كرونا انتخابات ١٤٠٠ را الكترونيكي مي‌كند؟

آرمان مــلي: محمدهادي عليمرداني: انتخابات الکترونيک يکي از روش‌هاي افزايش مشارکت انتخابات در شرايط شيوع بيماري کروناست. مجلس، شوراي نگهبان و وزارت کشور به‌عنوان نهادهاي مربوط در اين حوزه، همگي در پي برگزاري انتخابات به‌صورت الکترونيک هستند. اين موضوع اميد برگزاري انتخابات پيش رو به‌صورت الکترونيک را افزايش مي‌دهد. سال 95 بود که مقام معظم رهبري بر «بهره‌گيري از فناوري‌هاي نوين در جهت حداکثرسازي شفافيت، سرعت و سلامت در اخذ و شمارش آرا و اعلام نتايج» تاکيد کردند. بخشي از اين سياست‌هاي ابلاغي، صراحتا اعلام کرده بود که «در راستاي افزايش شفافيت، دقت و سلامت انتخابات، وزارت کشور موظف است کليه مراحل انتخابات به‌ويژه احراز هويت راي‌دهندگان، اخذ راي، شمارش آرا و اعلام نتايج را به‌صورت الکترونيک طراحي و اجرا کند». برگزاري انتخابات الکترونيک از وعده‌هاي دولت فعلي نيز بوده است.
کرونا و کاهش مشارکت در انتخابات
با توجه به شيوع بيماري کرونا و نگراني مردم از ابتلا به اين بيماري در صفوف راي، اجراي سياست‌هاي مذکور، مبني بر الکترونيک شدن انتخابات، بيش از پيش ضرورت پيدا کرده است. شمارش سريع آرا، کاهش هزينه‌هاي انتخابات، کنترل مرکزي، شفافيت و جلوگيري از تخلفات بخشي از مزاياي انتخابات الکترونيک است. همچنين افراد در هر مکاني که حضور داشته باشند، مي‌توانند در انتخابات الکترونيک مشارکت کنند. با تمامي اين احوال، متاسفانه وزارت کشور خبري مبني بر برگزاري الکترونيک انتخابات 1400 منتشر نکرده است. سال گذشته پنجمين دوره انتخابات شوراياري‌ها به روش الکترونيک برگزار شد. خوشبختانه هيچ مشکلي در برگزاري اين انتخابات به وجود نيامد و معدود ايرادات فني نيز به‌سرعت رفع شدند. اخيرا سخنگوي شوراي نگهبان ضمن تاکيد بر اهميت برگزاري انتخابات به صورت الکترونيک، خبر از جلسات مکرر با وزارت کشور درباره برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري در 1400 داد. در صورت پيگيري‌هاي اين دو نهاد، اميد است که انتخابات پيش‌رو به شيوه الکترونيک برگزار شود. براساس ماده 46 تا 53 لايحه جامع انتخابات، امکان صدور راي سفيد براي راي‌دهندگان وجود دارد. پس از شمارش آرا نيز صندوق الکترونيکي و صندوق ثبت با نظارت ناظرين، پلمب شده و همراه نسخه چاپي، صورتجلسه الکترونيکي نتيجه انتخابات براي بخشداري و فرمانداري مرکز‬ حوزه‏ انتخابيه ارسال ‏خواهد شد. انتخابات الکترونيک مي‌تواند از طريق کيوسک‌هاي مخابرات، اينترنت، تلفن، کارت‌هاي پانچ و اسکن نوري انجام مي‌شود. اکنون کشورهايي مانند: استراليا، بلژيک، آمريکا، برزيل، فرانسه و هند، انتخابات‌هاي خود را با روش الکترونيک برگزار مي‌کنند. هند را مي‌توان اولين کشوري دانست که انتخابات را به‌صورت الکترونيک و در سال 1982 برگزار کرد. در کشورهايي نظير انگليس، استوني و سوئيس در سطح انتخابات دولت و در کانادا در سطح انتخابات شهرداري‌ها و نيز در آمريکا و فرانسه براي انتخابات حزبي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. در اين راستا زهرا ساعي نماينده مردم تبريز در مجلس دهم در گفت‌وگو با «آرمان ملي» بر مزاياي انتخابات الکترونيک پرداخت که مي‌خوانيد.
بـا تــوجه بــه وجــود بيماري کرونا در کشور و اهميت برگزاري انتخابات به روش‌هاي نوين، چه فوايدي در برگزاري انتخابات به صورت الکترونيک وجود دارد؟


از فوايد انتخابات الکترونيکي مي‌توان به‌سرعت، سلامت و سهولت در برگزاري انتخابات اشاره کرد. با اين حال بايد مسائل امنيتي انتخابات از جمله رمزنگاري‌ها دقت کرد تا کسي از خارج کشور به شبکه راي‌گيري نفوذ نکند. اين شيوه از برگزاري انتخابات، براي اولين برگزاري هزينه‌هاي خاص خود را مي‌طلبد.
زيرساخـت‌ها و هزيــنه‌هاي احتمالي اين طرح، مانع برگـزاري انــتخـابـات به صــورت الکترونيک خواهد بود؟
شوراي نگهبان اين شيوه را تاييد کرده و وزارت کشور و شوراي نگهبان بايد با همکاري هم زيرساخت‌هاي لازم براي برگزاري انتخابات الکترونيک را فراهم کنند. انتخابات رياست‌جمهوري سال آينده يکي از انتخابات‌‎هاي مهمي است که در کشور برگزار مي‌شود. در شرايط کرونايي، بايد به برگزاري الکترونيکي انتخابات سرعت داد.
بــخشي از مردم در شهرستان‌ها با مشکلاتي مانند ضعف شبکه‌ي وب روبــه‌رو هـستند، چه تدابيري بـراي حضور مردم اين نواحي در انتخابات انديشيده شده است؟
اين موضوع در مجلس دهم نيز مطرح بود. مي‌توان براي شروع، اين روش را ابتدا در کلان‌شهرها اجرا کرد. مي‌توان با تقسيم‌بندي نواحي، انتخابات الکترونيک را ابتدا در مناطقي که امکان استفاده از وب براي آنها فراهم است، آغاز کرد. اين مشکل با توسعه شبکه زيرساختي به‌تدريج حل خواهد شد.
اگــر انــتــخابات در بــعضــي نــواحي بــه‌صورت الکترونيک برگزار شود، سرعــت شمــارش آرا با کاهش مواجه خواهد بود؟
شمارش آرا بيشتر در کلانشهرها زمان‌بر است. اگر عزمي براي برگزاري انتخابات به‌صورت الکترونيک وجود داشته باشد، ساير مشکلات به‌تدريج حل خواهد شد. معتقدم الکترونيک شدن انتخابات باعث افزايش اعتماد مردم و افزايش مشارکت در انتخابات خواهد شد. اگر شرايط ايمن و امنيتي که لازمه اين شبکه است، به وجود بيايد، انتخابات سالمي خواهيم داشت که مردم در آن مشارکت خواهند کرد.