روزنامه آرمان ملی
1399/04/11
ايران از اتفاقات پيش رو در آمريكا استفاده كند
زمزمه‌هايي مبني بر احتمال کناره‌گيري دونالد ترامپ از انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا در برخي رسانه‌هاي اين کشور و از جمله فاکس‌نيوز رسانه نزديک به ترامپ مطرح شده است. اين گمانه‌زني به چه ميزان احتمال تحقق دارد؟قبل از انتخابات رياست‌جمهوري در آمريکا همواره نظرسنجي‌هاي متعددي صورت مي‌گيرد که جايگاه و ميزان محبوبيت کانديداي انتخاباتي را مشخص مي‌کند. سيستم حزبي در آمريکا مانند اروپا نيست که افراد جامعه براساس برنامه‌ريزي احزاب تصميم‌گيري کنند. در آمريکا اين احتمال وجود دارد که فردي که جمهوري‌خواه است در انتخابات از کانديداي دموکرات حمايت کند. حالت عکس اين قضيه نيز وجود دارد. آن چيزي که در شرايط کنوني داراي اهميت است دو ماه باقي مانده به انتخابات رياست‌جمهوري و اتفاقاتي است که در اين مقطع زماني رخ مي‌دهد. در اين دو ماه ممکن است اتفاقاتي رخ بدهد که سرنوشت انتخابات را تغيير دهد. در شرايط کنوني انتقادات نسبت به ترامپ در آمريکا تشديد شده است. در چنين فضايي با انتشار يک شايعه تلاش مي‌کنند جايگاه واقعي وي را بين مردم آمريکا بسنجند که آيا مردم آمريکا همچنان به وي اقبال نشان مي‌دهند يا خير. اگر در اين نظرسنجي‌ها مردم آمريکا نسبت به ترامپ ديدگاه مثبتي داشته باشند وي دوباره خود را کانديداي رياست‌جمهوري خواهد کرد، در غير اين صورت وي با توجه به اين نظرسنجي‌ها تصميم ديگري خواهد گرفت و از حضور در انتخابات انصراف خواهد داد. اخباري که در اين زمينه منتشر شده نيز تنها يک شانتاژ خبري است و حکايت از اين ندارد که ترامپ تصميم گرفته در انتخابات شرکت نکند. در ماه‌هاي اخير ترامپ با سه چالش جدي مواجه بوده است. در مرحله نخست وي نتوانسته به خوبي بحران کرونا را در آمريکا مديريت کند و عملکرد وي با انتقادات زيادي مواجه شده است. از سوي ديگر تظاهرات خياباني که در حمايت از جورج فلويد در آمريکا شکل گرفته موقعيت ترامپ را بيش از گذشته متزلزل کرده است. اين در حالي است که افشاگري‌ها و انتقادات نزديکان ترامپ درباره نحوه تصميم‌گيري‌ها و رفتار وي نيز چالش‌هاي ترامپ را بيشتر کرده است. به همين دليل نيز ترامپ شايعه کناره‌گيري خود را در انتخابات در يک اقدام حساب شده مطرح کرده است تا واکنش‌هاي اجتماعي آن را مشاهده کند. در چنين شرايطي اگر واکنش اجتماعي مردم آمريکا نسبت به حضور مجدد ترامپ در کاخ سفيد منفي باشد وي به احتمال زياد از انتخابات رياست‌جمهوري کناره‌گيري خواهد کرد تا به نوعي براي خود اعتبار کسب کند.
با توجه به شناختي که از شخصيت و حالات رواني ترامپ وجود دارد، آيا وي در صورتي که نتايج نظرسنجي‌ها عليه او باشد و جايگاه خود را از دست رفته ببيند، از انتخابات کناره‌گيري خواهد کرد، يا همچنان بر حضور در انتخابات اصرار خواهد داشت؟
تصميم ترامپ به حضور يا عدم‌حضور در انتخابات به اتفاقات دو ماه آينده مربوط است. در انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا همه چيز تحت‌تأثير اتفاقات اين دو ماه است. تجربه نشان داده آراي مردم در اين مقطع زماني به دلايل مختلف تغيير مي‌کند. در چنين شرايطي ممکن است بسياري از پيش‌بيني‌ها و معادلات سياسي در آمريکا تغيير کند. اين احتمال وجود دارد که در نظرسنجي‌هايي که در شرايط کنوني انجام مي‌شود، مردم اقبال زيادي به ترامپ نشان ندهند. با اين وجود ممکن است در دو ماه منتهي به انتخابات اتفاقاتي در آمريکا رخ بدهد که ديدگاه مردم تغيير کند و دوباره از ترامپ حمايت کنند. البته حالت عکس اين موضوع نيز وجود دارد. نکته ديگر اينکه در آمريکا در گذشته اين اتفاق رخ داده که در نظرسنجي‌هاي قبل از انتخابات فردي مورد اقبال عمومي قرار نداشته اما در انتخابات حضور پيدا کرده و در نهايت نيز به پيروزي رسيده است. به نظر مي‌رسد دونالد ترامپ به دليل انتقادات و چالش‌هايي که با آن مواجه بوده به دنبال ارزيابي اوليه وضعيت خود در بين اقشار مختلف جامعه آمريکا است. وي منتظر خواهد بود تا نتايج اين نظرسنجي‌ها مشخص شود و پس از آن تصميم نهايي خود را درباره حضور يا عدم حضور در انتخابات بگيرد.
انتشار کتاب خاطرات جان بولتون مشـاور سـابق تـرامپ درباره نحوه رفتار و تصميم‌گيـري‌هاي وي به چه ميزان موقعيت ترامپ را تحت‌تاثير قرار داده است؟
جان بولتون يکي از نزديک‌ترين افراد به ترامپ از ابتداي انتخابات رياست‌جمهوري تا زمان برکناري بوده و به همين دليل از جزئيات بيشتر تصميم‌گيري‌ها در کاخ سفيد مطلع بوده است. کتاب خاطرات جان بولتون حساسيت‌ها را نسبت به ترامپ افزايش داده و شرايط را به‌گونه‌اي رقم زده که وي را نزد افکار عمومي آمريکا شخصيتي غير‌مطمئن براي مديريت جامعه نشان داده است. شايد يکي از دلايل انتشار اين کتاب قبل از برگزاري انتخابات نيز همين مساله باشد که بولتون قصد دارد چهره واقعي ترامپ را به مردم آمريکا نشان دهد. همه اين عوامل نشان مي‌دهد انتشار کتاب بولتون در مقطع کنوني مخاطرات زيادي را براي ترامپ در انتخابات آينده رقم خواهد زد و به عبارتي پاشنه آشيل ترامپ به شمار خواهد رفت. مطالبي که در کتاب بولتون نوشته شده تا حدود زيادي روي افکار عمومي آمريکا تأثير منفي گذاشته و چه‌بسا ديدگاه بسياري از حاميان انتخاباتي ترامپ را نسبت به وي تغيير بدهد.
آيا جو بايدن از توانايي‌هاي کافي براي استــفاده از چـالش‌ها و ضـعـف‌هاي تــرامپ و پيروزي در انتخابات برخوردار است؟
جو بايدن شخصيت خارق‌العاده و ممتازي نيست و نمي‌توان گفت وي قابليت‌هاي متمايزي نسبت به ديگر چهره‌هاي دموکرات دارد. نکته مهم اين است که پايبندي دموکرات‌ها به حمايت از حزب و آرا به مراتب بيشتر از جمهوري‌خواهان است. البته هنوز بايدن به عنوان گزينه نهايي دموکرات‌ها معرفي نشده؛ هر چند اين اتفاق بسيار محتمل خواهد بود. نکته مهم اين است که بايدن به تنهايي در مقابل ترامپ قرار نمي‌گيرد و چهره‌هاي مقبول و تاثيرگذار دموکرات مانند باراک اوباما و هيلاري کلينتون نيز با جديت هرچه تمام‌تر از بايدن حمايت خواهند کرد. شرايط براي ترامپ در آستانه انتخابات بسيار سخت است. اگر بايدن و دموکرات‌ها با هوشمندي وارد کارزار انتخاباتي شوند اين احتمال وجود دارد که بايدن بتواند به پيروزي دست پيدا کند.
بايدن اعلام کرده در صورت پيروزي در انتخابات آمريکا به برجام باز‌خواهد گشت. آيا پيروزي بايدن در انتخابات رياست‌جمهوري مي‌تــواند مناقشات بين آمريکا و ايران را کاهش دهد و شرايطي به وجود بياورد که تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران از بين برود؟
اگر دموکرات‌ها در آمريکا به قدرت برسند در مرحله نخست تلاش خواهند کرد دستاوردهاي دولت اوباما را احيا کنند و رويکرد آمريکا را در عرصه بين‌المللي که در دوران ترامپ با چالش‌هاي زيادي همراه بود، تعديل کنند. روابط ايران و آمريکا تحت‌تأثير متغيرهاي زيادي قرار دارد و همواره نسبي بوده است. اگر دموکرات‌ها در آمريکا به قدرت برسند شرايط براي کاهش مناقشات و حتي در صورت خوش‌بينانه‌اش مذاکره نيز به وجود خواهد آمد. البته اين اتفاق منوط به آن است که ايران نيز از فرصت‌هاي به وجود آمده استفاده کند و همواره روي يک موضع به‌خصوص پافشاري نکند. اين در حالي است که تاکنون چنين رويکردي از جمهوري اسلامي مشاهده نشده است. به هر حال در گذشته فرصت‌هاي بهتري براي کاهش آسيب‌هاي آمريکا نسبت به ايران وجود داشت که از اغلب آنها استفاده صحيحي نشد. در علم سياست واژه‌اي به نام «هرگز» و «غيرممکن» وجود ندارد. با اين وجود برخي از مقامات در ايران به شکلي سخن مي‌گويند که هيچ‌گاه رابطه ايران و آمريکا برقرار نخواهد شد و همواره رابطه اين دو کشور در وضعيت تنش باقي خواهد ماند. به نظر مي‌رسد اگر ترامپ در انتخابات آينده شکست بخورد و دموکرات‌ها به پيروزي دست پيدا کنند فرصت‌هاي مناسبي براي کاهش تنش بيان ايران و آمريکا مهيا خواهد شد که بايد از اين فرصت‌ها استفاده کرد. هنگامي که نتيجه انتخابات در آمريکا مشخص شود کنگره آمريکا نيز تلاش مي‌کند خود را با نتيجه انتخابات همسو کند. در شرايط کنوني بحران کرونا و همچنين چالش‌هاي اقتصادي جامعه آمريکا در اولويت‌هاي نخست مردم آمريکا است. اين در حالي است که عملکرد دولت دونالد ترامپ در اين زمينه براي افکار عمومي آمريکا رضايت‌بخش نبوده است. به همين دليل نيز ترامپ کار سختي براي اقناع مردم آمريکا در دوران انتخابات خواهد داشت. در تاريخ انتخابات آمريکا روساي‌جمهوري وجود داشته‌اند که يا در انتخابات شکست خورده‌اند يا قبل از انتخابات از حضور در انتخابات انصراف داده‌اند. در نتيجه اين احتمال وجود دارد که اين وضعيت براي ترامپ نيز به وجود بيايد. ترامپ به دنبال اين است که جايگاه خود را در بين مردم آمريکا و افکار عمومي جهان تثبيت کند. با اين وجود مردم آمريکا بايد مشاهده کنند که سياست‌ها و رويکردي که ترامپ دنبال مي‌کند در نهايت به سود آمريکا بوده يا خير. تاکنون چنين اتفاقي رخ نداده و مردم آمريکا نسبت به چشم‌انداز آينده برنامه‌هاي ترامپ با شک و ترديد و حتي بدبيني نگاه مي‌کنند. در چنين شرايطي ترامپ تلاش مي‌کند از نظر روانشناسي اين نکته را به مردم آمريکا القا کند که اغلب برنامه‌هاي وي موفق بوده و مردم آمريکا مي‌توانند به قدرتمندي بيشتر آمريکا با رهبري ترامپ اميدوار باشند. به نظر من ايران بايد در برخي از زمينه‌ها نسبت به حل بحران کنوني با آمريکا انعطاف بيشتري از خود نشان بدهد و به شکلي رفتار کند که افکار عمومي جهان ترامپ و ايالات متحده آمريکا را مقصر اصلي تنش بين دو کشور بشناسند و حسن‌نيت و سعه‌صدر ايران را درک کنند. هر چه تنش بين دو کشور به سمت مطلق‌گرايي و سياه و سفيد شدن پيش برود شرايط براي مذاکره سخت‌تر و در مقابل هرچه فضا به سمت نسبي‌گرايي و خاکستري شدن حرکت کند مي‌توان نسبت به حل تنش بين دو کشور اميدواري بيشتري داشت. نبايد با استفاده از کلماتي مانند «هرگز» و «هيچ‌گاه» فضا را محدود کرد و اجازه نداد تنش به سمت حل شدن برود. از جمله مهم‌ترين ويژگي‌هاي علم سياست اين است که تلاش مي‌کند «هرگز» و «نمي‌شود» را در معادلات قدرت از بين ببرد و شرايطي را به‌گونه‌اي رقم بزند که با گفت‌وگو و مفاهمه طرفين به راه‌حل منطقي و سازنده برسند. البته منظور بنده از اشاره به انعطاف اين نيست که ايران ديدگاه‌ها و نظرات خود را بيان نکند. بدون‌شک حل تنش بين ايران و آمريکا تنها از راه احترام متقابل و پذيرفتن شروط يکديگر ميسر خواهد شد. به همين دليل نيز ايران بايد مطالبات و دغدغه‌هاي به‌حق خود را در عرصه بين‌المللي و در مقابل آمريکا با جديت دنبال کند. در عين حال بايد شرايطي به وجود بيايد که ديدگاه‌هاي دوطرف به جاي اينکه از يکديگر دور شود، به هم نزديک شود تا در چنين شرايطي دغدغه‌هاي هر دو طرف مرتفع شود.
ديدگاه شما درباره رويکرد مجلس يازدهم در زمينه سياست خارجي چيست؟ رويکرد راديکال چه پيامدهايي براي کشور به همراه خواهد داشت؟
نمايندگان مجلس يازدهم بايد اين نکته را در نظر داشته باشند که براساس شرايط کنوني موضع‌گيري کنند و از موضع‌گيري‌هاي هيجاني و راديکالي که متناسب با شرايط امروز جهان نيست، خودداري کنند. جمهوري اسلامي از يک طرف با چالش‌هاي داخلي و به‌خصوص مشکلات اقتصادي مردم مواجه است و از طرف ديگر در زمينه بين‌المللي با چالش‌هاي ديگري مواجه است. در علم سياست چه‌بسا کسي که تا ديروز دشمن شما بوده، ناگهان به دوست شما تبديل شود و از سوي ديگر کسي که دوست شما بوده با تغيير موضع، به دشمن شما تبديل شود. نتيجه اينکه در علم سياست هرگز و غيرممکن وجود ندارد. شايد برخي گمان کنند تغيير رويکرد ايران نسبت به آمريکا يک‌شبه امکان‌پذير نيست و اين مناقشه ريشه‌دار است. با اين وجود اگر به فکر تغيير اين مناقشه نباشيم، حداقل مي‌توان آن را با روش‌هاي عقلايي و ديپلماتيک تعديل کرد.
سایر اخبار این روزنامه
تاكتيك مظلوم نمايي براي ترامپ
انفجار و آتش‌سوزی در شمال تهران
کدهای بورسی روی خط دیجیتال
بورس ركورد زد
بيمارستان‌ها ديگر ظرفيت ندارند
ايران از اتفاقات پيش رو در آمريكا استفاده كند
حکم اعدام قهرمان خیالی
آمریکا تحریم‌ها را رفع کند
حل مشكل مشاركت دغدغه اول اصلاح طلبان باشد
فکتورينگ، حلقه مفقوده تامين مالي بنگاه‌هاي کشور
شورای امنیت و خلع سلاح سیاسی آمریکا
تخریب دولت برای پیروزی در انتخابات ۱۴۰۰
پیامد‌های نهادینه شدن فرهنگ فقر را بپذیریم
بعد از روحانی را هم می‌بینیم
