امروز بازار آزاد مختلشده ارز ایران بازار مناسبی برای کشف نرخ ارز در کشور نیست اما متأسفانه سیاستگذار بازاری را که نمیتواند و نباید نرخ ارز در آن تعیین شود بهرسمیت شناخته و مبنای عمل در تعیین نرخ ارز قرار داده است، این درحالی است که با توجه به شرایط تحریمی کشور، بایستی غیرمعتبر و غیرقانونی بودن بازار آزاد ارز اعلام شود.

از سوی دیگر انواع ریسکها و شوکهای اقتصادی به کلّیت اقتصاد ایران تحمیل شده که این موضوع باعث شکلگیری بیثباتی و ناآرامی در بازار ارز آزاد مختلشده نیز شده، به همین دلیل شاهد افزایش روزافزون نرخ ارز و بهتبع آن قیمتها هستیم و این موضوع بهصورت مستقیم در سفره مردم و معیشت اقشار مختلف اثرات منفی گستردهای گذاشته است.

متأسفانه با اشتباه صورتگرفته برای پذیرش نرخ نیمایی بر اساس نرخ ارز، بازار آزاد مختلشده عملاً فضای تولید در کشور با مشکلات جدی مواجه شده است، نرخ مناسب ارز برای جهش تولید و احیای رشد اقتصادی در ایران و کنترل تورم حدود ۵ هزار تومان است. بانک مرکزی با رسمیت بخشیدن به بازار آزاد و سرایت آن به نرخ نیمایی عملاً موجب افزایش هزینه تولید و بهتبع آن کاهش سطح تولید و سرمایهگذاری و در نتیجه افزایش قیمتها و جهش تورمی شده است.

این یک واقعیت است که در شرایط جنگ اقتصادی بازار کارایی خود را از دست میدهد و شکست میخورد. بنابراین باید سیاستگذاری موجود مبنی بر رسمیت بازار آزاد تغییر کند و حتی در صورت لزوم برای برچیدن فضای موجود نهادهای امنیتی و انتظامی نیز ورود داشته باشند در غیر این صورت هیچ قیمت مشخصی برای بازار آزاد ارز متصور نیستیم، بر این اساس بایستی نظارتها در بازار آزاد تشدید شود چراکه نتیجه آزمودن ادامه مسیر فعلی آن هم در شرایط تحریمی مشخص است.

بایستی فرایند تخصیص ارز کالاهای اساسی، واسطهای و مواد اولیه تولید با نرخ مناسب تسریع شود در غیر این صورت با کاهش جدی سطح تولید نیز مواجه خواهیم شد که نتیجه این سیاست تحمیل تورمهای بیشتر به اقتصاد ایران آن هم در شرایط تحمیل تحریمهاست. در صورت تخصیص بموقع و ترخیص سریع کالاهای رسوبی و مواد اولیه تولید، در شرایط جنگ اقتصادی فعلی میتوان به رونق صادرات غیرنفتی امیدوار بود. در مرحله بعد با ایجاد تنوع و افزایش کانالهای ورود ارز به کشور و ایجاد درآمدهای ارزی مستقیم و اطمینان از تکافوی منابع ارزی میتوان از مکانیسم بازار آزاد ارز در کشف قیمت و تخصیص منابع استفاده کرد.