گره گشایی از دوغارون

به گزارش خراسان رضوی، یکی از مطالبات جدی بخش خصوصی که بارها در روزنامه خراسان به آن پرداخته و مطالبی در این‌باره منتشر شده بود، مدیریت یکپارچه مرزی در دوغارون بود که پیش از این با وجود مبادی ورود و خروج چندگانه این امکان فراهم نمی‌شد اما حالا با تصمیم جدید ستاد سامان دهی مرز و دستورات مدیریتی استاندار خراسان رضوی و تخصیص اعتبارات جدید ملی برای این پایانه مرزی، تحقق این مدیریت یکپارچه تا حد زیادی انجام می‌شود . اما در این بین اما و اگرهایی نیز وجود داشت که نگرانی هایی را برای برخی فعالان اقتصادی فراهم کرده بود. برای شفاف شدن ماجرا به سراغ یک فعال اقتصادی بخش خصوصی رفتیم تا با حساب و کتاب های اقتصادی دقیقا متوجه شویم که سود و ضرر این تغییرات در دوغارون چیست و از طرفی با بیان جزئیاتی از طرح های توسعه ای استان برای این مرز ویژه و مهم از زبان معاون اقتصادی استاندار خراسان رضوی این نگرانی ها برای فعالان اقتصادی به حداقل ممکن برسد.  احمد زمانیان یزدی، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی حمل و نقل بین‌المللی خراسان رضوی اظهار کرد: ابتدا از روزنامه خراسان تشکر می کنم چراکه پرداختن به این موضوع باعث شد بخش دولتی دغدغه های بخش خصوصی را بیش از گذشته درنظر بگیرد، چراکه مدیریت یکپارچه مرزی از حالا معنی پیدا می کند که ما به دنبال آن بودیم. نمی‌شود در یک منطقه مرزی دو قانون وجود داشته باشد، هر قسمت کار خود را بکند، ما کار اقتصادی می کنیم، نمی توانیم به فعال اقتصادی و تاجر بگوییم در یک مسیر ترانزیتی حرکت کردیم، اما هزینه هایی که پرداخت کردیم متفاوت بوده زمان ترخیص مان متفاوت بوده و... در تصمیم جدیدی که از سوی کارگروه سامان دهی مرز اتفاق افتاد تاکید شد که در منطقه ویژه دوغارون مسدود شود و همه کامیون ها فقط از طریق گمرک دوغارون تردد داشته باشند.  وی تاکید کرد: در گذشته نیز هزینه ورود و عوارض مرز دوغارون 245 دلار بود که با تصمیم جدید این هزینه به 120 دلار کاهش یافت که حدودا همین مقدار نیز در قالب عوارض متقابل مرزی از سوی همتای افغانستانی دریافت می شود. پس عملا عوارض در دوغارون به نصف کاهش یافته است. زمانیان یزدی همچنین توضیح داد: منطقه ویژه اقتصادی دوغارون پیش از این تصمیم، برای ورود کامیون ها به منطقه عوارضی دریافت نمی کرد اما در واقعیت هزینه های دیگری مانند پروانه برگ سبز منطقه، هزینه ثبت تردد CMR و دیگر هزینه ها از کامیون های داخل منطقه دریافت می‌شد و به این معنا نبود که هزینه ای دریافت نشود پس عملا برای راننده در هزینه ها تغییر فاحشی صورت نگرفته است . وی با تاکید بر این که هزینه های حمل کالا هیچ ارتباطی به رانندگان و شرکت ها ندارد نیز تصریح کرد: در چند ماه اخیر که هزینه حمل کالا به دلیل مدت زمان ماندگاری کامیون ها در مرز تا 100 درصد افزایش یافته بود، راننده این هزینه را متحمل نمی شد و تاجر آن را پرداخت می کرد و حالا هم این مبلغ هیچ هزینه جدیدی به شرکت های حمل و نقل تحمیل نمی کند اما همان تاجر افغانستانی پیش از این اطلاع داشت که اگر از گمرک دوغارون تردد کند باید 245 دلار عوارض پرداخت کند و همان خودرو اگر از منطقه ویژه تردد می کرد عوارض پرداخت نمی کرد اما یک سری هزینه دیگر داشت که همه این هزینه ها امروز به 120 دلار کاهش یافته و قطعا برای تجار افغانستانی نیز هزینه کاهش پیدا کرده است و هیچ هزینه جدیدی برای آن ها وجود ندارد. افزایش ساعت کاری همچنان ادامه دار باشد رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت اتاق بازرگانی، صنایع ، معادن و کشاورزی استان بیان کرد: ما از نگاه مسئولان دولتی به نیازهای بخش خصوصی تشکر می کنیم، این اتفاق می تواند به مدیریت یکپارچه مرزی و سامان دهی عبور و مرور کمک کند چون پیش از این خودروها از چند مسیر رفت و آمد می کردند و بعد در طرف افغانستان همگی باید وارد یک مسیر می‌شدند که آن صف های شلوغ را به وجود آورد، اکنون نیاز به این است که مدیریت دقیق وجود داشته باشد و ساعت کاری نیز به همین شکل فعلی باقی بماند تا این تصمیم درست نتایج محسوس خود را در ترانزیت صحیح و روان داشته باشد. این فعال بخش خصوصی تاکید کرد: در آینده به کارشناسی و رصد  نیاز داریم تا این روند همچنان ادامه یابد و دیگر بی نظمی های گذشته تکرار نشود که البته با وجود یک مسیر مشخص این کار با سهولت بیشتری انجام می شود . ما هم در کنار بخش دولتی قطعا شرایط را رصد می کنیم تا درصورتی که نیاز به اصلاح روش ها باشد بلافاصله منتقل و اصلاح انجام شود. زمانیان یزدی در پاسخ به این سوال که هم اکنون  تردد در مرز دوغارون چگونه است، تاکید کرد: در روزهای اولی که این تصمیم اعلام شده بود کامیون ها منتظر بودند تا ببینند شرایط به چه شکلی خواهد بود، برخی نیز منافعشان به خطر افتاده بود و مباحثی را مطرح می کردند که  اما نرخ عوارض و مسدودی منطقه اعلام شد، گفت و گوهای فشرده و کاملی با طرف های افغانستانی صورت گرفت، کنسولگری ایران در افغانستان با تجار و بازرگانان، ما با انجمن حمل و نقل ولایت هرات، رایزن اقتصادی ایران در افغانستان نیز به صورت جداگانه موضوع را دنبال کردیم و مسئولان افغانستانی و فعالان اقتصادی  از این تصمیم مطلع شدند و رایزنی هایی از طرف بخش خصوصی هردو کشور انجام شد تا این که از صبح امروز ( دیروز) وضعیت به شرایط عادی بازگشته است و کامیون ها در حال تردد از پایانه مرزی دوغارون هستند البته هنوز به شکل روزهای قبل نیست اما رفته رفته به شرایط عادی بازخواهد گشت، ما می دانیم که فشار کاری به بخش دولتی، مرزبانی، گمرک و .. بیشتر خواهد شد و همه دست به دست می دهیم تا این کار راحت تر انجام شود و طرف افغانستانی هم متوجه خواهد شد که هزینه جدید و زیادی به آن ها تحمیل نشده و کاهش هم یافته است. وی درباره بازارچه مرزی دوغارون نیز گفت: بازارچه مرزی همچنان به فعالیت خود مانند گذشته ادامه خواهد داد و تفاوتی در کار آن صورت نگرفته است اما بازارچه مرزی و منطقه ویژه اساسا با هم قابل مقایسه نیستند و اصلا ردیف گمرکی برای بازارچه مرزی وجود ندارد و کار ترانزیت این بازارچه انجام نمی شود، تنها کامیون های ایرانی با اجناس ایرانی و کامیون های افغانستانی با اجناس خودشان به آن جا می آیند و کالا جابه جا می شود اما در منطقه ویژه دوغارون تصمیم گذشته این بود که ردیف گمرکی داشته باشد و عملا تمام کارهایی را که یک گمرک انجام می دهد منطقه ویژه دوغارون نیز می توانست انجام دهد که این  موضوع دوگانگی و شلوغی هایی را ایجاد کرده بود. زمانیان  یزدی همچنین تصریح کرد: ترانشیپ‌منت کالاها نیز مانند گذشته به قوت خود باقی است و این کار نیز در خود منطقه ویژه اقتصادی و گمرک و پایانه مرزی انجام می شود و تغییری در آن ایجاد نشده است.برای تشریح وضعیت فعلی مرز بین المللی دوغارون نیز با محمد کوهگرد، مدیرکل گمرک دوغارون گفت و گو کردیم که او توضیح داد: از صبح امروز( دیروز) تا ساعت 16 کامیون های افغانستانی ورودی به پایانه مرزی دوغارون 70 دستگاه بوده است که این تعداد  تا پایان وقت کاری در ساعت 22 قطعا افزایش خواهد یافت. وی تاکید کرد: این تعداد  کامیون هایی بوده اند که به صورت خالی برای بار زدن کالاهای داخل گمرک وارد شده اند که پیش از این که تصمیم جدیدی برای بسته شدن در منطقه ویژه گرفته شود، این رقم بسیار کم بوده است. توسعه صادرات، دلیل کاهش عوارض  کریم نوایی مدیر پایانه مرزی دوغارون نیز در اظهاراتی بیان کرد: با هدف توسعه صادرات ترانزیت و عوارض متقابل در پایانه مرزی دوغارون عوارض از ۲۴۵ دلار به ۱۲۰ دلار کاهش یافته است.وی گفت : هم اکنون روزانه ۴۵۰ دستگاه کامیون حامل بار از پایانه مرزی دوغارون به سمت افغانستان خارج می‌شود که با توجه به ظرفیت‌های موجود در این کانون اقتصادی و همکاری گمرک اسلام قلعه افغانستان می‌توان این تعداد خروج کامیون را افزایش داد. اختصاص بودجه 120 میلیاردی برای سامان دهی مرز دوغارون  معاون اقتصادی استاندار نیز با اشاره به اجرای طرح سامان دهی پایانه مرزی دوغارون از اختصاص دو مرحله بودجه جداگانه برای این طرح به میزان حدود 120 میلیارد تومان خبر داد.  علی رسولیان معاون اقتصادی استانداری خراسان رضوی در اظهاراتی با برشمردن اهمیت موقعیت تجاری دوغارون در گفت وگو با خراسان رضوی تصریح کرد: مرز دوغارون بزرگ ترین مرز ایران با کشور افغانستان و همچنین مرز اسلام قلعه دوغارون نیز بزرگ ترین مرز کشور افغانستان است که صدسال از قدمت آن می‌گذرد و عمده صادرات استان خراسان رضوی و کشور به افغانستان نیز از همین مرز انجام می شود و جزو مرزهایی است که با وجود شرایط موجود در کشور و کاهش صادرات این مرز با رشد مثبت صادراتی همراه بوده است که فرصت خوبی برای صادرات و ایجاد محور ترانزیتی افغانستان و همچنین تبدیل آن به یک مرکز بزرگ سرمایه گذاری و اقتصادی دارای توریسم درمانی، مرکز دانشگاهی بین المللی و دیگر موارد است. وی افزود: متاسفانه بیش از سه هزار و 300 کامیون در این مرز متوقف بودند که در گزارش های شما نیز به آن اشاره شده و پیگیری می کردید که منجر به اولین سفر و بازدید شهرستانی استاندار به مرز دوغارون شد و شورای سامان دهی مرز در نقطه صفر مرزی تشکیل شد و همه دستگاه های امنیتی و اجرایی در آن جلسه حضور داشتند که خروجی آن جلسه این بود که ما در چند مورد به جمع بندی رسیدیم. رسولیان ادامه داد: مشکلاتی که در این منطقه مشاهده شد شامل زیرساخت های مرز در محوطه سازی و روشنایی و همچنین ساعت کاری گمرک بود که از 7صبح تا 17 فعالیت می کردند  که موجب تراکم کامیون ها در بخش صادراتی تا یک هفته و در بخش ترانزیتی و ترانشیپ منت تا 20 روز می‌شد، قاچاق کالا و سوخت و تداخل در ها و مسیرهای ورود و خروج مانع از انجام کار می شد، بخشی از هزینه ها  مشخص و سامان دهی شده نبود و طرح جامع منطقه ویژه که بتوان این منطقه را توسعه داد و امکان سرمایه گذاری را در آن فراهم کرد، نیز پس از 10 سال هنوز به سرانجام نرسیده و مصوب نشده بود که البته واقعا ما این مشکلات را قبول داشتیم و دلایلی هم برای این مشکلات بود اما در نهایت آقای استاندار دستور دادند و ما را موظف کردند که طرح سامان دهی این مرز را طراحی و در چند مرحله یک سری اقدامات کوتاه مدت و بلند مدت را  اجرا کنیم. معاون اقتصادی استاندار در تشریح طرح سامان دهی دوغارون گفت: در فاز بلند مدت ما باید زیرساخت های کلی پایانه را فراهم کنیم و آن را به طور کامل بسازیم، طرح جامع منطقه ویژه را به صورت کامل و عملیاتی به مرحله اجرا درآوریم و اقدامات کوتاه مدت نیز همچون افزایش ساعت کاری گمرک پس از جلسات متعدد با طرف افغانستانی در دستور کار قرار گرفت که منجر به افزایش 20 درصدی تردد کامیون ها شده و اکنون 1300 دستگاه کامیون بیشتر در مرز وجود ندارد که در یک بازه زمانی به کمتر از 800 دستگاه نیز رسیده است اما به دلیل مشکلات مربوط به کمبود باسکول در طرف افغانستانی سرعت آن بالاتر نرفت ولی با همین شکل ماندگاری کامیون های ترانزیتی از 20 روز به شش روز و ترانشیپ منت به سه  روز کاهش یافت و قرار بود کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در مشهد تشکیل شود اما به دلیل شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاد . اقدامات عمرانی؛ از ایجاد پارکینگ جدید تا تامین روشنایی وی افزود: نکته دیگر این است که همین تعداد 1300 کامیون نیز در مرز نباید وجود داشته  باشد و باید به تعدادی که کامیون از مرز خارج می شود همان تعداد نیز ورودی داشته باشیم که برای این منظور ساخت  پارکینگی در خارج از منطقه مرزی با مساحت 100 هکتار برنامه ریزی شد که زمین آن تملک و شهرداری موظف به تسهیل در کار آن شد اما به دلیل بارندگی  این طرح با کندی پیش می رود اما  امیدوارم حداکثر تا هفته آینده این پارکینگ به بهره برداری  برسد تا کامیون ها در قسمتی دورتر از مرز متوقف شوند  و با یک نوبت دهی هوشمند که راننده بتواند از قبل نوبت خود را دریافت کند و با سامان دهی تفکیکی مشخص به سمت مرز فرستاده شود تا ترافیک مرزی کاهش یابد. رسولیان همچنین اظهار کرد: در ادامه اقدامات کوتاه مدت قرار است از 17 شهریور تا نقطه صفر مرزی، محوطه سازی، آسفالت، حصار کشی و نصب روشنایی اجرا شود که با پیگیری های استاندار، 19 میلیارد تومان اعتبار از وزارت راه و شهرسازی گرفته و ابلاغ شده است که درحال مشخص شدن پیمانکار است. هیچ تغییری در فعالیت منطقه ویژه انجام نشده وی با اشاره به سامان دهی در های دوغارون گفت: در چهل و یکمین، هفتاد و یکمین و هشتادمین جلسه کارگروه مرزهای مجاز کشور ابلاغیه هایی به استان اعلام شده بود تا سامان دهی مسیرهای ورودی و خروجی و ورود و خروج مرز از یک مسیر مشخص انجام شود که با حضور معاونت وزیر راه و شهرسازی مصوب شد در منطقه ویژه اقتصادی دوغارون از محل پایانه مرزی دوغارون انجام شود تا بتوانیم سامان دهی و کنترل بیشتری روی ورود و خروج ها داشته باشیم و این کار هیچ تغییری در فعالیت منطقه ویژه اقتصادی ایجاد نکرده است و فعالیت آنان به شکل قبل ادامه خواهد داشت، تنها مسیر ورود و خروج آن ها از سمت پایانه مرزی انجام می شود و برای جلوگیری از تراکم ترافیکی نیز یک در دیگر در کنار در فعلی احداث شده  است تا بار ترافیکی نیز تقسیم و به راحتی انجام شود. معاون اقتصادی استاندار همچنین تاکید کرد: با مجوز سازمان راهداری کشور عوارض متقابل مرزی نیز 120 دلار تعیین شد که در کشور افغانستان نیز همین میزان از کامیون های ایرانی دریافت می شود، البته به مسئولان کشور افغانستان نیز به طور کتبی اعلام شد که هر زمان  این عوارض متقابل از طرف آن ها کاهش یابد به همان میزان از عوارض ما نیز کاسته خواهد شد .   وی تصریح کرد: طرح سامان دهی مرز دوغارون در حال اجراست و قطعا هر سامان دهی در ابتدا با مشکلات و موانعی روبه روست که به مرور زمان این مشکلات رفع می شود اما اطمینان می دهم که نتایج این طرح برای رشد و بهبود شرایط دوغارون بسیار مناسب است و کارنامه آقای معتمدیان در سامان دهی مرز ماهیرود در خراسان جنونی نشان می دهد که سرمایه گذاری در این مرز نیز افزایش خواهد یافت.رسولیان تاکید کرد: سامان دهی ترددها یک بخش از کار در دوغارون است و بخش مهم تر آن سرمایه گذاری در آن جاست که با تصویب طرح جامع منطقه ویژه در شورای پژوهشی و تصویب آن در شورای عالی مناطق آزاد زمین به میزان کافی برای تملک وجود دارد و به آن ها واگذار می شود تا منطقه به سرمایه گذاری برسد، ضمن این که سرمایه گذار نیز برای این کار وجود دارد.  پایانه مرزی دوغارون سامان دهی می‌شود علی رسولیان همچنین با اشاره به نگرانی رسانه ها و مسئولان از مرز دوغارون توضیح داد: هرگاه مسئولان از این مرز بازدید داشتند یا خود شما به عنوان رسانه به آن جا رفتید نگرانی شما مربوط به سامان دهی پایانه مرزی دوغارون بوده، گلایه هایی که از طرف شما مطرح شده ،تداخل در کارهای گمرکی، وجود درهای متعدد، تفکیک  نکردن انواع خودروها، نبود زیرساخت ها و خدمت رسانی  نکردن درست به رانندگان بوده است که همه این ها در طرح سامان دهی دوغارون در حال اجراست و از ابتدا ابلاغ کردم که اگر عوارض دریافتی که به خزانه دولت واریز می شود 120 دلار تعیین شود به همان نسبت باید خدمات افزایش  یابد و هزینه های گمرکی، خواب کامیون و دیگر موارد کاهش پیدا کند یا حذف شود. وی درباره نگرانی های فعالان اقتصادی برای افزایش هزینه ها نیز تصریح کرد: فعالان اقتصادی به این موضوع نگاه نمی کنند که عوارض چه میزان است یا دیگر هزینه ها به چه شکلی است، آن ها بررسی می کنند که هزینه یک کالا مثلا  از مشهد تا هرات  درمجموع  چه میزان  است، که کار ما این است هم عبور و مرور را کنترل و سامان دهی کنیم، امنیت برقرار کنیم، خدمات کامل ارائه دهیم و هم هزینه آن کالا را مانند گذشته نگه داریم و هیچ تغییری در هزینه صورت نگیرد که من به شما قول می دهم که حتما این کار اتفاق می افتد و رضایت همه در آن جا حاصل می شود. موافقت با بودجه 100میلیاردی  رسولیان همچنین خبر داد: با پیگیری های استاندار خراسان رضوی و همراهی معاون وزیر و رئیس سازمان راهداری کل کشور بودجه 100میلیارد تومانی برای سامان دهی زیرساخت های اصلی پایانه دوغارون به جز آن 19 میلیارد به تصویب رسیده که نیازمند دریافت  برخی مجوزهاست که اگر این کار انجام شود آن مبلغ تامین و به حساب ما واریز می شود. وی همچنین تاکید کرد: از روز گذشته ( دو روز قبل) تردد در مرز دوغارون به صورت عادی در حال انجام است و در مجموع بیش از 300 کامیون خالی از سمت افغانستان وارد پایانه مرزی دوغارون شده است.