روزنامه خراسان

سازو کار سازمان امور اجتماعی در مقابله با آسیب های اجتماعی

گروه اجتماعی-روزنامه خراسان 6 آذر در همین صفحه در گزارشی با تیتر «سازمان امور اجتماعی؛ دقیقا کجایی؟!» فعالیت‌های این سازمان را با حق‌وردی، دبیر فراکسیون آسیب‌های اجتماعی، اقلیما رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران و عماد افروغ جامعه‌شناس مطرح کشور بررسی کرد. اما این سه نفر اعلام کردند این سازمان را نمی‌شناسند یا این‌که از فعالیت‌هایش چندان اطلاع ندارند. ما نیز با تماس‌های متعدد با مسئولان این سازمان محترم تلاش کردیم برخی دغدغه‌ها را با ایشان درمیان بگذاریم و پاسخ‌شان را بشنویم، ولی موفق نشدیم. در ادامه، ما گفت‌وگوهایمان با آقایان حق‌وردی، اقلیما و عمادافروغ و همچنین فرایند پیگیری‌ها برای این گزارش را منعکس  و منتشر کردیم که در پی آن، سازمان محترم امور اجتماعی جوابیه پیش رو را به دفتر روزنامه ارسال کرد. آن‌چه در ادامه می آید، متن کامل این جوابیه است.   توضیحات سازمان اموراجتماعی کشور در ارتباط با مطلب منتشرشده در روزنامه خراسان ضمن تشکر از بذل توجه روزنامه خراسان به موضوع آسیب‌های اجتماعی و نقش سازمان اموراجتماعی وزارت کشور در این رابطه،مواردی متناسب با محتوای درج‌شده در ذیل سوتیترهای مندرج در مطلب موردنظر به همراه سایر توضیحات ضروری در مورد عملکرد سازمان اموراجتماعی و اقتضائات کار در حوزه اجتماعی برای آگاهی و تنویر افکار عمومی به استحضار می‌رسد: ۱-  بی‌اطلاعی عضو فراکسیون آسیب‌های اجتماعی. در ذیل این سوتیتر عنوان شده که جناب آقای حسین حق‌وردی به عنوان دبیر فراکسیون آسیب‌های اجتماعی مجلس اساساً از وجود سازمان اموراجتماعی اظهار بی‌اطلاعی نموده و با توجه به استمرار وجود آسیب‌های اجتماعی در سطح جامعه، عملکرد سازمان‌های مسئول در حوزه آسیب‌های اجتماعی را در حد «صفر» ارزیابی کرده‌اند. در پاسخ به این نقد باید اشاره شود که از ابتدای شروع به کار مجلس جدید و تشکیل کمیته آسیب‌های اجتماعی در ذیل کمیسیون امور اجتماعی مجلس تاکنون دست‌کم 10 جلسه کاری در موضوعات مختلف آسیب‌های اجتماعی و مشارکت اجتماعی و تشکل‌های غیردولتی در کمیسیون اجتماعی مجلس و کمیته آسیب‌های اجتماعی مجلس شورای اسلامی با حضور مدیران سازمان اموراجتماعی و نمایندگان محترم برگزار شده و یک جلسه اختصاصی4ساعته نیز با حضور سرکارخانم قاسم‌پور (رئیس کمیته آسیب‌های اجتماعی مجلس شورای اسلامی) و دو تن دیگر از نمایندگان محترم کمیته مزبور در تاریخ 5/7/99 در مرکز رصد اجتماعی وزارت کشور برگزار شده و اغلب نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی به طور دقیق در جریان چند و چون اقدامات سازمان امور اجتماعی کشور قرار دارند . ۲-  رئیس انجمن مددکاران اجتماعی(جناب آقای اقلیما)، وجود سازمان اموراجتماعی را «تشریفاتی» دانسته و اعلام کرده اند که افرادی که در این سازمان حضور می یابند، هرکدام چند مسئولیت دیگر دارند و گزارش های عملکرد این سازمان را هم  صوری تلقی نموده اند . در ارتباط با این نقد باید گفت که اولاً : همه مدیران و کارکنان این سازمان طبق قانون، تنها یک پست سازمانی تمام وقت دراختیار داشته و در هیچ سازمان و ارگان دیگری هیچ مسئولیتی ندارند و بسیاری از مدیران این سازمان به صورت «شبانه روز» درگیر انجام وظایف محوله بوده و بعضاً حتی فرصت حضور در بعضی از کارگروه ها و کمیسیون های حتی مرتبط را هم ندارند، چه رسد به حضور نیمه وقت در سازمان و یا اتلاف وقت از طریق حضور در مجامع غیرضرور و ... ! ثانیاً گزارش های عملکرد این سازمان به صورت منظم و نوبه ای در اختیار مراجع ذی‌ربط ( اعم از دفترمقام معظم رهبری، ریاست محترم جمهوری، کمیسیون های مختلف مجلس شورای اسلامی، دیوان محاسبات، سازمان بازرسی کل کشور و... ) وعموم مردم کشور ( از طریق مصاحبه های گوناگون-که به یک مورد از آن‌ها خود خبرنگار محترم روزنامه خراسان نیز اشاره کرده اند) ارائه می شود. ۳-  جناب آقای دکتر عماد افروغ هم از عملکرد سازمان اموراجتماعی اظهار بی اطلاعی کرده اند .  همان‌طور که این استاد بزرگوار اعلام کرده اند که «حتماً استادان و کارشناسان دیگری که با این سازمان در ارتباط هستند، از عملکرد آن مطلع اند» ؛  به آگاهی می رساند که این سازمان از سال 96  ( و حتی پیش از تشکیل سازمان امور اجتماعی، و در قالب مرکز اموراجتماعی فرهنگی وزارت کشور) با تشکیل 51 هیئت اندیشه ورز در سطح ملی و استانی، عملاً با بیش از 600 تن از اساتید دانشگاهی و حوزوی و ... در ارتباط بوده و اغلب طرح های پژوهشی و گزارش‌های راهبردی و اسناد برنامه ای خود را با مشارکت گسترده اساتید دانشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی و  انجمن های علمی– نظیر انجمن جامعه شناسی، انجمن جمعیت شناسی و ...  به انجام می رساند. آخرین نشست هماهنگی با هیئت های اندیشه ورز استان های سراسر کشور در تاریخ 1/09/99  ( به دلیل شرایط کرونا ) به شکل ویدئو کنفرانس در وزارت کشور برگزار شده است . ۴-  در مسئله ارجاع به گزارش های سایت، اعلام شده که پیگیری برای مصاحبه با مسئولان سازمان اموراجتماعی ( آقایان دکتر رستم وندی و دکترمحبوبی) به نتیجه نرسیده و مطالب مندرج در سایت سازمان نیز مطالب   به روزی نبوده اند . در مورد عدم امکان مصاحبه با مسئولان سازمان باید اشاره شود که خبرنگار محترم در هنگام تماس تلفنی با دفتر معاونت آسیب های اجتماعی این سازمان راهنمایی شده اند که طبق پروتکل‌های وزارت کشور، انجام هرگونه مصاحبه می بایستی از طریق روابط عمومی انجام شود که نامبرده به‌جای پیگیری موضوع از طریق روابط عمومی، با تهدید این‌که در روزنامه درج خواهند کرد که معاون سازمان اموراجتماعی از مصاحبه خودداری نموده، مسئله را پیگیری نفرموده اند. در مورد به‌روز نبودن مطالب سایت مورد اشاره نیز  ضمن اذعان به این مسئله که مقرر بوده اخبار و دستاوردهای سازمان از طریق پرتال مستقلی به سمع و نظر عموم مردم برسد و نسخه آزمایشی از پرتال یاد شده در بستر اینترنت فعال می‌باشد با توجه به مقررات موجود در وزارت کشور نسخه روزآمد شده در حال راه اندازی در بستر پرتال وزارت کشور است. مزید اطلاع در پرتال وزارت کشور بخش مربوط به سازمان امور اجتماعی فعالیت خود را به صورت مستمر انجام می دهد. اصولاً، سازمان امور اجتماعی کشور برای دست‌یابی به انسجام مدیریت اجتماعی کشور نیازمند ایجاد مرکزی برای رصد تحولات اجتماعی بوده است. استقرار نظام جامع رصد    بر طبق قانون برنامه ششم توسعه، از جمله وظایفی است که برآوردکننده هدف فوق الذکر می‌باشد. این وظیفه قانونی در ساختار دفتر مطالعات، رصد و پیوست اجتماعی متحقق و در قالب  سامانه های یکپارچه دیما، سامانه مستندات و سامانه عملکرد، داده ها و اطلاعات آن در اختیار سازمان ها و نهادهای عضو شورای اجتماعی کشور قرار گرفته است. بنابراین برای اولین بار و جهت هم افزایی در فعالیت ها و تلاش های دستگاه ها درکنترل و کاهش آسیب های اجتماعی دفتر مطالعات،رصد و پیوست اجتماعی سامانه واحدی را برای داده ها و اطلاعات حوزه آسیب ها و مسائل اجتماعی و شاخص های توسعه انسانی و اجتماعی در اختیار دارد. این سامانه برای نهادها و سازمان های مختلف در شبکه داخلی کشور قابل استفاده می باشد و به دلیل محرمانه بودن بسیاری از  داده های این سامانه ها، امکان مراجعه عموم مردم و خبرنگاران به این قبیل سامانه ها امکان پذیر نمی باشد. ضمن این‌که، اطلس های اجتماعی گوناگون   با عناوین اطلس آسیب ها و مسائل اجتماعی، اطلس سرمایه اجتماعی، اطلس رضایت اجتماعی و اطلس سلامت اجتماعی، تصویری روشن از وضعیت اجتماعی در شاخص های فوق را برای سیاست‌گذاران، مجریان و کارشناسان فراهم نموده است. این اطلس ها در داشبورد اجتماعی دفتر مطالعات، رصد و پیوست اجتماعی قابل استفاده می باشد. و اما، علاوه بر مطالب پیش گفته – که سعی شد متناسب با محورهای مندرج در گزارش روزنامه تنظیم شود، به دلیل ایراد برخی نقدهای محتوایی در خلال بخش های مختلف این گزارش، لازم است موارد زیر برای مزید اطلاع خوانندگان محترم و اساتید بزرگوار علاقه‌مند به مباحث اجتماعی و دست اندرکاران محترم روزنامه خراسان به استحضار برسد : الف ) سازمان امور اجتماعی در چند سال گذشته به عنوان نهادی فرابخشی در حوزه آسیب ها و مسائل اجتماعی در سایه تدبیر مقام معظم رهبری و حمایت ها و هدایت های ریاست محترم جمهوری و وزیر محترم کشور، دقیقاً در جایگاهی که مراجع عالی نظام و قانون گذار ( در این‌جا : رهبر معظم انقلاب، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی اداری و مجلس شورای اسلامی –  به اعتبار ماده 80 قانون برنامه ششم توسعه) تعیین کرده اند، سعی کرده است وظایف متعددی را با توجه به ملاحظات کارشناسی زیر به انجام برساند . هرچند که مسئولان این سازمان هم اذعان دارند که هنوز این سازمان به عنوان سازمان ایده آلی که مدنظر مقام معظم رهبری بوده – از حیث چابکی و اختیارات – نرسیده ولی، گام های اساسی در این راستا برداشته شده است .   ب) همان‌گونه که همگان و اساتید محترم مستحضرند سیاست گذاری، برنامه ریزی در حوزه امور اجتماعی   با هدف کاهش آسیب های اجتماعی و ارتقای سرمایه اجتماعی، نیازمند شناخت عاقلانه و مدبرانه وضعیت کنونی، کشف راه حل های متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی، اجرای هماهنگ و منسجم برنامه ها و نهایتاً نظارت هوشمندانه با بهره گیری از پشتوانه قانونی است که این امر بعد از گزارش‌های دوره ای در محضر رهبر معظم انقلاب و استقرار سازمان امور اجتماعی استمرار داشته و درسرلوحه فعالیت های سازمان امور اجتماعی قرار گرفته در گام اول تحقق این هدف با بهره گیری از پتانسیل کارشناسی و مدیریتی شورای اجتماعی کشور و ارتباط سازمان یافته با نخبگان ملی و محلی و تشکل های مردم نهاد، اقدام به 1- بررسی عملکرد گذشته، تبیین وضع موجود از مدیریت اجتماعی کشور 2-پیش بینی آینده، ظرفیت ها و چالش های پیش رو در حوزه ساختاری و اجتماعی، در سه قالب  1- دیده بانی و رصد تحولات اجتماعی و آسیب های اجتماعی2-سیاست گذاری و برنامه ریزی از طریق شورای اجتماعی کشور و 3- طراحی اقدامات و مداخلات کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت نموده است. شناخت یاد شده محصول تعامل(در عرصه ملی و استانی) بالغ بر 600 نفر از نخبگان دانشگاهی(بین رشته ای)، مدیریتی و اجرایی در قالب های هیئت های اندیشه ورز می باشد که به صورت مستمر و دائمی این ارتباط برقرار بوده است. ج) برای کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی و تحقق منویات مقام معظم رهبری با اولویت کاهش اعتیاد، کاهش طلاق، کاهش مفاسداخلاقی، کاهش آسیب های اجتماعی مناطق حاشیه نشین و مناطق حاد و بحرانی، با همکاری دستگاه‌های عضو شورای اجتماعی کشور اقدامات گسترده ای به مورد اجرا درآمده اند که خلاصه ای از این اقدامات به شرح زیر می باشد : ۱- تشکیل مستمر جلسات شورای اجتماعی کشور به ریاست رئیس‌جمهور و وزیر کشور و پیگیری طرح‌ها، برنامه ها و اقدامات «فوق العاده»دستگاه‌های اجرایی در چارچوب طرح تقسیم کارملی برای کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی ۲-  فعال سازی استانداری های سراسر کشور(تاسطح فرمانداری و بخشداری)حول موضوعات آسیب های اجتماعی ۳-  تدوین آیین نامه پیوست اجتماعی برای اولین بار در کشور و اخذ مصوب هیئت وزیران در این زمینه و الزام به تهیه پیوست های اجتماعی در طراحی کلیه برنامه های کلان توسعه ای، ملی و بومی ۴-  تدوین سالانه اطلس آسیب های اجتماعی و سرمایه اجتماعی براساس شاخص های سلامت اجتماعی ۵-  تدوین نظام جامع رصد آسیب های اجتماعی و معلولیت ها ۶-  ایجاد دفاتر تسهیل‌گری در 234 محله سکونتگاه غیر رسمی در 22 استان کشور ۷-  حمایت از تشکل های غیردولتی فعال در عرصه های اجتماعی و فرهنگی و توانمندسازی تشکل های موجود د ) حمایت از طرح های سازمان های متولی  امور آسیب های اجتماعی  این سازمان از سال 1395 تا سال 1399 با تخصیص بیش از 9000 میلیارد ریال  با مبادله 137 تفاهم نامه با بیش از 30 دستگاه اجرایی اعم از دستگاه‌های حمایتی ـ فرهنگی  ـ  دینی و مذهبی ـ مراکز علمی دانشگاهی و همچنین بخش غیردولتی؛ نسبت به اجرای بیش از 4 هزار برنامه در جهت کنترل و کاهش طلاق / مفاسد اخلاقی / اعتیاد/ کودکان کار و خیابان و نیز کاهش آسیب های اجتماعی در مناطق کم برخوردار حاشیه نشینی ومحروم ؛  در سطح ملی و استانی اقدام نموده است . همچنین این سازمان طی سال های 1397 تا 1399 با تخصیص حدود 5000 میلیارد ریال اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای ردیف اعتباری کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی؛  نسبت به تجهیز مراکز اجتماعی   و فرهنگی مناطق کم برخوردار در حاشیه شهرها و مناطق محروم اقدام نموده است که از جمله این موارد می توان به موارد ذیل اشاره نمود :  تجهیز و تعمیر 3819 مدرسه در سراسر کشور به‌ویژه در استان های آسیب دیده از سیل -  تجهیز 332 مرکز آموزشی فنی و حرفه ای - تجهیز   و تعمیر۸۸۷ مرکز خدماتی بهزیستی(مراکز نگهداری معلولین- آسیب دیدگان اجتماعی و بی سرپرست - شیرخوارگاه -  اورژانس اجتماعی - مراکز خوابگاهی کودکان خیابانی - مراکز جامع بازتوانی و درمان معتادان  و...) - تعمیر  و تجهیز دو اردوگاه نگهداری و کار آفرینی معتادان - تجهیز 103 مرکز مهر خانواده ( محل ملاقات فرزندان طلاق با والدین ) -  راه اندازی5 تماشاخانه سیار توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان- تجهیز195کتابخانه- تجهیز 506 سالن ورزشی  و خرید زمین چمن مصنوعی - تجهیز 419 پارک با همکاری شهرداری های  کشور  در مناطق کم برخوردار- تجهیز 357 مرکز سلامت در مناطق کم برخوردار-  خرید کانکس  نیروی انتظامی و تجهیزات آن  برای 586 نقطه   حادثه  خیز- خرید 37 خانه محله در 8 استان   در پایان ذکر دو نکته در خصوص مطالب درج شده ضروری است: ۱-  همان‌گونه که اساتید محترم استحضار دارند آسیب های اجتماعی پدیده های تاریخمند، فرایندی (و نه  نقطه ای) بوده و کنترل و کاهش آن‌ها هم به همین منوال نیازمند برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت است. متغیرهای تعیین کننده افزایش یا کاهش پدیده های اجتماعی از جمله آسیب های اجتماعی نه در خود آسیب ها بلکه در چارچوبی متشکل از متغیرهای اقتصادی،فرهنگی، سیاسی است    که انتظار حل مسائل و آسیب های اجتماعی در فاصله 3 سال آن‌هم با شرایط کنونی ناشی از تحریم های ظالمانه، از مبانی علمی و استدلال منطقی به دور می باشد. ۲-   عدم اطلاع از وجود سازمان امور اجتماعی کشور(با عنایت به ارتباط گسترده سازمان امور اجتماعی کشور-برای پیشبرد اهداف خود-با نمایندگان مجلس دوره های مختلف و دوره کنونی، متخصصین حوزه علوم انسانی، حوزویان، مدیران و کارشناسان همه دستگاه های متولی آسیب ها و مسائل اجتماعی) برای افرادی از جمله مصاحبه شوندگان محترم جای شگفتی دارد و نیازمند واکاوی های فردی از دلایل این بی اطلاعی است.     پاسخ خراسان ضمن تشکر از سازمان محترم   امور اجتماعی وزارت کشور، توضیحاتی ارائه می‌شود. درباره نکات شماره 2،1و3: این‌که دبیر فراکسیون آسیب‌های اجتماعی و همچنین دو کارشناس مطرح، از اقدامات سازمان امور اجتماعی اطلاعاتی ندارند، موضوعی است که طبیعتا خود آن عزیزان باید پاسخگویش باشند اما یکی از دلایل این بی‌اطلاعی، احتمالا ضعف در حوزه اطلاع‌رسانی سازمان مذکور است. درباره نکته شماره 4: جای تعجب است که در این جوابیه، خبرنگار خراسان به «تهدیدکردن» و «پیگیری‌نکردن موضوع از طریق روابط عمومی» متهم شده، درحالی‌که روند آن به طور کامل و طبق درخواست پاسخگویان ما در سازمان طی شده است: *   تماس مستقیم با دکتر تقی رستم‌وندی، رئیس سازمان: برخورد مناسب ایشان و درخواست از خبرنگار برای گفت‌وگو با آقای محبوبی معاون سازمان (و همچنین وعده هماهنگی شخص ایشان با دفتر ریاست برای این مصاحبه) *   تماس با دفتر ریاست: ارجاع خبرنگار به تماس با دفتر معاونت * تماس با دفتر معاونت: ارجاع خبرنگار به روابط عمومی * تماس با روابط عمومی: معرفی کارشناس برای انجام هماهنگی مصاحبه *تماس با کارشناس: وعده هماهنگی برای مصاحبه با دکتر محبوبی *تماس کارشناس مربوطه با خبرنگار خراسان: ارجاع به استفاده از گزارش‌های منتشرشده روی سایت. در همه این مراحل، موضوع گزارش را به تفصیل شرح دادیم و گفتیم که با توجه به نظرات منفی موجود، درخواست و تمایل ما این است که حتما توضیحات مسئولان سازمان را هم داشته باشیم تا یکه به قاضی نرویم؛ اما با وجود این، پاسخی به درخواست ما داده نشد. درخور ذکر است فایل صوتی همه این گفت‌وگوها نیز موجود است و در صورت ضرورت منتشر خواهد شد تا کذب‌بودن اتهام «تهدید از سوی خبرنگار» مشخص شود. درباره پرتال سازمان: اذعان سازمان امور اجتماعی کشور به این نکته که پرتال سازمان مدت‌هاست به‌روزرسانی نشده، جای خرسندی دارد اما این که «این پرتال یک نسخه آزمایشی است و نسخه به‌روزشده آن در حال راه اندازی روی پرتال وزارت کشور است»، استدلال قابل‌قبولی برای افکار عمومی نیست، چراکه هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی در این‌باره صورت نگرفته و طبیعی است انتظار داشته باشیم پرتال رسمی سازمان، به‌روز و معتبر باشد. و چند نکته پایانی: سابقه «خراسان» نشان می‌دهد که این روزنامه همواره جانب اعتدال و شفاف‌سازی را رعایت کرده و در گزارش مذکور نیز تلاش شده است عملکرد سازمان محترم امور اجتماعی برای افکار عمومی روشن شود اما این هدف به دلیل همکاری نکردن مسئولان سازمان محقق نشد. نکته مهم دیگر این‌که، بخش دوم جوابیه ارسالی، حاوی گزارش عملکرد هزار کلمه‌ای اقدامات این سازمان است که ما نیز برای تحقق همان هدف اولیه، آن را منتشر می‌کنیم اما ای کاش بخشی از همین گزارش، در همان پیگیری‌های خبرنگار خراسان ارائه می‌شد. و نکته آخر این‌که، رویکرد گزارش مذکور زیرسوال‌بردن همه فعالیت‌های سازمان امور اجتماعی نبوده، بلکه تلاش شده موجودیت این سازمان مورد بررسی قرار بگیرد و پاسخ همان سوالی را بگیریم که در تیتر گزارش مطرح شده بود: «سازمان امور اجتماعی؛ دقیقا کجایی؟»  
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
ناکامی گناه مبهم فرشته! (خراسان)گردابي چنين هايل (اعتماد) حباب «ریزپرنده- غول‌رسانه» ترکید! (جوان) اسرائیل دوباره تحقیر شد (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
طرح گاز رایگان برای ۳۰ درصد مشترکان خانگی سلاخی دانشجویان با سرنیزه‌های مأموران شاه حمایت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی از مصوبه هسته ای مجلس رمز و رازهای مدیریت تعارض‌ها به جای حل آن‌ها راز جنایت تکان دهنده در قلعه ساختمان! بودجه را در اَگَر نتوان نشاند! اما و اگرهای بودجه ای نوبخت جای خالی منوچهر نوذری گریز «وریا» از جراحی و آب میوه های حاج نصرت تیشه خودی به ریشه زعفران؟! سازو کار سازمان امور اجتماعی در مقابله با آسیب های اجتماعی 100 هزار میلیارد اموال مازاد بانک ها روی میز مزایده بزرگ‌ترین تونل شرق کشور در بن بست!