ترسیم نقشه راه تعامل مجلس و دولت

مجید انصاری
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
مقام معظم رهبری در سخنان دیروز خود خطاب به نمایندگان مجلس در مجموع به نکات مهم و قابل توجهی اشاره فرمودند که یکی از مهم‌ترین آنها درباره نحوه تعامل قوا با یکدیگر و مشخصاً نقشه راه تعامل مجلس و دولت است. این موضوعی است که هم در سخنان قبلی ایشان و هم در فرازهای مختلف فرمایشات حضرت امام(ره) در دهه اول انقلاب به کرات مورد اشاره و تأکید قرار گرفته بود. اما در مقطع فعلی موضوع نحوه تعامل قوا از آن رو دارای اهمیت دو چندانی شده که از یک طرف ما شاهد فضاسازی‌ها و فشارهای فزاینده دشمنان خارجی علیه نظام هستیم که هر گونه عدم تعادلی در روابط قوا کمک به پروژه آنهاست و از سوی دیگر در هفته‌های اخیر شاهد بودیم که متأسفانه برخی در داخل بدون توجه به رهنمودهای قبلی رهبر معظم انقلاب در همین رابطه و بدون در نظر گرفتن شرایط کشور، اتفاقات تلخی را در فضای روابط قوا کلید زده‌اند.
تنظیم روابط قوا باید بر این مسأله استوار باشد که تمام دستگاه‌ها و مسئولان در نظام جمهوری اسلامی در مقام خدمتگزار مردم باشند و فلسفه وجودی آنها و مسئولیت‌هایشان انجام وظایف قانونی و شرعی در قبال ملت و کشور است. بنابراین هر موضوع دیگری که این خدمتگزاری را تحت‌الشعاع خود قرار دهد با فلسفه وجودی مسئولیت در جمهوری اسلامی ناهمخوان است. در رأس این موارد بر هم زدن روابط قوا و ایجاد تنازع و مشاجرات بی‌حاصل سیاسی است. چرا که چنین حاشیه‌سازی‌هایی از یک سو وقت، انرژی و تمرکز نهادها و مسئولان برای خدمت به مردم را از بین می‌برد و از سوی دیگر امتیازی برای دشمنان و برنامه‌های آنها محسوب می‌شود. از همین روست که این مسأله به‌طور مکرر هم در بیانات و تذکرات رهبر معظم انقلاب در قریب به سی سال رهبری ایشان مورد تأکید قرار گرفته و هم حضرت امام(ره) در تمام مدت رهبری‌شان در برهه‌های مختلف به آن اشاره می‌کردند. این تأکیدات به آن معناست که وجود تعادل در روابط قوا و تنظیم آنها بر مدار احترام، آرامش و منافع عامه برای جمهوری اسلامی یک اصل استراتژیک و حیاتی است.


متأسفانه علی‌رغم این میزان اهمیتی که در مواضع حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب به مسأله یاد شده دیده می‌شود، شاهد هستیم که در برخی موارد حد و مرز توهین‌ها و اتهامات در فضای روابط قوا به جاهای نگران‌کننده و غیرقابل توجیهی می‌رسد که در روزهای اخیر نمونه‌هایی از آن را دیده‌ایم. همان‌طور که رهبر معظم انقلاب هم تأکید فرموده‌اند این رفتارها نه تنها حاکی از تدبیر سیاسی نیست بلکه دارای حرمت شرعی نیز هست. در دین اسلام اهانت به مؤمن و مسلمان، در هر سطحی که باشد شرعاً جایز نیست. اگر این اهانت حاوی اتهام نیز باشد گناه آن مضاعف است. اما وقتی این اتفاق در قبال یک مسئول عالی‌رتبه کشور و آن هم از تریبون علنی مجلس رخ می‌دهد، آثار تبعی آن نیز دارای معصیت است که یکی از ابتدایی‌ترین آنها سلب اعتماد از مسئولان و شکستن حرمت نظام جمهوری اسلامی می‌باشد.
 از قوا و مسئولان تراز اول جمهوری اسلامی انتظار این است که تریبون مجلس و تمام تریبون‌های علنی دیگر آن، تریبون ترویج اخلاق، ادب، انصاف، عدالت و نیز تریبون آموزش حقوق همزیستی، همکاری و تعامل ملی باشد. حال اگر این تریبون‌ها تبدیل به چیزی مغایر این شوند نه تنها خود مهم‌ترین عامل تعارض با ارزش‌های انقلابی و اسلامی ما می‌شوند بلکه به‌دلیل کمکی که به دشمن برای ساخت تصویری پر از تفرقه و تناقض از جمهوری اسلامی می‌کنند، عامل تضعیف امنیت ملی ما نیز خواهند بود. کما اینکه رهبر معظم انقلاب هم در سخنان قبلی و حتی همین فرمایشات روز گذشته خود نیز چنین اقداماتی را عامل سوء‌استفاده دشمنان نامیده‌اند.
لحاظ کردن این مسائل در هر شرایطی حیاتی است اما ضرورت آن در شرایط فعلی با توجه به جنگ تمام عیار اقتصادی، رسانه‌ای، سیاسی و حقوقی دشمن علیه نظام دو چندان است. برنامه‌های تبلیغاتی دشمنان برای ایجاد شکاف در داخل و زدودن امید مردم به آینده موضوعی مشهود و روشن است و کمکی که اختلافات بی‌دلیل و بدون مبنا بین قوا به پیشبرد این برنامه دارد نیز به همان اندازه آشکار است. از این جهت تذکرات مجدد روز گذشته رهبر معظم انقلاب بسیار ضروری و مهم بودند. صریح بودن و شفاف بودن این تذکرات از این پس جای توجیه هیچ نوع رفتار تفرقه‌انگیز و توهین‌آمیزی را در روابط بین قوا باقی نمی‌گذارد. نکته دیگر این است که رهبر معظم انقلاب به درستی بین حقوق نمایندگی برای نظارت بر دولت و انتقاد از دستگاه‌ها و انجام وظایف وکالت با بحث توهین و ایراد تهمت و بر هم زدن آرامش تفاوت و تمایز قائل شدند. این بدان معناست که دست زدن به رفتارهای خارج از چارچوب در محدوده روابط بین قوا با اسم انتقاد و استفاده از حق قانونی نمایندگی قابل توجیه نیست و میان دو مقوله تفاوت ماهوی قابل توجهی وجود دارد. جامعه ایران نیز به خوبی و با دقت توانایی تفکیک بین این دو موضوع از یکدیگر را دارد و نمی‌توان ایراد تهمت‌های بی‌اساس، بهانه‌جویی‌ها و بیان توهین را در لباس زیبای نقد و انجام وظایف نمایندگی به این ملت قالب کرد. جای امیدواری وجود دارد که نمایندگان محترم مجلس مجموعه توصیه‌های مهم و راهبردی رهبر معظم انقلاب را که فرازهای مختلف دیگری در باب اولویت‌ها، راهکارها و جایگاه نمایندگی داشت در چهار سال پیش رو، سر لوحه کار خود قرار دهند تا مجموعه نظام از دوره خاص و ویژه فعلی با کمترین آسیب و بیشترین موفقیت عبور کند.