روزنامه مردم سالاری
1399/05/23
عقب‌نشینی تاکتیکی آمریکا در شورای امنیت
دولت ترامپ در تلاش از پیش شکست خورده سرانجام به این نتیجه رسید که حداقل برای کاهش رنگ انزوای خود، قطعنامه سرسختانه علیه ایران را پس بگیرد و فقط خواستار تمدید محدودیت مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ شود. «مجید تخت‌روانچی» نماینده ایران در سازمان ملل متحد، شامگاه سه‌شنبه در یک یادداشت توئیتری نوشت: با مخالفت اعضای شورای امنیت، ایالات متحده بار دیگر به عقب نشینی از پیش‌نویس قطعنامه در مورد تحریم تسلیحاتی ایران مجبور شد و دیروز نسخه دیگری را ارائه داد که باز هم نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است.بنا به نوشته روزنامه فایننشال تایمز ، دولت آمریکا از پیش نویس قطعنامه ای با رویکردی افراطی علیه ایران که خطر به انزوا کشاندن متحدان این کشور در شورای امنیت سازمان ملل را در بر داشت، عقب نشینی کرد. در عوض، نسخه ساده‌ای از آن را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که در ماه اکتبر تاریخ آن به پایان می‌رسد، ارائه خواهد کرد.
پیش نویس جدید که به رویت فایننشال تایمز نیز رسیده است، بجای ۱۳ صفحه شامل ۴ پاراگراف مختصر بوده و بیان سرسختانه قبلی درباره محکوم کردن اقدامات ایران در گذشته، تلاش برای مشارکت کشورهای دیگر در بازرسی کشتی‌ها، توقیف تسلیحات و ذکر نام برخی افراد ایرانی برای ممنوعیت سفر و توقیف دارایی‌های آنان از آن حذف شده است.
درهمین حال، خبرگزاری رویترز مدعی شده که در بندی از متن آن آمده است: تحریم‌ها تمدید میشود «تا زمانی که شورای امنیت تصمیم دیگری بگیرد». این طرح بیان می‌کند که این اقدام «برای حفظ صلح و امنیت جهانی ضروری است».
این خبرگزاری مدعی شده است: پیش‌نویس قبلی از کشورهای دیگر می‌خواست محموله کالاهایی را که به ایران می‌رفتند یا از آن خارج می‌شد را مورد بازرسی قرار دهند و همچنین شامل بندی از افراد و نهادهایی بود که ممکن بود مورد تحریم قرار بگیرند. اما به نظر در پیش‌نویس جدید این بندها دیگر قرار داده نشده است.
باتوجه به موضوع کرونا، جلسه شورای امنیت به طور علنی برای رای‌گیری انجام نخواهد شد. رای‌گیری شورای امنیت به صورت ایمیلی با مهلت دوازده ساعته به کشورهای عضو برای اعلام رای انجام میشود.
این پیش‌نویس به ۹ رای نیاز دارد تا روسیه و چین مجبور شوند از حق وتوی‌شان استفاده کنند. با وجود این که پیش نویس فعلی بسیار مختصرتر از پیش نویس قبلی است و در محتوای آن تغییراتی داده شده است اما هنوز مشخص نیست آمریکا بتواند این ۹ رای را به دست آورد.
علی‌رغم این تغییرات ایجاد شده، هنوز انتظار می‌رود که اعضای شورای امنیت پیش نویس این قطعنامه را رد کنند.
احتمال وتوی چین و روسیه
«ریچارد گوان» مدیر گروه بین‌المللی بحران در این باره گفت: اگر هنوز هدف اعمال تحریم تسلیحاتی نامحدود علیه ایران و بدون اعطای امتیازی به آن است، من هنوز فکر می‌کنم که روسیه و چین آن را وتو خواهند کرد.
دو کشور روسیه و چین از حق وتوی قطعنامه‌های سازمان ملل برخوردار هستند و تاکنون با طرح آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران مخالف بوده اند.
طبق گفته یک دیپلمات، هیئت آمریکا در سازمان ملل خواسته است کشورهای شورای امنیت سازمان ملل تا ده صبح چهارشنبه به وقت محلی نظرشان را اعلام کنند و رای گیری نیز پنج شنبه یا جمعه انجام خواهد شد.
یک دیپلمات سازمان ملل گفته است که بیان جدید پیش نویس قطعنامه آمریکا هدف آرام کردن متحدان اروپایی و به انزوا کشاندن روسیه و چین به خاطر مخالفتشان را در بر دارد. این دیپلمات افزود که آمریکا هنوز باور ندارد پیش نویس قطعنامه اش رای لازم برای تصویب شدن را کسب کند.
در این میان، انگلیس، آلمان و فرانسه که هر سه آنها از اعضای توافق هسته ای ایران هستند، ماه‌ها در تلاش بوده اند واشنگتن را قانع کنند که لحن مخالفت آمیزش را کنار بگذارد تا تمدید تحریم تسلیحاتی شکل قابل قبول تری برای چین و روسیه داشته باشد.
آنها در شورای امنیت سازمان ملل مطرح کردند که هرگونه اقدام یک جانبه برای به کارگیری مکانیسم بازگردانی تحریم‌های سازمان ملل «عواقبی معکوس و جدی» در بر خواهد داشت.
شکست و انزوای آمریکا
کمتر از سه ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، دولت ترامپ سرنوشت خود را در سیاست خارجی به تمدید تسلیحاتی ایران گره زده است و می‌خواهد از آن برای تبلیغات استفاده کند.
ترامپ که در هجدهم اردیبهشت ۱۳۹۷ به طور یکجانبه به مشارکت آمریکا در برجام خاتمه داد، سیاست موسوم به فشار حداکثری را بر مردم ایران تحمیل کرد تا به زعم خود بتواند درباره نقایص توافقی که همواره آن را فاجعه بار نامیده است، با ایران به توافقی جدید دست یابد.
با گذشت نزدیک به سه سال از تروریسم اقتصادی، اکنون دولت ترامپ با موضوعی مهم مواجه شده است که خواستگاه صهیونیستی-سعودی مخالفت با برجام، در حال تحقق است و آن پایان یافتن محدودیت خرید و فروش تسلیحات متعارف ایران در ۲۷ مهرماه است.
محدودیتی که از ۱۳ سال پیش به تصویب شورای امنیت رسید و به موجب برجام و به تبع آن، قطعنامه ۲۲۳۱، در حال منقضی شدن است. از این رو، مایک پمپئو که صحنه گردان اصلی سیاست خصمانه واشنگتن در قبال ایران است با تهدید و تطمیع کشورهای مختلف بر آن شد تا مانع از این دستاورد برجام شود چرا که به خوبی می‌داند پس از ناکام گذاشتن منافع اقتصادی برجام، اگر این محدودیت را تمدید کند، ایران از تمام منافع برجام محروم شده است و به این ترتیب، برجام برای همیشه نابود خواهد شد.
از طرف دیگر، کشورها حاضر در برجام بر حفظ این توافق می‌کوشند هرچند که اروپایی‌ها تاکنون نشان داده‌اند، بدون رضایت واشنگتن حتی در موارد کاملا حاکمیتی خود، نمی‌توانند تصمیم بگیرند.
در یکسال گذشته پمپئو و برایان هوک که اکنون ترجیح داده است از شکستی آشکار فرار کند، به سه کشور اروپایی عضو برجام سفر کردند و سعی کردند آنها را برای ادامه محدودیت تسلیحاتی ایران مجاب سازند. در این مسیر، حتی از ابراز فشار دبیرخانه سازمان ملل متحد که نشان داد به پترودلارهای سعودی وابستگی شدید دارد هم بهره بردند.
با این حال، در نشست غیررسمی شورای امنیت با برایان هوک که برای توجیه قطعنامه ضد ایرانی در ماه گذشته برگزار شده بود، به طور مشخص روشن شد که هیچ یک از اعضای شورا حاضر به پذیرش درخواست آمریکا نیستند.
آمریکایی‌ها در مقاطع مختلف سعی کردند با تحریک افکار عمومی و اینکه حق کامل برای پیشبرد اهداف ضد ایرانی خود در سازمان ملل را دارا هستند، راه را برای تصویب این قطعنامه هموار کنند و این بار قطعنامه‌ای به مراتب سخت‌گیرانه‌تر با اضافه کردن دو پیوست تحریمی و ممنوعیت مسافرتی برخی شخصیت‌های نظامی، ارائه دادند.
اعلام این تحرکات را هم به نشست خبری مایک پمپئو منوط کردند که سرانجام در هفته گذشته اعلام کرد، قطعنامه آمریکا در هفته جاری به رای گذاشته خواهد شد. گمانه‌زنی‌های غیررسمی هم از آن حکایت داشت که آمریکا شامگاه دوشنبه این قطعنامه را که حاوی ۱۵ بند مقدمه و ۳۵ بند عملیاتی در مجموع ۱۳ صفحه بود، به طور رسمی برای رای‌گیری عرضه کند.
دوشنبه سپری شد، گفتند احتمالا صبح سه‌شنبه قطعنامه در صفحه شورای امنیت قرار خواهد گرفت. سه‌شنبه از ظهر گذشت که ناگهان خبر آمد، آمریکا در یک عقب نشینی آشکار، مفاد قطعنامه طولانی خود را به ۴ پاراگراف که ۲ پاراگراف آن عملیاتی است، محدود کرده است.
چند نکته در این بین اهمیت دارد
۱. قطعنامه قبلی آمریکا به طور قطع هیچ شانسی برای موفقیت نداشت و در صورت رای‌گیری ۱۴ عضو شورا نسبت به آن نظر مثبتی ارائه نمی‌دادند. به این ترتیب شکستی آشکار برای سیاست خارجی آمریکا در این مقطع حساس محسوب می‌شد.
۲. روسیه و چین بارها تاکید کرده‌اند که ادامه محدودیت تسلیحاتی هیچ جایگاهی ندارد و آمریکا هم دیگر عضو مشارکت کننده در قطعنامه ۲۲۳۱ نیست که بتواند تصمیم‌گیری کند. آنها به صراحت اعلام کردند به قطعنامه پیشنهادی آمریکا رای منفی خواهند داد و به این ترتیب، حرکت آمریکا در هر صورت محتوم به شکست است.
۳. شایعاتی هم مطرح شد که برخی کشورهای اروپایی قطعنامه‌های جایگزینی را مد نظر قرار داده‌اند تا به دلایل نامشخصی، محدودیت تسلیحاتی ایران برای مدت ۶ ماه تمدید شود که به نظر می‌رسد بیشتر به خاطر آن است که تکلیف انتخابات آمریکا روشن شود تا بتوانند پس از آن تصمیم‌گیری کنند. هیچ متنی در این باره منتشر نشد، هرچند که این اقدام احتمالی اروپا می‌تواند بدعتی خطرناک برای برجام و همچنین حرکت آتی آنها شود.
۴. گفته شد که آلمان در حال رایزنی است تا مصالحه‌ای برای متن قطعنامه ایجاد کند در حالیکه آمریکایی‌ها بر متن خود اصرار دارند و البته این شایعه هم مطرح شد که اروپایی‌ها نمی‌خواهند به متن آمریکا رای دهند و در زمین آنها بازی کنند.
۵. آمریکا برای اینکه وجهه خود را در شورای امنیت حفظ کند، مجبور به تغییر متن خود شد تا شاید بتواند از قرار گرفتن در برابر ۱۴ عضو فرار کند حتی اگر یک یا ۲ رای مثبت به این قطعنامه به دست
آورد.
با این حال، هر نوع رفتار اعضای شورای امنیت، واکنشی را در تهران به همراه خواهد داشت و اروپایی‌ها به خوبی می‌دانند که نباید توافق هسته‌ای ایران یا شاید فراتر از آن را از دست بدهند. ضمن آنکه ایجاد شکاف بین اعضای شورای امنیت در این مقطع که آمریکا با چین و روسیه و حتی با اروپایی‌ها هم دچار مشکل شده است، می‌تواند پیامدهای ناگوار جدی برای تجزیه این نهاد بین‌المللی در پی داشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
راه‌اندازی واحد فولادسازی شادگان در ۱۴۰۰
انتخاب سناتور رنگین برای معاون اولی
انتقاد انجمن مديران روزنامه‌هاي غير دولتي از توقیف جهان صنعت
امیدوارم هیات نظارت بر مطبوعات هر چه سریع‌تر تجدیدنظر کند
مدرس خیابانی، وزیر نشد
الیات بر خانه‌های خالی نمی‌تواند قیمت مسکن را کاهش دهد
عقب‌نشینی تاکتیکی آمریکا در شورای امنیت
بنزین تک نرخی با تغییر در سهمیه‌بندی بنزین
کرونا با اهدای خون منتقل نمی‌شود
