نفت چراغ اشتغال را در جاسک روشن می‌کند

پریسا عظیمی
خبرنگار
پروژه خط لوله نفتی گوره - جاسک تنگه هرمز را دور می‌زند و نفت را از خوزستان به هرمزگان می‌برد! این طرح تمرکززدایی را از پایانه نفتی خارک می‌گیرد و به ایجاد یک پایانه نفتی در منطقه مکران منجر می‌شود تا امکان پهلو گرفتن نفتکش‌ها در بندر جاسک فراهم شود و کشتی‌های حامل نفت ایران از طریق این بندر نیز به آب‌های بین‌المللی راه پیدا کنند. جاسک را هم به یک بندر صنعتی تبدیل می‌کند تا در ردیف بندرهای صنعتی چون عسلویه، ماهشهر و بندر امام خمینی قرار بگیرد. این اتفاق چراغ ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری را در دل و ذهن جوانان و مسئولان شهر روشن کرده است! حال این سؤال هم از سوی آنها پیش می‌آید که آیا آنها شانس استخدام در صنایع نفتی بندر جاسک را به‌دست می‌آورند؟ جوانان و شورای شهر جاسک در همین رابطه کمپینی را راه‌اندازی کرده‌اند تا بتوانند از فرصت پیش آمده برای رنگین کردن سفره مردم و ایجاد اشتغال برای جوانان تحصیلکرده استفاده کنند.
آغاز پروژه بزرگ


پروژه دور زدن تنگه هرمز و رسیدن نفت خوزستان به هرمزگان از سفر رئیس جمهوری در سال 92 کلید خورد. پیش از ایران هم کشورهای دیگر چون عربستان و امارات سعی کرده بودند تا راه دیگری فارغ از تنگه هرمز را برای صادرات نفتی خود بیابند. حسن روحانی رئیس جمهوری اعتقاد دارد این پروژه هرمزگان را به مرکز مهم صنعتی و اقتصادی در منطقه هرمزگان تبدیل می‌کند.
جاسک هم نقش ویژه‌ای در میان شهرهای این استان ساحلی پیدا می‌کند. جاسکی‌ها را هم امیدوار می‌کند تا سرانجام رنجوری بیکاری را از سر و روی شهر پاک کنند. آمارهای علی اکبر لبافی، رئیس اداره کار و امور اجتماعی هرمزگان نشان می‌دهد جاسک بالا‌ترین نرخ بیکاری را در هرمزگان دارد. بنابراین کلنگی که وزارت نفت در سال جدید به زمین زد چراغ ایجاد اشتغال در جاسک را هم در دل شهروندان این بندر روشن کرد. طرح گوره - جاسک نه تنها جایگاه ایران را از نظر اقتصادی و امنیتی در بازار انرژی تثبیت می‌کند بلکه می‌تواند با انتقال نفت خام غرب کارون به سواحل دریای عمان و با افزایش ظرفیت صادراتی خود در پایانه‌های نفتی، به بازارهای صادراتی خود در آسیا نزدیک‌تر شود. حال مردم جاسک می‌پرسند از این رهگذر چه فایده‌ای به شهر میزبان می‌رسد؟ بی‌شک جاسک با میزبانی این طرح بزرگ آلودگی‌های زیست محیطی را چون عسلویه و... به جان خواهد خرید اما آیا ایجاد اشتغال برای آنها می‌تواند این هزینه را جبران کند یا آنها هم به سرنوشت خیلی از شهرهای صنعتی - نفتی دچار می‌شوند؟ شهرهایی که در کنار صنایع نفتی و گازی بیشترین تعداد بیکاران را دارند!
صالح صالح پور، یکی از تحصیلکردگان روستای کوه مبارک روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان جاسک است که البته خودش شاغل است اما برای دیگر دوستانش که بعداز پایان تحصیلات دانشگاهی هنوز بیکار مانده‌اند ابراز نگرانی می‌کند. به گفته او پروژه خط لوله نفتی گوره - جاسک می‌تواند برای اشخاصی مانند دوستان تحصیلکرده‌اش کارساز باشد اما ظاهراً این طور نیست. او می‌گوید:«این طرح هیچ مزیتی برای بومی‌های منطقه ندارد. زیرا حداقل در روستای ما بالای 50 نفر تحصیلکرده بیکار دارد که تعدادی از آنها رشته تحصیلی‌شان مرتبط با پروژه‌های نفتی است اما همچنان بیکار هستند.»
در همین رابطه حسین روشنی، نایب رئیس شورای شهر بندرجاسک هرمزگان درگفت‌و‌گو با «ایران» با بیان اینکه افتتاح پروژه خط لوله نفتی گوره - جاسک می‌تواند بارقه امیدی برای جوانان تحصیلکرده این منطقه محروم باشد، می‌افزاید: با این اتفاق مهم، منطقه جاسک در آینده نزدیک با ظرفیت های بالقوه‌ای روبه‌رو خواهد بود که با بالفعل شدن آنها آینده‌ای بهتر را می‌توان در این منطقه کمتر برخوردار پیش‌بینی کرد. در ابتدای این کار خوشبین بودیم که این پروژه تا حد زیادی مشکل اشتغال مخصوصاً اشتغال جوانان را مرتفع خواهد کرد. انتظارات مردم جاسک از این پروژه حداقل در بعد اجتماعی، جذب جوانان به کار و اشتغالزایی برای آنان است.
 البته استفاده از نیروهای غیربومی تنها به طرح‌های نفتی و صنعتی برنمی‌گردد. بسیاری از پروژه‌های معدنی یا سدسازی هم ترجیح می‌دهند از نیروهای غیربومی استفاده کنند. این موضوع بارها به اعتراض جوامع محلی منجر شده است. آنها اعتقاد دارند که میزبانی از یک طرح صنعتی هزینه‌های بسیاری برای شهر به وجود می‌آورد بنابراین انتظار دارند که تنها میزبان بخش نامطلوب طرح‌های صنعتی نباشند! اما هنوز کسی این سؤال را پاسخ نداده است که چرا مجریان بیشتر پروژه‌ها ترجیح می‌دهند از نیروهای غیربومی استفاده کنند؟ این مسأله برای مثال بومیان شهرهای مختلف بوشهر چون عسلویه را هم اذیت می‌کند. خوزستان هم با چنین مشکلی رو به رو است!
نایب رئیس شورای شهر بندرجاسک هرمزگان خاطرنشان می‌کند: تعداد جوانان تحصیلکرده‌ای که بتوانند در این پروژه مشغول به کار شوند کم نیست. اما این مهم تا الان اتفاق نیفتاده و به‌نظر بنده برای شهرستان جاسک که با این پروژه به‌عنوان یک منطقه استراتژیکی شناخته می‌شود، خیلی خوشایند نیست.
روشنی ادامه می‌دهد: با کمک جوانان و فعالان فرهنگی و همچنین اعضای شورای شهر قرار است کمپینی راه‌اندازی کنیم و در آن از مسئولان عالی رتبه استان بخواهیم که از نیروهای بومی استفاده شود تا هم اشتغالزایی صورت گیرد و هم بیکاری کاهش یابد که امیدواریم به نتیجه برسد.
درهمین حال احمد گمتیلی، معاون سیاسی اجتماعی فرماندار جاسک هم دراین باره به خبرنگار ما می‌گوید: به‌نظر من پروژه خط لوله نفتی گوره - جاسک تا زمانی که به بهره‌برداری کامل نرسد تأثیر چندانی در اشتغالزایی و رفع مشکلات در مناطق محروم جاسک نمی‌تواند داشته باشد.
وی می‌افزاید: باید کمی صبر و حوصله کرد تا این طرح به نتیجه نهایی و بهره‌برداری برسد، آن موقع قطعاً از نیروهای بومی منطقه هم استفاده خواهد شد و شاهد مرتفع شدن مشکل بیکاری این شهرستان بندری خواهیم بود.
عبدالحمید سعدینی، مشاور و نماینده استاندار در امور توسعه سواحل مکران هم در خصوص اهمیت این پروژه در بحث اشتغال جاسک، معتقد است، این پروژه در مرحله اجرایی است که تا حدودی برای برخی ایجاد اشتغال کرده و حتی موجب رونق یک سری از مشاغل نیز شده اما اینکه بگوییم از همین ابتدا مشکل اشتغال منطقه رفع خواهد شد کمی زود است، زیرا اشتغالزایی این طرح در درازمدت اتفاق خواهد افتاد.
وی تصریح می‌کند: زمانی که پروژه به بهره‌برداری برسد قطعاً نیروهای بیشتری جذب خواهد کرد و می‌توان امید داشت که جوانان تحصیلکرده زیادی که در استان در رشته‌های مرتبط با این طرح بیکار مانده اند؛ مشغول به کار شوند. بنابراین این پروژه برای مردم منطقه فرصت درآمدزایی در بلندمدت خواهد داشت.
این نگاه و تجربه‌های شهرهای دیگر، باعث شده تا جاسکی‌ها به فکر ایجاد کمپینی برای استخدام شهروندان خود در پروژه لوله گوره - جاسک شوند. آنها می‌خواهند که سهمی در ساختن پروژه بزرگی که بازار ایران را به بازار بزرگ صادراتی جهان وصل می‌کند داشته باشند. مجریان این پروژه باید به یک مسأله دیگر هم توجه کنند و آن تبدیل شهرهای صنعتی به شهرهای خوابگاهی برای پروژه‌های صنعتی و شهری است که باعث بروز حاشیه‌ها و بحران اجتماعی می‌شود. این اتفاق در تبدیل بندرعباس به یک شهر صنعتی افتاد. باید امیدوار بود این بار تبدیل یک شهر بندری به بندری صنعتی، فرصت را برای شهروندان آن به وجود آورد و آنها در حسرت استخدام در صنایع نفتی دیوار به دیوار خانه‌شان نباشند. این اتفاق می‌تواند در آینده از بحران اجتماعی در مناطق صنعتی که برخی از استان‌ها از جمله خوزستان با آن درگیر است جلوگیری کند.