رفع لابی‌ها و تابوها در روابط ایران و آمریکا

عامل بزاراصلي که باعث ناکارآيي برجام شد، پيروزي لابي‌هاي ضدايراني به همراه ترامپ در انتخابات بود. هم لابي‌ها در آمريکا و هم طرفداران تابوها در ايران يک وجه مشترکي دارند که هر دو در قالب گروه‌هاي اليگارشي دارند عمل مي‌کنند. يعني گروه‌هايي که منافع‌محور شکل گرفته‌اند و وقتي منافع به ميان کشيده مي‌شود، همان لابي‌ها در پيشبرد منافع خودشان بيشتر با هم متحد مي‌شوند و هم طرفداران تابوها سعي مي‌کنند از اين تابوها بيشترين استفاده را بکنند. لذا ما در اين مناسبات هم لابي‌هاي اليگارشي داريم و هم تابوهاي اليگارشي. روي کار آمدن دوباره ترامپ به اين معناست که همان لابي‌ها در آمريکا موفق‌تر شده‌اند. لابي صهيونيست‌ها، لابي طرفدار مرتجعين و کساني که از قِبَل دشمني ايران و آمريکا سود زيادي مي‌برند. در طرف مقابل هم تحريم ملت ايران به سود کاسبان تحريم تمام مي‌شود. با اينکه بودجه لازم کنار گذاشته شده و به افراد خاصي داده شده براي اينکه مايحتاج مردم تامين شود، ولي با نوساناتي به مردم تحميل مي‌شود و فقط کاسبان تحريم هستند که دارند سود مي‌برند. با اين تحليل اگر ترامپ در انتخابات آمريکا پيروز شود ما يک دوران تنش جديدي با آمريکا خواهيم داشت که اين دوران تنش، کارد را به استخوان کساني در منطقه ما خواهد رساند که ترامپ و لابي مربوطه‌اش نمي‌خواهند آنها زندگي کنند. بنابراين حتما منافع آمريکا در منطقه به خطر خواهد افتاد، اگر چهار سال ديگر ترامپ سياست‌هاي کنوني خودش را در غرب آسيا دنبال کند و اين چيزي است که همين الان بخشي از نخبگان آمريکا هم نسبت به آن هشدار مي‌دهند و اتفاقا همين نخبه‌ها معتقدند شروع به خطر افتادن منافع آمريکا از زماني بود که ترامپ برجام را پاره کرد. ولي اگر در طرف مقابل جو بايدن و دموکرات‌ها پيروز انتخابات شوند، باز هم نبايد منجر به تحليل فوري خوشبينانه بشود هرچند که اين موضوع منجر به جلوگيري از گسترش بحران بين ايران و آمريکا مي‌شود ولي به معناي شروع فوري تنش‌زدايي نيست. به نظرم دموکرات‌ها در صورت پيروزي، با فشار لابي‌هاي ديگري مواجه خواهند شد تا يک موضوعات تازه‌اي را به بحث برجام بکشانند. مثل همان موضوعات توان منطقه‌اي ايران، مسائل حقوق بشري و غيره که همه اينها نقش مانع‌ساز را خواهد داشت. ولي با اين وجود، همين که در صورت پيروزي بايدن، تصاعد يا گسترش بحران بين ايران و آمريکا را نخواهيم داشت. کشور بايد استراتژي داشته باشد که لازمه‌اش محدودشدن تابوهاي اليگارشي در داخل ايران به سود منافع ملي کشور است. يعني کاسبان تحريم نبايد کماکان به نفع خود در اين مناسبات ادامه دهند و به ضرر ملت کار کنند و در طرف مقابل هم به گونه‌اي بهانه دست لابي‌هاي ضدايراني در آمريکا و منطقه داده نشود.