«ابتکار» رابطه مستقیم میان اجرایی شدن وعده‌ها و اعتماد عمومی را بررسی کرد اقتصاد روی خط وعده

کیمیا نجفی
شوک اقتصادی شیوع ویروس کرونا در روزهای پایان سال قبل، تحریم و افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها در بازارهای مختلف منجر به چالش‌های بسیاری برای اقشار مختلف جامعه به خصوص خانوارهای کم‌درآمد شده است. مجموع مشکلات گفته شده آسیب‌های اجتماعی بسیاری را بر خانواده‌ها تحمیل کرده، اقتصاد کشور را به خطر انداخته و ما در این میان روزبه‌روز شاهد کوچک‌تر شدن سفره‌های مردم هستیم. البته باید اشاره کرد که گاهی وعده‌ها، راهکارها و سیاست‌هایی برای حمایت از خانوارها در دستور کار قرار می‌گیرد. اما آیا این سیاست‌ها و وعده‌ها می-تواند درمان درد معیشت خانوراها باشد؟
هنگامی که اقتصاد کشور با بحران روبه‌رو می‌شود به سرعت تاثیر آن را بر سر سفره‌های مردم می‌بینیم. در این میان برخی از مسئولان با دادن وعده‌هایی سعی در کم کردن فشار از روی دوش خانوارها را دارند، شمار این وعده‌ها در تاریخ اقتصاد کشور بسیار بوده و صحبت امروز و دیروز نیست. اما به عنوان نمونه می‌توان به سیاست جدید دولت برای کمک به اقشار آسیب‌پذیر جامعه با توجه به افزایش قیمت کالاهای اساسی که اخیرا از سوی وزیر صنعت خبر داده شده است اشاره کرد. حسین مدرس‌خیابانی در گفت‌وگو با تسنیم درخصوص اقدامات وزارت صنعت ، معدن و تجارت برای کنترل بازار با توجه به افزایش قیمت کالا به خصوص کالاهای اساسی اظهار کرد: «وزارت صنعت فقط با واردات مواد اولیه، کالای اساسی و برخی قطعات به کشور موافق است. دولت سیاست‌های جبرانی برای اقشار آسیب‌پذیر را در دستور کار قرار داده است».
وی در پاسخ به این پرسش که سیاست جبرانی چه زمانی اجرایی می‌شود،‌ افزود: «باید دید وزارت کار و دولت چه زمانی می‌توانند منابع مالی مورد نیاز این برنامه را تامین کنند».


با توجه به مشکلات فعلی، سیاست‌های حمایتی بعید به نظر می‌رسد
برخی از تحلیلگران اقتصادی معتقدند وعده‌‌های حمایتی از سوی مسئولان می‌‌تواند نور امیدی را در دل خانوارها روشن کند اما اگر وعده‌های داده شده به مرحله اجرا نرسد جامعه بیش از پیش با ناامیدی روبه‌رو خواهد شد و این ناامیدی می‌تواند تبعاتی را به دنبال داشته باشد. مرتضی افقه، کارشناس مسائل اقتصادی با بررسی شرایط نامناسب کشور به دشوار بودن اجرایی شدن سیاست‌های حمایتی اشاره کرد و در این‌باره به «ابتکار» گفت: متاسفانه بارها وعده‌هایی داده شده اما محقق نشده است. این در حالی است که اکنون شرایط به لحاظ اقتصادی به دلیل تشدید شدن تحریم‌ها مناسب نبوده و به همین دلیل هرگونه کمک در این شرایط برای دولت دشوار خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی در ادامه صحبت‌ها اعتماد عمومی را یک سرمایه اجتماعی دانست و در این خصوص گفت: در این وضعیت مسئولان زیر فشار افکار عمومی و رسانه‌ها نمی‌توانند برخی از حقایق را بازگو کنند و مجبور می‌‌شوند وعده‌هایی را بدهند. اما باید توجه داشته باشند که اگر این وعده‌ها اجرایی نشود اعتماد عمومی که یک سرمایه اجتماعی است را روزبه‌روز بیشتر از دست خواهند داد.
وی در ادامه افزود: اینکه سیاستی برای حمایت اعلام شود اما بعد به دنبال راهی برای تامین منابع مورد نیاز همان سیاست گفته شده باشیم کمی غیرعادی است. قبل از هرگونه برنامه باید منابع مورد نیاز، نحوه اجرا و مسائل ریز و درشت آن مدنظر قرار گرفته شود و پس از تدوین و آماده بودن زیرساخت‌ها خبر را منتشر کنند. همانطور که قبلا اشاره کردم با توجه به شرایط سخت اقتصادی سیاست‌های حمایتی اقدامی دشوار برای دولت خواهد بود.
افقه با اشاره به افزایش قیمت در بازارهای اقتصادی ادامه داد: اکنون می‌بینیم که قیمت ارز رها شده و افزایش نرخ ارز بر تمام کالاها اثر گذاشته و در این شرایط بعید به نظر می‌رسد که دولت بتواند به مسئله سیاست‌های حمایتی ورود پیدا کند. مگر اینکه شرایط را فوق‌العاده و خاص بدانند و طبق آن برنامه‌ای را در دستور کار قرار دهند وگرنه با عادی در نظر گرفتن شرایط نمی‌توان کاری از پیش برد و روزبه‌روز فشار بر خانوارها بیشتر خواهد شد و ممکن است ما شاهد تنش‌هایی باشیم.
مردم عملکرد مناسب را به خوبی درک می‌کنند
مهدی مفتح، اقتصاددان نیز درخصوص تاثیر وعده‌های داده شده بر جامعه به «ابتکار» گفت: قاعدتا اگر احساسی در افراد جامعه شکل بگیرد که پشت حرف‌های زده شده چیزی نیست و یا امکان تحقق وعد‌ه‌های گفته شده وجود ندارد ما شاهد تاثیر منفی آن در جامعه و اقتصاد خواهیم بود و بیشتر به یاس و ناامیدی دامن زده می‌شود. اگر کشور در شرایط بحرانی قرار گرفته باشد مسئولان نباید تنها به دادن وعده متکی شوند. مردم به راحتی عملکرد را درک می‌کنند و اصلا نیازی به گفتن حرف نیست. به عبارتی دیگر با چند عملکرد سریع و به موقع از سوی مسئولان و پس از آن بهبود شرایط بازار مردم را به این نتیجه می‌رساند که شرایط قابل مدیریت و اصلاح است. کف بازار شرایط کنترل را به خوبی نشان می‌دهد و پیام بهبود را با سرعت بیشتری به خانوارها می‌رساند.
وی افزود: به عنوان نمونه می‌توانیم به مسئله افزایش قیمت مرغ اشاره کنیم. اگر وزارت صمت یک اقدام جدی داشته باشد و مرغ را در مقیاس وسیع توزیع کند تا بر روی نرخ‌ها تاثیر بگذارد دیگر نیازی به وعده، مصاحبه و گفت‌وگو نیست. افراد در آن شرایط متوجه عملکرد‌ها برای بهبود قیمت این کالا می‌شوند و امید بیشتری به جامعه تزریق خواهد شد. من معتقدم در شرایط بحرانی دولت‌ها باید واکنش صحیح و منطقی داشته باشند و این واکنش‌ها را با سرعت عملیاتی کنند. هنگامی که مردم این واکنش‌ها را در کف بازار لمس کنند خود به خود نسبت به شرایط اقتصادی امیدوار می‌شوند. در شرایطی که جامعه احساس کند مسئولان به فکر مشکلات بوده، برنامه مشخص داشته و با تمام توان برای حل چالش‌ها اقدام کرده‌ است آرامش به بازارها باز خواهد گشت.
ارتباط مستقیم میان عملی شدن وعده‌ها و اعتماد عمومی
مرتضی عزتی، از دیگر کارشناسان مسائل اقتصادی با اشاره به ارتباط مستقیم عملی شدن وعده‌ها و اعتماد عمومی به «ابتکار» گفت: اگر بخواهیم به صورت کلی این مسئله را بررسی کنیم، وعده‌ها برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه در شرایط بحرانی می‌تواند موثر باشد و آرامش و امیدی را به خانوارها تزریق کند. اما اگر بر اساس وعده‌ها امیدی شکل بگیرد و وعدهای گفته شده تحقق پیدا نکند، در آن شرایط هم ناامیدی گذشته باز می‌گردد و هم بی‌اعتماد گسترش می‌یابد. گسترش بی‌اعتمادی بسیار مهم‌تر از ناامیدی از تحقق و عملی نشدن وعده‌ها است.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: اگر دولت‌ها برای حمایت از جامعه در شرایط بحران وعده‌ای می‌دهند باید تلاش کنند تا صحبت‌های گفته‌ شده به مرحله اجرا برسد، چراکه خود دولت‌ها نیز به تحقق وعده‌ها و همچنین اعتماد عمومی جامعه نیاز دارند. مسئولان باید وعده‌هایی را به جامعه بدهند که امکان تحقق و عملی شدن داشته باشند، در این شرایط اعتماد میان مردم و دولت توسعه می‌یابد و ما شاهد تاثیر مثبت آن در اقتصاد خواهیم بود.
سایر اخبار این روزنامه
حریق و انفجار در کلینک سینا شمیران تهران، 19 کشته و 24 زخمی بر جا گذاشت رقص آتشین مرگ در اتاق عمل علیرضا صدقی فرصت‌هایی که دریغ می‌شوند فرمانده کل ارتش: پدافند هوایی وابستگی به خارج از کشور ندارد نرخ بهره اقتصاد منفی ۲۰ درصد است ضرورت فعال شدن دیپلماسی راه‌ها چه نمایشگاه‌های هنری‫ای در پایتخت دایرند؟ از نمایشگاه‌های برخط تا دیوارهای گالری «ابتکار» رابطه مستقیم میان اجرایی شدن وعده‌ها و اعتماد عمومی را بررسی کرد اقتصاد روی خط وعده در بیانیه اجلاس مجازی فوق‌العاده کشورهای ضامن صلح آستانه، از سوی ایران، روسیه و ترکیه مطرح شد رئیس‌جمهوری: کاه را کوه کردن از مشکلات کشور گره‌ای باز نکرده و هنر نیست دعوت روحانی از گروه‌های سیاسی به وحدت و تعامل رئیس مجلس در پیام‌های جداگانه به مقامات بین‌المللی و روسای مجالس جهان خواستار ورود به مسئله فلسطین شد گزارش وزیران امور خارجه، بهداشت و رئیس بانک مرکزی به هیئت دولت رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها: مسئولان باید در استفاده از ماسک پیش‌قدم باشند جراحی باز سیاست دولت امین جمشیدزاده*- در علم پزشکی جراحی قلب باز روشی است که در آن جراح قفسه سینه