لغو پروتکلی


گروه سیاسی/  باوجود اینکه محمدباقر قالیباف گفته بود می‌خواهد در نشست سران قوا مشکلات مربوط به مدیریت کرونا را مطرح کند، مراعات نشدن پروتکل‌های بهداشتی از سوی خود او در روزهای اخیر برگزاری جلسه دیروز را لغو و تا اطلاع ثانوی به تعویق انداخت. به این ترتیب جلسه‌ای که می‌توانست بر اساس کارویژه تعریف شده‌اش محلی برای تعامل قوا و چاره‌جویی برای حل مشکلات اساسی کشور باشد فدای رویکرد یکی از اعضای جلسه شد که معتقد است با حضور فیزیکی در صحنه‌های مختلف می‌تواند تجلی بخش «نظارت میدانی» و «مدیریت جهادی» باشد و برعکس ناظران اقدامات او را اغلب «تبلیغاتی» ارزیابی می‌کنند.
حضور روز دوشنبه رئیس مجلس در محل بستری بیماران مبتلا به کرونا در بخش آی‌سی‌یو بیمارستان امام‌خمینی(ره) حتی پیش از لغو جلسه دیروز سران بحث برانگیز شد. تصاویر منتشر شده از آن دیدار نشان می‌داد که رئیس مجلس با استفاده از یک ماسک به عنوان حداقلی‌ترین لازمه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در محیطی بشدت آلوده به گپ و گفت با پزشکان و بیماران مشغول است. تصاویری که باعث شد بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی حضور قالیباف در مکانی که ورود خانواده بیماران و حتی کادر درمانی بخش‌های دیگر بیمارستان به آن ممنوع است را «ماجراجویی» تعبیر و این پرسش را مطرح کنند که اقدامی از این دست چه ضرورتی دارد و الزاماً به حل چه مشکلی در روند مقابله با همه‌گیری این بیماری کمک می‌کند.
با این حال وقتی این بازدید ماجراجویانه به لغو جلسه سران منجر شد؛ برخی منتقدان دولت و حامیان رئیس مجلس همچون علیرضا سلیمی عضو هیأت رئیسه مجلس سعی کردند با متهم کردن روحانی به «ترس» از ابتلا به بیماری کرونا موضوع را بهانه حمله‌ای دیگر به رئیس جمهوری قرار دهند و از مراعات شرایط قرنطینه و تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا توسط او انتقاد کنند.


انتقادی که از سوی علیرضا معزی معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهوری با تأکید بر اینکه «کنترل شیوع ویروس، منوط به رعایت دستورالعمل‌های نهادهای تخصصی است و همه‌ سطوح حاکمیت می‌بایست در شرایط کنونی، پیشتاز رعایت توصیه نهاد تخصصی باشند» و «کوچک شمردن پروتکل‌ها با هر انگیزه‌ای، عادی‌سازی نقض آنهاست»، این‌گونه پاسخ گرفت: «ستاد ملی مقابله با کرونا، توصیه‌ها و پروتکل‌های روشنی برای مقام‌های ارشد نظام تدوین و ابلاغ کرده است؛ پروتکل‌هایی که هم مانع از ایجاد اختلال در اداره‌ امور کشور در شرایط بحران می‌شود و هم از عادی‌سازی تجمعات و انتقال پیام غلط به جامعه جلوگیری می‌کند، توصیه‌هایی که حتی مقام معظم رهبری هم خود را ملزم به رعایت آنها می‌دانند و سبب تغییرات گسترده در برنامه‌های ایشان شده است. هیچ مصلحتی حتی برگزاری آیین‌های مذهبی هم سبب نشد که مقام رهبری، توصیه‌ها را نقض کنند.» معزی بامداد سه‌شنبه، ساعاتی پس از اعلام لغو جلسه با طرح این سؤال که «اصرار دیگر مقامات بر نادیده گرفتن پروتکل‌ها و تأکید بر ایجاد تمایز، چه انگیزه‌ای می‌تواند داشته باشد؟» در حساب توئیتری‌اش نوشت: «خارج از فضای قطبی و احساسی، این التزام و اعتقاد به رعایت پروتکل‌هاست که مقامات را با مردم هم‌تراز می‌کند و اتفاقاً نقض پروتکل‌هاست که می‌تواند تصویری از فرادستی مقامات به افکار عمومی ارائه دهد، این نه یک بحث سیاسی و تبلیغاتی است و نه مجالی برای طعنه و کنایه نقض پروتکل‌ها، پیامی خطرناک برای سلامت عمومی است.»
او با این تذکر که «در دشواری‌های کنونی و همزمانی تحریم و بحران کرونا، انتظار هر نقد و اعتراضی می‌رود جز گلایه از رعایت پروتکل‌ها» و «دغدغه‌های تبلیغاتی و برندسازی‌های شخصی را آنقدر فربه نکنیم که از دغدغه سلامت عمومی هم پیشی بگیرد»، در اشاره‌ای به بازدید روز دوشنبه رئیس مجلس از بیمارستان تصریح کرد: «حضور در بخش بیماران بدحال و به همراه بردن خبرنگار و دوربین نه ایستادن در کنار مردم که بی‌اهمیت کردن سلامت مردم است.»
برگزاری جلسه سران بعد ازمنتفی شدن احتمال انتقال
سخنگوی دولت هم در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره آنچه پیش آمد سعی کرد کسانی را که در این جریان فرصتی برای توهین به رئیس جمهوری و دولتش یافته بودند به انصاف و مراعات اخلاق سیاسی دعوت کند. علی ربیعی در نشست خبری دیروز در پاسخ به سؤالی درباره لغو نشست سران قوا و توهین‌ها و اتهام‌زنی برخی از نمایندگان به رئیس جمهوری به این بهانه گفت: چندروزی است که اخبار و موضع‌گیری‌ها را رصد می‌کنم، که در شرایط امروز کشور این سخنان و مواضع برای افکارعمومی مضر و بی‌انصافی است.
سخنگوی دولت به کارگیری واژگان اهانت‌آمیز در اتهام‌ زدن به رئیس و اعضای دولت را در ادبیات و ساخت سیاسی کشور بی‌سابقه دانست و با طرح این سؤال که «اگر همین تعابیر و اهانت‌ها درباره یک قوه دیگر بیان می‌شد چه اتفاقی می‌افتاد؟»، گفت: خوشبختانه امروز عده‌ای با حمله به دولت تخلیه می‌شوند، اشکال ندارد و دولت این را هم به جان می‌پذیرد. البته عملکرد همه قوا جای نقد دارند، ما هم قابل نقد هستیم.
ربیعی در بیان ماوقع و دلیل لغو جلسه سران گفت: آنچه مطلع هستم پیشنهاد جلسه را خود آقای رئیس‌جمهوری دادند، وقت و زمان آن را هم مشخص کردند؛ زمانی که رئیس محترم مجلس به بیمارستان تشریف بردند، از وزیر محترم بهداشت سؤال شد که این بازدید در کدام بخش‌ها و تا چه اندازه بوده گفتند:«در بخش‌های مبتلایان حتی در بخش‌هایی که افراد خیلی بدحال هم بستری هستند، این بازدید صورت گرفته است؛ ممکن است فرد خودش نگیرد ولی امکان انتقال آن وجود دارد.» او با اعلام این توصیه کمیته بهداشتی ستاد ملی مقابله با کرونا که بهتر است نشست سران قوا چند وقت عقب بیفتد، گفت: البته بازدید و سرکشی به مراکز درمانی هم امر نکویی است و ما امر نکو را باید بگوییم که خوب است ولی باید در شرایطی باشد که اگر بازدید هم صورت گرفته بنابر نظر وزارت بهداشت در زمان خاص باشد و بعد از زمانی که اطمینان از عدم انتقال حاصل شد، جلسه سران قوا برگزار شود. ربیعی سپس یادآور شد: رهبر معظم انقلاب الگوی بزرگی برای ما هستند و همه مکلف هستیم به پروتکل‌های بهداشتی و توصیه‌هایی که صورت گرفته عمل کنیم و قطعاً در سایه عمل کردن به پروتکل‌ها آرامش بیشتری برای کار خواهد بود.
مینو محرز: لغو جلسه سران قوا تصمیم درستی بود
عضو ستاد ملی مقابله با کرونا لغو جلسه سران قوا به خاطر ویروس کرونا را تصمیم درستی دانست و گفت: کرونا با هیچ کس شوخی ندارد و باید همه تجمعات و جلسات اداری و غیراداری تا جای ممکن به صورت مجازی و از راه دور برگزار شود. به گزارش ایرنا، مینو محرز با بیان اینکه وضعیت اپیدمی کرونا در ایران هیچ وقت به این وحشتناکی نبوده، نه تنها از تصمیم به لغو جلسه سران قوا دفاع کرد که درباره برگزاری جلسات مجلس نیز گفت: نمایندگان مجلس در کنار هم با فاصله اندک هستند. اگر نمی‌توانند حداقل باید فاصله صندلی‌ها را زیاد کنند و اگر نمی‌توانند فاصله‌گذاری را رعایت کنند، برگزاری حضوری جلسات مجلس نیز خطرناک است.
رقابت سیاسی در متن بحرانی کاملاً غیرسیاسی
جز ماجرایی که به لغو نشست سران سه قوه منتهی شد، نگاهی به آنچه میان دولت و مجلس در مواجهه با کرونا جریان داشته است حکایت از آن دارد که متأسفانه نوعی نگاه مبتنی بر رقابت‌های سیاسی در چگونگی مواجهه با یکی از غیر سیاسی‌ترین بحران‌های جاری کشور رخ کرده است.
این در حالی است که ابعاد همه‌گیری جهانی ویروس کرونا به نحوی بود که در اولین هفته‌‌های مشاهده موارد ابتلا در ایران شکل‌گیری ستادی ملی متشکل از متخصصان حوزه بهداشت و درمان به عنوان کمیته علمی و نمایندگان ارگان‌های مرتبط مختلف برای تصمیم‌گیری درباره چگونگی مقابله با آن و هماهنگی دستگاه‌ها با این تصمیم‌ها را ضروری ساخت. تصمیمات این ستاد که جلساتش تا مدت‌ها به صورت روزانه و با ریاست حسن روحانی برگزار می‌شد، تا آنجا نفوذ داشت که مقام معظم رهبری بارها در موضوعات بحث برانگیزی همچون چگونگی برگزاری عزاداری ایام محرم اصل را بر تصمیم و رأی این ستاد قرار دادند و خود نیز با خودداری از برگزاری دیدارهای حضوری از آن متابعت کردند.
رئیس جمهوری هم تبعیت خود از تصمیم این ستاد را آنجا نشان داد که با رأی این ستاد و به بهای از دست دادن فرصت دفاع از وزرای پیشنهادی از حضور در جلسه رأی اعتماد خودداری کرد تا با احتمال بالای ابتلا به عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی، کشور را به مخاطره نیندازد. او همچنین در شرایطی که فشار اجتماعی زیادی برای تعلیق برگزاری کنکور به خصوص از سوی مجلس داشت به رأی متخصصان این ستاد مبتنی بر قابل برگزاری بودن آن به شرط مراعات پروتکل‌ها اعتماد کرد و نتیجه اعتمادش را گرفت. در هر دو این موارد اما واکنش مجلس برخلاف رأی ستاد ملی مقابله با کرونا قرار داشت. شاید ناشی از نوعی نگاه رقابتی به نهادی که به واسطه ریاست روحانی و حضور تعدادی از وزرا، نه ملی که دولتی دیده شده  و سبب نوعی تمایل به کم اعتبار نشان دادن تصمیم‌هایش و تبعیت نکردن از آنها منتهی شده است.
کم توجهی برخی نمایندگان مجلس به پروتکل‌های اعلامی این ستاد تا آنجا بود که نهاد قانون گذاری کشور به یکی از کانون‌های شیوع این بیماری واگیر تبدیل شد. چنان که نه فقط سه نماینده دوره یازدهم در ابتدای همه‌گیری بر اثر ابتلا به این بیماری فوت شدند که در هفته‌های اخیر بیش از 30 نماینده به کرونا مبتلا شده‌اند. تعدادی که تا همین جا نشان از شیوع بیش از 10 درصدی کرونا در میان نمایندگان حکایت دارد که در مقایسه با آمار ابتلای کل ، درصد بالا و سؤال برانگیزی است.
در این میان شخص محمدباقر قالیباف به عنوان رئیس مجلس یک تنه گوی بی اعتنایی به تصمیمات ستاد را از دیگران ربوده است. سفرهای استانی که او از اوایل شهریورماه آغاز کرده و معمولاً علاوه بر حضور حلقه مشاوران و معاونانش با همراهی تعدادی از نمایندگان برگزار می‌شود و لاجرم به شکل‌گیری تجمع افراد بدون رعایت فاصله اجتماعی پیرامون او منتهی می‌شود، نخستین وجه نادیده گرفتن پروتکل‌های بهداشتی و به نوعی سبب عادی‌سازی تجمعات در برابر نگاه مردمی است که ماه‌هاست از تجمع بر حذر شده‌اند و گاه به دلیل الزامات حاکم مسیر عادی کسب و کار و زندگی‌شان تغییر کرده است.
با این حال چه باک، زیرا این سفرها که شائبه انتخاباتی بودنشان حتی از سوی برخی اصولگرایان هم رد نشده است نزد حامیان رئیس مجلس ابزاری برای نواختن دولت است و متهم کردن آن به کم تحرکی  و در عوض مانور دادن با ادعای تلاش برای حل مشکلات از نمای نزدیک. حال آنکه کمتر کسی است که نداند  مشکلات اساسی حادث شده در کشور بر اثر تحریم و اقتصاد مبتلا به انواع بیماری های مزمن بیش از بازدیدهای اینچنینی  به تصمیم‌گیری‌های کلان و همراهی قوا با یکدیگر نیاز دارد. تصمیم‌هایی از جنس آنچه در نشست سران سه قوه می‌تواند بنا نهاده شود نیاز دارد. البته اگر حضور ماجراجویانه یکی از مقامات در محیط آلوده به ویروس مانع از برگزاری جلسه و سبب به تعویق افتادن آن تا اطلاع ثانوی نشود.

برش
اردوکشی خبرگزاری مجلس علیه روحانی

در این میان آنچه شائبه انتخاباتی بودن اقدامات اخیر رئیس مجلس را تقویت می‌کند، اردوکشی خبرگزاری مجلس علیه رئیس جمهوری است. بر اساس گزارشی در ایرنا،  خبرگزاری وابسته به مجلس، از ساعت ۹:۴۷ صبح سه‌شنبه ۱۵ مهر تا ساعت ۱۶:۲۸، ۱۵ مطلب و مصاحبه علیه رئیس ‌جمهوری منتشر کرده که کنار هم گذاشتن آنها، توصیفی جز «اردوکشی خبرگزاری مجلس علیه رئیس جمهوری» به ذهن مخاطب متبادر نمی‌کند. تیم رسانه‌ای جدید مجلس، پافشاری رئیس‌ جمهوری بر رعایت پروتکل‌های اعلامی به او از سوی ستاد کرونا را دستمایه حمله به رئیس قوه مجریه قرار داده‌اند. نمایندگان در مصاحبه‌های خود، بعد از نقد رئیس‌ جمهوری به نکاتی اشاره کرده‌اند که بیشتر ناظر به اهداف انتخاباتی است؛ از جمله اینکه «این موارد حتماً در تصمیم‌گیری‌های مردم مؤثر خواهد بود.» ...«مردم با لحاظ تمام اصول و مقررات در انتخابات ۱۴۰۰ فرد مسئولیت‌پذیر و پاسخگو به مردم را به عنوان رئیس ‌جمهوری انتخاب کنند.» یکی از نمایندگان لغو جلسه سران قوا را توهین به ملت دانسته اما توضیح نداده که اقدامات پر خطر رئیس مجلس و احتمال ابتلا و انتقال بیماری از سوی رئیس مجلس به دیگر نمایندگان و اطرافیان آیا توهین به ملت نیست؟