روزنامه شهروند
1399/04/18
هجوم بی‌امان مرگ
[شهروند] دویست فوتی در یک شبانه‌روز؛ این بالاترین تعداد قربانیان روزانه کرونا در 140 روز گذشته است. شیوع کووید-19 در سی‌ام بهمن سال گذشته در ایران با دو فوتی شروع شد و در پنجمین ماه اپیدمی به 200 قربانی در یک روز رسید. براساس آنچه گزارش‌های آماری رسمی وزارت بهداشت نشان می‌دهد، با اضافه‌شدن این 200 نفر، تعداد جانباختگان به 11هزار و 931 نفر رسید. تعداد مبتلایان هم تا ظهر روز گذشته 245هزار و 688 نفر اعلام شد. کرونا بیش از هر زمان دیگری در ایران درحال قربانی‌گرفتن است. رئیس شورای شهر تهران از دفن 70 مبتلا به کرونا در بهشت زهرای تهران تنها در یک روز خبر داد، این درحالی است که به گفته محسن هاشمی در اردیبهشت ماه تعداد فوتی‌های کرونا در تهران به 19 نفر رسیده بود. از آن طرف، فرمانده ستاد مقابله با کرونای شهر تهران در تمام ماه‌های گذشته نسبت به شرایط شیوع ویروس در پایتخت اعلام نگرانی کرده و حالا در خیزش عددها از افزایش هشت‌و‌نیم‌درصدی بستری مراجعه‌کنندگان سرپایی مراکز بهداشتی و درمانی به دلیل ابتلا به کرونا در استان تهران خبر داده است. به گفته او در 24 ساعت (احتمالا شنبه- یکشنبه) تعداد بستری‌های جدید به 534 نفر در تهران رسیده که بالاترین آمار در روزهای گذشته بوده است. اما این تنها آمارهای او نبود: «در این مدت ۸۴ بیمار هم در بخش‌های مراقبت‌های ویژه مراکز درمانی بستری شدهاند و از کسانی که به بخش‌های بهداشتی و درمانی به شکل سرپایی مراجعه کرده‌اند، هشت‌ونیم‌درصد نیاز به بستری داشته‌اند.» او شرایط شیوع در تهران را نگران‌کننده، بی‌ثبات و ناپایدار توصیف کرده است: «شرایط جدیدی را تجربه می‌کنیم، چراکه هم تعداد مبتلایان بالا رفته است و هم گروه‌های سنی متفاوتی دچار این بیماری شدهاند.» به گفته او فاصلهگذاری اجتماعی در روزهای اول شیوع 69درصد رعایت می‌شد و حالا به 11درصد کاهش پیدا کرده است. از طرف دیگر، بالارفتن تعداد بستری‌ها، میزان زباله‌های بیمارستانی شهر تهران را هم بالا برده، به طوری که به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در روزهای اخیر و با شیوع گسترده ویروس، میزان زباله‌های بیمارستانی نسبت به یک ماه گذشته 10درصد بالا رفته است. عده زیادی حرف‌های ما را گوش نکردندبا اینکه وزارت بهداشت به‌عنوان قطب اصلی نظام سلامت شناخته میشود و بیشترین نقش را در کنترل بیماری و پیشگیری از شیوع دارد، اما صحبت‌های روز گذشته وزیر بهداشت که بخش‌هایی از آن در ماه‌های گذشته هم شنیده می‌شد، نشان داد که به اظهارنظرهای کارشناسی آنها بی‌توجهی شده است. سعید نمکی حرف‌های ناگفته‌ای به زبان آورد. او روز گذشته با رکوردزنی آمار فوتی‌های کرونا در یک روز از بی‌توجهی به اظهارنظرهای این وزارتخانه درباره نگران‌کننده‌بودن شرایط گلایه کرد: «متاسفانه عده زیادی حرف‌های ما را گوش نکردند و جدی نگرفتند که موج تازه‌ای از بیماری گرفتارمان کرد، به‌ویژه در استان‌هایی بسیار مهم و مرزنشین. به همین دلیل هم استان‌های آذربایجان‌غربی، کردستان، ایلام، خوزستان، هرمزگان، بوشهر و سیستان‌وبلوچستان به یک‌باره گرفتار شدند.» انتقاد اصلی وزیر بهداشت آن زمان به ابلاغیه قائم‌مقام وقت وزارت صمت به تمام استان‌ها برای از سر گرفتن و بازگشایی تمام مشاغل و مراکز کسب‌وکار بود. دیروز وزیر بهداشت جزئیات بیشتری از گلایه‌های خود را به زبان آورد: «متاسفانه سفرهایی انجام شد و در جریان آن بمب ویروس را با خود حمل و دیگران و خودمان را گرفتار کردیم. هیچ وقت نمی‌توانم غم سنگینی را که در این مدت بر دل بنده و همکارانم سنگینی کرد، فراموش کنم؛ اینکه کودک ده‌ساله‌ای که با پدر و مادر به قشم رفت و در بندرعباس به جای بازگشت به آغوش پدر و مادر به خاک سپرده شد. نمی‌توانم بار سنگینی که در این مدت همکاران من تحمل کردند، آن هم در لباس‌های سخت و سنگین و در دمای طاقت‌فرسای استان‌های گرمسیری را فراموش کنم و اینکه عده‌ای از همکاران و هموطنان را از دست دادیم غم‌های سنگینی است بر سینه ما و همکاران‌مان.» او در ادامه حرف‌هایش این را هم گفت که:«دلم نمی‌خواست اثبات عرایض ما با تاوانی چنین سنگین و مرگ‌هایی چنین تلخ برای مردم بروز کند. امیدوارم این حرف‌ها را جدی بگیرند و در آینده نزدیک با همدلی و وفاق و رعایت پروتکل‌ها بتوانیم این مرحله سنگین را پشت سر بگذاریم.» آمار فوتی‌ها بیشتر هم میشود
بالا رفتن آمار ابتلا و فوتی‌های کرونا، احتمال اجرای محدودیت‌های دوباره را بالا برد. با اینکه در تعدادی از شهرها اختیارات استانی برای مقابله با کرونا داده شده و حتی شهرستان کرج به مدت یک هفته تعطیل است اما در تهران با وجود آمار بالای فوتی و ابتلا هنوز محدودیتی اعمال نشده. به گفته حمید سوری، عضو کمیته اپیدمیولوژی ستاد مقابله با کرونای شهر تهران، محدودیت‌ها نمی‌تواند مانند آنچه در اسفند و فروردین ماه اتفاق افتاد، بار دیگر اعمال شود چراکه دیگر نه مردم مانند گذشته‌اند و نه میزان آشنایی با ویروس. حمید سوری، معتقد است دیگر نمی‌توان با روش فعلی با کرونا مقابله کرد. او در گفت‌وگو با «شهروند» وضع کشورهایی را که با برنامه‌ریزی درست و با استفاده از متخصصان برای پیشگیری و نه درمان کرونا جلو رفتند با ایران مقایسه کرد و گفت آنها بسیار موفق‌تر عمل کردند. آنها تابه حال تنها یک پیک داشته‌اند، درحالی‌که در کشور پیک دوم اتفاق افتاده است: «میانگین مرگ در ایران به ازای یک‌میلیون نفر، دو برابر آمارهای جهانی است. این نشان‌دهنده این است که مرگ در کشور ما بالاست، زمانی‌که پیک بالا می‌رود، یعنی سیاست‌های قبلی ما موثر نبوده است. حتی در کشورهایی که بیشترین میزان ابتلا را داشتند مثل ایتالیا حالا به مرحله خاموش رسیده‌اند. درحالی‌که ما با اوج مجدد و شعله‌ور شدن مجدد اپیدمی در کشور مواجهیم.» براساس اعلام این اپیدمیولوژیست، روز گذشته ایران دومین کشور جهان از نظر فوتی‌های کرونا بود: «اگر سیاست درستی برای مقابله با کرونا صورت نگیرد، آمار فوتی‌ها در روز به چهار رقم هم می‌رسد. مسأله جدی است،سیاست‌های قبلی دیگر جوابگو نیست، باید تجدیدنظرهای اساسی در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌ها داشت. این به معنی قرنطینه کردن و تعطیلی گسترده نیست. ما دیگر نمی‌توانیم مانند روزهای اول، محدودیت اعمال کنیم، چرا که حالا شرایط با آن زمان تغییر کرده. ما الگوی انتقال را می‌شناسیم، نشانه‌های بیماری را می‌دانیم و ... برای مقابله با این بیماری باید منطقه به منطقه و محله به محله اقدام کرد.» او ازجمله متخصصانی است که با فاصلهگذاری هوشمند از همان ابتدا هم مخالفت کرده بود. به گفته او، حتی نام‌گذاری فاصلهگذاری هوشمند هم اشتباه بود: «باید از عنوان مدیریت هوشمند استفاده می‌شد، جامعه ما حالا از نظر روانی و مادی، ظرفیت اعمال محدودیت‌ها را ندارد. مسئولان باید به اولویت‌ها توجه کنند، ببینند در هر منطقه‌ای اولویت با چه موضوعی است و براساس آنها سیاست‌گذاری انجام شود.» به اعتقاد سوری دو مشکل وجود دارد، یکی سرعت عمل و دیگری شدت عمل: «اگر ضمانت اجرایی نداشته باشیم، نمی‌توانیم به نتیجه برسیم.» او از اینکه به‌طور مرتب بر استفاده از ماسک تأکید و تمرکز میشود، انتقاد کرد: «می‌گویند ماسک بزنیم، درحالی‌که بقیه مسائل را رها کرده‌اند. ماسک زدن به تنهایی کافی نیست، ماسک در پیشگیری، سهم دارد اما اپیدمی را به صفر نمی‌رساند.» 200 مبتلا و 5 فوتی نتیجه برگزاری دو مراسم عروسی در گلستان
خبرهای خوبی از استان‌های دیگر به گوش نمی‌رسد. وضع در استان‌های خوزستان، هرمزگان، بوشهر، کرمانشاه، کردستان، ایلام، آذربایجان‌غربی و شرقی و خراسان رضوی، همچنان قرمز است. استان‌های تهران، اصفهان، مازندران، گلستان، البرز، کرمان، یزد، سیستان‌وبلوچستان، همدان، زنجان و اردبیل هم در وضع هشدار قرار دارند. با همه اینها اما گزارش شده در یکی از همین شهرستان‌ها، در چند روز گذشته، 50 مراسم عروسی برگزار شده و بعد از آن آمار ابتلا و بستری بالا رفته است. معاون دانشگاه علوم پزشکی گلستان هم از استان خود گزارش داده: «200 نفر در دو مراسم عروسی مبتلا شدند و پنج نفر فوت کردند.» به گفته سراج‌الدین عارف، پیک دوم کرونا در استان گلستان همچنان ادامه دارد و تعداد بستری‌های روزانه هم بالا رفته: «ظرفیت بیمارستان‌های گنبدکاووس، آق‌قلا، کلاله و مینودشت دیگر پاسخگوی بیماران مبتلا به کرونا نیست و باید بخش‌های دیگری ایجاد کنیم.» براساس اعلام او، پیک دوم کرونا در گرگان هم رخ داده و وضع نزدیک به قرمز است، به طوری‌که در شهرهای گنبدکاووس و آق‌قلا، پیک دوم شدیدتر از پیک اول است. ماسک را درست استفاده کنید
حالا تنها دستاویز مسئولان برای مقابله با کرونا تأکید بر استفاده از ماسک است. فرمانده ستاد مقابله با کرونای شهر تهران، ماسک زدن را تنها چاره‌ای می‌داند که میزان ابتلا را به شدت کاهش می‌دهد. هر چند که به گفته او، ماسک تمام ماجرا نیست، چرا که ممکن است ایمنی کاذب ایجاد کند: «ماسک تنها یک بخش از راهبرد حفاظتی در برابر ویروس است، شست‌وشوی دست‌ها، برقرار نکردن تماس با افراد مبتلا و جلوگیری از حضور افراد آلوده و دارای علامت در اجتماع هم باید مورد توجه قرار گیرد.» وزیر بهداشت هم استفاده از ماسک را عامل 80درصدی در پیشگیری از ابتلا دانست. از آن طرف، مینو محرز که فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی است گفت باید ماسک را به درستی و طوری استفاده کرد که تمام قسمت بینی و دهان را بپوشاند. به گفته او، سرعت و ماهیت ویروس مثل قبل است، این رفتارهای مردم است که تغییر کرده، آنها به رستوران، میهمانی و عروسی می‌روند و توجهی به پروتکل‌ها ندارند.
