معاون مدیر عامل اکتشاف نفت با اعلام این خبر که در خلیج فارس یک دکل در میدان یلدا در حال حفاری و نزدیک است که به هدف برسد، گفت: ما ممکن است از نظر تکنولوژی عقب باشیم اما بخاطر نیروهای متخصصی که داریم از کشورهای دیگر جلوتر هستیم، کلا در حفاری از هر سه چاه دو چاه به نتیجه میرسد، حتی سال گذشته در ایران هر دو چاهی که حفر شد به نتیجه رسید.

سیدعلی معلمی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره تفاوت فرایند اکتشاف در ایران و سایر کشورهای دارای منابع هیدروکربوری اظهار داشت: اکتشاف یک فرایند زمانبر و نیاز به سرمایهگذاریهای طولانیمدت داشته و ممکن است ۵ تا ۷ سال طول بکشد و با موضوع تولید متفاوت است. در مورد فرآیند تولید میتوانیم تصمیم بگیریم که افزایش و یا کاهش داشته باشیم، بنابراین کشورهای حوزه خلیجفارس که منابع هیدروکربوری دارند برنامههایشان را طولانیمدت طرحریزی میکنند، در ایران هم به همین منوال است. در کشور ما بر اساس سیاستهای ابلاغی در برنامههای ۵ ساله، مشخص میشود که چه حجمی هیدروکربور نفت و گاز در طی ۵ سال باید کشف کنیم، فعالیتهایمان برنامهریزی و اجرا میشود.

وی افزود: در کشور ما علیرغم تمام مشکلات تحریمی و محدودیتهای فنی با توجه به برنامههایی که از قبل در فعالیتهای اکتشافی طراحی کرده بودیم، توانستیم به اهداف خود برسیم و آنچه را در برنامه پنجساله در بحث نفت و گاز برایمان مشخص شده بود، محقق کردیم.

معاون مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران ادامه داد: در منطقه لرستان مطالعاتی داشتیم و مشخص شد که پتانسیل خوبی در منطقه سرگلو و گرو به لحاظ شیل گازی وجود دارد، در منطقه قالیکوه نیز در همین استان شیل نفتی شناسایی شده که حجم خوبی داشته و کاملا آماده توسعه است. اما در هر حال منابع غیرمتعارف فعلا مقرون به صرفه نیست ضمن اینکه فناوری هم نداریم.

پارسال هر دو چاهی را که حفر کردیم به نفت رسیدیم

وی گفت: در دنیا همچنان اکتشاف را قمار بازی میگویند یعنی هر قدر مطالعات اولیه و زمین شناسی و ژئوفیزیک خوب انجام شود از هر سه چاهی که حفر میشود یک چاه به هیدروکربن میرسد، البته در کشورهای صاحبنام هم تا زمانی که حفاری نشود نمیتوان با اطمینان گفت که نفت و گاز وجود دارد یا خیر. ما ممکن است از نظر تکنولوژی عقب باشیم اما بخاطر نیروهای متخصصی که داریم از کشورهای دیگر جلوتر هستیم، کلا در حفاری از هر سه چاه دو چاه به نتیجه میرسد، حتی سال گذشته در ایران هر دو چاهی که حفر شد به نتیجه رسید، یعنی ریسک اکتشافی ما پایین است اما این موضوع هم در اکتشاف معمول است که چاه حفر شود و به هیدروکربن نرسیم.

در حاشیه خزر هم نفت و گاز کشف کردیم

وی همچنین به فعالیتهای اکتشافی در حاشیه خزر اشاره و اظهار داشت: یکی از برنامهها این است که صرفاً روی مناطق نفتخیز جنوب متمرکز نباشیم، در گرگان اولین چاه در سال ۱۹۷۰ حفاری شد اما مطالعات آن انجام نشد، چند سال گذشته مطالعاتی انجام و به نتیجه رسید، اکنون در ماموریت اکتشافیِ حاشیه خزر در دشت گرگان به مرحله حفاری رسیدیم که تا ۲ ماه دیگر حفاری چاه هیرکان شروع میشود، اگر مخزن گازی کشف شود از لحاظ استراتژیک برای ما اهمیت دارد، زیرا نزدیک بازار مصرف است و به تامین نیاز داخلی کشور کمک میکند. در دشت مغان هم مطالعات قبل از انقلاب انجام شده بود
که شرکتهای بین المللی روی آن کار کردند اما پروژه را ترک کردند، ما کار را ادامه دادیم و حفاری چاه در این منطقه با هدف دسترسی به نفت است که زمستان امسال شروع میشود.

وضعیت کشفیات در مناطق مرزی

معلمی درباره اکتشاف در مناطق مرزی و همکاری با همسایگان تصریح کرد: فعلا هر کشوری کار اکتشاف در مرز را به تنهایی انجام میدهد، فعلا ما چاه اکتشافی مرزی نداریم چند سال گذشته یک میدان مرزی بنام آریا هممرز با عربستان در یکی از لایههای قابل تولید کشف شد.

وی در مقایسه روند اکتشاف در ایران و در مقایسه با دیگر کشورها اظهار داشت: هر کشوری سیاست خاص خود را دارد و فعالیتهای اکتشافی بسته به برنامههایشان در سالهای مختلف، متغیر بوده، کشورهایی مثل عراق، عمان و قطر در قالب بلوک اکتشافی به شرکتهای بینالمللی معرفی میکنند و کار از A تا Z یکجا انجام میشود، طی یک فرایند پروتکل مالی تعریف و به نوعی برونسپاری میکنند، یعنی هم جذب سرمایه میکنند و هم ریسک را تقسیم میکنند.

اکتشاف در شرایط تحریم و فروش نرفتن نفت لازم است؟

وی درباره جایگاه اکتشاف در شرایط کنونی تحریم و محدودیت مالی توضیح داد: بسیاری مطرح میکنند حال که نمیتوانیم تولید کنیم چرا باید اکتشاف کنیم؟ در این شرایط اکتشاف به چه درد میخورد؟ پاسخ اینکه اتفاقا شرکتهای بزرگ نفتی و کشورهای صاحبنام فعالیتهای اکتشافی را زمانی که قیمت نفت پایین آمده و تولید کم میشود، انجام میدهند، چون هم زمانبر است و هم اینکه بتوانند حجم ذخایر خود را بالا ببرند، زیرا حجم ذخایر قابل استحصال یک کشور مبنای بحث مهم تولید است. بنابراین افزایش میزان ذخایر مهم است، اگر تصمیم بگیریم یک میدان را توسعه دهیم ۵ تا ۶ سال دیگر به نتیجه میرسیم، بنابراین باید از قبل کار اکتشاف را شروع کرده باشیم، ما برنامه امروز را تنظیم نمیکنیم، برنامهها برای شرایط نرمال و زمانی است که کشور امکان تولید داشته باشد، آن زمان نمیتوان منتظر ماند که تازه شروع به اکتشاف کنیم، زیرا باید تولید را بالا ببریم.