روزنامه شهروند
1399/05/13
یکشنبه طلایی بورس
[سجاد خداکرمی] در حالی که بازار سرمایه از آغاز سال تا به حال رشد حدودا چهار برابری را تجربه کرده است، به نظر می‌رسد به این اندازه هم راضی نیست و روز گذشته در شرایطی که عمدتا بازار‌های دیگر با ریزش مواجه بودند بورس با ورود به ابر کانال 2میلیون واحدی رکوردی جدید ثبت کرد. این موضوع در شرایطی به وقوع پیوسته که بسیاری از تحلیل‌گران اقتصاد ایران معتقدند موج نقدینگی روانه به سوی بازار سرمایه در این نقطه متوقف نخواهد شد و با افزایش روز افزون نقدینگی در کنار وجود انتظارات تورمی جدی، هرچند به دلایلی اصلاحات مختصری هم به وقوع بپیوندد اما حداقل تا پایان سال شاهد حضور شاخص کل در ابر کانال 2میلیون واحدی و ادامه روند رشد بازار سرمایه خواهیم بود. رکورد شکنی در ابرکانال 2میلیون واحدیروز گذشته بازار سرمایه ایران با دو رکورد جدید چشم‌ها را به خود خیره کرد و با رشد 44 هزار واحدی و ورود به ابر کانال 2میلیون واحدی به قله ۲میلیون و ۱۱ هزار و ۴۰۴ واحدی برای شاخص کل رسید. این البته تنها رکورد بازار در روز گذشته نبود چه آنکه در این روز بیش از ۲میلیون و ۵۶۴ هزار معامله در بورس انجام شد که طی آن ۱۳میلیارد و ۵۸۴ میلیون سهم با ارزشی بالغ بر ۲۳ هزار و ۵۵۸ میلیارد تومان دادوستد شد، رقمی که به معنای ثبت رکورد تازه‌ای در ارزش معاملات بورس بود.
البته تمام این‌رکوردشکنی‌ها در حالی رقم می‌خورد که ارزش بازار در بورس اوراق بهادار تهران در حال حاضر به 7میلیون و ۵۱۸هزار میلیارد تومان رسیده، رقمی بسیار بزرگ که تا به حال بازار سرمایه به خود ندیده و بخش زیادی از آن در ماه‌های گذشته از سال جاری محقق شده به نحوی که از ابتدای سال تا به حال این رقم رشد چهار برابری داشته است.
جدای از این رکورد‌ها یکشنبه طلایی بورس در حالی رقم خورد که جزئیات بازار سرمایه در روز گذشته نشان می‌دهد در کنار ثبت رکوردهای جدید، بازار سراسر سبزپوش بوده است به نحوی که شاخص‌های اصلی بازار سرمایه هم روز مثبتی را پشت‌سر گذاشتند. بر این اساس، شاخص قیمت (وزنی ــ ارزشی) 13090واحد، کل (هم‌وزن) 8681واحد، قیمت (هم‌وزن) 5699واحد، آزاد شناور 57101واحد و شاخص‌های بازار اول و دوم نیز به‌ترتیب 28764و 131693واحد رشد کردند. این روند مثبت در بازار فرابورس هم ادامه داشت به نحوی که در این بازار نیز با معامله 2میلیارد و 673میلیون ورقه به‌ارزش 5هزار و 975میلیارد تومان در 794هزار و 859نوبت، شاخص فرابورس (آیفکس) 535واحد رشد کرد و در ارتفاع 20هزار و 818واحد قرار گرفت. روندی کماکان صعودی
رکوردشکنی‌های بازار سرمایه در حالی به وقوع می‌پیوندد که دوشنبه ششم مرداد بانک مرکزی در آخرین گزارش خود میزان نقدینگی کشور در پایان خرداد ماه سال جاری را بیش از ٢هزار و ۶۵۷هزار‌میلیارد تومان اعلام کرد. نقدینگی که بنا بر این گزارش تنها در طول یک سال رشد 34.2 درصدی را تجربه کرده و در سه ماهه ابتدایی سال جاری نیز در مقایسه با همین زمان در سال گذشته با رشد 7.3 درصدی مواجه بوده است. این موضوع در کنار رشد تورمی ماه‌های اخیر و انتظارات تورمی جدی در بازارها سبب شده که بسیاری از کارشناسان آینده نزدیک بازار سرمایه را کماکان در مجموع صعودی ارزیابی کنند.
درباره این رکوردشکنی‌ها و روندی که بازار سرمایه در پیش گرفته است علی حیدری، کارشناس بازار سرمایه به «شهروند» می‌گوید: «گذشتن از عدد 2میلیون واحد برای شاخص کل در شرایط فعلی دور از انتظار نبود. گذشتن از این ابر کانال هم دلایل مشخصی دارد که از آن جمله می‌توان به نقدینگی بسیار بزرگ در اقتصاد ایران که روز به روز هم در حال افزایش است و همچنین افزایش تورم و انتظارات تورمی جدی که در بطن جامعه وجود دارد، اشاره کرد. این انتظارات تورمی سبب شده تا همه‌چیز دچار افزایش قیمت شود و در پی آن طبیعتا مردم تلاش می‌کنند نقدینگی خود را در پربازده‌ترین بازارها سرمایه‌گذاری کنند تا ارزش سرمایه‌شان از میان نرود. در میان بازارها هم بورس پربازده‌ترین بازار است و به همین سبب هم بخش بسیاری از مردم درصدد هستند تا نقدینگی خود را به سهام تبدیل کنند. البته تبدیل این نقدینگی در کنار سهام به هر کالای منقول و غیرمنقولی که ارزش سرمایه‌ای خوبی داشته باشد نیز در جریان است.»
او با اشاره به اینکه «همگان به وضوح می‌بینند در حال حاضر دولت و حاکمیت از تنها بازاری که تمام‌قد پشتیبانی می‌کنند بازار سرمایه است و به همین سبب میزان نقدینگی و نقدشوندگی در این بازار در بهترین وضعیت خود قرار دارد» می‌افزاید: «با تمامی این جهات علیرغم آنکه بازار اصلاح‌های کم‌اثر و کوچکی به خود خواهد دید اما حضور شاخص کل در ابرکانال 2 میلیون واحدی و روند صعودی آن حداقل تا انتهای سال پیش‌بینی میشود.»
این کارشناس بازار سرمایه در کنار پیش‌بینی روند کلی صعودی بازار، اوج اصلاح بازار را تا انتهای سال نهایتا تا سقف 200 هزار واحد پیش‌بینی می‌کند و می‌گوید: «حتی در صورت وقوع چنین اصلاحی در بازار فعالان و سرمایه‌گذاران به حرکت بعدی دولت و نوع تصمیم‌گیری حاکمیت در اقتصاد کلان نگاه و برای حرکت آتی خود تصمیم‌گیری می‌کنند.»
حیدری همچنین در انتها به وضعیت مجامع اشاره می‌کند و می‌گوید: «در بعد خرد هم معمولا این روزها خبرهای خوش از مجامع به گوش می‌رسد؛ خبرهایی که به نظر تا انتهای سال تأثیر آن برقرار خواهد بود و در قیمت سهام‌ها می‌توان نتیجه آن را دید. البته عمدتا این خبرهای خوش مجامع ماحصل عملکرد اقتصادی شرکت‌ها و مدیران‌شان نیست و بیشتر به سبب نتایج تورمی است که بازتاب آن در تجدید ارزیابی‌ها و در پی آن قیمت سهام‌ها دیده میشود.»
در دیگر سو همایون دارابی، کارشناس بورس، قرار دارد که اگر چه با علی حیدری درباره روند رو به رشد بازار هم‌نظر است اما در مورد چرایی این رشد‌ها و رکوردشکنی‌ها نظری متفاوت ابراز می‌کند و به «شهروند» می‌گوید: «بازار چندین ماه است که در جریان مثبت ورود نقدینگی به سر می‌برد، عاملی که در پیوند با تقویت ارزش دلار در برابر ریال سبب عمده‌ای بوده برای رسیدن شاخص کل به ابرکانال 2 میلیون واحدی. هر چند که احتمال اصلاح مختصری در بازار طی روزها و هفته‌های آینده وجود دارد اما در همین محدوده زمانی شاهد برخورد نزدیک عرضه و تقاضا در بازار سرمایه خواهیم بود و با این همه پیش‌بینی ادامه وضعیت بازار حاکی از حفظ روند صعودی با اصلاح‌های موقتی و مختصر خواهد بود.»
او با اشاره به اینکه در ادامه سال بازار روی جریان مثبت خواهد بود و نوسان‌ها در کلیت بازار تأثیر خاصی نخواهد داشت، افزود: «برخلاف برخی که معتقدند بالارفتن ارزش بازار ماحصل ارزش واقعی سهام‌ها نیست، معتقد هستم که اکثر شرکت‌های بزرگ بازار سرمایه شرکت‌های موفق و پربازده‌ای هستند که قیمت سهام‌هایشان نیز منطقی و مناسب است. شاید چنین بحث‌هایی را در رابطه با برخی شرکت‌های کوچک بتوان پذیرفت اما درباره کل بازار و عمده شرکت‌های بزرگ نمی‌توان پذیرفت. برخی انتقاداتی را انجام می‌دهند که نشان از ناشناخته‌بودن این بازار و شرکت‌های حاضر برای آنهاست.»
این کارشناس بورس در انتها با اشاره به اینکه کلیت بازار سرمایه ما و در کنار آن کلیت اقتصاد ایران صرف نظر از فشارهایی که وجود دارد به سبب آنکه ساختار پر پتانسیل و قوی دارد در وضعیت بدی به سر نمی‌برد، می‌گوید: «امید به آینده بورس و اقتصاد امید واهی نیست.»
تمامی دلایل بدبینانه و خوش‌بینانه درباره اوج‌گیری بازار سرمایه در حالی ابراز می شود که رشد منفی اقتصادی که ماحصل شرایط تحمیلی شیوع بیماری کووید-19 و همچنین تحریم‌های یک‌سویه آمریکا علیه کشورمان که منتهی به برخی فشارهای اقتصادی تابع آن شده است، شرایط سختی را برای اقتصاد ایران رقم زده‌اند و رشد منفی اقتصاد کشور نشان‌دهنده تأثیرپذیری از این وقایع است. اما در همین حال بازار سرمایه بی‌تفاوت به این واقعیات اقتصادی به اوج‌گیری خود ادامه می‌دهد، موضوعی که علی دینی ترکمانی، اقتصاددان، با اشاره به آن می‌گوید: «بورس در حدود 280درصد رشد کرده ولی رشد بخش واقعی اقتصاد منفی است، این دو مسأله با هم همخوانی ندارد و بازار سرمایه در حال حاضر مثل فردی است که دست و پای لاغری دارد ولی سرش بسیار بزرگ است.»
