واکسن کرونا موجود است (یادداشت روز)


  سقوط روزانه یک تا دو هواپیمای مسافربری در کشور! این تعبیری است که این روزها برای نشان دادن ابعاد تلفات روزانه کرونا و از دست دادن هموطنانمان بر اثر این بیماری به کار برده می‌شود. تعبیری که با توجه به آمار 100 تا 200 و حتی بیشتر از 200 قربانی روزانه و مجموع فوتی‌های کرونا در ایران درست به‌نظر می‌آید.
پس از ورود کرونا به کشور از قریب 6 ماه قبل تا دیروز  ۱۸ هزار
و ۹۸۸ هموطن جان خود را از دست داده‌اند، به این تعداد، ده‌ها نفر از کادر درمان و برخی از نیروهای جهادی مبارزه با کرونا که مرگی شهادت‌گونه داشتند را نیز باید اضافه کرد.
البته میزان تلفات کرونا نه تنها در ایران بلکه در سطح جهان نگران‌کننده و قابل توجه بوده است  به طوری که تا صبح دیروز، مرگ ۷۴۵ هزار


و ۹۲۷ نفر را در سراسر جهان رقم زده است. در کنار آن حجم اثرات جانبی کرونا در سطح جهان و طبیعتاًً ایران از جمله اثرات اقتصادی و رکود نیز قابل توجه و شاید کم‌سابقه می‌باشد.
طی مدت زمانی که از شیوع کرونا در جهان می‌گذرد روند مبارزه با آن در کشورهای مختلف نتایج و فراز و نشیب‌هایی داشته است به طوری که پس از اوج‌گیری اولیه و تلفات رو به رشد ناشی از این بیماری در جهان، برخی کشورها در مهار نسبی آن موفق‌تر بوده و برخی همچنان شرایط وخیمی ‌دارند.
اما در کشورمان با شروع جولان کرونا پس از شوک اولیه، کم‌کم مبارزه با این بیماری شکل قابل قبول و مثبتی پیدا کرد و با همت و تلاش کادر بهداشت و درمان و جهاد مقدس نیروهای فداکار مردمی و جوانان انقلابی و ارگان‌های مختلف در ورود به مبارزه با کرونا از طریق تولید خودجوش اقلام بهداشتی همچون ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده و پاکسازی معابر و دیگر اقدامات در کنار رعایت مناسب توصیه‌ها و پروتکل‌ها از سوی مردم و البته اتخاذ محدودیت‌ها از سوی دولت، پس از یک دوره افزایش تلفات بالاخره به سمت مدیریت نسبی و کاهش چشمگیر تعداد فوتی‌ها رفتیم و حتی ایران به‌عنوان یکی از کشورهای موفق در این زمینه مورد توجه قرار گرفت تا جایی که فوتی‌های کرونا از رکورد 158 نفر در 16 فروردین به 34 نفر در روز پنجم خرداد کاهش پیدا کرد و شاید با ادامه همان الگو و فرمان اکنون ما نیز می‌توانستیم در صف کشورهای مهار‌کننده کرونا باشیم.
اما رفته‌رفته با ایجاد احساس کاذب شکست کرونا در بین مردم و برخی مسئولان و همچنین رفع پرحجم محدودیت‌ها با هدف رفع رکود، جدیت، قبلی جای خود را به بی‌تفاوتی نسبی داد. کم‌کم مسافرت‌ها، مهمانی‌ها، مراسم‌های عروسی و عزا، حضور در بازار و مراکز خرید و تفریح بدون رعایت پروتکل‌ها و‌ ترجیح لذت خود به سختی دیگران رونق گرفت و اینجا بود که دوباره زنگ‌هشدار به صدا درآمد به‌طوری که روند بیماری دوباره افزایشی شد و تعداد تلفات روزانه از 34 نفر به 100 سپس 200 و حتی تا 235 نفر هم رسید!
طبق اعلام سخنگوی وزارت بهداشت، درصد رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور تا 27 اردیبهشت‌ماه حدود 77/57 درصد بود که این میزان تا
15 خردادماه به حدود 22/66 درصد و تا 21 خرداد ماه به 17/59 درصد رسید. این روند با توجه به نگرانی‌ها و ارائه آموزش‌ها و تشدید بازرسی‌ها به مرور روند صعودی گرفت و تا 4 تیرماه به 26/36 درصد و تا اول مردادماه به 45 درصد و تا هفتم مردادماه به 51/81 درصد رسیده است.
اکنون مدتی است که هرچند میزان رعایت توصیه‌ها از سوی مردم بهتر شده است و البته محدودیت‌های اعمال شده به جدیت گذشته نیست، دوباره هر روز شاهد از دست دادن تعداد زیادی از هموطنان و داغدار شدن خانواده‌ها هستیم. در این بین آنچه یک‌بار دیگر به اثبات رسید اهمیت نقش و جایگاه عمل به مسئولیت و وظیفه فردی و اجتماعی همه آحاد مردم است. عمل به این مسئولیت اجتماعی یا بی‌توجهی به آن در همه عرصه‌های جامعه اثرگذار خواهد بود اما در مواردی مثل کرونا که این مهم با آمار تلفات و فوت هموطنان سنجیده می‌شود نقش آن ملموس‌تر دیده می‌شود.
متأسفانه این روزها که آمار فوتی‌های کرونا در کشور بالا و نگران‌کننده است در کنار نقش برخی عوامل مدیریتی و اجرایی در این موضوع که باید در جای خود مورد بررسی قرار گیرد، در کنار رعایت بخش زیادی از مردم، ردپای بی‌توجهی به مسئولیت مهم فردی و اجتماعی از سوی تعداد زیادی از افراد جامعه به وضوح دیده می‌شود. افرادی که گاه به ابتدایی‌ترین و ساده‌ترین وظایف خود در قبال مبارزه با کرونا عمل نمی‌کنند. این بی‌توجهی طیف متنوعی را شامل می‌شود از پرهیز از رعایت فاصله اجتماعی یا استفاده نکردن از ماسک در ‌ترددهای روزانه تا‌ ترک نکردن حضور بدون ضرورت در سطح جامعه و موارد مهم دیگری چون رونق مهمانی و مسافرت‌های پرخطر با وجود هشدارهای مختلف و سایر موارد که با نگاهی به سطح جامعه قابل مشاهده است. این روزها افرادی را می‌بینیم که سبک زندگی آنها کوچک‌ترین تغییری با قبل از کرونا ندارد!  
بیماری کرونا با وجود پیچیدگی عجیب و ابعاد ناشناخته و اثرات تلخ و تغییرات رفتاری خود به سهولت و با کمترین غفلت قابل سرایت است. بدون شک همه این 18 هزار و 800 فوتی کرونا در کشور و ۷۳۸ هزار و ۹۳۰ نفر در جهان به سادگی و بر اثر یک کم‌توجهی خود یا دیگران به این بیماری دچار شده و جان شیرین خود را از دست داده‌اند.
شاید اگر امکان رصد و تجسم بخشیدن به نقش کسانی که با بی‌توجهی خود و زیر پا گذاشتن مسئولیت اجتماعی‌شان باعث گسترش شیوع بیماری و در نهایت قربانی شدن دیگران شده‌اند فراهم بود خیلی‌ها عمل به این وظیفه اجتماعی را جدی‌تر می‌گرفتند. مثلا اگر آن فردی که با وجود ناقل بودن بی‌علامت، بدون ماسک در سطح جامعه حاضر می‌شود می‌دانست که با یک عطسه یا سرفه یا بی‌احتیاطی باعث ابتلای یک یا چند نفر دیگر شده است که در نهایت جان خود را از دست داده‌اند دیگر ژست خود قهرمان‌پنداری نمی‌گرفت و در پاسخ به اینکه چرا ماسک نمی‌زنید نمی‌گفت من اعتقادی به ماسک ندارم! چه حال بدی دارد اگر انسان بداند بر اثر بی‌توجهی به ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین توصیه‌های بهداشتی باعث انتقال بیماری و از دست رفتن سرپرست یا فرزند و عزیز یک یا چند خانواده شده است؟!
البته برای نقش داشتن و حضور در زنجیره انتقال این بیماری لزوماً نباید بیمار یا ناقل بود بلکه بسیاری از افراد هم بدون ناقل بودن می‌توانند با رعایت نکردن موارد بهداشتی عامل انتقال و جابه‌جایی ویروس باشند.
نمونه دیگر نتیجه بی‌توجهی زیان بار به نقش و مسئولیت اجتماعی را می‌توان در زیرپا گذاشتن قوانین راهنمایی و رانندگی مثل تخطی از سرعت مجاز و مطمئنه یا سبقت گرفتن خطرناک و... دید که سالانه جان هزاران انسان بی‌گناه و حتی کسانی که اهل رعایت قانون بوده‌اند اما قربانی قانون‌شکنی دیگران می‌شوند دید. در اینجا هرچند هیچ چیز جبران جان‌های از دست رفته را نمی‌کند اما فرد خاطی باید در برابر قانون و بازماندگان قربانیان پاسخگو باشد اما در شرایط کرونایی این نقش مورد غفلت قرار گرفته است و کسانی که اصول بهداشتی را رعایت نکرده و باعث انتقال ویروس به دیگران و قربانی‌شدن آنها می‌شوند هرگز به این مسئولیت شرعی و اخلاقی فکر نکرده‌اند.
این روزها که کم‌کم به فصل پاییز و تداخل شیوع آنفلوآنزا و کرونا و سختی‌های قابل پیش‌بینی آن نزدیک می‌شویم، همه در کشور و جهان برای کشف واکسن کرونا لحظه‌شماری می‌کنند، فارغ از اینکه آیا اساساًً این واکسن کشف می‌شود، یا چند ماه دیگر و در چه سطحی قابل دسترسی است و میزان اثرگذاری و ایمنی‌بخشی این واکسن احتمالی چه مقدار است، به جرأت و با یقین می‌توان گفت این واکسن هم‌اکنون نیز وجود دارد و آن چیزی نیست جز رعایت همگانی و عمل به توصیه‌های بهداشتی و توجه به نقش و مسئولیت اجتماعی همه افراد در مبارزه با این بیماری و حضور نداشتن در زنجیره انتقال آن، موضوعی که باعث شده امروزه کرونا قبل از کشف واکسن پزشکی با واکسن اجتماعی در برخی کشورها مهار شود. قطعاً در کشور ما که مردمی دارد که نشان داده‌اند در روزهای سخت در کنار هم و یار یکدیگر هستند نیز تحقق این موضوع و شکست کامل کرونا شدنی و حتمی ‌است.
فراموش نکنیم کادر درمان کشور که طی قریب 6 ماه گذشته با ایثار و جانبازی خود در خط مقدم مبارزه با کرونا حاضر بوده‌اند این روزها خسته و آسیب‌دیده هستند و بهترین قدردانی از آنها کاستن از فشار کاری آنها از طریق عمل به توصیه‌های بهداشتی و مسئولیت اجتماعی مبارزه با کرونا از سوی همه افراد جامعه است، در این شرایط وقتی رهبر معظم انقلاب با خضوع و خشوع مثال‌زدنی خود را به‌خاطر ماسک نزدن برخی افراد شرمنده پرستاران می‌دانند حجت بر همه تمام می‌شود.
در روزهای پیش رو نیز عزاداری ایام جانسوز محرم را خواهیم داشت که در شرایط فعلی رعایت توصیه‌های بهداشتی مورد نظر در این مراسمات اهمیت فراوانی دارد. قطعاً هیئتی‌ها (که الحق باید همه مردم و اقشار مختلف را اهل هیئت و برپایی عزای سیدالشهدا(ع) دانست) نیز همان‌گونه که در عمل به امر رهبر در رزمایش همدلی در صف اول مبارزه با کرونا از ضدعفونی کردن معابر تا توزیع اقلام بهداشتی و رساندن آذوقه به نیازمندان حاضر بودند در لبیک به رهبر خود که بزرگمنشانه خود را در برپایی و نحوه عزاداری محرم تابع پروتکل‌ها و نظر کارشناسانه ستاد ملی مقابله با کرونا دانستند، عمل به چارچوب و شرایط تعیین شده برای مراسم عزاداری را در بهترین شکل به نمایش خواهند گذاشت.  
عباس شمسعلی