روزنامه ابتکار
1399/07/24
«ابتکار» نتایج توصیه تکراری و بی اثر مسئولان برای کنترل قیمت‌ها در بازار را بررسی میکند «نخرید»های وارونه!
کیمیا نجفی
امروزه قیمت‌ها در بازارهای اقتصادی به صورت ساعتی افزایش پیدا میکند و انگار دیگر تجربه قیمت‌های عجیب و غریب جای تعجب ندارد. یک روز انفجار قیمت در بازار خودرو تیتر خبر رسانه‌ها را به خود اختصاص می‌دهد و روز بعد صحبت قیمت‌های نجومی طلا و سکه بر سر زبان‌ها می‌افتد. در این میان راهکارهای متفاوتی برای بازگرداند آرامش به بازارها ارائه میشود، راهکارهایی که حتی تا کنون نتوانسته قیمت‌ها را ثابت نگه دارد. «نخرید تا ارزان شود» از جمله توصیه و راهکارهایی است که بارها از سوی مسئولان برای بازگشت ارزانی به شهروندان داده شده است. اما آیا شعار نخرید تا ارزان شود، راهکار موثری برای مقابله با گرانی خواهد بود؟
طی سال‌های اخیر یکی از اصلی‌ترین توصیه‌ها برای مقابله با گرانی نخریدن کالا است و بارها شنیده‌ایم می‌گویند زمانی که قیمت یک کالا گران میشود، مردم نباید خریداری کنند تا ارزان شود و این تنها راه مقابله با گرانی کالا است. البته بسیاری از کارشناسان معتقدند اکنون راه‌اندازی کمپین نخریدن دیگر نمی‌تواند اهرمی برای کنترل و کاهش قیمت‌ها باشد. به گفته آنها انفجار قیمتی در بازار سکه، طلا، ارز و خودرو به‌گونه‌ای است که دیگر با نخریدن کنترل نمیشود و حتی اگر قیمت‌ها کمی عقبنشینی داشته باشد پس از مدتی با شتاب بیشتری بر مدار صعود قرار می‌گیرند.
هشدار، خودرو نخرید
بازار خودرو این روزها با وجود صفر بودن معاملات قیمت‌های نجومی را تجربه میکند و این قیمت‌های سرسام‌آور مصرفکنندگان را بیش از هر زمان دیگری متعجب کرده است. در این میان برخی‌ها به خریداران توصیه می‌کنند که فکر خرید را از سر خود بیرون کنند. سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی پایتخت در گفت‌وگو با ایرنا با بیان اینکه بازار خودرو، شرایط طبیعی ندارد، پیش‌بینی‌کرد در هفته‌های آینده با ریزش شدید قیمت خودروها مواجه خواهیم شد.
رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی پایتخت گفته است: « اکنون به هیچ عنوان خرید خودرو عاقلانه نیست و به خریداران توصیه میشود فکر خرید را از سر خود بیرون کنند. بازار قفل بوده و رکود کامل بر آن حاکم است، آنچه از قیمت‌ها شنیده میشود فقط روی کاغذ است و مشتریان نیز فقط قیمت می‌پرسند. قیمت خودروهای داخلی فقط در فضای مجازی داغ است و قیمت خارجی‌ها نیز به طور مشابه فقط روی کاغذ و بسیار بالا از سوی فروشندگان بیان میشود. در حالی که تا پیش از تیرماه، شاهد تعداد انگشت‌شمار انجام معاملات در نمایشگاه‌های خودرو بودیم، اما در دو ماه و نیم گذشته به صفر رسیده است. وقتی قیمت‌ها به صورت ساعتی در بازار بالا می‌رود، افراد از خرید و فروش منصرف می‌شوند و همه منتظرند ببینند درنهایت چه اتفاقی خواهد افتاد.»
رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی پایتخت در حالی از نخریدن خودرو و احتمال ریزش قیمت‌ها در این بازار صحبت میکند که تجربه ثابت کرده است راه‌اندازی کمپین نخریدن کالاهایی که مشمول افزایش قیمت شده‌اند، باعث ارزانی در آنها نمیشود.
توصیه مسئولان چاره کار نیست
توصیه نخریدن با هدف ارزان شدن کالا تنها به بازار خودرو محدود نمیشود، خردادماه سال جاری بود که محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی گفته بود تا زمانی که خانه گران است متقاضیان نخرند و بهترین راهکار برای مقابله با گرانی نخریدن است. از سوی دیگر هشدار نخریدن ارز و سکه نیز دائما بر سر زبان‌ها است. حال این پرسش مطرح میشود که آیا توصیه مسئولان برای نخریدن با هدف کاهش قیمت می‌تواند بر روند قیمت‌ها تاثیرگذار باشد یا خیر؟ علی مزیکی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به گرانی در بازارهای اقتصادی به بررسی میزان تاثیر توصیه‌های برخی مسئولان برای نخریدن کالا، پرداخت و دراین‌باره به «ابتکار» گفت: از گذشته تا کنون بارها شاهد بودیم که هرگاه افزایش قیمتی رخ می‌داد مسئولان به شهروندان توصیه می‌کردند تا با نخریدن کالاها روال قیمت‌ها را به قبل بازگردانند. اگر ایران یک اقتصاد باثبات و پایداری داشت که گرانی به صورت موقت اتفاق افتاده بود شاید چنین توصیه‌هایی می‌توانست مشکلات را تا حدودی کاهش دهد. اما اکنون کشور به طور دائمی با پدیده گرانی دست و پنجه نرم میکند، بنابراین به نظر نمی‌رسد که راهکار نخریدن بتواند چاره کار باشد.
این کارشناس اقتصادی معتقد است که در برخی موارد توصیه‌ها نتیجه‌ای عکس برای اقتصاد به همراه خواهد داشت، وی در این خصوص گفت: گسترده شدن گرانی و حل نشدن مشکلات ناشی از آن باعث میشود که اعتماد عمومی از بین برود و مسئولان اعتبار خود را از دست بدهند. در چنین شرایط افراد به توصیه‌ها دقتی نمی‌کنند، از سوی دیگر ممکن است چنین توصیه‌هایی نتیجه عکس برای اقتصاد به همراه داشته باشد.
وی اظهار کرد: حال شرایطی را تصور کنید افراد توصیه‌ها را جدی بگیرند و قید خرید کالا تا زمان ارزان شدن آن را بزنند، این روند چقدر می‌تواند در شرایط تورمی فعلی پاسخگو باشد؟ قطعا شرایط به‌گونه‌ای نیست که چنین راهکارهایی بتواند مشکلات را سامان دهد.
گسترش ناامنی در اقتصاد، بی‌اعتمادی را به دنبال دارد
این کارشناس اقتصاد ادامه داد: مساله دیگر گسترش ناامنی‌ها در سطح جامعه و اقتصاد است، به عبارتی روشن‌تر اگر به افراد جامعه گفته شود کالایی را خریداری نکنند تقاضا برای خرید بیشتر شده و نتیجه معکوسی را برای بازار به همراه خواهد داشت.
مزیکی در ادامه افزود: این‌روزها صحبت برخی از مسئولان سیگنال برعکسی را به اقتصاد می‌دهد، چراکه جامعه نسبت به آینده و صحبت‌ها بی‌اعتماد شده است. بارها گفته شد که افراد به سمت خرید ارز نروند اما برخلاف گفته‌ها جامعه شاهد صف خرید مقابل صرافی‌ها بود، این اتفاق برای طلا، سکه، خودرو و مسکن هم رخ داد.
این کارشناس اقتصادی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به عادت کردن اقتصاد به گرانی گفت: اقتصاد به گرانی، توصیه و وعده عادت کرده است. تجربه نشان داده مشکلات گرانی، کمبود کالا و توزیع نامناسب با نخریدن حل نمیشود. بنابراین همانطور که گفتم حتی اگر افراد جامعه به توصیه‌ها توجه کنند گمان نمی‌کنم چالش‌های ناشی از گرانی با چنین راهکارهایی سامان یابد.
این استاد دانشگاه در پایان به بررسی عوامل موثر بر گرانی‌ها پرداخت و در این‌باره گفت: افزایش قیمت در بازارهای مختلف اقتصادی ناشی از فشارهای بین‌المللی است، تا زمانی که ما با تحریم‌ها روبه‌رو هستیم نمی‌توانیم با توصیه و شعار بار فشارها را کم کنیم. فشارهای بین‌المللی نرخ ارز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و پس از آن قیمت‌ها در بازارهای مختلف تحت تاثیر نرخ ارز به شکل اتوماتیک افزایش پیدا می‌کنند و راه‌اندازی کمپین نخریدن نمی‌تواند روند افزایش قیمت‌ها را کنترل کند. اکنون تقاضا موجب افزایش قیمت در بازارها نشده است بلکه افزایش هزینه‌ها قیمت کالاها را تحت تاثیر قرار داده و در چنین شرایطی نمی‌توان بازار را با راهکارهای ساده به سمت ثبات هدایت کرد.
سایر اخبار این روزنامه
چرا سازمان سینمایی برای صدور مجوز، فیلم-تئاترها را بازبینی میکند؟
ممیزی دوبله سوبله بر فیلم-تئاترها
علیرضا صدقی
الزامات حکمرانی
به داد شهرهای دور از پایتخت هم برسید
دانش‌آموزان مناطق محروم قربانی بی تدبیری‌ها
دستاویزهایی که ترامپ برای برنده شدن به آن چنگ میزند
بازی با خبر فیک انتشار ایمیل‌های هیلاری!
احتمالا اطلاعات مدارک تحصیلی شهروندان ایرانی به صورت عمومی منتشر شود
راهکار دولت برای رفع ریشه‌ای چالش مدرک تحصیلی مسئولان
«ابتکار» نتایج توصیه تکراری و بی اثر مسئولان برای کنترل قیمت‌ها در بازار را بررسی میکند
«نخرید»های وارونه!
مسئولان وزارت بهداشت از محدودیت‌های سفر در تعطیلات پایان هفته جاری خبر دادند
دوباره تعطیلی، دوباره سفر، دوباره کرونا
رئیس‌جمهوری در جلسه هیئت دولت خبر داد
یکشنبه هفته آینده پایان تحریم تسلیحاتی 10 ساله ایران
رئیس مجلس در پایان سفر به سیستان و بلوچستان:
اصلاح ساختار بودجه، کشور را به ثبات می‌رساند
کرملین:
مسکو با غرب به تفاهم نرسیده است
معاون اول رئیس جمهوری:
اصحاب فرهنگ و هنر در ایران مظلوم هستند
انتخابات آمریکا، همه‌پرسی مدیریت بحران کرونا در دولت ترامپ
