معادلات فروش نفت در بودجه 1400

گروه اقتصادی / آخرین لایحه بودجه دولت دوازدهم روز 12 آذرماه به مجلس رفت و دیروز محمدباقر نوبخت معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه به همراه معاونان خود درجمع خبرنگاران به تشریح جزئیات بودجه سال آینده پرداخت.
این درحالی است که لایحه بودجه 1400 از ابعاد مختلفی با حواشی بسیاری مواجه شد، مواردی مانند فروش روزانه 2.3 میلیون بشکه نفت، نحوه تأمین درآمدهای مالیاتی با وجود کرونا و نحوه تخصیص ارز 4 هزار و 200 تومانی که رئیس سازمان برنامه و بودجه به تمام آنها پاسخ گفت.
طبق اعلام مسئولان سازمان برنامه و بودجه، در سال آینده صادرات ۲.۳ میلیون بشکه نفت در روز سقف منابع بوده و از محل آن هشت میلیارد دلار برای کالاهای اساسی اختصاص پیدا می‌کند که در صورت عدم تحقق، منابع از محل پیش فروش نفت و انتشار اوراق تأمین خواهد شد.
 فروش نفت در بودجه منعطف است


در این نشست رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: در سال آینده کف صادرات نفت یک میلیون بشکه در نظر گرفته شده و سقف آن ۲.۳ میلیون بشکه در روز است و طوری برنامه‌ریزی شده که اگر محقق نشد و نتوانستیم به بیرون بفروشیم، بتوان پیش فروش داخلی کرد و اگر بیش از رقم پیش‌بینی شده، محقق شود که یک ریال مازاد در اختیار ما نیست و به ذخایر ارزی اضافه می‌شود.
وی با اشاره به اظهاراتی مبنی بر اینکه بودجه مذاکراتی بسته شده است، گفت: در بحث فروش نفت، ما باید بدانیم که می‌توانیم به سهمیه اوپک دست پیدا کنیم یا نه. باید بررسی کرد آیا احتمال این وجود دارد که به سهمیه اوپک دست پیدا کنیم که احتمال دارد این اتفاق بیفتد یا نیفتد. اگر به سهمیه خود در اوپک برسیم، هوالمطلوب است و اگر نرسیم به همین میزان در دارایی‌ها فروش مالی خواهیم داشت و می‌توانیم اوراق بفروشیم، بنابراین بودجه 1400  منعطف و غلتان است.رئیس سازمان برنامه و بودجه تأکید کرد: در صورت برداشته شدن تحریم‌ها باید خود را برای صادرات 4.6 میلیون بشکه نفت آماده کنیم.
انتقال کسری بودجه به بانک مرکزی، درست نیست
نوبخت تأکید کرد: آن عده‌ای که می‌گویند دولت با کسری بودجه مواجه است و آن را به بانک مرکزی منتقل کرده باید گفت که از ۳۹هزار میلیارد تومان اجازه قانونی برای استفاده از تنخواه بانک مرکزی فقط ۱۹هزار میلیارد تومان ناترازی را جبران کردیم و این گفته‌ها درست نیست.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تأکید کرد: درآمدهای نفتی مانند بودجه نیست. اگر درآمد مالیاتی را 225 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته باشیم اما تا 350 هزار میلیارد تومان وصول درآمدی داشته باشیم، در این بخش مجاز هستیم این عدد بیشتر را استفاده کنیم اما در بخش نفت این گونه نیست و امکان استفاده درآمدهای نفتی بیشتر از آنچه که در بودجه در نظر گرفته را نداریم و باید به حساب جداگانه‌ای واریز شود.
جبران کسری بودجه از افزایش نرخ ارز، دروغ بزرگ
نوبخت با اشاره به اهمیت حفظ ارزش پول ملی و افزایش قدرت خرید مردم گفت: این یک دروغ بسیار بزرگ است که دولت می‌خواهد منابع کسری بودجه خود را از طریق افزایش نرخ ارز و نرخ تسعیر جبران کند. اگر این سیاست را دنبال می‌کردیم باید پول نفت را با دلار 22 هزار و 500 تومان در بودجه می‌آوردیم ، نه با دلار 11 هزار و 500 تومانی.
 وی با بیان اینکه در بحث نرخ‌گذاری ارز غیرنفتی مداخله‌ای نداشتیم، اظهار داشت: ارز غیرنفتی را امسال در بخش غیرخصوصی وارد در بازار فروخت و ربطی به دولت نداشت. دولت هم در بخش تعیین نرخ ارز و هم نرخ تسعیر خواهان رشد ارزش پول ملی است و این موضوع را قبول نمی‌کنیم که از طریق رشد نرخ ارز بخواهیم درآمدزایی کنیم.
 ارز4200 ادامه دارد
وی گفت: نرخ ۴۲۰۰ تومان که برای کالای اساسی پرداخت می‌کنیم، همچنان در سال آینده تثبیت شده اما اگر بدانیم می‌توان کنترل کرد، ادامه می‌دهیم اما در صورت تبدیل که فکر می‌کنیم ۹۰ هزار میلیارد تومان آزاد شود، که این رقم را عیناً برای کالاهای اساسی هزینه خواهیم کرد و مانند افزایش قیمت بنزین هرچه درآمد باشد به مردم بازمی‌گردانیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه در بخشی از اظهارات خود گفت که دلیل گرانی‌های اخیر، فشار هزینه هاست و تولیدکننده دست به افزایش قیمت می‌زند و مشکل از افزایش تقاضا و کمبود کالا نیست.
وی در رابطه با میزان درآمد ارزی نفت و نحوه توزیع با نرخ‌های تعیین شده و نحوه صرف منابع در صورت حذف، توضیح داد: ارز ۴۲۰۰ تومانی موافقان و مخالفان خود را دارد. موافقان می‌گویند این نرخ موجب رانت، تخریب تولید یا ارائه یارانه به کشورهای دیگر می‌شود. از سوی دیگر، مخالفان تأکید دارند که حذف آن موجب اعمال فشار بر مردم خواهد شد. بر این اساس، حفظ یا حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه و همچنین نحوه مصرف و مکانیزم آن به تصمیم‌گیری در مجلس واگذار شده است.
نوبخت افزود: از درآمد کسب شده هشت میلیارد دلار برای کالاهای اساسی اختصاص پیدا می‌کند که از این رقم شش میلیارد تومان برای کالاها و نهاده‌های دامی و دو میلیارد دلار برای خرید بخشی از دارو و تجهیزات پزشکی خواهد بود.
۹۵ هزار میلیارد سهام شرکت‌ها در بورس واگذار می‌شود
نوبخت همچنین درخصوص نحوه فروش سهام دولت اعلام کرد: با بررسی‌های وزارت اقتصاد و تضمینی که به سازمان برنامه و بودجه داده است، حدود ۹۵ هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌ها در بورس واگذار خواهد شد.به گفته وی واگذاری شرکت‌ها بر اساس اصل ۴۴ که باید از سال ۱۳۸۶ صورت می‌گرفته، در دستور کار است و در بودجه نیز پیش‌بینی شده است.
شرط واردات خودرو
اما اعمال حقوق ورودی واردات خودرو در بودجه ۱۴۰۰ در حالی گمانه زنی‌ها برای واردات خودرو را آغاز کرده که اعلام مسئولان سازمان برنامه و بودجه از این حکایت دارد که فعلاً در مورد آزادسازی واردات خودرو تصمیم‌گیری نشده و این حقوق ورودی مربوط به واردات جدید نیست، بلکه برای ترخیص خودروهای دپو شده در گمرک در نظر گرفته شده است.
در این رابطه که آیا با پیشنهاداتی که در مورد واردات خودرو وجود دارد، دولت در سال آینده در این رابطه اقدام خواهد کرد؟ رئیس سازمان برنامه و بودجه پاسخ داد: برای واردات خودرو باید کشور در شرایط عادی قرار داشته باشد، در غیر این صورت بر سیاست پول و ارز اثرگذار خواهد بود. بنابراین واردات خودرو زمانی انجام می‌شود که آثار منفی آن به حداقل برسد که لازمه آن به ثبات رسیدن وضعیت ارزی است، آنگاه سازمان برنامه و بودجه نیز با این موضوع همراهی خواهد کرد.
سیاست‌های مالی نیمه انبساطی است
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه سیاست‌های مالی ما در حال حاضر نیمه‌ انبساطی است، اظهار داشت: آثار این سیاست‌های نیمه انبساطی را شاهد هستیم چنانکه دیدیم هزینه‌های مصرف عمومی را شاهد هستیم و می‌بینیم که اقتصاد با رشد 0.2 درصد مواجه بود.نوبخت با تأکید بر اینکه ما در سیاست‌های خروج از رکود موفق بوده‌ایم، گفت: امیدوارم بانک مرکزی هم در سیاست‌های پولی موفق عمل کند.
تورم ناشی از افزایش قیمت ارز است
وی تأکید کرد: باید توجه داشته باشیم که تورم ما پولی نیست بلکه ناشی از افزایش قیمت ارز است چرا که می‌بینیم تولیدکنندگان لبنیات دو بار قیمت‌ها را افزایش دادند و هر بار هم که این افزایش قیمت صورت می‌گرفت ناشی از افزایش هزینه‌های آنها بود، نه اینکه تقاضا بالا رفته باشد.
مخالف ارائه قیر رایگان هستیم
رئیس سازمان برنامه و بودجه همچنین درباره تصمیم دولت برای حذف قیر رایگان از بودجه، گفت: دولت و سازمان برنامه و بودجه مخالف ارائه قیر رایگان است چرا که معتقدیم این یک خواسته غیرمعمول مجلس بوده و قیر هم باید مانند سایر مصالح در پروژه‌ها تأمین شود. دولت می‌تواند پول تأمین قیر را به مصالح ارائه کند.نوبخت در این باره افزود: خود مجلس هم گزارشی ارائه کرد که در آن از فساد موجود در قیر رایگان پرده‌برداری کرده بود.
 صرفه‌جویی 31 هزار میلیارد تومانی در بودجه امسال
وی همچنین به عملکرد بودجه سال‌جاری و وضعیت شاخص‌های اقتصاد کلان اشاره کرد و گفت: درسال‌جاری منابع دولت بالغ بر ۵۷۱ هزار میلیارد تومان بود که باید ۳۸۴ هزار میلیارد تومان در هشت ماهه اول امسال محقق می ‌شد ولی عملکرد آن ۳۳۴ هزار میلیارد تومان بود که نشان می‌دهد ۵۰ هزار میلیارد تومان محقق نشد.
نوبخت گفت: مصارف سال‌جاری نیز ۵۷۱ هزار میلیارد تومان بوده که در هشت ماهه اول باید ۳۳۴ هزار میلیارد تومان مصرف می‌شد، خزانه ۳۵۳ هزار میلیارد پرداخته است؛ بنابراین
۳۱ هزار میلیارد تومان نسبت به آنچه می‌توانستیم مصرف کنیم، کمتر و صرفه‌جویی اجباری بود.
همتی از سازمان برنامه و بودجه تشکر کرد
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه منابع ۵۰ هزار میلیارد تومانی و مصارف ۳۱ هزار میلیارد تومانی نشان می‌دهد که ۱۹ هزار میلیارد تومان ناترازی داشته‌ایم که آن را براساس قانون از تنخواه بانک مرکزی استفاده کردیم، ادامه داد: مجاز بودیم ۳۹ هزار میلیارد تومان از تنخواه استفاده کنیم که در هشت ماه فقط ۱۹ هزار میلیارد تومان استفاده کردیم که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۰۰۰ میلیارد تومان کمتر است. پس کسری بودجه به بانک مرکزی منتقل نشد و این ۱۹ هزار میلیارد تومان تا پایان سال تسویه می‌شود. این در حالی است که آقای همتی از سازمان برنامه و بودجه بابت فشاری که به بانک مرکزی وارد نشد، تشکر کرده است.
 جهت گیری‌های لایحه بودجه ۱۴۰۰
در ادامه این نشست، سیدحمید پورمحمدی، معاون سازمان برنامه و بودجه درباره منابع و مصارف لایحه بودجه ۱۴۰۰ و مقایسه آن با قانون بودجه امسال گفت: بودجه کل کشور سال‌جاری دو هزار و ۲۶ هزار میلیارد تومان است در حالی که لایحه بودجه سال آینده دو هزار و ۴۳۵ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است
به گفته پورمحمدی ۸۴۱ هزار میلیارد تومان آن منابع عمومی و ۸۸ هزار میلیارد تومان درآمدهای اختصاصی دولت است.وی افزود: از محل ۸۴۱ هزار میلیارد تومان منابع عمومی قرار است ۵۴۲ میلیارد تومان حقوق کارمندان، مستمری بگیران و بازنشستگان پرداخت شود. همچنین اعتبار پروژه‌های عمرانی ۱۰۴ هزار میلیارد تومان و بازپرداخت اصل و سود اوراق ۱۵۰ هزار میلیارد تومان است. ۳۵ هزار میلیارد تومان نیز در شرکت‌های درآمد-هزینه‌ای درآمد و هزینه خواهد داشت.
وی با تأکید بر اینکه در لایحه بودجه سال آینده سهم مالیات از درآمدها ۲۲۵ هزار میلیارد تومان است، گفت: ۲۲ هزار میلیارد تومان از درآمدهای گمرکی، ۲۵ هزار میلیارد تومان از فروش اموال دولتی، ۱۹۹ هزار میلیارد تومان فروش نفت و گاز، ۷۰ هزار میلیارد تومان پیش فروش نفت، ۹۵ هزار میلیارد تومان فروش شرکت‌های دولتی و ۷۵ هزار میلیارد تومان برداشت از صندوق توسعه ملی در نظر گرفته شده است.
وی درباره مصارف لایحه بودجه ۱۴۰۰ اظهار داشت: امسال اعتبارات هزینه‌ای ۵۷۱ هزار میلیارد تومان بود اما در لایحه بودجه ۱۴۰۰ این اعتبارات که شامل حقوق و مزایا و دیگر هزینه‌های دولت می‌شود به ۸۴۱ هزار میلیارد تومان افزایش می‌یابد ضمن اینکه مصارف بخش پروژه‌های عمرانی از ۸۸ هزار میلیارد تومان در سال‌جاری به ۱۰۴ هزار میلیارد تومان در سال آینده افزایش خواهد یافت.

برش

افزایش ۵۳ درصدی حقوق و مزایا در سال‌جاری
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه در بخش مصارف و در ۸ ماهه امسال ۳۹ درصد بیشتر از سال گذشته انجام شد، گفت: این مصارف در دو بخش هزینه‌ای و تملک دارایی سرمایه‌ای یا عمرانی بوده است و در ۸ ماهه اول اعتبارات هزینه‌ای ۳۵ درصد بیشتر از اعتبارات ۸ ماهه اول سال ۹۸ بوده است.نوبخت افزود: امسال مجموع حقوق و مزایا ۵۳ درصد بیشتر از پارسال بود بنابراین آنچه صرفه‌جویی کردیم به بخش معیشت مردم منتقل شد.

 تثبیت ۲ میلیون فرصت شغلی با ۵۲ هزار میلیارد اعتبار عمرانی
نوبخت یاد آور شد: در هشت ماهه امسال برای طرح‌های عمرانی ۵۲ هزار میلیارد تومان هزینه شده و حتی در مواردی اوراق را خودمان در بورس فروختیم و به ریال تبدیل و به حساب پیمانکاران واریز کردیم. با این ۵۲ هزار میلیارد تومان، دو میلیون فرصت شغلی تثبیت شد.