همزیست باشیم با کرونا

دبیر کل سازمان بهداشت جهانی دو روز قبل در توئیتی نوشت: «یک واکسن به خودی خود شیوع کرونا را پایان نخواهد داد. ما همچنان باید به اقدامات کنترلی، آزمایش و قرنطینه مبتلایان، حذف تجمعات  و تشویق افراد به مراقبت از خود، ادامه دهیم.» این روزها، در کنار اخبار امیدوارکننده تولید و توزیع واکسن کرونا، اما شرایط شیوع این ویروس به نگران کننده ترین اوضاع خود در 9ماه گذشته در جهان رسیده است. کشورها به میزان حال و روز خود، کم و زیاد در نوعی سردرگمی و تشویش به سر می برند و تقریبا کشورهای اندکی هستند که توانسته اند خود را در این ماه ها و روند زیگزاگی ویروس، صددرصد آمیخته و همخوان کنند. ازسویی دیگر این ویروس نیز آن قدر کج و معوج است که هر روز بازی جدیدی رو می کند و جهان را با خود به این سو و آن سو می کشاند. اما در این میان یک پرسش اساسی همچنان وجود دارد که آیا واقعا راهی برای مدیریت ماجرا و کاستن از حجم وسیع آلام آن نیست؟ به نظر می رسد بنابرآن چه در 9 ماه گذشته از بازی کرونا دریافته و تجربه کرده ایم فقط تا حدودی می توان شرایط و تبعات کرونا بر زیست اجتماعی و سلامت جامعه را تحت کنترل درآورد که البته این میزان، آن قدر ارزشمند و حیاتی است که می تواند از مواجهه یک جامعه با «بحران» جلوگیری کند. لذا از آن جا که از قرائن و شواهد بر می آید، این ویروس بنا ندارد به این زودی ها از جهان ما جدا شود. بنابراین در نهمین ماه زندگی با کرونا چاره ای نداریم جز تجدیدنظر در برخی روش ها و البته به کارگیری چند الزام که قطعا اهتمام بر آن می تواند ما را تا حدود زیادی در برابر ادامه آسیب ها مصون کند: یک: همچنان باید باور کنیم کرونا را  تجربه و رفتارهای اغلب مردم جهان در مواجهه با کرونا به دلیل خستگی یا هر دلیل دیگری، آن طور که باید بازدارنده در برابر آسیب ها نیست. این موضوع الزاما به هموطنان خودمان ارتباط ندارد، بلکه در همه جای جهان رفتارهای شوخی انگارانه با کرونا وجود دارد. برای نمونه روز گذشته صفحه توئیتر «نیویورک پست» خبرگزاری مطرح آمریکایی، در خبری نوشت: «بیش از300 نفر در یک مراسم عروسی در واشنگتن به کرونا مبتلا شدند.» این رفتارها بدان معناست که هنوز بخش قابل توجهی از جهان، همزیستی با کرونا را باور نکرده و همچنان بر بروز رفتارهای رادیکال اصرار دارد. طبیعی است در این شرایط این ویروس که مهم ترین ویژگی اش «جهندگی» است، عرصه جهش می یابد و هر روز افراد بیشتری را درگیر خود می کند. این در شرایطی است که تنها راهکار ثابت و مشترک همه متخصصان در تمامی کشورها که از هفته های نخست پاندمی کرونا بر آن تاکید و اصرار داشته اند و دارند، اصل رعایت فاصله اجتماعی، پرهیز از تجمعات و جابه‌جایی های غیر ضروری و استفاده از ماسک بوده است. بنابراین اگر یکایک ما بپذیریم که در کنار تمامی مشکلات روزمره ای که بدان گرفتاریم، یک ویروس خطرناک نیز حضوردارد، قطعا نوع رفتارهایمان هم متفاوت خواهد بود. امروز انجام سفرهای تفریحی، گشت و گذارهای غیرضروری، مهمانی و دورهمی ها و بسیاری از عادت های دیگر، معنای پیشین خود را ندارد و باید باور کنیم و بپذیریم اگر «جان» عزیزانمان، پدران و مادرانمان که در معرض آسیب پذیری بیشتری قرار دارند برایمان مهم است، چاره ای جز تمکین به شرایط جدید را نداریم؛ اگرچه سخت است و تنفرآمیز. دو: نان و جان چالش «نان یا جان» که بهتر است بگوییم «نان و جان» از نخستین موضوعات مورد مناقشه بسیاری از کشورها بوده است. البته این موضوع در ماه های نخست نسبت به میزان توان اقتصادی کشورها دارای شرایط متفاوتی بود. طبیعتا کشورهای قدرتمند اقتصادی، بیشتر با موضوع کنار آمدند اما هرچه زمان گذشت و می گذرد دایره مصائب اقتصادی دولت ها حتی در کشورهای صاحب ثروت هم بزرگ تر و بیشتر می شود. در عین حال طبق هر قانون و عرفی، این وظیفه دولت است که امور اقتصادی مردم را در شرایط بحران مدیریت و هواداری کند. امروز بخش قابل توجهی از کسب و کارها و مشاغل به ویژه در بخش های کم درآمد دچار آسیب جدی شده است در عین حال شاهدیم که حمایت ها همچنان با کندی و فوت وقت، صورت می پذیرد. حالا که قرار است، حفظ سلامت را در کنار معیشت همسو و متوازن به پیش ببریم پس لازم است که در آستانه یک سالگی کرونا به گونه ای برنامه ریزی و عمل کنیم که تعداد آسیب دیدگان ناشی از تبعات کرونا به کمترین تعداد برسد. سه: انفعال در مواجهه با کرونا  اگرچه هزینه های اقتصادی تبعات کرونا برای مردم و کسب و کارها گاهی کمرشکن بوده دولت نیز به همین نسبت متحمل هزینه های ناخواسته شده است اما آن‌چه در این میان جای انتقاد دارد، واکنش ها و رفتارهای کند و همراه با تاخیراز سوی دولت است که همچنان با گذشت 9 ماه  از شیوع کرونا عجیب به نظر می رسد. برای نمونه این‌که هنوز پروتکل مشخصی برای حمایت های مالی از کسب و کارها و اقشار زیان دیده از کرونا نداریم و در حالی که قرار است دو روز دیگر (اول آذر)محدودیت های گسترده ای آغاز شود، تازه دستور بررسی بسته حمایتی آن از سوی رئیس جمهورصادر می شود که این یعنی هنوز سیستم مدیریت کرونا خود را با این شرایط آمیخته نکرده است. بماند که پروژه اطلاع رسانی درباره این محدودیت ها نیز حکایت پر غصه خود را دارد .اگر انتظار داریم مردم همزیستی با کرونا را بپذیرند و به محدودیت ها و پروتکل های سفت و سخت تن در دهند، انتظار هست دولت هم  پس از 9 ماه، چابک تر و با برنامه منظم تری در خط مقدم جنگ با این ویروس قرار بگیرد.