روزنامه آفتاب یزد
1399/05/23
آزمون چین و روسیه
آفتاب یزد- گروه سیاسی: حدود دو ماه مانده به موعد پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران، ایالات متحده پیش نویس قطعنامه تمدید این تحریم‌ها را به شورای امنیت داده است. واشنگتن چندین ماه است که کارزاری را برای تمدید این تحریم‌ها آغاز کرده و نمایندگان کاخ سفید به کشورهای مختلف سفر کرده‌اند تا اجماعی برای تمدید بیابند. با این حال مهمترین چالش پیش روی دولت ترامپ، روسیه و چین هستند که با حق وتو خود عنوان کرده‌اند تمدید تحریم‌ها را نمی‌پذیرند. مسکو و پکن برای وتو قطعنامه تمدید تحریم‌ها دو انگیزه دارند. نخست اینکه آنها نمی‌خواهند یکجانبه‌گرایی آمریکا مسلط شود و از این طریق تلاش می‌کنند مخالفت خود را با سیاست‌های آمریکا نشان دهند. انگیزه دوم این دو کشور این است که با لغو تحریم‌های تسلیحاتی، این روسیه و چین خواهند بود که به ایران سلاح می‌فروشند و در واقع درآمد مناسبی از این طریق به دست خواهند آورد. بنابراین با وجود این دو انگیزه قوی، آمریکا راه دشواری را پیش روی خواهد داشت تا بتواند قطعنامه تمدید را تصویب کند. به نظر می‌رسد در جدیدترین اقدام، ایالات متحده تلاش کرده از حاشیه‌های این قطعنامه بکاهد و پیش نویسی کوتاه را ارائه کرده تا شاید بتوان مسکو و پکن را اقناع کند.روزنامه فایننشال تایمز نوشت: دولت آمریکا از پیش نویس قطعنامه‌ای با رویکردی افراطی علیه ایران که خطر به انزوا کشاندن متحدان این کشور در شورای امنیت سازمان ملل را در بر داشت، عقب نشینی کرد. در عوض، نسخه ساده‌ای از آن را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که در ماه اکتبر تاریخ آن به پایان می‌رسد، ارائه خواهد کرد. پیش نویس جدید که به رویت فایننشال تایمز نیز رسیده است، بجای ۱۳ صفحه شامل ۴ پاراگراف مختصر بوده و بیان سرسختانه قبلی درباره محکوم کردن اقدامات ایران در گذشته، تلاش برای مشارکت کشورهای دیگر در بازرسی کشتی ها، توقیف تسلیحات و ذکر نام برخی افراد ایرانی برای ممنوعیت سفر و توقیف دارایی‌های آنان از آن حذف شده است. علیرغم این تغییرات ایجاد شده، هنوز انتظار می‌رود که اعضای شورای امنیت پیش نویس این قطعنامه را رد کنند. ریچارد گوان، مدیر گروه بین‌المللی بحران در این باره گفت: اگر هنوز هدف اعمال تحریم تسلیحاتی نامحدود علیه ایران و بدون اعطای امتیازی به آن است، من هنوز فکر می‌کنم که روسیه و چین آن را وتو خواهند کرد. دو کشور روسیه و چین از حق وتوی قطعنامه‌های سازمان ملل برخوردار هستند و تاکنون با طرح آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران مخالف بوده اند. ریچاردگوان همچنین در صفحه توییترش نوشت: نگذارید اختصار پیش‌نویس جدید آمریکا شما را فریب دهد. نکته اصلی این است که این پیش نویس اجازه می‌دهد که تحریم تسلیحاتی ایران به طور نامحدود اعمال شود و چین و روسیه از آن خوششان نخواهد آمد. بنابراین فرصت خوبی است که این پیش نویس آمریکا تا روز جمعه رد شود.
طبق گفته یک دیپلمات، هیئت آمریکا در سازمان ملل خواسته رای‌گیری پنج شنبه (امروز) یا جمعه انجام شود. یک دیپلمات سازمان ملل گفته است که بیان جدید پیش نویس قطعنامه آمریکا به جهت آرام کردن متحدان اروپایی و به انزوا کشاندن روسیه و چین است. این دیپلمات افزود که آمریکا هنوز باور ندارد پیش نویس قطعنامه‌اش رای لازم برای تصویب شدن را کسب کند. در این میان، انگلیس، آلمان و فرانسه که هر سه آنها از اعضای توافق هسته‌ای ایران هستند، ماه‌ها در تلاش بوده‌اند واشنگتن را قانع کنند که لحن مخالفت آمیزش را کنار بگذارد تا تمدید تحریم تسلیحاتی شکل قابل قبول‌تری برای چین و روسیه داشته باشد. آنها در شورای امنیت سازمان ملل مطرح کردند که هرگونه اقدام یکجانبه برای به کارگیری مکانیسم بازگردانی تحریم‌های سازمان‌ملل "عواقبی معکوس و جدی" در بر خواهد داشت.
> واکنش ظریف
در همین حال محمدجواد ظریف دیروز در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که واکنش جمهوری اسلامی به احتمال تمدید تحریم تسلیحاتی ایران چیست، گفت: آمریکایی‌ها سه ماه است روی یک قطعنامه بسیار طولانی و تند، با مفاد در برخی موارد بسیار غیرقابل‌باور، مشغول رایزنی با همه دنیا بودند و از همه توان خود در دوران کرونا استفاده کردند و در بالاترین سطوح وزارت خارجه به خصوص شخص وزیر خارجه آمریکا، سفرهایی به کشورهای مختلف داشتند و به این نتیجه رسیدند که این قطعنامه کمتر از پنج رای می‌آورد. وی افزود: حتی در برخی پیش‌بینی‌ها در نیویورک گفته شد که این قطعنامه یک یا دو رای می‌آورد. این کار باعث می‌شد که انزوای آمریکا در دنیا به صورت کامل و مشخص نشان داده شود. هفته گذشته آمریکایی‌ها گفتند که روز دوشنبه به صورت رسمی سندشان را پخش می‌کنند و روز بعد درباره آن رای‌گیری انجام میشود اما دیروز عصر شنیدیم که رای‌گیری را به تعویق انداختند. وزیر امور خارجه کشورمان افزود: آنان یک قطعنامه کوتاه‌تر و در چند بند اما با همان هدف قبلی را منتشر کردند و به صورت موزیانه کوشیدند که آن را به تصویب برسانند. آنان برای اعضای شورای امنیت شعوری قائل نیستند و فکر می‌کنند اگر یک قطعنامه پنج‌صفحه‌ای را به پنج خط برسانند، تغییر محتوایی ایجاد شده است! ظریف تصریح کرد: این قطعنامه بسیار غیرقانونی است. می‌خواهند از مکانیزم شورای امنیت برای نابودکردن خود شورای امنیت استفاده کنند و یقین دارم که این قطعنامه هم رای نخواهد آورد. حتی تعداد آرای آن هم بسیار کم خواهد بود و به احتمال قریب به یقین با قطعنامه جدیدی روبه‌رو نمی‌شویم. وی یادآور شد: آمریکایی‌ها می‌دانند که قطعنامه‌شان رای نمی‌آورد و برای همین اعلام کردند که از روش «اسنپ‌بک» استفاده می‌کنند.
در این روش از نظر حقوقی آمریکا هیچ جایگاهی برای استفاده از آن ندارد. سه کشور اروپایی هم به آمریکا اعلام کردند که آمریکا نمی‌تواند اسنپ‌بک کند.
از سوی دیگر خبرگزاری رویترز نوشته آمریکا طرحش برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را خلاصه‌تر کرد. این اقدامی بود که ممکن بود موجب جلب حمایت بیشتری از ۱۵ کشور عضو شورای امنیت شود اما به نظر می‌رسد که نتواند بر مخالفت روسیه و چین که دارای حق وتو هستند غلبه کند.
متن جدید که رویترز مدعی است آن را رویت کرده است دارای چهار پاراگراف است که "تا زمانی که شورای امنیت تصمیم دیگری بگیرد"، موجب اعمال تحریم تسلیحاتی بر ایران میشود. این طرح بیان می‌کند که این اقدام "برای حفظ صلح و امنیت جهانی ضروری است".
از نظر دیپلمات‌ها و تحلیل گران، پیش نویس پیشین قطعنامه ارائه شده توسط آمریکا "افراطی بود". پیش نویس پیشین بیش از دوازده صفحه بود و از کشورهای دیگر می‌خواست محموله کالاهایی را که به ایران می‌رفتند یا از آن خارج می‌شد را مورد بازرسی قرار دهند و همچنین شامل‌بندی از افراد و نهادهایی بود که ممکن بود مورد تحریم قرار بگیرند. دیپلمات‌ها گفته‌اند در حالی که پیش نویس مختصر جدید ممکن است موجب جمع شدن رای بیشتری برای واشنگتن شود، مشخص نیست که آمریکا بتواند حداقل رای لازم (۹رای) را کسب کند. همچنین این دیپلمات‌ها گفتند که به نظر می‌رسد نشود روسیه و چین را متقاعد کرد که از رای دادن خودداری کنند.
مجید تخت روانچی نماینده ایران در سازمان ملل نیز در واکنش به تلاش‌های آمریکا و تغییر پیش نویس قبلی در توییتی نوشت: آمریکا پس از مخالفت اعضای شورای امنیت، مجبور به عقب نشینی از پیش‌نویس قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران شد و امروز (به وقت آمریکا)
نسخه دیگری را ارائه داد- که آن هم نقض قطعنامه 2231 است. پیش نویس جدید در ماهیت و هدف مشابه پیش نویس قبلی است. به طور حتم شورا این پیش نویس را هم دوباره رد خواهد کرد.
از سوی دیگر آمریکا تهدید کرده که اگر تحریم‌ها از سوی شورای امنیت تمدید نشود از مکانیسم ماشه استفاده خواهد کرد. مکانیسمی که اساسا برای اعضای برجام درنظر گرفته شده است اما ایالات متحده می‌گوید اگرچه عضو برجام نیست اما عضوی از قطعنامه 2231 است که برجام را تصویب کرده است. در واکنش به این موضوع میخائیل اولیانوف نماینده دائمی روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در انتقاد از تهدید دولت آمریکا برای به کارگیری مکانیسم بازگردانی تحریم‌ها در توافق هسته‌ای علیه ایران در صورت عدم تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، در پیامی توییتری نوشت: امیدواریم افرادی منطقی در دولت آمریکا وجود داشته باشند که نخواهند در عرصه بین‌المللی با ماجراجویی‌هایی مانند به‌کارگیری مکانیسم بازگردانی تحریم ها(علیه ایران) که خلاف عقل سلیم است، کشورشان را بی‌اعتبار کنند.
> تفاوت اراده سیاسی و عمل
برای بررسی بیشتر موضوع تلاش‌های آمریکا و احتمال تصویب تمدید تحریم‌ها گفتگو کردیم با یک کارشناس مسائل بین‌الملل. مرتضی مکی به «آفتاب یزد» گفت: از ابتدا مشخص بود که ایالات متحده نمی‌تواند حمایت 9 عضو شورای امنیت از 15 عضو را برای تصویب قطعنامه بدست بیاورد. حتی کشورهای اروپایی نیز با پیش‌نویس آمریکا مخالفت کردند و پیش‌بینی می‌شد آنها رای ممتنع خواهند داد، البته اروپایی‌ها در عمل موافق تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران هستند اما آنها با دیدی واقع نگرانه متوجه هستند که تمدید این تحریم‌ها عملا پایان برجام است و درحالی که اروپا در سه سال اخیر در برابر آمریکا دست کم در موضع گیری‌ها مخالف حذف برجام بوده به همین دلیل اروپایی‌ها با تمدید تحریم موافق نخواهند بود.» او افزود:«از سوی دیگر مهمترین چالش برای آمریکایی‌ها، روسیه و چین هستند که با هر قطعنامه‌ای که برای تمدید تحریم‌ها باشد مخالف خواهند کرد در واقع تلاش آمریکا برای کوتاه کردن پیش‌نویس یا کاستن از شدت حاشیه‌های آن تا وقتی اصل تمدید مطرح است مخالفت چین و روسیه را به همراه خواهد داشت.»
از این کارشناس بین‌الملل پرسیدیم هم اکنون روسیه و چین در سایر بخش‌های اقتصاد تابع تحریم‌های یکجانبه آمریکا هستند آیا بر فرض
اینکه تحریم تسلیحاتی در شورای امنیت تمدید نشود، روسیه و چین
در عمل تابع تحریم‌های تسلیحاتی یکجانبه آمریکا نخواهند بود؟، او پاسخ داد:«در واقع در صحنه سیاسی باید گفت دو بخش مجزا وجود دارد، اراده‌های سیاسی و اقدامات در عمل، روسیه و چین تلاش می‌کنند در برابر اراده سیاسی آمریکا مخالفت کنند در عمل با توجه به اینکه شرکت‌های چینی و روسی مراودات زیادی با آمریکا دارند آنها ناگزیر تحریم‌های ایالات متحده را قبول می‌کنند و همانطور که در سال‌های اخیر نیز شاهد خروج شرکت‌های روسیه و چین از ایران بودیم، با این حال دولتمردان این دو کشور می‌خواهند اراده سیاسی خود را به ترامپ نشان دهند و از این رو با تمدید تحریم‌های شورای امنیت مخالفت می‌کنند.»
باید منتظر ماند و دید احتمالا روز جمعه چه نتیجه‌ای برای پیش‌نویس ایالات متحده رقم خواهد خورد، تحریم‌ها حدود یک ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا لغو خواهند شد بنابراین اگر دولت ترامپ موفق شد بار دیگر این تحریم‌ها را تمدید کند می‌تواند مانور خاصی را در مناظره‌های انتخاباتی روی این ماجرا داشته باشد و برعکس عدم تمدید آن فرصتی برای جو بایدن خواهد بود تا بی‌مسئولیتی دولت ترامپ را بعد از برجام پررنگ کند!
سایر اخبار این روزنامه
دو شرط ایران برای واردات واکسن کرونا از روسیه
آزمون چین و روسیه
غلط کردند گفتند بپرسید ۲۰۰ میلیون ودیعه مسکن را گرفته‌ام یا نه؟!
«دود اگزوز خودروسازان» به چشم مدرس خیابانی رفت!
انتخاب هریس یک گام به سوی کاخ سفید
دعوت مکرون از ایران برای حضور در گروه‌های بین‌المللی کمک به لبنان
کنکوری‌ها در‌برزخ
زنانی که« کولبری آب» می‌کنند
مانور آمریکا بر سر تحریم تسلیحاتی
اصحاب کهف 300 سال خوابیدند تا سکه آنها ارزش پیدا کرد
انفجار وعده
