آمريکا ضعيف در اجرائي کردن مکانيزم ماشه

 
 
 
 


 
پيش‌نويس قطعنامه دومي که قرار بود دوشنبه ارائه و سه‌شنبه جلسه برگزار شود به تاخير افتاد چون آمريکايي‌ها مقدار زيادي از پيشنهاداتي را که در پيش‌نويس کرده بودند تغيير و تعداد آيتم‌ها را کاهش دادند که بتوانند راي بيشتري در اعضاي 15نفره شوراي امنيت به‌دست آورند. شايد هدف آمريکا اين بود که با نرم کردن پيشنهاد قطعنامه منع محدوديت فروش اسلحه به ايران بتواند چين و روسيه را متقاعد کند که از قطعنامه‌اش حمايت کنند. البته در شرايطي که ظاهرا در جريان است، به نظر نمي‌رسد چين و روسيه راي موافق دهند. اگرچه آمريکايي‌ها نظر شوراي همکاري‌هاي خليج‌فارس را هم به‌دست آورده‌اند ولي باز نمي‌توانند راي موافق روسيه و چين را به‌دست آورند. با توجه به اختلافاتي که بين آمريکا و چين وجود دارد، بعيد است که آمريکا بتواند چين و روسيه را متقاعد کند تا به پيشنهادش راي مثبت دهند. بنابراين مرحله دوم که آمريکايي‌ها بيشتر دنبال مي‌کنند اين است که چنانچه در پيش‌نويس قطعنامه به نتيجه نرسيدند، سراغ مکانيزم ماشه بروند. از آنجا که آمريکا عضو برجام نيست، به اروپا پيشنهاد کرده ولي هنوز جواب مثبتي نگرفته که بتواند مکانيزم ماشه را فعال کند. منتها متوقف‌کردن قطعنامه 2231 که در بطن برجام است از يک‌طرف و اجرائي کردن مکانيزم ماشه از طرف ديگر، در يک نقطه به هم مي‌رسد و فشار را بر ايران زيادتر خواهد کرد. ولي ويژگي مکانيزم ماشه اين است که تحريم‌هاي گذشته باز دوباره برمي‌گردد؛ تحريم‌هايي که در سال 2015 در زمان باراک اوباما اجرائي شد، عبارت بود از تحريم شوراي امنيت، تحريم اتحاديه اروپا، تحريم کنگره آمريکا و تحريم کاخ سفيد. بنابراين آمريکايي‌ها چنانچه ممنوعيت فروش اسلحه به ايران به تصويب نرسيد، اروپايي‌ها را براي اجرائي کردن مکانيزم ماشه تحت فشار قرار مي‌دهند. با اقدام شوراي حکام تا حدودي شانس و اقبال آمريکا که اتحاديه اروپا دست به چنين اقدامي بزند، وجود دارد. موضوع ديگر پيشنهادات رعايت حقوق بشر و کاهش دخالت در منطقه است که از سوي آلمان ارائه شد. اين امر ممکن است بهانه‌اي به دست سه کشور اروپايي دهد. هرچند هنوز اظهارنظر قطعي در اين‌باره نکرده‌اند. به همين دليل آمريکا ارائه پيش‌نويس قطعنامه به شوراي امنيت را به تاخير انداخت که نشان از عدم توافقش با اتحاديه اروپا دارد. اما اگر آمريکا در هر دو يا يکي از اهدافش موفق شود، ايران چه خواهد کرد؟ بايد گفت اقدام عملي خروج از برجام است. بيرون رفتن از برجام و به دنبال آن خروج از ان‌پي‌تي چندان کمک شاياني به ما نمي‌کند. با توجه به اينکه آمريکا موقعيت جهاني خود را تا حدود زيادي از دست داده و ترامپ با يک وضعيت متزلزل در آستانه انتخابات قرار دارد و مشکلات حاصل از شيوع کرونا و خيزش‌هاي اجتماعي وضع آمريکا را با سستي مواجه کرده، بايد گفت احتمال موفقيت آمريکايي‌ها خيلي ضعيف به نظر مي‌رسد. اتحاديه اروپا اگر اينستکس را هم راه‌اندازي کند، ايران بايد تعهداتي را انجام دهد. ما نمي‌توانيم در نقطه صفر باقي بمانيم. پس بهترين موقع است که از قدرت خود در مناطق سياسي- امنيتي استفاده کند و امتياز بيشتري از اروپايي‌ها به‌دست آورد. براي فرانسه، اعمال قدرت در لبنان بدون توجه به نفوذ ايران، سخت خواهد بود.