روزنامه آفتاب یزد
1399/06/26
واردات واسطه‌ای کالا از عراق
آل اسحاق: موضوع ترانزیت مطرح است که کالاهایی را عراق از سایر کشورها وارد کند و سپس به ایران ارسال کنداما هنوز قانون ترانزیت به تصویب مجلس عراق نرسیده است. بنابراین آنها نمی‌توانند کالاهای خارجی را به ایران ارسال کنند
و چنین توافقی از اساس وجود ندارد که در برابر پول گاز و برق به ایران کالا صادر کنند
آفتاب یزد- گروه سیاسی: درگیر و دار تحریم، انجام صادرات یک چالش است و بازگشت پول صادرات هزار چالش! در واقع محدودیت شدید تبادل مالی با ایران باعث شده اندک کشورهایی که اجناس ایرانی را وارد می‌کنند نیز نتوانند آنطور که باید و شاید مبالغ کالای ایرانی را بازگردانند، خواه این کالا صادرات نفت به چین باشد یا برق به عراق! در چنین شرایطی گزینه‌های مختلفی در دستور کار قرار گرفته است. به عنوان مثال از آنجایی که چینی‌ها تولید‌کننده بسیاری از کالاهای مختلف هستند (فارغ از کیفیت) بنابراین به نظر می‌رسد توافق ایران با این کشور این بوده که پکن در عوض بدهی‌های خود به تهران انواع و اقسام کالاهای مورد نیاز (و گاهی هم کالاهایی بدون نیاز) را صادر کند! با این حال چنین گزاره‌ای درباره کشوری مانند عراق طبیعتا قابل بررسی نخواهد بود. اما دیروز خبرگزاری تسنیم در یادداشتی نوشت: «رئیس‌کل بانک مرکزی عراق و مدیرعامل بانک تجارت عراق ( TBI) تغییر کردند؛ این دو تغییر مهم می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای بازگشت منابع ارزی ایران که در کشور عراق مسدود شده است». مصطفی غالب مخیف رئیس بانک مرکزی و سالم چلبی مدیرعامل بانک تجارت عراق TBI شدند؛ منابع بانکی معتقدند تغییرات اخیر در بدنه بانکی کشور عراق می‌تواند در وصول منابع بسیار زیاد بانک مرکزی در عراق موثر باشد. در طول سال‌های گذشته و به‌خصوص دوره اخیر بانک مرکزی، مقامات ایرانی رایزنی‌هایی را با کشور عراق برای بازگشت منابع ارزی و وصول بدهی عراق به ایران انجام داده‌اند و در مقاطعی نیز موفقیت‌هایی را به دست آورده‌اند.
آنطور که عبدالناصر همتی رئیس‌کل بانک مرکزی قبلاً اعلام کرده بود: «ارزش صادرات گاز و برق ایران به عراق سالیانه، چندین میلیارد دلار است، ضمن اینکه، میلیاردها دلار از منابع بانک مرکزی نیز در این کشور است که درمورد نحوه استفاده از آن براساس تفاهمنامه سال گذشته به توافق رسیدیم.»
همتی همچنین پیش از این و پس از سفر به عراق اعلام کرده بود: «از منابعی که در کشور عراق داریم برای خرید کالاهای غیرتحریمی و اساسی استفاده می‌کنیم.» این درحالی است که بر اساس قرارداد ایران و عراق، عراقی‌ها موظف هستند پول گاز را با یورو و پول برق را با دلار به ایران پرداخت کنند اما با آغاز روند جدید تحریم‌ها عراقی‌ها اعلام کردند امکان پرداخت دلار را ندارند و پیشنهاد پرداخت با دینار را مطرح کردند و حالا مسئله دینار هم مطرح نیست و ایران قرار است کالای اساسی بخرد. اما این موضوعات در توافقات با رئیس قبلی بانک مرکزی بوده و باید دید رئیس جدید بانک مرکزی می‌تواند گامی برای بازپرداخت بدهی به ایران و بازگشت منابع ارزی کشورمان بردارد یا خیر.
> صادرات کالای عراقی در کار نیست
اما این موضوع که عراق در قبال بدهی‌هایی که به ایران دارد کالای اساسی یا حتی غیراساسی صادر کند موضوع عجیبی است چرا که این کشور اساسا در شرایط کنونی تنها کالایی که می‌تواند صادر کند نفت است حال آنکه نفت خود ایران هم اکنون میلیون‌ها لیتر روی دریاها تلنبار شده است! برای بررسی این موضوع با یحیی آل‌اسحاق رئیس فعلی اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و عراق گفتگو کردیم. او به «آفتاب یزد» گفت:«چنین موضوعی که ایران در برابر صادرات گاز و برق خود به عراق از این کشور کالا وارد کند صحت ندارد چرا که اساسا عراق کالایی برای صادرات به ایران ندارد» آل‌اسحاق افزود: «اگرچه در این زمینه، موضوع ترانزیت مطرح است که کالاهایی را عراق از سایر کشورها وارد کند و سپس به ایران ارسال کند اما هنوز قانون ترانزیت به تصویب مجلس عراق نرسیده است. بنابراین آنها نمی‌توانند کالاهای خارجی را به ایران ارسال کنند و چنین توافقی از اساس وجود ندارد که در برابر پول گاز و برق به ایران کالا صادر کنند.» رئیس اتاق ایران و عراق در ادامه بیان داشت:«البته توافق‌نامه دیگری وجود دارد که با بانک مرکزی عراق داشته‌ایم که شرکت
واسطی در عراق در نظر گرفته شود و سپس ایران کالاهای مورد نیاز خودش را در بازار جهانی انجام بدهد اما پرداخت آن را شرکت واسط عراقی با استفاده از بدهی‌های این کشور به ایران برای ما انجام دهد.» او افزود:«در مجموع کمترین مشکل درباره بازگشت پول صادرات را با عراق داشته‌ایم و به ویژه بخش خصوصی از این نظر مشکلی نداشته است، کمترین سوختی در این زمینه را داشته‌ایم البته تاخیر زمانی دارد اما بهتر از هرجایی انجام داده اند.» از رئیس اتاق ایران و عراق پرسیدیم که چندی پیش رئیس جمهور گلایه کرد که کشور همسایه و دوست ما، مطالباتی که از آنها داریم و درآمدهای ارزی ما را پس نمی‌دهند، آیا عراق شامل این گلایه میشود؟ آل اسحاق پاسخ داد:«خیر چنین موضوعی درباره عراق وجود ندارد عراق نسبت به باقی کشورها در زمینه بازگشت پول صادرات بیشترین تلاش را داشته و هرچند که با تاخیر اما هزینه‌ها را پرداخت می‌کند در این زمینه وضعیت بخش خصوصی بهتر است اما دولتی‌ها نظیر وزارت نیرو نیز توافق‌هایی داشته‌اند و دولت عراق تلاش کرده بر اساس توافقات عمل کند. اگر این سخنان آقای رئیس جمهور را درباره عراق بخواهیم درنظر بگیریم تنها باید موضوع تاخیر عراق در پرداختی‌ها را مدنظر قرار داد نه اینکه آنها به طور کامل از انجام چنین کاری خودداری می‌کنند» آل اسحاق درپایان تاکید کرد: «در موضوع پرداخت هزینه‌های گاز و برق همچنان مذاکرات با طرف عراقی برای امضای توافقی بهتر و منسجم‌تر ادامه دارد تا بتوان درآمدهای کشور را در این زمینه بازگردانیم، اما توافق نهایی درباره اینکه بازگشتی‌ها براساس دینار باشد یا واحد پول دیگری هنوز انجام نشده است. در این زمینه شرکت واسطی که در عراق در این زمنیه درنظر گرفته شده است باید سازوکار پرداختی‌ها و واحد پول مورد نظر را تعیین و بدهی‌ها را پرداخت کند اما هنوز درباره جزئیات آن در حال مذاکره هستیم.»
> بدهی عراق چقدر است؟
ماجرای بازگشت درآمدهای ایران از عراق در چند ماه اخیر بسیار مطرح شده است. در همین زمینه در تیرماه نیز حمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در توییتر خود نوشته است: «سفر آقای همتی به عراق و قول مساعد مقامات عراق جهت استفاده ایران از پول گاز و برق خود که در حساب بانک تجارت عراق فریز شده است می‌تواند به تعادل در بازار ارز کمک کند و تامین ارز کالاهای اساسی را ممکن سازد، آیا عراقی‌ها به قول و وعده خود عمل می‌کنند؟»
همچنین یک عضو اتاق بازرگانی ایران به طلب ارزی ایران از عراق اشاره کرد و به تجارت‌نیوز گفت: آخرین طلب کلی ما از عراق ۳۲ میلیارد دلار است. متاسفانه به دلیل تغییر و تحولات دولت در عراق پمپاژ ارزی و استفاده از منابع محدود شده است. به طور کلی منابع ارزی زیادی در عراق داریم. در این شرایط ایران به دنبال رایزنی و مذاکره با کشورهای صادرکننده است تا بتواند ارز حاصل از صادرات کالاها را به کشور بازگرداند. علی شریعتی افزود: در سفر اخیر همتی، رئیس کل بانک مرکزی به عراق پیشنهادی از سوی عراقی‌ها به ایران مبنی بر «ارائه کالاهای اساسی به جای پرداخت دلار»، مطرح شده است. البته بودجه عراق با توجه به ارزان شدن قیمت نفت کاهش یافته است، از این‌رو بعید است که عراقی‌ها به سرعت طلب ایران را پرداخت کنند. ممکن است که این طلب‌ها تنها در مذاکرات به جریان بیفتد اما پرداخت سریع این حجم از دلارهای دپو شده در بانک‌های عراق امکان‌پذیر نیست. او اظهار کرد: ما با عراق فعالیت‌های تجاری زیادی داریم و رقم ۳۲ میلیارد دلار حاصل کل ارزهای صادراتی طی سال‌های اخیر است. به هر حال در شرایط تحریم برای اخذ کالاهای اساسی و نهاده‌ها تحریم‌شکنی کردیم، همین موضوع باعث شده که پرداخت بدهی عراق به ایران با کُندی مواجه شود. همچنین در تیرماه رضا اردکانیان، وزیر نیرو نیز درباره بدهی‌های عراق گفت: تاکنون ۵۰ درصد از مبلغ بدهی را دریافت کرده‌ایم و برای مابقی نیز برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گرفته است و امیدواریم مشکلی وجود نداشته باشد.
طبق آخرین مذاکرات صورت گرفته بین مقامات ایرانی و عراقی مقرر شد که همکاری‌های این دو کشور در حوزه برق افزایش یابد؛ تا جایی‌که قرارداد دو ساله صادرات برق به عراق، میان دو کشور نیز چندی پیش به امضا رسید. دفتر ریاست جمهوری عراق نیز با انتشار بیانیه‌ای در ۱۵خرداد امسال اعلام کرده بود: «برهم صالح در دیدار با رضا اردکانیان (وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران) بر ضرورت هماهنگی مشترک و توسعه افق همکاری‌های دو جانبه به ویژه در بخش برق و آب در راستای پیشرفت و رفاه دو ملت همسایه تاکید کرد.» همچنین در همان زمان ماجد حنتوش - وزیر برق عراق - واردات برق از ایران را بسیار مهم و حیاتی توصیف کرد و گفت: «از کمک‌های ایران در صادرات ۱۲۰۰ مگاوات برق به عراق قدردانی می‌کنیم. پرداخت مطالبات برق عراق به ایران در دستور کار قرار گرفته و موضوع در وزارت دارایی در حال انجام است، امیدواریم که میزان صادرات برق ایران در فصل تابستان کاهش پیدا نکند.» وی یادآور شد: میزان واردات برق عراق از ایران ۱۲۰۰ مگاوات است که این حجم از واردات در فصل تابستان بسیار با اهمیت است.همکاری‌های دو کشور در حوزه برق سال گذشته بدون قطعی در بالاترین سطح انجام شد و ما از جمهوری اسلامی ایران در زمینه صادرات برق قدردانی می‌کنیم. عراق خواستار ارائه آموزش و انتقال تجارب جمهوری اسلامی ایران در حوزه برق و انرژی است.
> محدودیت‌های عراق
چندی پیش نیز وزیر نیرو کشورمان درباره سرنوشت نهایی بدهی‌های ایران اعلام کرد:«عراق در حال پرداخت بدهی‌های خود است که تاکنون بخشی از آن را دریافت کرده‌ایم و مابقی نیز امیدواریم تا پایان
امسال پرداخت شود.» به نظر می‌رسد احتمالا عراقی‌ها نیز منتظر هستند تا پاییز و مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تا شاید اگر ترامپ برنده نشود فرصتی برای تسویه بدهی‌های بغداد به تهران نیز فراهم شود. در همین زمینه فریدون مجلسی به «آفتاب یزد» گفت:«با توجه به اینکه منبع اصلی درآمدهای عراق نفت است و شرکت‌های نفتی عراقی همگی تحت نفوذ بسیار شدید شرکت‌های آمریکایی هستند طبیعتا برای بغداد بسیار دشوار است که بتواند با استفاده از درآمدهای نفتی که دارد با ایران تبادلات بانکی داشته باشد و بدهی‌های تهران را پرداخت کند.» مجلسی افزود:«اگر واقع بینانه به ماجرا بنگریم موضوع این است که ایالات متحده همچنان نیروهایی در عراق دارد و همانطور که نقشی مهم در سقوط صدام داشت در ادامه نیز بازیگری تاثیرگذار در این کشور بوده است و در چنین شرایطی عراق معذوریت‌هایی را برای پرداخت بدهی‌های خود به ایران دارد.» مجلسی در پایان گفت:«اگر قرار باشد کشوری چون عراق و حتی بزرگتر‌هایی نظیر چین بتوانند با ایران تبادل مالی آسوده‌تری داشته باشند همه چیز به کاهش تنش میان تهران و واشنگتن مربوط خواهد شد.»
سایر اخبار این روزنامه
من اگر جای رئیس جمهور بودم تمام قوای مملکت را هماهنگ می‌کردم
در خط مطالبه‌گری حقیقی، باید روزانه یک وزیر را عزل کنیم
عقب نشینی اردوغان از بیم تحریم
قتل «میترا استاد» عمد بوده است
پشت پرده واردات لپ‌تاپ دست دوم از عراق و امارات!
آقای آقا میری! این چه عکسی بود؟
واردات واسطه‌ای کالا از عراق
صادرات مویرگی نفت
آغاز موج سوم کرونا از تهران؟!
زنگنه و پالایشگاه سازی؛ نقطه پایان کجاست؟
گرفتاران غریزه!
مبارزه با فساد را فراگیر کنید
شورای شهر وسندروم نامگذاری
خودروی هیئت دیپلماتیک انگلیس هدف انفجار قرار گرفت
نیاز به سوژه جدید
