مرغ از سبد پرید

یک ماه پس از افزایش قیمت تخم مرغ، حالا نوبت به گوشت مرغ رسیده تا رشد قیمت آن مردم را شگفت‌زده کند. قیمت هر کیلو مرغ در حالی که تا نیمه اول مهرماه کمتر از 20 هزار تومان بود، اکنون به 26 هزار و 500 تومان رسیده است. رشد 30 درصدی قیمت گوشت مرغ طی ۲ هفته اخیر، دسترسی مردم به این منبع پروتئینی را سخت‌تر از گذشته کرده است. در حالی که گوشت مرغ به دلیل قیمت پایین‌تر، جایگزین گوشت قرمز برای تامین پروتئین خانوار شده است، رشد شدید قیمت این محصول شوک جدیدی به سبد معیشتی خانوار وارد کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد قیمت نهاده، از مهم‌ترین عوامل افزایش قیمت مرغ و تخم‌مرغ در هفته‌های اخیر بوده است.    * رشد هزینه‌های تولید و افزایش تقاضا رئیس اتحادیه صنف مرغ و تخم‌مرغ مازندران در تشریح دلایل افزایش قیمت گوشت مرغ گفت: علت اصلی این افزایش قیمت به این خاطر است که هزینه‌های تولید برای مرغدار همچنان بالاست.  کامران هاشمی در پاسخ به این سوال که اگر مرغ‌های تنظیم بازاری ۱۳ هزار و ۹۰۰ تومانی به بازار تزریق شود، این قیمت روند نزولی خواهد داشت یا خیر، گفت: تزریق مرغ تنظیم بازاری به دلیل تغییر در موازنه میان عرضه و تقاضا بی‌تاثیر نیست.  رئیس اتحادیه صنف مرغ و تخم‌مرغ مازندران در پاسخ به این سوال که کمبود و گرانی نهاده‌ها طی هفته‌های گذشته نیز وجود داشت اما چرا شاهد افزایش به یکباره ۴ هزار تومانی هر کیلو مرغ در بازار هستیم، اعلام کرد: درست است. در زمان قبلی جوجه‌ریزی، هم کمبود نهاده‌ها و هم گرانی را داشتیم اما قیمت دلار آن زمان کمتر از زمان حال بود، لذا قیمت نهاده‌ها کمتر از شرایط فعلی بود، بنابراین قیمت تمام‌شده کمتری داشت.  هاشمی ادامه داد: جوجه‌ریزی دوره گذشته حدود ۴۵ روز قبل انجام شد و دلار آن زمان قیمتش خیلی کمتر از قیمت دلار امروز بود.  وی عنوان کرد: از سویی، قیمت جوجه آن زمان به دلیل کاهش تقاضا برای تولید خیلی کمتر از زمان فعلی بود و حالا با توجه به افزایش تقاضا در فصل سرما برای خرید مرغ، تقاضا برای تولید بیشتر شده و قیمت جوجه نیز افزایش یافته است که در نهایت سرجمع هزینه‌ها برای تولیدکننده افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است.  به گفته وی، عرضه مرغ زنده تا اواسط آبان‌ماه کم خواهد بود، بنابراین نوسان قیمت مرغ و تداوم روند صعودی آن دور از انتظار نیست.    * صادرات؛ مرغ عزا و عروسی اقتصاد کشور یکی از شایع‌ترین بهانه‌ها برای افزایش قیمت کالاها صادرات است. با آنکه مسؤولان کشور همواره در تمجید از صادرات و لزوم حمایت از صادرکنندگان سخن می‌گویند، در برخی موارد با کلیدواژه «صادرات بی‌رویه»، آن را به عنوان عامل التهاب بازارهای مختلف معرفی می‌کنند. تجربه سال‌های اخیر نشان داده رشد شدید صادرات کالاها عموما زمانی رخ می‌دهد که به دلایل مختلف، ارزش پول ملی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند. کاهش شدید ارزش پول ملی که به شکل افزایش نرخ ارز نمایان می‌شود، انگیزه فعالان اقتصادی را برای فروش کالاها به خریداران برون‌مرزی افزایش می‌دهد. هدف این افراد از صادرات، کسب حداکثر سود از محل فروش کالا به قیمت بالاتر به خریداران خارجی و همچنین کسب درآمد ارزی و حفظ سرمایه از گزند تورم است. در چنین شرایطی برخی افراد بویژه مسؤولان، رشد صادرات را عامل التهاب بازار عنوان می‌کنند. به عنوان مثال یک ماه پیش و در زمان اوج‌گیری قیمت تخم‌مرغ، وزیر جهاد کشاورزی «صادرات بی‌رویه» را عامل افزایش قیمت این محصول عنوان کرد. وی در ادامه صحبت‌های خود از محدود شدن صادرات تخم مرغ با هدف کنترل بازار داخلی خبر داد. معرفی صادرات به عنوان عامل به هم ریختگی بازارهای مختلف در حالی است که ریشه اصلی رشد شدید (و البته مقطعی) صادرات کالاها که همانا افت جدی ارزش پول ملی است، نادیده گرفته می‌شود. در واقع رشد صادرات کالاها در برهه افت ارزش ریال، نه عامل التهاب که محصول التهاب پیش‌آمده در بعد کلان اقتصاد کشور است. تبعات نشان دادن صادرات به عنوان ریشه مشکلات در نهایت علاوه بر پایدار ماندن مساله اصلی، باعث از دست رفتن اعتبار صادراتی کشور در بازارهای خارجی می‌شود. قربانی کردن صادرات به بهانه کنترل بازار داخلی، بیش از آنکه التیام‌بخش التهاب بازارها باشد، عامل از دست رفتن بازارهای صادراتی است.   * حرف تا عمل «توزیع سیستماتیک نهاده» یکشنبه هفته گذشته مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی در جلسه‌ای با نمایندگان امور دام استان‌ها، از اصلاح سامانه توزیع نهاده‌های دامی موسوم به بازارگاه گفتند. معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی در این جلسه با اشاره به تغییرات بنیادین در سامانه بازارگاه گفت: سامانه بازارگاه به دلیل انتقاداتی که از آن درباره توزیع از طریق استان‌ها و نه واحدهای تولیدی شده بود، اکنون اصلاح شده است. مرتضی رضایی در ادامه گفت: در ۲ ماه اخیر با اصلاح سامانه بازارگاه، تخصیص نهاده‌های دامی را به‌ صورت سیستماتیک در نظر گرفتیم به‌ طوری‌که هر واحد دامداری با ثبت کامل داده‌های درخواست‌شده درباره واحد تولیدی، به ‌صورت سیستماتیک نهاده دریافت می‌کند.  در این جلسه همچنین معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب‌وکارهای کشاورزی نیز با اشاره به آغاز به کار دور جدید فعالیت‌های این سامانه از اول مهرماه، گفت: در سامانه اصلاح شده، به جای آنکه برخی گروه‌های مصرف‌کننده، نهاده‌های دامی را به‌ صورت ۲ مرحله‌ای دریافت کنند، به ‌صورت اتوماتیک این نهاده‌ها را دریافت خواهند کرد. امید گیلانپور اظهار داشت: در حال حاضر دریافت نهاده کاملا سیستمی شده است. به این معنا که سیستم بدون توجه به آنکه چه واحد تولیدی، دریافت‌کننده نهاده است، فقط بر اساس شاخص‌هایی که از آن در اختیار دارد و بدون شناسایی مالک واحد، نهاده را توزیع خواهد کرد.  اظهارات فعالان صنعت دام و طیور از تداوم گرانی نهاده‌های دامی و بازار سیاه این محصول نشان می‌دهد سامانه بازارگاه هنوز به هدف اصلی خود یعنی ساماندهی به توزیع نهاده‌های دامی نرسیده است. از همین رو ورود جدی مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی به موضوع توزیع نهاده‌های دامی برای کاهش التهاب در بازار محصولات پروتئینی ضروری است.