ایمنی جمعی برابر است با کشتار جمعی

آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعرا: با شیوع گسترده ویروس کرونا در سراسر جهان، دولت‌ها امیدوارند به راهکاری برای مقابله با آن
دست یابند و هر روز کشوری مدعی است که داروی درمان و راهکاری برای رهایی از چنگال کرونا یافته است. در این میان یکی از باورهای عمومی رهایی بر پایه‌ همه‌گیری است، به این صورت که با ایمنی گله‌ای می‌توان با کرونا مقابله کرد. در ایمنی گله‌ای معمولا ۵۰ تا ۹۰ درصد جمعیت باید مبتلا شوند تا مصونیت جمعی حاصل شود اما در مورد بیماری کشنده‌ای مثل کووید۱۹ ممکن است خطرات و هزینه‌های زیادی را در پی داشته باشد.
>ایمنی جمعی
ایمنی جمعی که همچنین به آن اثر گله‌ای، مصونیت جامعه، ایمنی جمعیت یا ایمنی اجتماعی گفته می‌شود نوعی محافظت غیرمستقیم از بیماری‌های عفونی است که زمانی اتفاق می‌افتد که درصد زیادی از جمعیت در اثر عفونت، از طریق عفونت‌های قبلی یا واکسیناسیون مصون شوند. از اینطریق می‌توان از افرادی که مصون نیستند، در مقابل بیماری حفاظت کرد. در جمعیتی که بخش اعظمی از افراد از مصونیت برخوردار هستند، چنین افرادی در انتشار بیماری سهمی ندارند و زنجیره‌های انتشار عفونت مختل می‌شوند که این امر یا سبب توقف یا کند شدن شیوع بیماری می‌شود. هرچه نسبت افراد مصون در یک جامعه بیشتر باشد، احتمال تماس افراد غیرایمنی با فرد عفونی کمتر می‌شود و به محافظت افراد غیرمصون از عفونت کمک می‌کند. پس از رسیدن آستانه مشخص، ایمنی جمعی به‌تدریج بیماری را از بین می‌برد. این حذف در صورت دست‌یابی به سراسر جهان ممکن است منجر به کاهش دائمی تعداد عفونت‌ها به صفر شود که در نهایت سبب ریشه‌کن‌شدن بیماری می‌شود. ایمنی جمعی ایجاد شده از طریق واکسیناسیون به ریشه کن کردن نهایی آبله در ۱۹۷۷، و به کاهش فراوانی سایر بیماری‌ها کمک کرده‌است. ایمنی جمعی در مورد همه بیماری‌ها عمل نمی‌کند و فقط در مورد بیماری‌های مسری، که در آن‌ها انتقال از یک فرد به فرد دیگر است عمل می‌کند.


>ایمنی جمعی موفقیت‌آمیز بوده‌است؟
ایمنی جمعی به عنوان یک پدیده طبیعی در دهه ۱۹۳۰ شناخته شد که مشاهده شد بعد از اینکه تعداد قابل توجهی از کودکان از سرخک مصون شدند، تعداد عفونت‌های جدید به‌طور موقت، حتی در بین کودکان مستعدکاهش یافته‌است. واکسیناسیون دسته جمعی برای القای ایمنی جمعی از زمان رایج و در جلوگیری از شیوع بسیاری از بیماری‌های عفونی موفقیت‌آمیز بوده‌است. اگر ایمنی جمعی در یک جمعیت برای مدت زمان کافی برقرار و حفظ شده باشد، بیماری به ناچار از بین می‌رود و دیگر انتقال آندمیک رخ نمی‌دهد. اگر در سرتاسر جهان حذف انجام شود و تعداد موارد به‌طور دائم به سمت صفر کاهش یابد، می‌توان بیماری را ریشه‌کن کرد. از این رو ریشه‌کن کردن می‌تواند اثر نهایی یا نتیجه نهایی تلاش‌های بهداشت عمومی برای کنترل شیوع بیماری‌های عفونی
در نظر گرفته شود.
>غیراخلاقی است
این در حالیست که رئیس سازمان بهداشت جهانی نسبت به
در پیش گرفتن راهبرد "مصونیت گله‌ای" برای مقابله با همه‌گیری کرونا هشدار داده است. تدروس آدهانوم می‌گوید دست یافتن به ایمنی جمعی در برابر بیماری کووید۱۹ باید از طریق واکسن حاصل شود. تدروس آدهانوم می‌گوید در تاریخ بهداشت "هرگز" سابقه نداشته که چنین راهبردی علیه شیوع یک بیماری عفونی یا پاندمی به کار گرفته شود. به‌طور قطع نمی‌توان دانست که مصونیت پس از ابتلا یا واکسینه شدن تا چه زمانی دوام دارد. این مسئله به خصوص در راهبرد مصونیت گله‌ای از طریق ابتلای اکثریت جامعه به بیماری بسیار مناقشه‌برانگیز است. آدهانوم می‌گوید با توجه به این واقعیت‌ها این گزینه به هیچ وجه مطرح نیست که اجازه دهیم ویروس خطرناکی که هنوز آن را به طور کامل نمی‌شناسیم آزادانه به همه جا سرایت کند.
>مصونیت جمعی امیدی ناممکن است
محقق ویروس‌شناس روس که در آزمایشی خود را برای دومین‌بار به ویروس کرونا آلوده کرده است، می‌گوید ایجاد مصونیت/ ایمنی گله‌ای در برابر این ویروس ناممکن است. دکتر «الکساندر چپورنوف» ۶۹ ساله اولین بار در ماه فوریه در سفر به فرانسه به ویروس کرونا مبتلا شد.
پس از بهبود در خانه در سیبری و بدون بستری شدن در بیمارستان، او و تیمش در انستیتوی پزشکی بالینی و تجربی در نووسیبرسک مطالعه‌ای درباره آنتی بادی‌های ویروس کرونا انجام دادند. وی گفت: « آن‌ها نحوه رفتار آنتی بادی‌ها، میزان قدرت آن‌ها و مدت زمان ماندن در بدن را مطالعه کردند و دریافتند که به سرعت کاهش می‌یابند. از هنگام بیماری تا پایان ماه سوم، آنتی بادی‌ها دیگر تشخیص داده نمی‌شدند. »
وی تصمیم گرفت احتمال عفونت مجدد را بررسی کند. وقتی او برای بار دوم خودش را بدون ماسک در معرض این ویروس قرار داد مجددا به این ویروس مبتلا شد. عفونت دوم وی بسیار جدی‌تر بود و در بیمارستان بستری شد. او گفت: « به مدت پنج روز دمای بدن من بالاتر از ۳۹ درجه سانتیگراد بود. حس بویایی را از دست دادم، حس چشایی‌ام نیز تغییر کرد. در روز ششم بیماری، سی تی اسکن از ریه‌ها مشخص بود و سه روز پس از اسکن با کمک اشعه ایکس دریافتیم عفونت ذات الریه دو برابر
شده است. »
ویروس خیلی زود از بین رفت. بعد از دو هفته دیگر در ناحیه حلق یا سایر نمونه‌ها تشخیص داده نشد. نتیجه‌گیری او بر اساس پرونده خود این است که مصونیت جمعی یا گله‌ای امیدی ناممکن است. ویروس همچنان در جهان ماندگار است و اگرچه واکسن‌ها ممکن است ایمنی ایجاد کنند، اما این امر
موقتی است.
>ایمنی جمعی به تنهایی کارساز نیست
پیدایش موج سوم کرونا نشان داد که بحث ایمنی گله‌ای نیز چندان کاربرد ندارد و همان‌گونه که امروز در جامعه مشاهده می‌کنید استان‌هایی که به شدت درگیر مبارزه با کرونا بودند، اکنون مجدداً وارد وضعیت قرمز شده‌اند؛ بنابراین نباید به ایمنی گله‌ای امیدوار بود.
در همین خصوص دکتر مسعود مردانی متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا به
آفتاب یزد گفت: « درصدی از بیمارانی که به کرونا مبتلا شده‌اند بار دیگر به این بیماری مبتلا می‌شوند و همه افراد مجدد به این بیماری دچار نمی‌شوند. به همین دلیل به نظر من ایمنی گله‌ای هنوز هم امکان‌پذیر است ولی متاسفانه در طول رسیدن به ایمنی جمعی بسیاری از مردم می‌میرند که این اصلا راهکار درستی نیست و از نظر سازمان جهانی بهداشت هم بی‌اخلاقی است.
به همین دلیل همچنان واکسن و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اولویت کنترل این بیماری قرار دارند و ایمنی جمعی به تنهایی
کارساز نیست. »
>بحث ایمنی جمعی اصلا برای این ویروس مطرح نیست
در ادامه دکتر مینو محرز متخصص بیماری‌های عفونی و عضو ثابت کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا به خبرنگار ما گفت:
« بحث ایمنی جمعی به این معنا است: ویروس زمانی که برای اولین بار وارد جامعه‌ای شود و 40 تا 70 درصد جمعیت را گرفتار کند بعد از مدتی دیگر خاموش می‌شود، خطر جدی‌ای ندارد و همگان ایمنی جمعی پیدا می‌کنند. اما درباره کوید 19 ابتدا برخی فکر می‌کردند که با ایمنی جمعی بتوان این بیماری را کنترل کرد اما بعد از مدتی متوجه شدند که افراد دوباره به این بیماری مبتلا می‌شوند بنابراین ایمنی دائم و ثابت نمی‌دهد و الان دیگر بحث ایمنی جمعی اصلا برای این ویروس مطرح نیست. پادتنی که در بدن بعد از ابتلا به این بیماری تولید می‌شود بعد از مدتی از بین می‌رود و فرد دوباره
دچار می‌شود. »
>ایمنی گله‌ای قطعا منجر به کشتار گله‌ای می‌شود
در پایان محمدرضا محبوب‌فر عضو انجمن علمی آموزش و ارتقا سلامت ایران به آفتاب یزد گفت: « ایمنی جمعی در خصوص بیماری کرونا تنها دو ماه صادق است به عبارتی پادتنی که توسط گلبول‌های سفید در خون تولید می‌شود تنها تا دو ماه می‌تواند دوام داشته باشد و فرد را در مقابل حمله مجدد ویروس مصون نگه‌دارد و من اصلا اعتقادی به ایمنی جمعی ندارم زیرا حتی برخی از افرادی که مبتلا به بیماری شده‌بودند بعد از بهبودی کمتر از دو ماه مجدد به این بیماری دچار شدند. به نظر من ایمنی جمعی نه تنها در خصوص مقابله و پیشگیری از بیماری کرونا کارساز نیست بلکه ایمنی گله‌ای قطعا منجر به کشتار گله‌ای می‌شود. در سوی دیگر افرادی که مجدد به بیماری کرونا مبتلا می‌شوند به این صورت است که یا در معرض تعداد بالای ویروس قرار گرفته‌اند و یا اینکه بیماری اولیه کرونا در نزد این افراد به درستی بهبود پیدا نکرده‌است و بعد با نوسانات سیستم ایمنی بدن این بیماری مجدد وارد مرحله حاد خود شده‌است. در کل ایمنی جمعی در خصوص بیماری کرونا وجود ندارد و خود سازمان بهداشت جهانی هم کشور‌ها را در این خصوص منع
کرده‌است. »
به نظر می‌رسد ایمنی جمعی در خصوص این بیماری امیدی واهی بیش نیست و همچنان تنها راه مقابله با این بیماری پیشگیری از ابتلا و تلاش برای دستیابی به واکسن است.