«ابتکار» چالش‌های قیمت‌گذاری سه ماه یک بار خودرو در کنار تورم بازار را بررسی می‌کند موتور دوگانه سوز گرانی خودرو!


کیمیا نجفی
این ‌روزها صنعت خودرو با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند، در این میان خودروسازان به دنبال راه نجاتی برای خروج از بحران‌ و چالش‌های به وجود آمده هستند. به گفته آنها افزایش قیمت خودرو در کارخانه یکی از راهکارهای جبران زیان و عبور از بحران خواهد بود، راهکاری که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان صنعت خودرو تنها باعث آشفتگی بیشتر قیمت‌ها در بازار می‌شود.
مدتی است که بحث افزایش قیمت خودرو هر سه ماه یک‌بار به میان آمده است، ماجرا از آنجایی شروع می‌شود که با تصمیم شورای رقابت قرار بر این شد خودروسازان هر سه ماه یک‌بار با افزایش نرخ تورم بخشی، نرخ خودرو را افزایش دهند. به بیانی دیگر اگر خودروسازان خواستار تغییر قیمتی محصولات خود آن هم هر سه ماه یک بار باشند باید درخواست خود را به وزارت صنعت اعلام کنند و با دریافت نرخ تورم بخشی از بانک مرکزی تصمیم نهایی درمورد تغییر قیمت‌ها توسط ستاد تنظیم بازار گرفته شود. حال اخیرا گفته ‌شده است مطابق با نرخ تورمی بخشی که بانک مرکزی اعلام کرده خودروسازان مجاز به افزایش حداکثر 25 درصدی در قیمت محصولات در 3 ماهه سوم سال جاری شدند. امسال مطابق با دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو مصوب شورای رقابت هر سه ماه یک‌بار قیمت انواع محصولات داخلی متناسب با نرخ تورم بخشی که از بانک مرکزی اعلام می‌شود تغییر خواهد کرد. بر همین اساس در 3 ماهه سوم امسال خودروسازان با ارائه هزینه‌های تولید درخواست افزایش قیمت‌ها را به وزارت صنعت ارائه کردند و متولی بخش صنعت ایدرو را مسئول نظارت بر صنعت خودرو معرفی و در نهایت این بخش با برگزاری جلساتی با حضور خودروسازان و شورای رقابت تجدید نظرها را بر تغییرات قیمتی خودرو در 3 ماهه سوم امسال تصویب کرد. در این توافقات خودروساز مطابق با نرخ تورمی بخشی که بانک مرکزی اعلام کرده مجاز به افزایش حداکثر 25 درصدی در قیمت‌ها است. البته نحوه اجرایی شدن این موضوع با خودروسازان است چراکه می‌توانند در برخی از محصولات این افزایش قیمت را اجرایی نکرده یا به صورت چند مرحله اجرایی کنند.
قیمت‌گذاری، آخرین مشکل صنعت خودرو


همانطور که قبلا اشاره شد با تصمیم شورای رقابت، خودروسازان هر سه ماه یکبار با افزایش نرخ تورم بخشی، نرخ خودرو را افزایش می‌دهند، افزایش قیمتی که به گفته کارشناسان می‌تواند در بازار آزاد اثرات منفی بسیاری بگذارد. بسیاری تحلیلگران معتقدند افزایش سه ماه یک‌بار نرخ‌ها ریتم منظم بازار آزاد را به هم می‌ریزد و موجب افزایش بیشتر قیمت‌ها خواهد شد. به گفته آنها تکرار یک دور باطل افزایش قیمت می‌تواند تبعات سنگینی را برای بازار و مصرف‌کننده به همراه داشته باشد. در این راستا مرتضی مصطفوی، کارشناس خودرو با اشاره به برهم خوردن نظم بازار با چنین اقداماتی به «ابتکار» گفت: قیمت‌گذاری‌های سه ماهه قطعا بازار را برای افزایش قیمت بیشتر، آماده می‌کند و این روند هر سه ماه یک‌بار به تنش صنعت خودرو دامن می‌زند. متاسفانه این‌روزها دستگاه‌های نظارتی و سیاست‌گذاران تمام مشکلات و چالش‌های صنعت خودرو را رها کرده‌ و تمام توجه خود را به ماجرای قیمت‌گذاری معطوف کرده‌اند. صحبت از قیمت یعنی تامین منافع خودروساز و قطعه‌ساز! قیمت‌گذاری‌ها در صنعت خودرو اکثرا به بهانه افزایش هزینه‌ها، حفظ نیروی کار و... بوده و این در حالی است که قیمت در این صنعت مسئله آخراست. به بیانی دیگر قیمت یک معلول بوده و پیش از هر چیز باید به دنبال علت‌های گشت و آنها را اصلاح کرد، چراکه اصلاح علت‌ها اصلاح معلول را به دنبال خواهد داشت. ما باید توجه داشته باشیم که با قیمت‌گذاری‌های اینچنینی در برابر مردم می‌ایستیم.
این کارشناس خودرو ادامه داد: همانطور که قبلا اشاره کردم مسئله بازار و صنعت خودرو در وهله اول قیمت نیست، مشکلات ما در این بخش از اقتصاد ناکارآمدی‌ها، هزینه استخدام پرسنل سفارش‌شده و ... است که این هزینه‌‌ها از جیب مصرف‌کننده تامین می‌شود. اکنون می‌گویند برای جبران زیان هر سه ماه یک‌بار قیمت‌ها را افزایش دهیم، اما من می‌گویم چرا باید برای جبران زیان به جیب مصرف‌کننده فشار وارد کنیم؟ اگر تصمیم این است که زیانی جبران شود باید به دنبال اصلاح صنعت خودرو رفت و جلوی رانت و هزینه‌های بی‌دلیل را گرفت. اگر در این بازار مصرف‌کننده مورد توجه بود باید گفته می‌شد قیمت همین رقم خواهد ماند، برای مدیریت بازار باید صنعت را اصلاح کرد.
به فکر جیب مصرف‌کننده باشیم
مصطفوی در ادامه صحبت‌هایش با تاکید به این مسئله که هزینه‌ها از جیب مصرف‌کننده تامین می‌شود، گفت: منافع عده زیادی تنها با قیمت‌گذاری تامین می‌شود و به همین دلیل توجه به افزایش سه ماهه قیمت‌ها زیاد است و در این میان حساب جیب مصرف‌کنندگان بررسی نمی‌شود. متاسفانه هزینه ناکارآمدی‌ها و دلالی‌ها از جیب مردم تامین شده و این در حالی است که تنها به افزایش قیمت تاکید می‌شود. ما باید بدانیم با راهکارهای متفاوت در هر مقطعی از این صنعت حمایت شده اما تاکنون نه تولید و نه کیفیت ما افزایش نیافته است.
این کارشناس صنعت خودرو مصرف‌کنندگان را مظلوم یک جنگ نابرابر دانست و در این خصوص ادامه داد: اکنون یک جنگ نابرابر در این بخش از اقتصاد شکل گرفته و مردم در این جنگ مظلوم هستند. همان‌طور که اشاره کردم بازار انحصاری است و هر خودرویی با هر قیمتی که عرضه شود به فروش خواهد رسید و صدای مصرف‌کننده به گوش کسی نمی‌رسد. صنعت خودرو شرایط نابرابری را برای مردم به وجود آورده است و حاشیه آن تمامی ندارد. یک روز قیمت‌گذاری 3 ماهه مطرح می‌شود و روز بعد که تاریخ مصرف این کار تمام ‌شود، خریدهای شرطی به میان می‌آید و این داستان ادامه پیدا می‌کند.
جنس خودرو با کالاهای عرضه شده در بورس یکی نیست
وی در پایان گفت‌وگو به حواشی عرضه خودرو در بورس کالا اشاره کرد و گفت: حاشیه صنعت خودرو تنها به قیمت‌گذاری‌های سه ماه ختم نمی‌شود، مسئله‌ای که اخیرا مطرح شده و اما و اگرهای بسیاری را به راه انداخته، عرضه خودرو در بورس است که خودروسازان و قطعه‌سازان بسیار از آن استقبال می‌کنند. این استقبال به دلیل این است که اکنون قیمت‌ها با اما واگر بالا می‌رود اما در بورس کالا کسی نمی‌تواند بگوید چرا قیمت‌ها افزایش می‌یابد چراکه آن موقع بورس تعیین‌کننده قیمت‌ها خواهد بود. من معتقدم ناجوانمردانه‌ترین ضربه به مصرف‌کننده عرضه خودرو در بورس کالا است چون عرضه و تقاضا اکنون اختلاف فاحشی دارد. به بیانی روشن‌تر ما دو فروشنده داریم با 20 هزار مصرف‌کننده و هنگامی که بازار در دست 2 نفر باشد هر قیمتی که در بورس تعیین شود مصرف‌کننده مجبور است که نیاز خودش را تامین کند. جنس خودرو با جنس کالاهایی که در بورس عرضه می‌شود یکی نیست و همین مساله چالش‌های بسیاری را برای صنعت بازار به وجود می‌آورد.
سایر اخبار این روزنامه