آوازِ ايران بلندتر می شود

آرمان ملي - مطهره شفيعي: «مرغ سـحر ناله سر کن، داغ مرا تازه‌تر کن، زآه شرر بار، اين قفس را، برشکن و زير و زبر کن» هنوز باورش سخت است؛ همه اميدوار بودند که باز هم خبر درگذشت استاد محمدرضا شجريان کذب باشد اما افسوس که اين بار تکذيب نشد و درگذشت استاد شجريان در بيمارستان جم تهران عصر پنج‌شنبه صحت داشت. پس از اعلام خبر درگذشت خسروي آواز ايران بسياري از دوست‌داران او ناباورانه به سمت بيمارستان رفتند تا به باور پايان حضور شجريان در دنياي خاکي برسند. صداي ضجه‌ها و گريه‌هاي سوگواران در محوطه اطراف بيمارستان اين حقيقت را آشکارتر کرد که محمدرضا شجريان تنها يک خواننده نبود بلکه مصلحي بود که براي آرامش مردم کشورش مرارت‌ها کشيد و دم نزد. شجريان با مردم و در کنار آنها بود و در طول عمر 80 ساله خود جز از مردم و براي مردم نخواند. شجريان براي صداي مردم بودن پذيراي هجمه‌ها و نامهرباني‌هاي زيادي شد اما هيچگاه نپذيرفت خطي هر چند کمرنگ و نازک ميان او و ملت فاصله ايجاد کند. به هنرش انگ سياسي زدند و بهانه خوبي براي محدود کردنش درحالي‌که خودش مي‌گفت: «سياست به تمام ارکان زندگي اجتماعي مردم ورود کرده است. در ايران همه چيز را سياسي کرده‌اند. حتي اگر در دکان نانوايي به وضعيت آرد هم اعتراضي بشود مي‌گويند کار سياسي انجام شده است. حتي «ربنا» را يک دعاي سياسي کردند.»
شجريان رفت اما ربنا ماند
در سال 88 شجريان ناقد برخي سياست‌ها بود بنابراين در نامه‌اي به عزت‌ا... ضرغامي رئيس وقت صداوسيما چنين نوشت: «همان‌طور که اطلاع داريد صداوسيما در شرايط فعلي مستمرا اقدام به پخش سرودهاي ميهني اينجانب به‌ويژه سرود «اي ايران اي سراي اميد» مي‌کند. جنابعالي مستحضريد اين سرود و ديگر سرودهاي خوانده شده متعلق به سال هاي 1357 و 1358 است و هيچ ارتباطي به شرايط کنوني ندارد. اينجانب در سال 1374 نيز اعلام کردم راضي به پخش آثار خود از صداوسيما نيستم.» و خواستار عدم پخش آنها شد اما ربنا روايتي ديگر دارد که لجبازي ساکنان جام‌جم با خسروي آواز ايران بود. قدرت عرفاني ربنا با صوت شجريان به نحوي بود که غروب و افطار ماه رمضان بدون اين نوا حالتي غريب داشت اما صداوسيما نه تنها حاضر به پخش ربنا نشد بلکه پخش تصوير استاد را هم ممنوع کرد؛ ممنوعيتي که روز پنجشنبه و با وفات شجريان پايان يافت و شبکه‌هاي مختلف سيما به انتشار خبر درگذشت خسروي آواز ايران پرداختند اما افسوس که ديگر دير شده بود! مردم کشورمان بارها نارضايتي خود را به تصميم بدون منطق صداوسيما اعلام کرده بودند که آخرين مورد آن عصر پنجشنبه در مقابل بيمارستان جم بود، عزاداران در آن ساعات به صداوسيما يادآور شدند چه جفايي به استاد آواز ايران کرده است.
آرامش در کنار فردوسي و اخوان‌ثالث


مردمي که روز پنجشنبه در برابر بيمارستان جم تجمع کرده بودند در انتظار شنيدن خبري از داخل بيمارستان و اطلاع از برنامه‌هاي تشييع و تدفين شجريان بودند که همايون پسر خسروي آواز ايران در جمع مردم حضور يافت. همايون شجريان با حضور در ميان اين افراد که از او درخواست مي‌کردند مراسم تشييع در تهران برگزار شود، در سخناني گفت: «من به خاطر شرايط کرونا نه مي‌توانم از کسي بخواهم که به براي مراسم تشييع بيايد و نه مي‌توانم بگويم نياييد. جمعه بر پيکر استاد نماز مي‌خوانيم و به مشهد منتقل مي‌کنيم.» همانطور که همايون گفته بود از حوالي ساعت 5:30 امداد جمعه 18 مهرماه، سالن تطهير بهشت زهراي تهران ميزبان مدعوين مراسم تطهير و اقامه نماز ميت بر پيکر محمدرضا شجريان هنرمند پيشکسوت موسيقي ايراني بود. سيدعباس صالحي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، سيدمجتبي حسيني معاون هنري، محمد اله‌ياري مديرکل دفتر موسيقي، علي مرادخاني مديرعامل موزه موسيقي، فردين خلعتبري، تهمورس پورناظري، محمدحسين توتونچيان، کتايون خوانساري، شهرام صارمي، علي سرابي، زيدا... طلوعي، حميدرضا نوربخش، وحيد تاج، داود گنجه‌اي، حسين عليزاده، داريوش پيرنياکان، حميد قبادي و… ÇÒ ãÏíÑÇä æ åäÑãäÏÇä ÍÇÖÑ ÏÑ Çíä ãÑÇÓã ÈæÏäÏ. ÍÓíä ÚáíÒÇÏå ÏÑ ÓÎäÇäí ˜æÊÇå ÏÑ Çíä ãÑÇÓã ÊǘíÏ ˜ÑÏ ÇÓÊÇÏ ÔÌÑíÇä äÔÇä ÏÇÏ ÈÑÇí åãíÔå ÒäÏå ÎæÇåÏ ãÇäÏ æ ÝÑÇãæÔ äãíÔæÏ. ÏÑ ÇíÇä Çíä ãÑÇÓã ÍÌʝÇáÇÓáÇã æÇáãÓáãíä ÓíÏãÍãæÏ ÏÚÇíí äãÇÒ ãíÊ ÑÇ ÈÑ í˜Ñ ãÍãÏÑÖÇ ÔÌÑíÇä ÎæÇäÏ. í˜Ñ ÇÓÊÇÏ ãÍãÏÑÖÇ ÔÌÑíÇä Ó ÇÒ ÈѐÒÇÑí Âííä ÇÞÇãå äãÇÒ ÏÑ ÈåÔÊ ÒåÑÇí ÊåÑÇä ÌåÊ ÇäÊÞÇá Èå ÂÑÇãÇå ÇÈÏíÇÔ ÏÑ ãÔåÏ Èå ÝÑæϐÇå ãåÑÂÈÇÏ ãäÊÞá ÔÏ. ÞÑÇÑ ÇÓÊ í˜Ñ ÎÓÑæí ÂæÇÒ ÇíÑÇä ÏÑ ˜äÇÑ ÂÑÇãÇå ͘íã ÇÈæÇáÞÇÓã ÝÑÏæÓí æ ãÞÈÑå ÔÇÚÑ ãÚÇÕÑ ãÔåÏí «ãåÏí ÇÎæÇäËÇáË» ÂÑÇ㠐íÑÏ. ÑæÒ ÐÔÊå ÌãÚí ÇÒ ÔåÑæäÏÇä ãÔåÏí æ ÏæÓÊÏÇÑÇä ãÑÍæã ÔÌÑíÇä ÈÇ ÍÖæÑ ÏÑ ãÍá ÂÑÇãÇå ÝÑÏæÓí ÏÑ ÇäÊÙÇÑ æÑæÏ í˜Ñ Âä ÑæÇäÔÇÏ æ ãÑÇÓã ÎǘӁÇÑí ÈæÏäÏ. Çíä ÌãÚíÊ ÏååÇ äÝÑå ÈÇ åãÎæÇäí Âå䐝åÇí ÇÓÊÇÏ ÔÌÑíÇä¡ ÏÑ Çíä ãÍá Ô㝠ÇäÊÙÇÑ æÑæÏ í˜Ñ ÇÓÊÇÏ ÂæÇÒ ÇíÑÇä äÔÓÊå ÈæÏäÏ. Ó ÇÒ ÇÝÒÇíÔ ÍÇÖÑÇä ÏÑ ãÍá ÂÑÇãÇå ÝÑÏæÓí ÈæÏ ˜å ãÚÇæä åäÑí æ ÓíäãÇíí ÇÏÇÑå ˜á ÝÑåä æ ÇÑÔÇÏ ÇÓáÇãí ÎÑÇÓÇä ÑÖæí ÇÒ ãÑÏãí ˜å ÏÑ ãÍæØå ÂÑÇãÇå ÝÑÏæÓí ÍÖæÑ íÇÝÊå ÈæÏäÏ ÎæÇÓÊ ÊÇ ãÍá ÑÇ Êј ˜ÑÏå æ Èå ãäÇÒáÔÇä ÈÑæäÏ æ ÇÝÒæÏ: ãÑÇÓã ÊÔííÚ ÈÏæä ãÑÏã ÈѐÒÇÑ äãíÔæÏ. æí ÇÙåÇÑ ˜ÑÏ: Èå ãÍÖ ÑÓíÏä ÎÇäæÇÏå ÇÓÊÇÏ ÔÌÑíÇä Èå ãÔåÏ æ ÈѐÒÇÑí ÌáÓå¡ ÒãÇä ÏÞíÞ ÊÔííÚ ÇÒ ØÑíÞ ÑÓÇäååÇ ÇÚáÇã ãíÔæÏ. ÝÊäí ÇÓÊ¡ ÝÑÒäÏÇä ÇÓÊÇÏ ÔÌÑíÇä ÏÑ ÔȘååÇí ãÌÇÒí ÇÚáÇã ˜ÑÏåÇäÏ ˜å ÊÔííÚ ÝÑÏÇ ÇäÌÇã ãíÔæÏ. ÔåÑÏÇÑ ãÔåÏ åã ÏÑ ÕÝÍå ÇíäÓÊǐÑÇãí æ åãäíä ÊæÆíÊÑ ÎæÏ äæÔÊ: ÈÇÒ åã ãÔåÏ ãíÒÈÇä ÇÈÏí äÇãÂæÑí ÏíÑ ÇÒ ÝÑÒäÏÇäÔ ÎæÇåÏ ÈæÏ. ÇíäÈÇÑ äÛãåÎæÇä ÑÈäÇ¡ ãÑÏí ˜å ÕÏÇíÔ ÑæÍãÇä ÑÇ ÕíÞá ãíÏÇÏ ÏÑ ÊæÓ ÏÑ ˜äÇÑ ÝÑÏæÓí äÇãÏÇÑ¡ ÇÎæÇäËÇáË æ ÏíÑ ÈÒѐÇä ÔÚÑ æ ÇÏÈ ÎæÇåÏ ÂÑÇãíÏ. ÓÑÒãíä ÎÑÇÓÇä ÎæÔ ãíÒÈÇäí ÎæÇåÏ ÈæÏ ÈÑÇí Çæ.
پيام‌هاي تسليت از دور و نزديک
درپي درگذشت خسروي آواز ايران مسئولان و فعالان حوزه سياست و فرهنگ با صدور پيام‌هايي پرکشيدن استاد شجريان را تسليت گفتند. حسن روحاني رئيس‌جمهور در حساب کاربري خود در توئيتر نوشت: «استاد ‌محمدرضا ‎شجريان چهره برجسته هنري و آفريننده ماندگارترين نواهاي دلنشين ايراني و خواننده ربناي رمضان، ميراث ارزشمندي از خود به يادگار گذاشت. يقينا ملت قدرشناس ايران، نام و ياد و آثار اين هنرمند محبوب را همواره در خاطره‌ها، زنده نگاه خواهد داشت. روحش شاد و يادش گرامي» علي لاريجاني مشاور مقام معظم رهبري در پيامي آورد: صداي آشناي او از ميراث اسلامي، ايراني در دل‌ها آرام گرفته و به يادگار مي‌ماند. يادش گرامي باد. از خداوند رحيم مي‌خواهم که اين سفرکرده گرامي را به نيکي بپذيرد و مورد غفران خويش قرار دهد محسن هاشمي، رئيس شوراي شهر تهران درگذشت استاد شجريان را تسليت گفت: «درگذشت سياوش هنر ايران، استاد محمد‌رضا شجريان موجب تاثر گرديد. حضور براي بيش از نيم قرن در بالاترين درجه هنري و محبوبيت مردمي يکي از ويژگي‌هاي برجسته استاد شجريان بود. اگرچه در قلب‌هاي مالامال از عشق مردم ايران، نواي ملکوتي و ماندگار ربنا، هميشه طنين‌انداز بوده و خواهد بود. از طرف اعضاي شوراي شهر تهران و خانواده آيت‌ا... هاشمي رفسنجاني، اين مصيبت را به خانواده مرحوم شجريان به‌ويژه فرزند هنرمند ايشان همايون تسليت مي‌گويم. در اربعين حسيني، براي اين هنرمند برجسته تاريخ هنر ايران که ميراثش آثار بي‌نظيري در فرهنگ ايراني اسلامي است، آرزوي رحمت و مغفرت الهي دارم.»
ادامه صفحه 6