تاكتيك انتخاباتی؛ لحن آمريكا ملايم شد

آرمان ملي - اميد کاجيان: عقب‌نشيني يا شايد تلاش براي به ثمر نشاندن يک خواسته از طريق ديگر. آمريکا که قطعنامه‌اش در ارتباط با تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي ايران را در سازمان ملل ناکام مي‌بيند با لحني به مراتب آرام‌تر و تغيير واژگان تلاش دارد تا هدف خود در اين زمينه را محقق کند. ازهمين رو دست به ارائه پيش‌نويسي جديد زده است. مقامات آمريکايي چند ماهي هست به واسطه نزديک شدن به ماه اکتبر که به معناي پايان تحريم‌هاي تسليحاتي ايران طبق برجام است، به آب و آتش مي‌زنند تا اين اتفاق -رفع تحريم‌ها- نيفتد. در اين ميان، راهکارهاي متعددي را هم دنبال مي‌کنند؛ راهکارهايي مثل حتي بازگشت دوباره به برجام براي به تعويق انداختن رفع اين تحريم‌ها. هرچند اندکي بعد از مطرح شدن چنين موضوعي، آمريکايي‌ها بيان کردند که براي به‌ثمرنشاندن خواسته‌شان دراين باره نيازي به بازگشت به برجام نيست. آنها با استناد به قطعنامه 2231 و اشاره به پنج گام کاهش تعهدات برجامي ايران و اظهارنظرهاي تحريک‌آميز بعضي مقامات کشورمان، دستيابي دوباره ايران به تسليحات را خطرناک دانستند و از همين رو سعي کردند تا براي به تعويق انداختن رفع اين تحريم‌ها، رايزني با کشورهاي مختلف و همين‌طور سازمان ملل را در پيش بگيرند. قطعنامه شوراي حکام عليه ايران نمونه بارز اين تلاش‌ها بود؛ قطعنامه‌اي که با همراهي تمام و کمال اروپايي‌ها با خط‌مشي آمريکايي‌ها عليه ايران صادر شد. تا حدي که برخي از کشورهاي اروپايي نيز اعلام داشتند که رفع تحريم‌هاي تسليحاتي تا قبل از 2023 امکانپذير نيست‌. اما آمريکا چيزي فراتر از اين مي‌خواست اينکه تحريم‌هاي تسليحاتي به‌صورت نامحدود تمديد شوند و در اين مسير البته که کشورهاي حاشيه خليج فارس نيز با اين کشور همراه و همگام بودند. اما مرور زمان، دنيا را به اين نتيجه رساند که تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي آن هم به‌صورت نامحدود، تنها وضع را بدتر خواهد کرد و باعث خواهد شد تا چه بسا ايران اين‌بار به جاي برداشتن گام ششم خود در کاهش تعهدات برجامي اساسا از توافق هسته‌اي خارج شود تا ديگر همين پوسته باقي‌مانده برجام هم باقي نماند. از همين‌رو در اين ميان جسته و گريخته خبر مي‌آمد که حتي متحدان آمريکا نيز با قطعنامه‌اي که آمريکا تلاش داشت تا در سازمان ملل به تصويب برساند، موافقت نمي‌کنند‌. همين امر باعث شد مقامات ايران هم با علم به اينکه آمريکا در راستاي قطعنامه ضد ايراني‌اش در سازمان ملل و تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي به صورت نامحدود توفيق نمي‌يابد از شکست آمريکا و البته خبرهاي خوش براي کشورمان در آينده نزديک بگويند. پيدا بود که ايران راضي به ادامه برجام با رفع تحريم‌هاي تسليحاتي است.
تغيير تاکتيک
اکنون اما ظاهرا با نهايي شدن عدم همراهي دوستان آمريکا با اين کشور در قطعنامه عليه ايران اتفاق ديگري افتاده است. آمريکا از مواضع خود عقب‌نشيني کرده، حداکثر خواسته‌ها را رها تا به حداقل خواسته‌هايش برسد. حال سخن از يک پيش‌نويس جديد به جاي پيش‌نويس قبلي به اعضاي شوراي امنيت مي‌کند؛ پيش‌نويسي که مي‌توان گفت به لحاظ حجمي يک‌هشتم پيش‌نويس قبلي است. آمريکا در پيش‌نويس جديد به جاي تمديد نامحدود تحريم‌هاي تسليحاتي ايران، از اعضاي شوراي امنيت مي‌خواهد که اين تحريم‌ها را تا زماني که تصميم جديدي گرفته مي‌شود، تمديد کنند. در پيش‌نويس جديد خبري از برخي اسامي و شخصيت‌هاي سپاه که قرار بود تحريم شوند نيست. حتي آن جملاتي که اقدامات ايران در منطقه را تروريستي مي‌خواند نيز حذف شده است. مقامات ايراني هم نسبت به تغيير پيش‌نويس آمريکا واکنش نشان داده‌اند، مثلا مجيد تخت‌روانچي در توئيتي نوشت: آمريکا پس از مخالفت اعضاي شوراي امنيت، مجبور به عقب‌نشيني از پيش‌نويس قطعنامه تحريم تسليحاتي ايران شد و نسخه ديگري را ارائه داد که آن هم نقض قطعنامه 2231 است. پيش‌نويس جديد در ماهيت و هدف مشابه پيش‌نويس قبلي است. به‌طور حتم شورا اين پيش‌نويس را هم دوباره رد خواهد کرد. ظريف هم اين اقدام را اگرچه عقب‌نشيني مي‌خواند اما پيش‌نويس جديد را نيز در راستاي اميال آمريکا مي‌داند.
لحن جديد راه حل آمريکا


اکنون پرسش اين است که آيا لحن جديد اين قطعنامه مي‌تواند ساير کشورهاي نزديک به آمريکا را راضي نگه دارد و از سويي باعث شود تا اين‌بار همراهي بيشتر ساير کشورها با اين قطعنامه و البته به انزوا کشاندن روسيه و چين را که با هرگونه قطعنامه‌اي عليه ايران مخالفند سبب شود؟ فريدون مجلسي ديپلمات سابق دراين‌باره به «آرمان ملي» مي‌گويد: شايد همين پيش‌نويس جديد باشد که چند روز پيش باعث شد تا حمايت تمام‌قد کشورهاي خليج فارس را عليه رفع تحريم‌هاي تسليحاتي ايران داشته باشد. نکته اصلي اين است که چين و روسيه در هر صورت چنين موضوعي را قبول نمي‌کنند. وي ادامه مي‌دهد: تمام اين کارها جنبه تبليغاتي دارد وگرنه آمريکا براي تحريم‌ها نيازي به قطعنامه سازمان ملل ندارد. اين کشور بارها نشان داده که مي‌تواند تحريم‌هاي يکجانبه خودش را به تمام دنيا تحميل کند. مجلسي مي‌گويد: اما در پيش‌نويس جديد آمريکا زيرکي خاصي وجود دارد و آن اينکه درحين لحن ملايم‌تر قطعنامه، از تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي ايران تا تصميم بعدي شوراي امنيت سخن گفته مي‌شود. تصميم بعدي شوراي امنيت همان تمديد تحريم‌ها تا زمان نامحدود است. چون آمريکا هميشه حق وتو خواهد داشت و همواره تصميمات بعدي به نفع ايران را وتو مي‌کند. در نهايت اگرچه بعيد است که اين پيش‌نويس جديد هم به سرانجام برسد اما مي‌تواند ميزان راي بالاتري نسبت به پيش‌نويس قبلي در سازمان ملل از آن خود کند .
آنچه آمريکا به دنبال آن است
از ديدگاه عده‌اي تلاش آمريکا در قطعنامه جديد چه عقب‌نشيني نام بگيرد چه نه، يک اقدام حقوقي عليه ايران است، اگر پشتوانه حقوقي آمريکا با تصويب قطعنامه ايجاد شد که هيچ، اما اگر نشد آمريکا اعلام مي‌کند که ما براي راهکارهاي ديپلماتيک سعي کرديم اما جامعه بين‌المللي نپذيرفت. البته بعد از اين آمريکايي‌ها توجيهات بهتري براي ورود به فاز اقدامات سياسي و امنيتي ‌دارند. احتمال بالاي شکست آمريکا در اين قطعنامه از نگاه عده‌اي مي‌تواند يک سرشکستگي بزرگ براي اين کشور باشد، درحالي‌که آمريکايي‌ها اعتقاد دارند در صورت شکست اين طرح، هم چيزي را از دست نمي‌دهند بلکه آنها صرفا يک پيش‌نويس ارائه داده‌اند که در نهايت راي نمي‌آورد. اما خود اين قطعنامه تاييدنشده به‌عنوان يک پرونده منفي براي ايران در سازمان ملل ثبت مي‌شود. برخي هم از ائتلاف‌سازي دوباره آمريکايي‌ها پس از راي نياوردن قطعنامه سخن مي‌گويند و اينکه آمريکا به روش‌هايي مجددا چيني‌ها و اروپايي‌ها را تحت فشار قرار مي‌دهد تا به سمت فشارهاي بيشتر عليه ايران پيش بروند.