بازاریابی جسورانه زنگنه

رویترز: صادرات ایران در حال افزایش است و ماه جاری میلادی این صادرات به ۵ / ۱ میلیون بشکه در روز رسیده
که شامل نفت خام و میعانات نفتی است
آفتاب یزد- گروه اقتصادی: وقتی جهانگیری اواخر اردیبهشت99 و در اوج گرفتاری‌های شدید دوران شیوع کرونا در ایران و جهان به وزارت نفت رفت و عملکرد این وزارتخانه را در مقابله با تحریم‌ها «کارستان» خواند؛ شاید تیم رسانه‌ای جریان معاند با بیژن زنگنه، - فارغ از منافع ملی - توپخانه خود را روشن کرد که «ایها‌الناس!» چه نشسته‌اید که معاون اول رئیس جمهوری از وزیری تمجید کرده است که میزان صادرات نفت آن کاهش یافته است و
چنین و چنان..!


در آن روز، تحریریه روزنامه "آفتاب یزد" نیز در گزارشی ویژه با عنوان« دور زدن تحریم‌ها بدون تولید بابک زنجانی» به آن پرداخت و به انتخاب سردبیر روزنامه به عنوان یکی از 2 تیتر اصلی آن روز -که تیتر موازی آن نیز حملات سازماندهی شده جمعی از نمایندگان مجلس علیه وزیر امور خارجه ایران بود- برگزیده شد. اگرچه در آن گزارش به جزییات تلاش‌ها و تدابیر در دست اقدام برای دور زدن هوشمندانه تحریم‌های نفتی توسط کادر مدیریتی وزارت نفت با صدارت بیژن زنگنه به فراخور مصالح ملی اشاره نشد؛ اما کیست که نداند معاون اول رئیس جمهوری نیز بی‌حکمت از وزیر نفت کابینه تجلیلی در حد «کارستان» نمی‌کند!
عدم قطع گاز در زمستان، توسعه شبکه گازرسانی به روستاها بدون اتکا به بودجه دولت و با اجرای طرح ابتکاری؛ توسعه میدان‌های
مشترک نفت و گاز در سال‌های اخیر مانند ارتقای مقدار تولید از میدان‌های غرب کارون با وجود همه محدودیت‌ها از رقم روزانه ۷۰ هزار بشکه در ابتدای این دولت به رقم بیش از روزانه ۳۰۰هزار بشکه؛ جهش بزرگ در صنایع پتروشیمی و پالایشی کشور، راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و... یک طرف و دستاورد دور زدن تحریم‌ها بدون تولید بابک زنجانی‌ها، هنری است که به اذعان کارشناسان حوزه اقتصادی انرژی فقط از ذکاوت و درایت یک وزیر کار کشته و شیخ‌الوزرا یعنی بیژن زنگنه وفادار به میهن و جمهوری اسلامی بر می‌آمد! وزیری که در تیررس آماج حملات جریان تندروهای مدعی انقلابی بودن در مجلس یازدهم هم قرار دارد و همین یک ماه پیش بود که به سردمداری علیرضا زاکانی در کرسی‌های تحویل گرفته از مردم در «خانه ملت»، به وزیر نماد درآمدزایی دولت و کشور تاختند!
دشمنان قسم خورده «بیژن»، در یکی از پایگاههای خبری وابسته نفتی به خود در گزارشی با عنوان «شوخی اسحاق»!، به وزیری هجمه کردند و از صفر شدن صادرات نفت در دوران وزارت او به عنوان نقطه اعجاب انگیز در تمجید اسحاق جهانگیری از بیژن زنگنه یاد کردند که همان سایت خبری با عنوان «م»، نه تنها خبر خبرگزاری رویترز در توفیق خیره‌کننده ایران در جهش صادراتی نفت طی فشار حداکثری تحریم‌ها را به عنوان خبرهای اصلی سایت خود نادیده گرفت و
«روی میز مخاطبان نفتی» خود نگذاشت؛ بلکه ترجیح داد در خبری غیر از عناوین اصلی سایت در اخبار حاشیه‌ای با عنوان «ادعای رویترز در مورد صادرات نفت ایران»، ناخشنودی خود را از مخابره آن نیز علنی سازد!
3 برآورد بر اساس ردیابی نفتکش‌ها حاکی از آن است که صادرات نفت ایران با وجود تحریم‌های آمریکا در ماه جاری میلادی (سپتامبر) افزایشی چشمگیر داشته است.
بر اساس آنچه خبرگزاری رویترز در گزارشی در این‌باره نوشته است، با وجود کاهش شدید صادرات نفت ایران از سال ۲۰۱۸ و در پی خروج آمریکا از برجام، داده‌های جدید شرکت رصد کشتی‌ها با نام TankerTrackers و 2 شرکت ردیابی دیگر (که نخواسته‌اند نامشان برده شود) نشان‌دهنده افزایش صادرات نفت ایران است.
سمیر مدنی، یکی از بنیانگذاران TankerTrackers به رویترز گفته است که "صادرات ایران در حال افزایش است و ماه جاری میلادی این صادرات به ۵ / ۱ میلیون بشکه در روز رسیده که شامل نفت خام و میعانات نفتی است." این میزان صادرات به گفته مدنی در یک سال و نیم گذشته سابقه نداشته است و 2 برابر میزان صادرات ایران در ماه قبل (اوت) است.
بنا بر داده‌های TankerTrackers تشخیص مقصد یا مقاصد صادرات ایران دشوار است، زیرا تقریبا نیمی از صادرات ایران توسط کشتی‌های خارجی یا از طریق انتقال کشتی به کشتی انجام می‌شود.
هم تداوم این افزایش بی‌سابقه صادرات نفت ایران و هم برگشت درآمدهای ناشی از آنها پرسش‌هایی هستند که در شرایطی که دولت آمریکا «حلقه تحریم‌ها» را به گردن ایران محکم‌تر می‌کند با علامت پرسش روبرو هستند.
کاهش صادرات نفت و افت شدید درآمدهای ایران که به کسری بزرگ در بودجه منجر شده دولت را به تدابیری همچون عرضه نفت در بورس به افراد حقیقی و حقوقی یا طرح سلف‌خری و پیش‌فروش نفت در بازار بورس سوق داده که در هر دو مورد موفقیتی به دست نیامده است.
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، روز ۲۵ شهریور در گزارشی به مجلس در مورد نحوه مقابله با تحریم‌ها گفت: «ما هر چه صادر می‌کنیم به اسم ایران نیست. چند بار تغییر می‌کند حتی سندها هم تغییر می‌کند، مشخصات هم همین‌طور. می‌گویند که چرا برنامه‌هایت را برای دور زدن تحریم‌ها توضیح ندادید، من اگر برنامه‌ها را توضیح دهم نقشه عملیات را لو داده‌ام، من فقط می‌توانم نتایج را خدمت نمایندگان بگویم.»
تا کنون با وجود ظرفیت صادرات نفت، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی معادل ۵/ ۲ تا ۳ میلیون بشکه در روز، مقدار واقعی صادرات کمابیش در حدود ۲۰ درصد این رقم برآورد می‌شده است. ایده‌هایی از قبیل ساخت پالایشگاه و دور زدن تحریم‌ها از طریق صادرات فرآورده‌های نفتی (که در مقایسه با نفت خام امکان ردگیری کمتری دارند) نیز کمتر عملی شده‌اند.
سمیر مدنی، یکی از موسسان این شرکت با اشاره به افزایش صادرات نفت ایران گفت:«ما شاهد 1.5 میلیون بشکه در روز صادرات نفت خام و میعانات گازی در ماه جاری میلادی بوده ایم. این رشد در یک سال و نیم گذشته بی‌سابقه بوده است».
این مقدار 2 برابر صادرات ایران در ماه اوت است و حدود 11 درصد از آن به نفت خام فوق سبک یا میعانات گازی اختصاص دارد. ایران در ماه اوت بین 300 هزار تا 750 هزار بشکه در روز صادرات نفت داشت.
اطلاعات تنکرترکرز که با ردیابی نفتکش‌ها و ذخایر نفتی به دست می‌آید نشان می‌دهد حدود نیمی از صادرات ایران توسط نفتکش‌های خارجی و از طریق انتقال کشتی به کشتی انجام می‌شود. به این ترتیب، تعیین مقاصد نهایی آنها سخت است.
بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان هفته گذشته از تلاش خود برای افزایش صادرات نفت خام با وجود تحریم‌های آمریکا دفاع کرده و گفته بود مقصد محموله‌های نفت ایران پنهان نشان داده می‌شود.
دکتر سیدحمید حسینی، کارشناس انرژی و عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با خبرنگار روزنامه "آفتاب یزد" توفیق در صادرات نفت ایران را دستاورد ارزشمندی می‌داند که حاصل توانمندی‌های مجموعه وزارت نفت در بازاریابی و همچنین اقدام جسورانه در دورزدن حلقه محاصره تحمیلی آمریکا است.
عضو اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی کشور می‌گوید: اگرچه ایران پیش از این نیز در ماجرای ارسال بنزین به ونزوئلا نشان داد با وجود اینکه می‌توانست در اقدامی محتاطانه از مسیر دریای عمان و با دور زدن آفریقا نیز محموله خود را به ونزوئلا برساند، اما تصمیم طی کردن کوتاه‌ترین و البته پرتنش‌ترین مسیر و عبور نفتکش‌های ایرانی از کانال سوئز که پیش از این مصری‌ها اقدام به متوقف کردن کشتی‌های ایرانی کرده بودند را به عنوان یک اقدام جسورانه در آن مقطع انتخاب کرده بود. اگرچه شاید استفاده از این ایده‌های هوشمندانه در دور زدن تحریم‌ها با ملاحظات خاص خود تدبیر ارزشمندی است که تیم وزارت نفت محقق کرده است.
وی دستاورد تیم اجرایی وزارت نفت و شرکت ملی نفت در راه‌اندازی انواع پروژه‌های نفت و گاز را اقدام مهم و ستودنی برشمرد که طی 3سال اخیر رقم خورده است تا جایی که بدون اضافه شدن هیچ فاز تازه‌ای و نصب امکانات جدید از ظرفیت‌های موجود هوشمندانه و مدبرانه استفاده شد.
حسینی هرگونه شیطنت‌های رسانه‌ای در تخطئه دستاوردهای وزارت نفت و نسبت دادن آن به مجادلات سیاسی را اقدامی غیر ملی و نامنصفانه علیه پیروزی‌های بزرگ ملی برشمرده و می‌گوید: «تیم مدیریتی آقای زنگنه بدون کمک گرفتن از بودجه صندوق توسعه ملی و استفاده از یک تیم کارآزموده توانسته است در شرایط بسیار سخت تحریم ضمن اینکه ظرفیت تولید بنزین ایران را در کنار دستاورد کیفی با استاندارد یورو 4 و یورو 5 که در منطقه تاکنون نظیر نداشته است محقق سازد موقعیت‌های ارزنده‌ای را نصیب کشور سازد که در صورت درک نگاه منصفانه، ملی و نه جناحی، آشکارا قابل درک و تحسین است.»
در هر حال آنچه امروز آشکار است چه برخی بپسندند و چه نپسندند، اقدام هوشمندانه و خلاقانه کادر مدیریتی و دست راست‌های بیژن زنگنه چنان عملیات متحورانه‌ای را جهت مراقبت از صفر شدن درآمد ارزی ایران تدبیر کرده‌اند که مشخص نبود اگر «حلقه نجات» اتاق فرمان وزارت نفت به فرماندهی بیژن زنگنه نبود، «حلقه بسیار تنگ شده تحریم‌ها» توسط ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران، امروز چه وضعی را برای دلار 29 تا 30 هزار تومانی این روزها
آورده بود!؟