تعویق کنکور در سایه نارضایتی داوطلبان

[شهروند]  زمان برگزاری کنکور سراسری برای سومین بار به تعویق افتاد. با اینکه دوشنبه شب، ‏وزرای علوم و بهداشت خبر تعویق کنکور را اعلام کردند اما تا زمان تنظیم این گزارش، ستاد ملی ‏مقابله با کرونا، به‌طور رسمی تعویق برگزاری کنکور سراسری را اعلام نکرده است. ماجرای به ‏تعویق افتادن کنکور در جلسه روز دوشنبه با حضور روسای کمیسیون‌های آموزش و بهداشت، رئیس ‏سازمان سنجش و وزرای علوم و بهداشت مطرح  شد. در همین جلسه بود که اعلام شد با توجه به ‏سختگیرانه‌تر بودن پروتکل‌های بهداشت، امکان برگزاری کنکور میسر نیست. همه اینها در شرایطی ‏است که وزارت علوم و سازمان سنجش آموزش کشور، پیشنهاد کردند تا این آزمون با یک ماه تعویق ‏یعنی در تاریخ، بیست‌وهفتم تا سی‌ام شهریور برگزار شود. پیش از این یک بار در اواسط تیرماه و بار دوم در ‏روزهای بیست‌ونهم، سی‌ام و سی‌ویکم مرداد به‌عنوان تاریخ برگزاری کنکور اعلام شده بود که در هر دو بار به ‏تعویق افتاد. حالا همین موضوع و تاریخ پیشنهادی قرار است در جلسه‌ای اضطراری ماجرای به تعویق ‏افتادن کنکور، در ستاد ملی مقابله با کرونا بررسی شود. ‏
خبر به تعویق افتادن سه‌باره کنکور سراسری نخستین بار از سوی سعید نمکی، وزیر بهداشت در صفحه ‏اینستاگرامش اعلام شد. کنکور سراسری امسال، تمام تلاش خود را کرد تا برای همیشه متفاوت بودنش ‏را در تاریخ آزمون سراسری ثبت کند؛ آزمونی که به غیراز سازمان سنجش و آموزش کشور پای ‏مسئولان دیگر را هم به میان آورد. اعضای کمیسیون آموزش مجلس و وزارت بهداشت پای کار آمدند و ‏در کنار بایدها و نبایدهای ستاد ملی مقابله با کرونا با وزارت علوم جلسات متعددی برگزار کردند. ‏جلساتی که پروتکل‌های بهداشتی را معیار تصمیم‌گیری قرار دادند و سختگیرانه بر آنها پافشاری داشتند، ‏در نهایت تصمیم بر این شد که کنکور سراسری در تاریخ مقرر برگزار شود اما حالا تأکید بر اجرای ‏فاصله‌گذاری بیشتر دلیل لغو آزمون در زمان مقرر شده است. یکی از کسانی که در توضیح این تعویق ‏اظهارنظر کرد، ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت بود که بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی ‏کنکور تأکید کرد. به گفته او، مسئولان وزارت علوم عنوان کرده‌اند اجرای این پروتکل‌ها در تمامی ‏مناطق امکان‌پذیر نیست. حریرچی با تأکید بر تعویق یک‌ماهه کنکور برای رعایت کامل پروتکل‌های ‏بهداشتی از داوطلبان خواست خونسرد باشند. ‏ ‏*استرس مضاعف برای کنکوری‌ها
لشکرکشی کرونا به شهرها همه‌چیز را به تعطیلی برد. رستوران‌ها و کافه‌ها خالی از مشتری شدند. ‏خیابان‌های خلوت و خالی از عابران سوژه‌ برنامه‌های خبری شد اما قبل از همه مدارس به تعطیلی ‏رفتند. آموزش و امتحانات آخر‌سال دغدغه آموزش‌وپرورش شد. به هر زحمتی بود امتحانات برگزار ‏شد و‌سال تحصیلی به هر نحوی بود خود را به پایان خط رساند. اما حالا‌سال‌آخری‌ها مانده‌اند و ‏سرنوشتی که قرار است در آزمونی بزرگ رقم بخورد. آزمونی که هربار هوس تعویق به سرش می‌زند ‏تا صبر کنکوری‌ها را محک بزند. «ساناز» هم مثل اغلب هم‌کلاسی‌ها، حوصله‌اش از مرور چندباره ‏کتاب‌ها سر رفته. تمام برنامه این 12-10 روزه مرور نهایی بود که خبر شبانه تعویق آن را بهم ‏زد. «دوستانم در اخبار شنیده بودند و صبح به من پیام دادند.» شوک اول را همه‌گیری کرونا وارد کرد. ‏در مدارس را بست و دانش‌آموزان را خانه‌نشین کرد. بچه‌ها ماندند و سوالات بی‌جواب. دلهره امتحانات ‏آخر‌سال هم بود. امتحانات که با فاصله‌گذاری اجتماعی تمام شد بچه‌ها عزم‌شان را جزم کردند برای ‏کنکور. تعویق چهل روزه فرصتی شد برای مرور بیشتر اما حالا تکرار تعویق استرسی است ‏مضاعف. «تعویق کنکور کارمان را سخت می‌کند. این تعویق‌ها تنها استرس مضاعف است برای ‏بچه‌ها.» بچه‌های دور مانده از فضای درس و کلاس، دل بستند به فضای مجازی. مشاوران مدارس به ‏کمک‌شان آمدند برای آمادگی یک مسابقه‌ نفسگیر. «برگزار نشدن کنکور ضربه بزرگی است. ما از ‏فضای درس دور می‌شویم. حتی امکان دارد دلسرد شویم.» «ساناز» دلهره پاییز را دارد. قول و قرار ‏بزرگ‌ترها ازدواج در پاییز است. جشنی که اگر جلوتر از کنکور باشد برای همیشه سرنوشت او را ‏تغییر می‌دهد. «کنکوری‌ها که فقط در تهران و شهرهای بزرگ نیستند. کنکور برای امثال ما هم ‏سرنوشت‌ساز است. اگر برگزار نشود یا برگزاری‌اش به پاییز برسد شاید هیچ‌وقت نتوانم بروم ‏دانشگاه.» ‏
‏«سینا» قرار است در رقابت آزمون رشته ریاضی پشت صندلی‌های کنکور بنشیند. او از تعویق ‏اولین‌بار کنکور خوشحال بود؛ تعویقی که کنکور را از دهم تیرماه به روزهای آخر مرداد موکول ‏کرد:  «تغییر زمان اولی منطقی بود. اما حالا همه دوستانم از این وضع ناراضی هستند چرا که هربار ‏حدود 10 تا 15 روز زودتر زمان برگزاری آزمون را اعلام می‌کنند و این شرایط را خیلی برایمان ‏سخت کرده است. ما حتی از تاریخ بعدی که قرار است برگزار شود هم مطمئن نیستیم و نمی‌دانیم آیا آن ‏تاریخ، نهایی است یا نه.» این شرایط نه‌تنها برای دانش‌آموزان بلکه برای خانواده‌هایشان هم سخت است. ‏سارا، خواهر سینا می‌گوید این بحران پیش آمده، بحران جدیدی نبود و ما حدود 6ماه است که با ‏آن مواجهیم و چطور می‌شود برای برگزاری این آزمون برنامه‌ریزی انجام نگرفته باشد. «وقتی 6‏ماه کاری انجام نشده چطور در طول یک ماه می‌خواهند برنامه‌ریزی کنند؟ سرگردان نگه داشتن این ‏تعداد دانش‌آموز و خانواده‌هایشان کاری غیراخلاقی است و ما حتی مطمئن نیستیم تاریخ بعدی که برای ‏برگزاری آزمون اعلام می‌شود تاریخ نهایی خواهد بود.»‏ انتظار 14ماهه


در سایه کرونا و سختگیری‌های پروتکل‌های بهداشتی امتحانات نهایی در چند روز متوالی برگزار شد ‏تا نشان دهد مانعی برای  برگزاری آزمون سراسری وجود ندارد. داوطلبان کارشناسی ارشد و دکتری هم ‏امتحان زیر سایه کرونا را محک زدند تا خیال کنکوری‌ها کمی آسوده شود. آزمون‌هایی که منصور ‏غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تأکید بر نظرخواهی‌های وزارت بهداشت از رضایت ‏‏91درصدی داوطلبان خبر داد؛ رضایتی که قرار بود در آزمون سراسری دوباره محک زده شود. او به ‏خبرگزاری‌ها گفته بود: «پروتکل‌های بهداشتی کنکور همان پروتکل‌هایی است که برای ارشد تعریف ‏شده. احتمالا تغییرات برای رفع بعضی‌ کاستی‌ها وجود دارد. تلاش می‌کنیم اجرای آن را بهبود بخشیم و ‏امیدوارم بتوانیم آزمون پیش‌رو را به خوبی پیش ببریم.» هرچند حالا خبرها از تعویق سه‌باره این ‏آزمون می‌گویند. تعویقی که به باور کنکوری‌ها، روان دانش‌آموزان را به بازی گرفته است. «محسن» ‏یکی از همین کنکوری‌هاست که 13ماه تمام پای کتاب و تست بوده. «این تعویق عین سم است. خیلی از ‏بچه‌ها سیاه‌لشکر نیستند و حسابی درس خوانده‌اند. معنی این تعویق را نمی‌فهمم. باید یک‌ماه دیگر ‏دوباره بخوانیم. 14ماه برای یک آزمون؟!» مدرسه‌ها که تعطیل شد، «محسن» و هم‌کلاسی‌هایش دور ‏هم جمع شدند و با رعایت پروتکل‌ها درس خواندند، تست زدند و درس‌ها را بارها و بارها مرور ‏کردند. قرار آخر مردادماه بود، دادن کنکور و رهاشدن از تمام استرس‌ها. اما تصمیم وزارت بهداشت ‏ورق را برگرداند تا تمام قول و قرارها کنسل شود. «این اجحاف در حق کسانی است که خوب درس ‏خوانده‌اند. آدم از این همه مرور دیوانه می‌شود. تعطیلی مدارس کم ضربه زد، حالا نوبت کنکور ‏است؟» «محسن» تعطیلی مدارس را گریزناپذیر می‌داند، هرچند معتقد است تعویق در برگزاری کنکور ‏ربطی به کرونا ندارد و به کم‌کاری مسئولان برمی‌گردد. «قرار نیست همه‌ چیز تعطیل باشد. وقت هم ‏برای مهیاکردن پروتکل‌ها بود. چطور کارشناسی ارشد و دکتری برگزار شد. نوبت به کارشناسی رسید، ‏کرونا قوت گرفت؟»   ‏ آزمون بزرگ در زمان نامعلوم  ‏
‏«هرگز اجازه شکست هیچ پروتکلی را نخواهیم داد.» این واکنش سعید نمکی، وزیر بهداشت به تعویق ‏یک‌ماهه کنکور سراسری بود. وزیر بهداشت از تصمیم سختگیرانه‌تر شیوه‌نامه‌های برگزاری کنکور ‏سراسری گفته بود. از جلسه بیستم مرداد و طرح این سوال که چقدر بضاعت برای اجرای پروتکل‌‌ها ‏وجود دارد، هرچند هنوز برای دانش‌آموزان و اولیا این سوال به قوت خود باقی است که چرا وزارت ‏علوم با مشخص‌بودن زمان کنکور پیش از این به فکر رعایت کامل پروتکل‌ها نبوده و برای آن ‏راه‌حلی نیافته است؟ عرفان عسکریان، مشاور یکی از مدارس نمونه‌ دولتی تهران هم همین سوال را از ‏وزارت علوم و بهداشت دارد. او به «شهروند» می‌گوید: «چرا باید تعویق کنکور 12-10روز مانده به ‏روز آزمون اعلام شود؟ درست زمانی که دانش‌آموز در مرحله جمع‌بندی و شبیه‌سازی است؟» او با ‏طرح این سوال که آیا در این تصمیم‌گیری کنکوری‌ها لحاظ شده‌اند، ادامه می‌دهد: «سلامت دانش‌آموزان ‏اهمیت دارد، درست. بحث استرس‌ و فشار روانی‌ که به بچه‌ها تحمیل می‌شود، کجای این ماجراست؟» ‏عسکریان نامشخص‌بودن تاریخ دوباره برگزاری آزمون را هم موردی غیرحرفه‌ای می‌داند. «99درصد ‏دانش‌آموزانم آمادگی کنکور را دارند و حالا این خبر روحیه همه آنها را به هم ریخته است. چقدر از ‏راهکارهای تکراری برای آرامش بچه‌ها استفاده کنیم؟» او از نطق‌ها و پیگیری‌های نمایندگان مجلس ‏برای مقابله با مافیای کنکور می‌گوید. عسکریان همین تعویق‌ها را فرصت مناسبی در دستان مافیای ‏کنکور می‌داند: «وزارت بهداشت کنکور را به تعویق می‌اندازد اما برندهای فعال در کلاس‌های کنکور ‏آزمون‌های حضوری‌شان را برگزار می‌کنند. آزمون‌هایی که هربار بالای 50هزار دانش‌آموز در آن ‏شرکت می‌کنند و هرکدام 50 تا 70‌هزار تومان هزینه آزمون را پرداخت می‌کنند.» ‏ شاید آخر شهریور    
‏«از دوماه قبل سازمان سنجش کل فرآیند‌های اجرایی خود را براساس پروتکل‌های وزارت بهداشت ‏تنظیم کرده بود تا اینکه وزارت بهداشت هفته قبل پروتکل جدیدی به سازمان ابلاغ کرد. در پروتکل ‏جدید فاصله صندلی‌ها به دومتر افزایش یافته بود.» اینها توضیحات ابراهیم خدایی، رئیس سازمان ‏سنجش کشور به «شهروند» است. خدایی در پاسخ به اینکه با وجود پروتکل جدید چرا آزمون ‏کارشناسی ارشد و دکتری برگزار شد و کنکور سراسری دچار تعویق شد، گفت: «فاصله تعیین‌شده برای ‏کارشناسی ارشد و دکتری 1.6متر بود و این مسأله در اغلب حوزه‌ها عملیاتی شد. موضوع تعویق ‏کنکور مربوط به اصرار وزارت بهداشت در سخت‌ترکردن دستورالعمل‌ها بود.» رئیس سازمان ‏سنجش پروتکل‌های جدید را مشابه تغییر قواعد بازی حین بازی دانست و از آمادگی سازمان سنجش ‏برای اعزام سوالات به حوزه‌ها خبر داد: «همه فرآیندهای اجرایی انجام شده بود اما با پروتکل جدید نیاز به یافتن حوزه‌های جدید و تجهیز و پیداکردن نیروی انسانی آموزش دیده و قابل اعتماد بود.» خدایی با ‏اشاره به اینکه بعد از ابلاغ غیررسمی پروتکل جدید بهداشتی به سازمان سنجش، این سازمان در ‏نامه‌ای به وزارت علوم اعلام کرده که آمادگی کنکور سراسری را برمبنای پروتکل‌های بهداشتی دکتری ‏و ارشد دارد، گفت: «از آنجایی که آزمون با پروتکل‌ جدیدی روبه‌رو شده، ما یک‌ماه فرصت خواسته‌ایم و ‏اعلام کردیم که برای سازمان سنجش امکان برگزاری کنکور در آخر شهریورماه ۹۹ وجود دارد؛ ‏چراکه برای سازمان سنجش موضوع سازوکار حفاظت آزمون و محرمانگی اصل اولیه است.»  ‏