازنگری در احکام روند خود را دارد به دلیل اینکه این مسائل، مسائل امنیتی و قضایی است باید این سوالات را از سخنگوی قوه قضائیه بپرسید.
از سوی دیگر اما عباس تدین وکیل دادگستری راهکاری برای رسیدگی به این پرونده‌ها دارد .وی درباره سرنوشت احکامی که قبلا قاضی منصوری و بازپرس قاسمزاده صادر کرده‌اند و اینکه آیا امکان بازنگری در این آرا وجود دارد؟ گفت: در قانون ما راهکار مشخصی در این زمینه پیشبینی نشده است و تنها راهکار آن اعمال ماده ۴۷۷ (قانون آیین دادرسی کیفری) و اختیارات رئیس قوه قضائیه است که اگر احراز شود آرای صادره خلاف بین شرع است و گزارشی در این زمینه رسیده باشد، رئیس قوه قضائیه آن را بررسی می‌کند و درصورتی که به این نتیجه برسد که این آرا خلاف است؛ دستور رسیدگی مجدد به شعب دیوان را صادر می‌کند. وی افزود: زمانی که یک قاضی در معرض اتهامی قرار می‌گیرد و اگر اتهام او اثبات شود، باید هیئتی از قضات یا کسانی که اختیارات ویژه دارند، پرونده‌هایی که مرتبط با این موضوع است را بررسی کنند. به فرض اگر اتهام این قاضی اخذ رشوه باشد و ما این بیم را داشته باشیم که در پرونده‌های دیگر مثلا دریافت رشوه انجام شده، باید آن پرونده‌ها بررسی شده و این هیئت گزارش را تهیه کرده و در اختیار رئیس قوه قضائیه قرار دهد تا رئیس دستگاه قضایی از اختیارات ویژه‌اش استفاده کند.
این وکیل دادگستری ادامه داد: ما خلاء قانونی داریم و شاهدیم که در برخی از پرونده‌ها زمانی که برخی قضات که البته تعدادشان کم است، تحت تعقیب قرار می‌گیرند؛ سرنوشت پرونده‌ها و دعاوی که قبلا رسیدگی شده معلوم نیست؛ مگر اینکه شاکی یا کسی به عنوان خواهان ادعایی مطرح کند و ما مجبور شویم مجددا آن پرونده‌ها را بررسی کنیم. تدین تاکید کرد: همانطور که دادگاه عالی انتظامی قضات به تخلفات این قضات رسیدگی می‌کند و از آنها سلب صلاحیت می‌کند؛ این امکان وجود دارد که از پتانسیل قانونی استفاده کنیم و یا دادگاه عالی انتظامی قضات گزارشی از عملکرد این قضات را در پرونده‌ها تهیه و ارائه کند یا اگر این امکان وجود ندارد، هیات خاص یا کمیسیون خاصی از طرف رئیس قوه قضائیه همانطور که پرونده‌ها را به صورت سالانه بررسی می کنند؛ به این پرونده‌ها که این قضات متخلف قبلا رسیدگی کردند؛ حداقل چند سال منتهی به تعلیق این قضات، رسیدگی کنند و گزارش آن را تهیه کنند و اگر تخلفی هست و یا اگر وضعیت خاصی است که این آرا از مدار عدالت خارج است؛ آن را به رئیس قوه قضائیه ارائه دهند تا رئیس قوه قضائیه هم از اختیارات ویژه‌اش استفاده کند. وی در پایان یادآور شد: امکان بازنگری احکامی که قبلا صادر شده نیست زیرا اصل بر اعتبار آراست و درست است که قاضی تخلفی کرده ولی اصل بر این است که آرا به صورت معتبر صادر شده‌اند؛ مگر اینکه خلافش ثابت شود و بر فرض هم اگر احراز شد می‌توان آن را بازنگری کرد.
به نظر می‌رسد سازوکار قانونی دراینباره، در این خواسته محدودیت‌هایی ایجاد می‌کند، ضمن این که سالیان طولانی فعالیت قضات تا کشف فساد، تعداد پرونده‌ها برای بررسی مجدد را از دست خارج و رسیدگی و رفع اثر احکام را دشوار می‌سازد. به همین دلیل است که سازوکارهای پیشگیری و نظارت مرتب بهترین راهکار برای مقابله با فساد قضات و مفاسد تالی آن خواهد بود. با این حال، ایجاد سازوکاری برای بازنگری در پرونده‌های این قضات، اعتماد به قوه قضائیه را بیشتر خواهد کرد و شک موجود را از بین خواهد برد؛ چرا که هر بی عدالتی و رای اشتباهی، به نام کل قوه قضائیه نوشته میشود.
سایر اخبار این روزنامه
چرا طرح‌های مقطعی جمع‌آوری کودکان کار بی اثر و نتیجه‌اند؟
کودکی اسیر کار بزرگان!
ژوبین صفاری
اپیدمی سطحینگری در تحلیل
شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، شورای هماهنگی جبهه اصلاحات یا هر دو؟
احزاب اصلاح‌طلب در دو راهی جبهه‌های رسمی اصلاح‌طلبی
چرا تئاتری‌هایی که کارشان را از سر گرفتند با انتقادات بسیاری روبه‌رو شدند؟
گره کرونا در کار تئاتر
سرنوشت پرونده‌ها و احکام صادره از سوی قضات درصورت احراز فسادشان چه میشود؟
سایه شک بر سر عدالت قاضی فاسد
«ابتکار» راهکارهای موثر برای مدیریت بازار ارز را بررسی کرد
بیراهه ارزپاشی در مسیر ارزانی
رهبر انقلاب اسلامی در ارتباط تصویری با مسئولان قضایی تاکید کردند
مبارزه با فساد بدون ملاحظه و تعدی و فقط بر مدار حق، عدل و قانون
در جلسه ستاد اقتصادی دولت مطرح شد
تاکید روحانی بر زمان‌بندی شفاف عرضه اوراق مالی برای جذب مشارکت فعالان اقتصادی
کره شمالی، آمریکا را به استفاده از سلاح هسته‌ای تهدید کرد
شعله‌های جنگ سرد پیونگ یانگ علیه واشنگتن
رئیس مجلس با تاکید بر ضرورت ایجاد تحول در مدیریت کشور:
